Via crowdfunding je studie of stage financieren; deze UU-studenten deden dat

“Wat zou je doen als je niet bang was?” – Wiktoria is deze TED-talk titel nooit vergeten sinds ze de video zag op de middelbare school. Zonder deze zin zou het meisje uit het kleine dorp in Polen misschien nooit naar Spanje zijn gevlogen om vrijwilligerswerk te doen met vrouwen, asielzoekers en de lokale gemeenschap. Ook de vijf maanden die ze doorbracht in Jordanië, waar ze workshops organiseerde over empowerment van vrouwen, zouden bij een dagdroom zijn gebleven. En misschien zou ze dan ook nooit naar Middelburg zijn verhuisd, waar ze nu een bachelor Cognitive Science volgt aan University College Roosevelt.

Ditzelfde motto spoorde haar bovendien aan om te solliciteren voor het Innovation Leadership Bootcamp georganiseerd door het Massachusetts Institute of Technology (MIT), een zeer selectief programma waarvan maar 10 procent van degenen die zich aanmelden wordt aangenomen. De Bootcamp bij MIT kan haar in contact brengen met studenten, docenten, ngo’s en zakenmensen van over de hele wereld. Dat wil ze graag omdat ze haar kennis wil delen die ze heeft opgedaan in Jordanie. In Middelburg, een stad met maar 48.000 inwoners, is het moeilijker om veel andere ondernemers te ontmoeten. “Ik dacht: ‘waarschijnlijk word ik niet aangenomen’. Dus de acceptatie-email kwam als een enorme verrassing!”, zegt ze. Er was alleen één probleem: het programma kost 3800 euro. Dat geld had ze niet.

Haar huisgenoten stelden een crowdfundingsactie voor op het platform GoFundMe, maar Wiktoria was bang. “Ik ben altijd heel zelfstandig geweest. In Polen vragen de meeste mensen geld voor operaties en dergelijke. Mensen doneren alleen wanneer ze zien dat je het geld hard nodig hebt. Als je geld inzamelt voor een persoonlijke droom, zoals de mijne, zijn mensen minder geneigd om geld te geven”, legt ze uit. Maar toen dacht ze aan de TED talk. Ze besefte dat haar gevoelens voortkwamen uit angst. Wat had ze te verliezen? “Het vinden van donoren en sponsoren blijkt niet zo moeilijk als je denkt. Hoewel sommige mensen probeerden mij te ontmoedigen en zeiden dat ik nooit zoveel geld zou ophalen, moest ik eigenlijk alleen mijn trots opzij zetten.”

Wiktoria verdiepte zich in het de wijze waarop ze het inzamelen het beste kon aanpakken. “Ik zocht contact met mensen die dit professioneel doen, en vroeg ze om advies.". Zo leerde ze dat een persoonlijke touch kan helpen. Ze schreef een motivatiebrief waarin ze haar redenen om naar de VS te willen uiteenzette. Die verzond ze naar haar contacten in de media. DUB was daar één van. OOk zoch ze contact met kleine bedrijven voor sponsoring. “Zij doneren vaker vanwege belastingvermindering.” Ze heeft wel geleerd dat het maken van een introductievideo nog beter geweest, zegt ze.

In twee maanden zamelde Wiktoria zo 750 euro in, bovenop de 750 euro van het Utrechts Universiteitsfonds. “De meeste donaties kwamen van mensen met wie ik een persoonlijke connectie heb”, zegt ze. Als ze haar spaargeld meetelt, hoeft ze nu nog maar 1000 van de benodigde 3800 euro in te zamelen. De Bootcamp start op 1 maart, en ze heeft al besloten dat ze hoe dan ook gaat. “Als ik er niet in slaag om het hele bedrag dan in te zamelen, neem ik een kleine lening.”

Ik wilde niet dat mijn familie er van wist

Giuliana Inturrisi, die net haar Master Global Criminology heeft afgerond bij de UU, richtte zich ook op GoFundMe toen ze werd toegelaten tot een onbetaalde stage bij de Verenigde Naties in Nairobi, de hoofdstad van Kenia. De stage duurt vier maanden en kan verlengd worden met twee maanden. Giuliana denkt dat haar verblijfskosten 700 euro per maand zullen zijn. “Maar dat is exclusief al het andere. Nairobi is veel duurder dan andere Afrikaanse steden.”

De Italiaanse student schaamde zich echter om haar vrienden en familie thuis te vertellen over het initiatief. “Dat is echt not done in Italië: je vraagt daar niet om geld. Ik deelde alleen een link naar mijn campagne op LinkedIn, niet op Facebook of Instagram, anders zou mijn familie erachter komen. Ik schaamde me daarvoor, maar hier in Nederland ligt het anders. De mensen die doneerden waren medestudenten van mijn Master.”

Doordat ze allen via LinkedIn campagne voerde haalde ze maar 370 van haar 5000 euro doel op. Maar toen DUB haar sprak aan het eind van januari, was ze letterlijk haar tassen aan het pakken om te vertrekken. “Ik heb wat spaargeld, dus ik kan daar overleven. Ik heb ook een parttime baan bij Exodus, waar ik werk als een internationale adviseur voor mensen die willen verhuizen naar Madrid, waar ik mijn bachelor heb gedaan. Maar dat is geen vast salaris. Ik krijg een commissie van 20 procent voor elk contract dat ik afsluit. Als ik daarmee mijn huur kan betalen ben ik blij. Mijn ouders helpen me ook met een kleine bijdrage, net als ze hebben gedaan tijdens mijn studie in Nederland. Maar ik ben al 25, dus ik wil hen niet om meer vragen dan dat”.

