Universiteitsbestuur stuit op veel wantrouwen over renovatie Kruytgebouw

“Mijn team en ik hebben in alle vertrouwen meegepraat en meegewerkt aan de nieuwbouwplannen die er voor ons leken te zijn. Maar op een dag werd ik wakker en was alles anders.” Wie belooft ons, dat ons dat weer niet overkomt?, bedoelde Spinozawinnaar Albert Heck te zeggen aan het eind van een emotionele bijeenkomst vorige week donderdag.

Die ochtend kwam Anton Pijpers van het College van Bestuur samen met directeur Vastgoed & Campus Fiona van ’t Hullenaar naar het Kruytgebouw. Zij kwamen het plan toelichten om het Kruytgebouw te verbouwen terwijl het werk van de wetenschappers in de andere drie vleugels van het pand gewoon doorgaat. Het bleek niet het meest strategische moment te zijn voor het duo om vertrouwen te vragen aan de onderzoekers. Diezelfde week moesten vijftig studenten naar huis worden gestuurd en moest het werk twee dagen worden neergelegd vanwege het tweede ‘asbestlek’ in het gebouw in korte tijd.

Medewerkers waren boos over de wijze waarop werd gehandeld na het ontdekken van het lek. Er moesten metingen gedaan worden, maar de persoon die daar verantwoordelijk voor was, had vrij dus – zo werd de medewerkers verteld – moesten ze wachten. Als dat de manier is waarop met een asbestlek wordt omgegaan, wat zegt dat dan over de toekomst wanneer er rigoureus verbouwd gaat worden en er ook gevaarlijke situaties kunnen ontstaan?, leek de achterliggende vraag.

Van ’t Hullenaar erkende dat deze wijze van werken inderdaad geen vertrouwen schept. Ze gaf toe dat er verkeerd gehandeld was, en dat dit niet voor had mogen komen. Ze beloofde beterschap en legde uit dat het onderhoud aan het gebouw tot nog toe het hoogst noodzakelijke betrof. “We zijn er tot zo’n zeven maanden geleden vanuit gegaan dat dit gebouw zou worden afgebroken in 2021. Dat heeft het aantal incidenten doen toenemen. Nu het gebouw blijft, gaan we het onderhoud weer opschroeven en zal het aantal incidenten afnemen.”

Zeer kritisch
De aanwezigen bij de bijeenkomst staan echter zeer kritisch tegenover de wijzigingen van de plannen. Aanvankelijk was de bèta’s beloofd dat ze twee nieuwe panden zouden krijgen waar indien nodig nog een verdieping bovenop kon worden gebouwd als het aantal werknemers en studenten zou toenemen. Door die plannen heeft het College van Bestuur een streep gehaald. Bij het opstellen van een nieuw huisvestingsplan voor de gehele universiteit bleek verbouwing van het Kruytgebouw een goedkopere optie. Eén waardoor er geld overbleef om elders in huisvesting te investeren.

De biologen en scheikundigen lieten zich echter niet overtuigen. Ze wilden cijfers zien. Klopt de bewering dat nieuwbouw duurder is dan verbouw? En klopt het dat ze geen overlast op hun werk zullen ervaren als in één van de vleugels van het kruisvormige pand flink verbouwd gaat worden? De zogeheten trillingentest die Vastgoed & Campus heeft gedaan om te kijken of verbouwen mogelijk is als elders in het pand experimenten worden uitgevoerd, was volgens een aantal aanwezigen een aanfluiting. “De resultaten zouden alleen gunstiger geweest zijn als jullie die op zondagochtend hadden uitgevoerd.”

Volgens Van ’t Hullenaar zijn verbouwbedragen niet in beton gegoten. “We maken altijd een schatting.” Zelf heeft zij wel vertrouwen in de trillingtest die is afgenomen, omdat het bedrijf dat zij in de arm heeft genomen zich ook baseert op wetenschappelijk onderzoek. Ze vertrouwt erop dat een rubberen afscheiding en volledig gescheiden werkplekken er zorg voor draagt dat zowel de bouwvakkers als de wetenschappers hun werk naar behoren kunnen doen. Collegevoorzitter Pijpers vulde aan dat de verbouwing volgens hem niet zal leiden tot een voor topstudenten en topwetenschappers minder aantrekkelijke faculteit. “We lokken ze met het vooruitzicht op een state of the art gebouw en voorzieningen.”

Nieuw overleg en nieuwe afspraken
Het duurt ook nog wel even voordat het echte werk gaat beginnen. Als alles volgens plan verloopt, start de bouw in de herfst van 2021. Tot die tijd zal veel overlegd worden met de biologen en scheikundigen over hun wensen voor het vernieuwde onderkomen. Er zullen afspraken op papier gezet worden, zoals het inbouwen van een ‘rode knop’. Van 't Hullenaar: “Daar bedoel ik mee dat als iemand denkt dat er iets mis gaat in de bouw, die persoon op de rode knop kan drukken en de bouw wordt stilgelegd. Pas als het probleem verholpen is, gaat de bouw verder.”

In 2021 wordt als eerste de westvleugel verbouwd tot een modern gebouw met – zo benadrukte Van ’t Hullenaar – een geïsoleerde gevel die het bouwgeluid nog beter uitsluit. Dat zal 15 maanden tot maximaal twee jaar duren. Daarna is de noordvleugel aan de beurt en daarna de oostvleugel. De zuidvleugel moet de verwachte groei van de faculteit opvangen en kan in een lager tempo worden verbouwd.

De toehoorders waren er echter nog steeds niet van overtuigd dat ze na jaren van bouwoverlast uiteindelijk een modern pand zullen krijgen dat ruimte biedt voor spontane ontmoetingen die het interdisciplinaire karakter van het onderzoek moeten ondersteunen. “Het zijn vier aparte vleugels. De spontane ontmoeting kan alleen in de kern plaatsvinden, hoe wil je die ontmoeting in een gebouw als dit faciliteren?” Daar hoefde de directeur van Vastgoed & Campus niet lang over na te denken. “Dat is een uitdaging voor de architect om van een kruis een rondje te maken of verbindingen te bedenken tussen de vleugels.”

De vingers gingen omhoog, maar tijd om iedereen een vraag te laten stellen was er niet meer. “Hoe kan dat”, zei een van de toehoorders, “de bijeenkomst zou toch twee uur duren? We zijn net een uur bezig.” Als reactie antwoorde Pijpers dat hij volgende maand terugkeert om nog meer vragen te beantwoorden.