Neem ook uitblinkende docenten in vaste dienst

Wie carrière wil maken binnen de universiteit moet onderzoek doen en geld binnen harken. Filosoof Floris van den Berg pleit voor een functieprofiel voor excellerende docenten.

Onlangs woonde ik een boeiend gastcollege bij. Het was een uitstekende voordracht die didactisch goed ik elkaar stak en die het publiek enthousiasmeerde.

Na afloop raakte ik in gesprek met de spreker. Hij was tot zijn spijt niet meer werkzaam op de universiteit zo vertelde hij, omdat hij na drie keer een jaarcontract als junior docent niet kon blijven, ondanks zijn excellent functioneren. Immers, het beleid is dat er alleen vaste dienstverbanden worden verleend aan universitair docenten, die zowel aan de criteria moeten voldoen van onderwijs én onderzoek.

Wie carrière wil maken op de universiteit doet er verstandig aan zich zo volledig mogelijk in te zetten op onderzoek en het binnenhalen van onderzoeksgelden. Ook als de kwaliteit van het gegeven onderwijs matig zijn, vormt dit geen belemmering voor carrière. Wie anderzijds excellent onderwijs geeft, maar weinig doet aan onderzoek en geen onderzoeksgeld binnenhaalt krijgt het moeilijk.

De gedachte die achter de combinatie onderwijs-onderzoek zit is dat de universiteit zowel een onderzoeks- als een onderwijsinstelling is en niet, zoals het hbo, alleen een onderwijsinstelling. Maar zijn deze vereisten van wetenschappelijk onderzoek doen en financiering binnen harken de enige en of beste mogelijkheid om beide dimensies van de universiteit te optimaliseren?

Het argument dat onderwijs gegeven moet worden door gepromoveerde docent-onderzoekers gaat in de praktijk niet op, omdat veel onderwijs, doorgaans op uitstekende wijze, door junior docenten wordt gegeven. De universiteit doet zich ernstig tekort door de vereiste dubbelrol van onderwijs/onderzoek en daarmee getalenteerde academische docenten buitensluit.

Het lijkt wenselijk dat van junior docenten wordt verwacht dat zij aan een  dissertatie werken. Maar ook dat zou op een wat minder rigide manier kunnen dan door de vereiste van peer reviewed papers. Er was mijn insziens niks mis met het traditionele boek als dissertatie, zeker in de humaniora.

Ik ben er voor om universitaire staf diverser te laten worden door zowel specialisatie op onderzoek als de specialisatie en carrière op onderwijs mogelijk te maken. In concreto stel ik voor om de bestaande universitaire functieprofielen docent (weer) in gebruik te nemen voor vast dienstverband en het mogelijk te maken carrière te maken op het gebied van onderwijs. Ook méér onderwijshoogleraren lijken mij een goed plan.

Ik zie uitmuntende  jonge docenten die meer gedreven en soms beter zijn dan de oudere zittende staf die het onderwijs nogal eens als corvee zien. Enthousiasme en gedrevenheid voor onderwijs heeft niet iedereen. Iemand die talent heeft voor onderwijs hoeft niet per se te excelleren in onderzoek, en andersom. Ik denk dat de universiteit onderwijstalent moet coachen naar een nog hoger niveau. Onderwijs dient gelijk gewaardeerd aan onderzoek te worden. Dat komt de universiteit als geheel ten goede.