Wel meer zieken onder UU-personeel, maar onderwijs gaat door

Dat de omikronvariant van het coronavirus snel om zich heen grijpt, lijkt ook gevolgen te hebben voor het aantal ziekmeldingen bij de Universiteit Utrecht. Dagelijks melden zich de afgelopen maanden gemiddeld zo’n 425 werknemers zich ziek. Dat is een stijging ten opzichte van de jaren 2019 en 2020 waar zich in dezelfde periode dagelijks gemiddeld zo’n 325 mensen zich per dag ziek melden.

Of het verhoogde aantal ziekmeldingen alleen met het virus te maken heeft, is niet met zekerheid te zeggen. En hoewel sommige medewerkers wel vertellen dat ze corona hebben, zijn ze niet verplicht dit te vertellen. Opvallend is de stijging in verzuim wel te noemen.

Verzuimpercentages
De verzuimcijfers* van de UU laten vanaf 2019 een kleine afname zien, zegt directeur Human Resources Aletta Huizenga. In 2018 was het verzuimpercentage 3,33 procent, in 2019 3,34 procent. In 2020 wat het totale verzuimpercentage 3,21 procent en daalde in 2021 iets naar 2,98 procent.

Nu lijkt sprake van een trendbreuk. De cijfers tot en met 7 februari 2022 laten een toename zien. Het verzuimpercentage in januari van dit jaar was 3,8 procent. Huizenga benadrukt dat dit percentage dus niet te vergelijken is met de jaarcijfers.

Daarnaast valt het ondersteunend personeel (OBP) vaker uit door ziekte dan het wetenschappelijk personeel. Dat is zowel het beeld in 2020 als 2021. In 2021 meldde 4,01 procent van het OBP zich ziek tegen 2,13 procent van het WP. Een deel kan mogelijk worden verklaard doordat sommige wetenschappers meer mogelijkheden hebben om hun werk anders in te delen of vanuit huis te werken, zegt Huizenga. Dit terwijl het OBP vaker op locatie moet werken. Dit speelt ook in coronatijd.

Met zekerheid is het niet te zeggen, maar de aanvankelijke afname en de groei van het aantal ziekmeldingen kan te maken hebben met de verschillende coronamaatregelen van het kabinet. Het universitair onderwijs was vanaf maart 2020 - toen corona Nederland in zijn greep kreeg - geheel of voornamelijk online. In september vorig jaar waren er versoepelingen en kon een deel van de studenten naar de campus komen, en mochten ook medewerkers twee dagen per week weer naar de universiteit komen. In december 2021 deed de omikronvariant zijn intrede in Nederland en die werd snel dominant. Toen steeg dus ook het aantal ziekmeldingen per dag van universitaire medewerkers.

Tekst gaat door onder grafiek van het RIVM

In de corona-update van de UU van 2 februari, meldde het universiteitsbestuur dat  steeds meer medewerkers zich ziek melden of in quarantaine zitten waardoor het soms moeilijk is de dienstverlening op peil te houden. In de daaropvolgende update van 16 februari schrijft het bestuur "We zitten in een periode met veel besmettingen en collega’s die in quarantaine zitten. Omdat er daarnaast gebrek is aan personeel op de arbeidsmarkt, lukt het mogelijk niet overal om de dienstverlening direct op het niveau te hebben dat je gewend was."

Hoeveel medewerkers in quarantaine zitten, kan HR-directeur Huizenga niet vertellen. Dat wordt niet bijgehouden, maar quarantaine leidt wel tot enige zorg. Bijvoorbeeld doordat een aantal medewerkers niet volledig kan werken omdat zij kinderen hebben die thuis in quarantaine zitten. Wel komt het voor dat meer onderwijs online is of dat wachtttijden voor een afspraak met een studieadviseur kunnen oplopen.

Elders is het niet veel anders
Hetzelfde beeld laten andere instellingen in het hoger onderwijs ook zien, zo bericht het Hoger Onderwijs Persbureau. Het onderwijs en de tentamens gaan gewoon door ondanks ziekte en quarantaine. (nu volgt hopbericht)

Zo had de Vrije Universiteit Amsterdam geanticipeerd op het oplopend aantal coronabesmettingen. Om de rust en continuïteit te bewaren” was al besloten dat het onderwijs tot 4 februari in principe online zou blijven. Docenten konden er wel zelf voor kiezen hun les op de campus te geven. Hierdoor heeft de VU volgens een woordvoerder “tot op heden bijna geen hinder ondervonden van grootschalige uitval door quarantaineplicht”. De tentamens vinden ook online of op afstand plaats.

Bij Tilburg University werkt het niet-wetenschappelijk personeel nog zoveel mogelijk vanuit huis en daardoor hebben ook hier de quarantaineregels geen grote uitval veroorzaakt. “Wat betreft het onderwijzend personeel hebben wij geen signalen van uitval van lessen of meer online lessen”, zegt een woordvoerder.

Tijdens de tentamenperiode hadden ze bij de Technische Universiteit Eindhoven wel “wat last” van besmettingen en quarantaines, vooral bij docenten en surveillanten. Toch konden alle tentamens volgens een woordvoerder doorgaan met behulp van vervangers. In 2021 was er in Eindhoven overigens helemaal geen verhoogd ziekteverzuim door corona. Dat komt door het thuiswerkadvies, denkt de woordvoerder.

Kunst- en vliegwerk
Maar bij Fontys Hogescholen is er wel degelijk meer ziekteverzuim onder medewerkers. “Dat zorgt voor het nodige kunst- en vliegwerk”, zegt een woordvoerder. Dat betekent: vervanging regelen, maar soms ook wat in het rooster schuiven. “Er zijn gelukkig nog geen tentamens afgezegd. We doen er alles aan om studenten er zo min mogelijk van te laten merken.”

Bij de Universiteit Twente hebben “relatief veel mensen” een coronabesmetting. Dat geldt voor zowel studenten als medewerkers. Toch heeft dat volgens een woordvoerder tot nu toe niet tot “grote problemen” geleid. Het kan wel betekenen dat de lessen vanaf volgende week om die reden “incidenteel” online plaatsvinden.

Het online onderwijs biedt ook elders uitkomst. “De ervaring daarmee komt goed van pas”, beaamt een woordvoerder van NHL Stenden Hogeschool. “Soms zijn docenten zelf ziek, maar af en toe moeten ze ook thuisblijven omdat ze een kind hebben dat besmet is en binnen moet blijven.” Daardoor zijn er wel “iets vaker” online lessen.

Bij Wageningen Universiteit zien ze vooral meer studenten met het virus dan voorheen. Maar onder docenten valt dat wel mee. Er wordt af en toe een extra les online gegeven, maar van “hoge nood” is nog geen sprake.

*Berekening verzuimcijfers.
Het verzuimpercentage geeft aan welk deel van de werktijd (het totaal aantal kalenderdagen dat alle medewerkers samen ter beschikking hebben) in een bepaalde verslagperiode verloren is gegaan wegens verzuim.