'Ik laat me geen racisme aanpraten'
Ik heb er over getwijfeld of ik dit op moest schrijven, want als blanke witte man heb ik het natuurlijk allemaal verkeerd gedaan en mag ik er geen mening over hebben. Wel, pech gehad. Ik heb er een mening over en levend in een vrij land ga ik die uiten ook.
Vooropgesteld, we hebben een serieus probleem met racisme en discriminatie. Niet alleen in Amerika, maar op de gehele wereld. Elke zwarte man die omkomt door politiegeweld, elke Jood die antisemitisch bejegend wordt en elke vrouw die een lager salaris krijgt omdat ze vrouw is, is er één te veel.
Maar de uitspraken die worden gedaan in het artikel over het ‘racistische klimaat’ op de UU, die veranderen daar niks aan. Die lossen niks op. Die maken de kloof die blijkbaar gevoeld wordt tussen blanke en zwarte mensen alleen maar groter. Kritiek hebben op zwarte piet, prima, maar miemelen als de politie komt kijken als je een scooter op een trolly aan het laden bent: Ik ben wel eens staande gehouden voor minder. Vervolgens komt er dan een raar verhaal over angst om neergeschoten te worden door de politie. Gelukkig is de Nederlandse politie niet zo "triggerhappy" als haar Amerikaanse collega's. Ik heb niet kunnen achterhalen wanneer de laatste keer is dat de Nederlandse politie een zwarte man doodschoot, maar gezien de gevoeligheid van de kwestie hadden we het allemaal geweten als dat recent gebeurd was, zoals in de casus van Mitch Henriquez. Bang zijn dat de Nederlandse politie je neerschiet omdat je zwart bent is eigenlijk op zichzelf een vorm van racisme: omdat witte agenten in Amerika dat doen, zullen witte agenten in Nederland dat ook wel doen. Nogal stereotyperend als je het mij vraagt.
Dan komt vervolgens het citaat "Ik ben een zwarte man dus ik identificeer me met het slachtoffer". Ook dat vind ik een vreemde gedachtegang. Omdat iemand dezelfde huidskleur heeft, identificeer je jezelf met hem? Ben je dan niet zelf onderdeel van het probleem als je je als wetenschapper makkelijker kunt identificeren met een drugsdealer die gewelddadige overvallen pleegde dan met een andere wetenschapper die toevallig een andere kleur heeft? Persoonlijk identificeer ik me als blanke Nederlander veel meer met mijn zwarte medestudenten dan met, noem eens wat, de witte agent die Floyd doodschoot. Ik vind kleur namelijk helemaal niet zo'n interessant criterium.
Daarna wordt het nog fraaier. Ons aller campuscolumnist durft te zeggen dat het in de VS makkelijker is, want "Ik zat op een heel vooruitstrevende universiteit en het was heel makkelijk om in kringen te verkeren waarin het algemeen bekend is, dat wanneer je wit bent, je racistisch bent." Een plek waar "algemeen bekend" is dat mensen met een bepaalde kleur een zekere slechte eigenschap zouden hebben, vind ik niet vooruitstrevend, die vind ik eng, smerig, bekrompen en ronduit racistisch. Ik zou hier eens moeten beweren dat het van een bepaalde negatieve eigenschap "algemeen bekend" is dat zwarte mensen die bezitten. Ik zou onmiddellijk publiekelijk verketterd worden -en terecht. Een campuscolumnist die dergelijke dingen durft te zeggen is wat mij betreft het columnistschap niet waardig. Enne, gek he, dat mensen het niet fijn vinden als je ze racist noemt?
We gaan door. De wetenschapper in het artikel stelt onomwonden dat het met racisme te maken heeft dat zijn cursusevaluaties minder positief uitvallen dan in de VS. Pardon? Als wetenschapper zou je toch uitgerekend moeten weten dat correlatie geen causaal verband bewijst? Misschien zijn Nederlanders wel directer (schijnt immers in onze volksaard te liggen) waardoor ze eerder een negatieve evaluatie geven. Maar nee, kritiek is moeilijk en dus schuif ik het maar af op het feit dat mijn studenten racistisch zijn. Wel zo makkelijk.
En dan, aan het einde van het artikel, komen we natuurlijk bij het punt waar het allemaal om draait: de universiteit is te wit. Hoewel deze discussie vorig jaar uitgebreid gevoerd is en de UU uiteindelijk zelf moest toegeven dat dat niet klopte, hebben we toch weer een hoogleraar gevonden die de cijfers niet wil begrijpen. De UU is inderdaad witter dan de stad Utrecht, maar dat is ook niet zo raar, aangezien de UU er niet alleen is voor Utrecht, maar voor heel Nederland. Als je Nederland als vergelijking pakt, valt het ineens allemaal wel mee hoe 'wit' de uni is. Daarnaast is er precies niks mis met de doorstroom van vwo naar wo (zie doorstroommonitor Hoger Onderwijs) en gaan allochtonen vwo'ers zelfs váker naar de universiteit dan hun autochtone klasgenoten. Hoezo barrières. En dan komt de aap uit de mouw: er moeten quota's komen voor etniciteiten. Gad-ver-damme. Ik dacht dat we dat stadium van hokjesdenken en mensen beoordelen op de toevallige kleur van hun huid nou wel gehad hadden. Zie het al voor je:
"Geachte x, helaas kunnen we je niet toelaten tot deze studie. We hebben nog wel plek en je voldoet aan de eisen, maar we mogen alleen nog maar blanke/zwarte/Aziatissche/weet-ikveel studenten aannemen."
Dát is pas racisme.