Waarom geen discussie over academische boycot China?

Recent is aan UU medewerkers gevraagd een petitie te tekenen waarin het bestuur van de universiteit wordt opgeroepen alle institutionele banden met Israëlische  partnerinstellingen te verbreken. De opstellers stellen dat er weliswaar meer conflicten en situaties bestaan waar wij als universitaire gemeenschap over na zouden moeten denken, maar dat de situatie in Gaza toch afwijkt en daarom vraagt om een meer daadkrachtige en snelle actie -lees, het verbreken van banden met instellingen. Ik citeer: ‘academische vrijheid mag nooit een vrijbrief zijn voor instituten als universiteiten om neutraal te blijven in situaties waarin een urgent moreel appèl op ze wordt gedaan’.

Ik denk dat er geen reden is om te twijfelen aan het gegeven dat de Israëlische regering zich schuldig maakt aan zeer grove schendingen van de mensenrechten en dat die mogelijk zelfs als ‘genocidaal’ kunnen worden aangemerkt. Een oproep tot het verbreken van banden met Israëlische instellingen zou dan inderdaad een passende uiting van betrokkenheid kunnen zijn. De auteurs stellen dat het vanzelfsprekend is dat hetzelfde geldt voor Rusland en Myanmar.

Juist de toevoeging van deze twee landen maakt het nu voor mij moeilijk om in te schatten in hoeverre we bereid zijn onze principes ook daadwerkelijk generiek toe te passen als het gaat om ernstige schendingen van mensenrechten. Rusland en Myanmar zijn duidelijke gevallen, maar in het geval van Rusland is er zoals de auteurs zelf aangeven al sprake van door de overheid opgelegde sancties en Myanmar levertis -met alle respect- niet zo veel relevante academische partnerschappen. Dan China! Dat ook dat land zich al decennia schuldig maakt aan zeer grove en grootschalige schendingen van mensenrechten en de academische vrijheid ernstig beknot is algemeen bekend. Ik zou het van lef vinden getuigen als wij (‘de UU’) bereid zouden zijn ook China tegen het licht te houden en bij constatering van overtreding van onze normen en waarden daaraan vergelijkbare consequenties te verbinden. Die consequenties zijn dan echter wel van een andere orde. China is een academische zwaargewicht.  Is dat misschien een reden dat we die olifant in de kamer niet benoemen? Ik mag hopen van niet. 

Dit is een opiniestuk van Guus de Krom, universitair docent van University College Utrecht.  Opinies zijn ingezonden artikelen. Het standpunt van de schrijvers is niet per definitie ook het standpunt van DUB.