Bouw extra studentenhuizen op snelwegen en bij spoorlijnen

Nederland wordt geconfronteerd met meerdere crisissen: de woningmarkt (Engels), studentenhuisvesting (Nederlands), eenzaamheid onder jongeren (Nederlands) en de energievoorziening  (Engels). Zoals vaker bij beleidsproblemen, zijn er enkele oorzaken overlappend. Ik denk bijvoorbeeld aan de bevolkingsgroei en de stikstofcrisis. Er is één crisis waar je met een beleidswijziging meerdere vliegen in één klap kan slaan: de bouw van nieuwe studentenhuizen.

In studentenhuizen kunnen studenten van dezelfde leeftijd samen wonen voor een lagere prijs. In de maatschappij hebben de huizen de reputatie overlast te geven (Nederlands), vuil te zijn (Nederlands), en besmet te zijn met schurft (Nederlands). Dit hoeft echter niet zo te zijn. Deze vorm van huisvesting is goed voor de portemonnee en de emotionele ontwikkeling van jongeren. De voordelen komen niet alleen de studenten ten goede. Over het algemeen kunnen studentenhuizen de druk op de ‘normale ‘woningmarkt (denk aan appartementen, starterswoningen voor jongeren, enz.) verlichten.

Veel huiseigenaren zijn terughoudend om studentenhuizen te bouwen. Ze vrezen dat de waarde van hun eigendom snel zal dalen (Nederlands) door de luidruchtige en vuile studenten. Ook zie je dat de bouw van extra studentenhuizen niet populair is bij gemeenten en de bewoners van de stad. Dit resulteert in beleid dat de bouw of het bestaan van studentenhuizen ontmoedigt of verhindert (Nederlands). Dit beleid kan, en moet anders waarbij de bouw van studentenhuizen wordt gestimuleerd en de negatieve effecten op de buren worden geminimaliseerd.

Studio's voldoen niet aan behoefte
Hoewel het aantoonbaar niet wenselijk is studenten in één gebied van de stad te concentreren, is het toch te verkiezen boven door investeerders gebouwde studio-achtige woningen - of helemaal geen woningen. Studio’s voldoen niet aan de behoeften van studenten (Nederlands) en zijn ongelooflijk duur (Nederlands); zowel voor de studenten (tweetalig) als voor de overheid zelf, die uiteindelijk de prijs moet betalen omdat studenten massaal huurtoeslag aanvragen. Dergelijke appartementen hebben vaak een grotere oppervlakte en meer voorzieningen dan een kamercomplex met gedeelde voorzieningen. Dus samen wonen, mits goed uitgevoerd en gebouwd met een hoge energie-efficiëntie, biedt meer mensen onderdak en kan bijdragen aan de Nederlandse cultuur en economie, en dat alles met een kleinere ecologische voetafdruk.

Een voorbeeld van zo’n project heet Tussen de Rails. De gemeente Utrecht wil in Lunetten 150 à 250 tijdelijke woningen bouwen tussen twee sporen in. Dit is bedoeld voor jongeren en je mag er maximaal tien jaar wonen. Dit gebied is perfect voor studentenhuizen. Het heeft als voordeel dat het enigszins geïsoleerd ligt van andere woongebieden, waardoor de overlast voor andere bewoners wordt beperkt.

Deksel op snelwegen
Ook zijn vergelijkbare projecten mogelijk nabij snelwegen. Uit onderzoek blijkt weliswaar dat wonen in de buurt van een snelweg niet goed is voor de gezondheid vanwege de blootstelling aan fijnstof.(Nederlands). Maar gezien het feit dat studenten een korte periode in studentenhuizen wonen (ongeveer 5 jaar), is de schade voor de volksgezondheid minimaal. Al moet er wel een norm zijn zodat te hoge luchtverontreiniging ook voor studentenhuizen voorkomen kan worden.

In het Amerikaanse Seattle willen ze een soort deksel op de bestaande snelwegen bouwen  en daarop woningen zetten. Is zoiets ook niet mogelijk voor de A27? Dit zou de negatieve gezondheidseffecten kunnen verminderen, met als bijkomend voordeel dat er extra woonruimte komt met een groenvoorziening waar alle Utrechters gebruik van kunnen maken.

Een doordacht stadsontwerp kan sowieso bijdragen tot minder geluidsoverlast en vervuiling van de lucht. Denk aan studentenwijken omgeven door parken die geluidsoverlast voorkomt. In Delft (tweetalig) bestaan al initiatieven om zo overlast aan te pakken. Dat is makkelijker wanneer het probleem geconcentreerd is binnen één studentenwijk.

Oplossing meerdere crisissen
De studentenhuisvestingssituatie in Utrecht en andere populaire studentensteden zal naar verwachting de komende jaren verslechteren, zo blijkt uit het landelijk studentenhuisvestingsonderzoek. En dat onderzoek staat nog los van de problemen binnen de ‘normale’ woningmarkt.

Het bouwen van meer studentenhuizen op zich zal de Nederlandse huisvestingscrisis niet oplossen; het probleem wordt veroorzaakt door meerdere  factoren (Engels) die te maken hebben met woonvoorkeuren, bevolkingsgroei en verschuivende eigendomsstructuren. Maar meer studentenhuizen zal wel zorgen voor een tijdelijke verlichting van de woningnood onder studenten door meer betaalbare kamers te bouwen. Bovendien kunnen studenten dan samen wonen met leeftijdgenoten, iets waar zij zelf de voorkeur aan geven, zo blijkt uit enquêtes van het nationale studentenhuisvestingsonderzoek.

Door het wonen in studentenhuizen zal de eenzaamheid onder studenten minder worden. Daarnaast komen de appartementen en studio’s, waar nu nog veel studenten wonen, vrij voor starters en mensen met gezinnen. Het is nu tijd om te werken aan een beleid dat de bouw van meer studentenhuizen mogelijk maakt.