De polarisatie mag ons niet verder uit elkaar drijven

Het huidige conflict in Gaza en Israël brengt al maandenlang hevige emoties teweeg, waardoor de polarisatie in de Nederlandse samenleving in sneltreinvaart verergert. Dit baart ons grote zorgen. Het is belangrijk emoties en zorgen een plek te kunnen geven. Gelukkig leven we in een democratie, waarbij demonstreren een goed recht is. De afgelopen weken vonden er steeds meer pro-Palestijnse demonstraties plaats. Helaas zien en horen we dat er tijdens deze demonstraties leuzen geroepen worden of afbeeldingen te zien zijn, die ons een groot gevoel van onveiligheid geven. 

Leuzen 
Een leus als ‘Globalize the intifada’ is voor Joden en Israëli’s een oproep tot geweld, die verwijst naar de eerste en tweede intifada, toen tijdens terreuraanslagen veel onschuldige Israëlische burgerslachtoffers vielen. ‘From the River to the Sea’ is een leus die voor ons oproept tot het ontmantelen van de staat Israël, de enige Joodse staat in de wereld. Sterker nog, Hamas roept hiermee op tot het met geweld verdrijven van Joden uit Israël.

Daarnaast zijn er veel misverstanden rondom de term zionisme, die voor iedereen iets anders lijkt te betekenen. In Joodse religieuze teksten verwijzen we naar Jeruzalem met de naam Zion, het is sterk verweven in onze religieuze praktijk en Joden wonen er al millennia.  Zionisme is de politieke beweging die voort is gekomen uit de eeuwenlange verdrijving van het Joodse volk wereldwijd. Hierdoor is de wens voor een veilige plek met bestaansrecht en zelfbeschikkingsrecht voor het Joodse volk ontstaan. Voor ons heeft zionisme dus niet de gewelddadige en koloniale definitie die er nu aan wordt gegeven bij de protesten. Het kan goed samengaan met een vrije en veilige toekomst voor Palestijnen. Op het moment dat er wordt opgeroepen tot het weren en vermoorden van zionisten en wanneer zionisten vergeleken worden met nazi’s, geeft dit een gevoel van bedreiging en uitsluiting. 

Deze leuzen roepen op tot geweld en ontkenning van het Joodse zelfbeschikkingsrecht in de vorm van de staat Israël. Dit, in combinatie met gezichtsbedekking, vlagverbranding en vernieling, werkt intimiderend en zorgt ervoor dat sommige Joodse studenten en medewerkers de campus vermijden.

Rol van onderwijsinstellingen
Het is goed te zien dat ook docenten en medewerkers steun kunnen betuigen aan studenten en andere medewerkers. Het mag echter nooit ten koste gaan van het veiligheidsgevoel van andere medestudenten en collega’s. Hoe zorgen we ervoor dat er ruimte is voor ieders inbreng, achtergrond en overtuiging? En dat iedereen zich welkom en veilig voelt? 

Onderwijsinstellingen zijn open gemeenschappen, waar iedereen mag zijn wie die is, waar je elkaar mag ontmoeten en inspireren, waar je over je eigen grenzen kunt kijken en samen mag werken aan het creëren van een betere wereld voor iedereen. Een plek waar je ongehinderd vragen kunt stellen en debatteren. Wel altijd vanuit respect voor ieders inbreng, achtergrond en overtuiging, zodat iedereen zich welkom en veilig voelt. Door elkaar te ontmoeten en met elkaar in gesprek te gaan, ontdek je nieuwe visies en meningen waar je jezelf verder mee kan verrijken en tot nieuwe oplossingen kunt komen. 

Velen van ons willen geen activist zijn: wij komen gewoon om te studeren of te werken. We zitten naast elkaar in de collegebanken, we werken samen bij projecten, vergaderen en halen allemaal koffie in de pauze. Maar wie een kettinkje met een davidster of een keppel draagt, kan nu van medestudenten of collega’s haat en onbegrip verwachten: “Jij bent een vuile zionist” en “Jij vermoordt kinderen in Gaza”. Als het ‘meevalt’, kun je in ieder geval de vraag verwachten: “Wat vind jij dan van Israël?”

Juist in Israël werken Israëliërs en Palestijnen intens samen, zowel docenten als studenten. Juist op deze plekken blijven we, over grenzen heen, met elkaar in gesprek. De demonstranten, studenten en docenten eisen dat onderwijsinstellingen volledige transparantie geven over de samenwerking met Israëlische organisaties en universiteiten, stoppen met investeren in die samenwerking en de banden met die organisaties verbreken. Deze Israëlische organisaties zijn volgens de demonstranten onderdeel van een witte, koloniale macht, medeplichtig aan genocide. We vinden het lastig te begrijpen hoe overzichten van Israëlische instellingen of wetenschappers waarmee en met wie wordt samengewerkt, dan wel het verbreken van samenwerkingen met deze instellingen, de toekomst voor Palestijnen en Israëli's bevordert.

Samen verder
Het is nooit te laat om gesprekken op gang te brengen, relaties op te bouwen ondanks verschillen, en, naar Joodse traditie, het leven te leiden met een vraagteken, en niet met een uitroepteken. In het conflict dat nu gaande is, zijn er alleen maar slachtoffers. Of het nu een Palestijn of een Israëliër is wiens leven verloren gaat, elk is er een te veel. Elk mensenleven is evenveel waard. Wij maken ons grote zorgen om de huidige situatie en leven mee met alle slachtoffers. De polarisatie mag ons niet verder uit elkaar drijven met het risico dat we niet meer met elkaar praten en niet meer samen voor iets kunnen staan. We hopen dat we samen kunnen komen tot een omgeving waarin we ons allemaal weer veilig en gezien voelen, omdat we weten dat elkaar kennen, ons kan helpen verder te komen. 

Lees ook het interview met een aantal van de auteurs.