Eerste internationale studenten in de U-Raad: ‘Integratie moet van twee kanten komen’

Nandika Mogha en Andreia Duque, beiden lid van Lijst Vuur, komen respectievelijk uit India en Portugal. Nandika studeert Liberal Arts & Sciences bij het University College Utrecht en Andreia volgt een master in Economic Policy. Sinds september, maken zij deel uit van de Universiteitsraad, de medezeggenschapsraad waar de belangen van studenten en medewerkers worden besproken met het College van Bestuur. Met twaalf studenten en twaalf medewerkers, mag de raad meepraten over het universitaire beleid op het gebied van onderwijs, onderzoek, financiën en human resources.

Ze zijn de eerste internationale studenten in de raad die het Nederlands niet beheersen, maar willen zeker niet de laatste zijn. Ze hopen dat nog veel meer internationals in hun voetsporen zullen treden. Om dat haalbaar te maken, is het volgens hen noodzakelijk dat alle essentiële beleidsdocumenten tweetalig worden gepubliceerd. Ook willen ze dat de universiteit meer cursussen Engels en Nederlands gaat aanbieden om zo een brug te bouwen tussen Nederlanders en de internationals.

Hun doelen komen overeen met het streven van de UU zelf: de universiteit wil graag een meer diverse studenten- en medewerkerspopulatie, zo staat in het huidige Strategisch Plan 2016-2020 en dat beleid wordt voorgezet in het nieuwe Strategisch Plan 2020-2025. Op dit punt is nog wel wat werk aan de winkel. Op dit moment komt zo'n 9,3 procent van de UU-studenten uit andere landen. De UU is hiermee volgens cijfers van internationaliseringsorganisatie Nuffic de minst internationale universiteit van Nederland. 

De medezeggenschap worstelt al jaren met de vraag hoe de groeiende groep internationale studenten en medewerkers beter betrokken kunnen worden bij de universitaire democratie. De universiteit wil inclusief zijn, maar volwaardig meepraten is lastig voor raadsleden die de Nederlandse taal niet goed beheersen. Een jaar geleden besloot de Universiteitsraad dat de medezeggenschap  niet geheel Engelstalig zou worden. In een vergadering kunnen de Nederlandse raadsleden Nederlands spreken en de internationale leden Engels. Alle deelnemers zouden een beroep mogen doen op een vertaler. Van de internationale raadsleden die niet Nederlands spreken wordt wel verwacht dat ze een cursus Nederlands volgen. Die cursus wordt gratis aangeboden door de universiteit. Nandika en Andreia kunnen daarom hun vragen in het Engels stellen, maar de antwoorden krijgen ze in het Nederlands. Ze moeten het Nederlands dus wel op basisniveau beheersen.

Een van de redenen dat het voor internationale studenten tot nu toe minder aantrekkelijk was om in de raad te gaan, kwam door landelijke regelgeving. Tot januari mochten studenten van buiten Europa maximaal 16 uur werken naast hun studie. Deze maatregel moest voorkomen dat mensen met een studentvisum naar Nederland zouden komen om te werken. Aangezien het lidmaatschap in de medezeggenschapsraad meer dan 16 uur in beslag neemt, was dat soort werk simpelweg niet mogelijk voor de internationals van buiten Europa. Bij eerdere verkiezingen waren er wel internationale kandidaten (uit andere landen van de EU of studenten met een ander soort visum), maar werd er nog nooit een international verkozen. 

Waarom hebben jullie je verkiesbaar gesteld voor de Universiteitsraad?
Andreia: “ik heb politiek en beleid altijd interessant gevonden. Daarom werd ik in Portugal lid van een politieke partij. Volgens mij is onderwijs de perfecte methode om de kloof tussen sociale ongelijkheden te overbruggen. In de Universiteitsraad hoop ik een bijdrage te leveren aan deze uitdaging. Het gaat in de raad om zaken die aansluiten bij mijn interesses en de veranderingen die ik in de wereld zou willen zien.”

Nandika: “En ik ben altijd geïnteresseerd geweest in medezeggenschap. Ik wil meedoen aan het ontwikkelen van een duurzame universiteit en het stimuleren van studentondernemerschap, dus zocht ik de beste manier om dat te doen. Toen ik een e-mail kreeg wie zich kandidaat wilde stellen voor de Universiteitsraad, zag een paar zaken samenkomen. Het gaat om uitdaging, leren en netwerken."

Was de taalbarrière eng?
Andreia: “Ik vind het sociale gebeuren erom heen enger dan de raadsvergaderingen zelf. Ik heb al geaccepteerd dat het wat langer duurt voor wij op de hoogte zijn van alles wat zich in de raad afspeelt. Maar het sociale deel van het circuit blijft eng. Ik begrijp sommige dingen niet meteen: onze groep op Whatsapp, onze groep op Slack, sommige ‘inside jokes’ en opmerkingen… Ik denk dat het beter zou gaan als ik sociaal 100 procent zou kunnen meedoen. Maar het is kwestie van tijd, want we doen allebei ons best om Nederlands te leren.”

Nandika: “Toen ik lid werd van Lijst Vuur, besefte ik niet dat Nederlands de voertaal zou zijn. Dat leek een enorm obstakel want mijn Nederlands begon met “hallo” en eindigde met “bonnetje mee?”. Maar nadat ik accepteerde dat ik de taal simpelweg moest leren, werd het een leuke uitdaging.”

