Eén dag staken is niet desastreus
‘Onterecht dat College van Bestuur de staking van 11 maart niet ondersteunt’

Op 11 maart leggen werknemers van de Universiteit Utrecht het werk neer om te protesteren tegen de geplande, desastreuze bezuinigingen op het hoger onderwijs. Het gaat daarbij om een politieke staking, gericht niet tegen de formele werkgever, de universiteit, maar tegen het huidige kabinet.
Jammer genoeg worden UU-werknemers daarbij niet gesteund door hun eigen College van Bestuur. Volgens CvB-voorzitter Anton Pijpers zou een staking zich tegen de universiteiten kunnen keren. Pijpers vreest dat politici zouden kunnen concluderen dat de bezuinigingen juist wel nodig zijn, want ‘ze werken toch niet’. Ook heeft Pijpers meer vertrouwen in de lobby-strategie van het UNL, waarbij gesprekken worden aangegaan met leden van de Eerste en Tweede Kamer. En tenslotte zou een staking het onderzoek en onderwijs te veel verstoren.
Deze redenering is op z’n minst eigenaardig te noemen. Pijpers’ eerste argument kan tegen elke mogelijke staking ingezet worden. De afgelopen jaren waren er regelmatig stakingen van leerkrachten in het basisonderwijs, die protesteerden tegen de hoge werkdruk en voor hogere salarissen. Met succes: sinds 2022 is het loon van basisschoolleerkrachten gelijkgetrokken met dat van hun collega’s in het middelbare onderwijs. Het kabinet dacht toen blijkbaar niet: laten we die luie leraren nog wat extra korten. Ook in het hoger onderwijs is al vaker gebleken dat protesteren werkt: nadat WOinActie jarenlang actievoerde tegen de hoge werkdruk aan de universiteiten, werden in 2023 door toenmalig minister Robbert Dijkgraaf substantiële extra investeringen toegekend om die werkdruk te verlagen.
Wat betreft Pijpers’ vertrouwen in het lobbywerk van de UNL: dat lobbywerk is absoluut zinvol, en de UNL moet hier natuurlijk verder mee aan de slag, maar het één sluit het ander toch niet uit? Je zou juist kunnen redeneren dat de stakingsactie en het werk achter de schermen elkaar versterken, want UNL-lobbyisten kunnen dan verwijzen naar de grote onrust in het veld veroorzaakt door de geplande bezuinigingen. Maar dat zal natuurlijk alleen het geval zijn als de staking echt een succes wordt, en door de uitspraken van Pijpers zullen sommige collega’s misschien aarzelen om mee te doen aan de staking.
Tenslotte nog het argument dat staken onderzoek en vooral onderwijs schaadt: het is natuurlijk flauwekul dat één dag staken desastreuze gevolgen zou hebben voor het onderwijs of onderzoek. Bezuinigingen die zorgen voor uitpuilende klaslokalen, een inkrimping van de onderzoekstijd van docenten, en het ontslag van medewerkers, zullen er daarentegen wel stevig inhakken. Studenten begrijpen dat ook; en dat is waarom de studentenvakbond Vidius volledige steun heeft betuigd aan de stakingen. Naast het helpen opbouwen en coördineren van de beweging, gaan ze de komende weken bijvoorbeeld ook langs bij tientallen hoorcolleges om hun medestudenten beter te informeren over de stakingen.
Eerder sprak Pijpers zich fel uit tegen de geplande bezuinigingen. Het is dan ook heel erg jammer dat hij nu zijn eigen medewerkers niet steunt in hun pogingen om die bezuinigingen van tafel te krijgen. Het CvB van de UU loopt daarmee trouwens ook uit de pas: aan de UvA, in Leiden, en aan de VU steunen Pijpers’ collega’s de stakingen uitdrukkelijk wél.
Gelukkig verscheen er eerder een oproep in de DUB van meer dan 70 UU-hoogleraren die hun collega’s wel durven oproepen om mee te doen aan de staking. Dus: leg op 11 maart het werk neer, en verzamel om 10 uur aan het Domplein voor de protestmars tegen de bezuinigingen!
Dit is een opiniestuk van Annelien de Dijn, hoogleraar Politieke geschiedenis en actief lid van WoinActie. Opinies zijn ingezonden artikelen. Het standpunt van de schrijver is niet per definitie ook het standpunt van DUB.