Het gebrek aan studentenleiders is het probleem niet

‘Waar blijft de inspirerende studentenleider?’, was de weinig inspirerende vraag die deze week aan het DUB-panel werd voorgelegd.

Sinds een aantal maanden is dit een relevante vraag, voor het eerst in jaren is er namelijk weer studentenactivisme, Nieuwe Universiteit Utrecht. Zowel Nieuwe Universiteit Utrecht als de docenten van WOinActie richten zich op de problemen in het hoger onderwijs, de eerste is primair voor studenten, de tweede meer voor docenten. Er wordt weer gevochten voor financiële onafhankelijkheid en wetenschappelijke vrijheid van de academische gemeenschap.

Wat houdt dat concreet in? Wij eisen het herstel van de basisbeurs, een herinvestering in het hoger onderwijs op het niveau van 1980, minder invloed van multinationals op de inhoud van onze curricula en onderzoeksprioriteiten, en meer beslissingsbevoegdheid voor docenten en studenten met betrekking tot de investeringen van de faculteiten en de universiteit.

Wij zetten ook heel hard in voor een verantwoord internationaliseringsbeleid waarbij de universiteit meer concrete acties neemt tegen het enorm tekort aan betaalbare woningen. Natuurlijk willen wij ook dat docenten meer vaste contracten krijgen zodat ze allen een organisch verband met de instelling en haar studenten kunnen opbouwen.

Het panel van DUB constateert, terecht, dat hoewel het huidige beleid óók studenten treft, er weinig enthousiasme voor protest lijkt te zijn.

Dat is iets waar sommige panel-leden goedbedoeld op inhaken, hoewel zij enigszins slecht geïnformeerd blijken. Zo wordt door een student geopperd om de nadruk te leggen op ‘laagdrempelige acties en betere informatievoorziening’ en ze stelt voor om rode vierkantjes uit te delen. Universitair docent Annemieke Hoogenboom onderschrijft dit maar zou ook graag wat good-old lobbyisme willen zien, gecombineerd met een ‘inspirerende actieleider’ en ook bezettingen met liefst wat traangas en arrestaties lijken haar een goed idee.

Nieuwe Universiteit Utrecht is zich maar al te goed bewust van deze verschillende middelen. Met name het verhogen van bewustzijn onder studenten van de problemen staat hoog op onze prioriteitenlijst en we hebben intussen al vele vierkante meters aan rode vierkantjes uitgedeeld.

De noodzaak van een ‘inspirerende actieleider’ is voor nu echter een merkwaardig voorstel, net als het bezetten van universiteitspanden. Het probleem is niet een gebrek aan leiders, het grootste probleem is het gebrek aan studenten om te leiden. Hetzelfde geldt voor bezetten, dat is, met de huidige stand van de actiebereidheid en bewustzijn simpelweg (nog) niet mogelijk in Utrecht. Het grootste probleem van bezettingen is dat als je gaat bezetten zonder brede steun dat echt alleen maar slecht werkt.

Hoewel deze bijdragen nog enigszins constructief zijn, geldt dat niet voor de bijdrage van panel-lid en bestuurssecretaris van de faculteit Sociale Wetenschappen Henk van Rinsum. Volgens hem is het zinloos om in verzet te komen, onze samenleving is niet ‘wezenlijk geïnteresseerd in reflectie’. ‘Valorisatie, nut, efficiëntie, zwart-wit, dat is wat deze samenleving wil’ en wetenschappers moeten zich daar maar bij neerleggen.

Het soort pessimistische opmerkingen van Van Rinsum doet veel denken aan de morele superioriteit van hoogleraar Willem Schinkel in De Groene Amsterdammer (lees ook de repliek van Ingrid Robeyns en Ido de Haan) en hebben geen enkele zin. Het is simpelweg feitelijk onjuist. Hoewel het cliché is dat Utrecht ‘niet revolutionair’ is en studenten niet in opstand durven en willen komen zoals in Amsterdam, is het precies dat: een cliché. Van Rinsum kan beter even uit zijn ivoren toren komen om te zien wat de samenleving daadwerkelijk wil.

Vrijwel elke student die wij aanspraken op de alfa- én bètafaculteit was of werd namelijk boos over het oneerlijke systeem, over het afschaffen van de basisbeurs, overwerkte docenten en een algehele afname in de kwaliteit van het onderwijs.

En hoewel onze beweging nog geen twee maanden oud is, hebben wij honderden likes op Facebook gekregen, tientallen aanmeldingen voor onze mail- en whatsapplijst en hebben meerdere mensen zich aangesloten bij onze vergaderingen en evenementen.

De enige reden dat ‘de samenleving’ alleen geïnteresseerd zou zijn in valorisatie, nut en efficiëntie, is omdat mensen als Henk van Rinsum zich geen alternatieven voor kunnen stellen. Kortom, een tekort aan leiders en bezettingen is het probleem niet, opmerkingen als die van Van Rinsum zijn dat wel.

De alternatieven zijn er, de woede over de status quo ook, waar wachten we op?

Nieuwe Universiteit Utrecht heeft elke dinsdagavond een open vergadering om 19:30 uur. Voor de exacte locatie en meer kan je op de hoogte worden gehouden via nieuweuu.nl en facebook.com/DeNieuweUniversiteitUtrecht/