Hebben jullie het idee dat internationale studenten worden ontmoedigd om lid te worden van een medezeggenschapsraad omdat ze geen Nederlands spreken?
Nandika: “Ik denk dat het eerder een culturele barrière is dan een taalbarrière. De meeste internationals zijn niet bekend met de Nederlandse cultuur in een faculteits- of universiteitsraad. Bij UCU, waar ik studeer, merk ik dat weinig mensen erover weten.”

Andreia: “Medezeggenschap is niet het eerste ding in je hoofd als je in het buitenland gaat studeren. Mensen willen natuurlijk nieuwe ervaringen opdoen, maar niet dit soort ervaring – behalve als ze deze wereld leuk vinden. Maar taal is zeker een belangrijke factor. Vaak hoor ik ‘ik ga het niet eens proberen. Ik spreek de taal niet’”.

Hoe kan de universiteit volgens jullie de communicatie over medezeggenschap aan internationale studenten verbeteren?
Nandika: “De meeste verkiezingsprogramma's of relevante links en documenten zijn niet beschikbaar in het Engels. Dat is een van de redenen waarom internationale studenten zich buiten de doelgroep zullen voelen. Maar veel partijen zijn al bezig met het verbeteren van dit punt, waaronder Lijst Vuur.

"Als internationale student, wil ik benadrukken dat internationalisering en diversiteit niet betekent dat iedereen Engels moet spreken of dat alle gekozen leden buitenlanders moeten zijn. Je hebt een zinvol systeem nodig om uitwisseling van ideeën mogelijk te maken. En daarvoor moet aan beide kanten de bubbel barsten. Voor internationals is het belangrijk te integreren, zoals het voor Nederlanders belangrijk is om open en gastvrij te zijn. Andreia dringt aan op een beleid waarbij alle documenten van de UU, en zeker die we als raadsleden ontvangen, tweetalig moeten zijn. Toen we begonnen aan ons raadswerk, kregen we de documenten eerst in het Nederlands en pas een paar weken later de vertaling. Dat was vlak voor de vergadering. Nu is het zo dat we de Nederlandse en Engelse versies tegelijkertijd ontvangen.”

Andreia: “Integratie moet van beide kanten komen. Leren over de Nederlandse taal en cultuur versnelt zeker het integratieproces van internationale studenten. Tegelijkertijd, als meer Nederlandse studenten de voordelen van internationalisering erkennen, zullen ze eerder leren over andere culturen en perspectieven. Ik vind dat Nederlanders heel tolerant en begrijpend zijn, maar het duurt even totdat ze zich openstellen over hun privéleven, familie enzovoort.”

Hoe zouden we die integratie kunnen bevorderen?
Andreia: “Een van mijn ideeën is dat alle Engelstalige opleidingen een cursus Nederlandse taal en cultuur aanbieden. Deze cursus zou verplicht moeten zijn, maar zonder dat studenten er een cijfer voor krijgen. Op die manier kan je internationale studenten inspireren om te integreren in de Nederlandse samenleving. Daarnaast is het nodig om de Engelse taalvaardigheid van studenten en medewerkers verbeterd wordt. Ik vind het fantastisch dat iedereen hier minstens een beetje Engels spreekt, maar volgens mij is het prioriteren van een hoog niveau van taalvaardigheid essentieel voor meer academisch succes. Dat voorkomt dat de kwaliteit van het onderwijs daalt.”

Er zijn veel internationale studenten die geen Nederlands leren omdat ze maar een paar jaar in Nederland zullen blijven. Wat zouden jullie tegen die studenten zeggen?
Nandika: “Ik zou zeggen dat het een enorme gemiste kans is. Ze missen veel meer dan ze denken. Een nieuwe taal leren is een ervaring die je leven verandert. Het verandert de manier waarop je dingen benadert en het maakt je intellectueel vindingrijker. Daarnaast kan een nieuwe taal veel professionele en sociale deuren voor jou open doen.”

Andreia: “Net als Nandika denk ik dat die studenten heel veel missen. Ik zou tegen ze zeggen: 'Waarom ben je niet geïnteresseerd meer over de cultuur te leren, je woont hier toch? Maar ik denk ook dat, hoewel het jammer is, we gewoon moeten accepteren dat sommige internationals in Nederland zijn om een ​​diploma te halen, een baan te vinden, wat geld te sparen en daarna teruggaan naar hun eigen land."

En wat zouden jullie zeggen tegen Nederlanders die in een Nederlandse bubbel leven?
Andreia: “’You’re not living la vida’. Zij missen dan ook heel veel in hun studentenleven. Internationals blijven misschien maar enkele jaren in Nederland, toch is de moeite waard om ze te leren kennen – en misschien, wie weet, ze te overtuigen om van mening te veranderen en hier te blijven!”

Nandika: “Probeer humor en nuance te zien in twee mensen uit compleet verschillende landen die samenkomen om in hetzelfde huis te wonen, studeren en werken. Je zal de uitwisseling waarderen en er iets positiefs van meenemen."

Hebben jullie tips voor internationale studenten die Nederlands aan het leren zijn?
Andreia: “Ik luister graag naar Nederlandse muziek. Social media helpt ook. Als ik Pinterest gebruik, zoek ik naar ‘mooie zinnen in het Nederlands’ of ‘Nederlandse bloggers’, bijvoorbeeld, in plaats van kleding of make-up.”

Nandika: “Je moet iets vinden dat het leren van een nieuwe taal leukt maakt voor jou. Ik ben een grote fan van hip hop en rap, en Nederlandse rap is gewoon… Fantastisch. Ik kan misschien nog geen volledig gesprek in het Nederlands voeren, maar ik kan wél een rap lied uitspugen!” [lacht]