Het moet maatschappelijke waarde hebben

Zowel Wiktoria als Giuliana wensen waarschijnlijk dat hun crowdfundindsacties net zo succesvol waren als die van Ralien Bekkers. Ralien, die afstudeerde bij de Universiteit van Amsterdam en ook vakken volgde bij de UU, kwam in 2014 in het nieuws door haar fondsenwerving voor een Master Environmental Management bij Yale in de VS. Ze haalde 28.500 euro op van ongeveer 350 sponsors, en kreeg haar vliegtickets cadeau van KLM. En dat allemaal in maar zes weken.

Het was uiteraard een drukke periode, die tegelijkertijd stressvol en enerverend waren. Om haar doel te behalen, nam Ralien contact op met mensen die ze kende in het milieuwerkveld – ze werkte twee jaar als jeugdafgevaardigde voor Duurzame Ontwikkeling bij de VN, waar ze Nederland vertegenwoordigde (DUB interviewde haar destijds over haar rol). Door deze positie kende ze ook een aantal mediamensen, wat haar vijf krantenartikelen opleverde, waaronder in het Parool. Ze gaf ook interviews aan plaatselijke radiostations.

“Er was veel momentum en ik heb mijn verhaal wijdverspreid. Het was leuk: ik werkte naar een doel toe. Het crowdfunding platform dat ik op mijn website gebruikte – de Utrechtse CrowdAboutNow – zou al mijn donateurs hun geld terug geven als ik de grens van 20.000 euro niet zou halen, dus ik moest het voor elkaar krijgen”, vertelt Ralien. “Tegelijkertijd voelde het stressvol omdat niet alle aandacht die ik kreeg positief was”.

Er was bijvoorbeeld een negatief opiniestuk over haar, waarin geschreven werd dat mensen die echt geven om duurzaamheid niet geïnteresseerd zouden zijn in het studeren aan een elite-instituut zoals Yale. Er was ook een radiopresentator die vraagtekens zette bij haar 'geldnood' door  een foto van het huis van haar vader, plus adres in Bilthoven te twitteren. “Ik moest midden in de campagne mezelf gaan verdedigen, dat was pijnlijk. Die man heeft zijn tweet wel verwijderd, maar ik heb contact met hem opgenomen om hem te zeggen dat ik hoop dat hij beseft dat hij mijn familie in gevaar heeft gebracht door persoonlijke gegevens te publiceren op social media.”

De poging om Ralien’s crowdfund-campagne te verstoren, leidde tot niets: ze ging niet alleen naar de VS om te studeren, inmiddels woont ze er al zeven jaar en bouwt ze een indrukwekkende carrière op. Ze heeft twee jaar aan Yale gestudeerd, afgewisseld met een VN-stage in New York. Daarna ontwikkelde en doceerde ze een vak aan Yale over de Sustainable Development Goals. Ralien woont nu in Washington, waar ze werkt bij een non-profit organisatie die aandacht vraagt voor klimaatverandering  en volgt online een tweede master aan een Britse universiteit. Ze denkt eraan om in de nabije toekomst terug te keren naar Europa.

Als je haar vraagt om tips voor een succesvolle crowdfundingsactie, vertelt Ralien dat je pitch niet over jou, maar over je doel moet gaan. “Waarom wil je in het buitenland studeren, en wat ga je doen met je studie? Het moet maatschappelijke waarde hebben.” Ze benadrukt ook dat crowdfunding “valt en staat met connecties” – een pagina aanmaken en niet met anderen delen, zoals Guiliana, zal waarschijnlijk weinig succesvol zijn. Het gratis vliegticket, bijvoorbeeld, kwam er alleen omdat ze iemand kende die werkte bij de KLM en daar met duurzaamheid bezig was. “Dat was voor de vliegmaatschappij makkelijk omdat ze me geholpen hebben met hun product en niet met geld. Ik heb hen na afloop nog ontmoet en met hen gepraat over de wijze waarop KLM zou kunnen helpen om de Sustainable Development Goals te bereiken, dus er was een tegenprestatie.”

Dit leidt haar naar haar tweede advies: denk aan andere manieren om je kosten in het buitenland te verminderen, en vraag bedrijven om dat voor je te regelen. “Je kunt contact opnemen met een supermarkt bijvoorbeeld, en vragen of ze jouw boodschappen betalen.” En: bedenk interessante beloningen die je op elk donatielevel kunt geven. “Wees creatief! Je kunt een presentatie aanbieden, zoals ik voor KLM deed, of advies aanbieden in het gebied waar je expertise opbouwt tijdens je studie”, vertelt Ralien. Wat mediabereik betreft: lokale bladen en zenders zijn eerder geneigd te reageren dan nationale. “En als laatste: kom voor jezelf op, want er zullen mensen zijn die je willen ontmoedigen. Dus draai de discussie om en vertel ze dat mensen jongeren zouden moeten hélpen om iets geweldigs te doen met hun leven”.