‘Ik vind dat we momenteel veel te veel mensen binnenkrijgen'

Er waren bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2023 drie stembureaus op het Utrecht Science Park: een in het Bestuursgebouw, een in het UMC Utrecht, en een in het Victor Koningsbergergebouw. Van de 4025 geldig uitgebrachte stemmen op deze locaties, waren er 116 voor de PVV - minder dan 3 procent. Hoewel iedereen bij deze bureaus kan stemmen, ook medewerkers en buurtbewoners, is dit wel een indicatie dat de PVV niet zo populair is onder Utrechtse studenten.

Hoewel weinig UU-studenten een PVV-stemmer lijken te kennen, zijn ze er natuurlijk wel. DUB vond er twee die ons ook wilden vertellen waarom ze op de partij van Wilders hebben gestemd. De één studeert Rechten en woont bij zijn ouders in Huizen. De ander volgt een studie aan de Bètafaculteit. Beiden willen anoniem blijven. In dit artikel heten ze Joost en Jason.

Waarom wil je anoniem blijven? 
“Ik wil gewoon zelf kunnen kiezen wanneer ik in discussie ga over mijn politieke voorkeuren”, zegt rechtenstudent Joost. “En dat doe ik ook regelmatig. Ik ben niet bang om te zeggen dat ik PVV stem en schaam me er ook niet voor. Maar als ik in de DUB sta, dan is er een grote kans dat mensen ongevraagd met kritiek naar me toekomen, en daar heb ik geen zin in.”

Bètastudent Jason heeft een vergelijkbare reden. “Ik wil graag anoniem blijven, omdat mensen gelijk vooroordelen hebben als ze weten dat je PVV stemt. Ik zit bijvoorbeeld in een commissie met andere studenten waar beslissingen genomen moeten worden. Als bekend is dat ik PVV stem, worden mijn argumenten anders beoordeeld en dat wil ik voorkomen. Zolang men er niet direct naar vraagt, zie ik niet de noodzaak om het publiek te maken. Maar als mensen echt geïnteresseerd zijn, dan heb ik het er graag over.”

Was jullie stem een strategische stem?
Nee, zegt Jason. Vanaf dat hij mocht stemmen koos hij voor de PVV. “Ik ben het gewoon met de meeste punten eens.” 

Voor Joost lag dat net even anders. “Ik vind een midden-rechts kabinet prima. Maar vorig jaar merkte ik dat velen ontevreden waren over de VVD. Daarnaast gingen Groenlinks en PvdA ineens samenwerken onder leiding van Frans Timmermans, wat ik toch wel als een groot gevaar zag. Die man wil alleen maar belastingen, subsidies, uitkeringen, etcetera. De mensen die meer geld verdienen moeten straks alles gaan betalen. Ik vind dat echt onzin, want als je veel verdient, dan heb je daar ook hard voor moeten werken. Mijn ouders zijn best vermogend en ik denk dat ik later als advocaat ook wel veel ga verdienen.”

Toch was het ook deels een proteststem. “Wilders gaat altijd lekker tegen de gevestigde orde in. Dat hij nu de grootste is geworden laat in ieder geval zien hoe ontevreden Nederland is. Bijvoorbeeld over de huizenmarkt. De politiek heeft daar de laatste jaren te weinig aan gedaan. En met hun open migratiebeleid hebben ze alles eigenlijk alleen maar erger gemaakt.”

Wat vind je van Wilders’ standpunten over het klimaat?
Joost vindt het goed dat Wilders veel minder geld aan klimaat wil uitgeven. “Het is een probleem waar we weinig tot niks aan bijdragen in vergelijking met grotere landen als China. Dan is het oneerlijk dat wij er zoveel belastinggeld in moeten stoppen. Ik heb het dan voornamelijk over het koste wat kost tegengaan van de CO2-uitstoot. Dat betekent niet dat ik tegen duurzame innovaties ben.Opwekken van stroom met zonnepanelen vind ik bijvoorbeeld een heel goed idee. Ze gaan lang mee en je kan er geld mee besparen.”

Jason vindt het jammer dat er geen ‘groenrechtse’ partij lijkt te zijn. “Ik vind bijvoorbeeld dat er wat gedaan moet worden aan de versnippering van natuur in Nederland. Iedereen vindt het fijn om in een mooi bos te lopen. Ik ben voor duurzame oplossingen voor een schoon leefklimaat. Nationale soevereiniteit is een goede reden waarom lokaal opwekken van energie met zonnepanelen een goede oplossing is. Klimaat is door links een doel op zichzelf geworden in plaats van een onderdeel van een beter leven. Ironisch genoeg ondermijnt het klimaatdebat nu juist een goed leven, omdat het mensen een schuldcomplex geeft.”

En over immigratie?
Voor Joost en Jason is het immigratiebeleid de belangrijkste reden waarom ze op Wilders hebben gestemd. 

Joost: ‘Ik vind dat we momenteel veel te veel mensen binnenkrijgen. Je bent er veel geld aan kwijt, het is slecht voor de economie, en het maakt de huizenmarkt nog moeilijker voor ons Nederlanders. Mensen uit Oekraïne krijgen bijvoorbeeld voorrang, terwijl er al zo’n groot tekort aan huizen is.’ 

“Vanuit humanistisch oogpunt snap ik wel dat die mensen voorrang krijgen. Toch vind ik dat je eerst de mensen uit je eigen land moet helpen. En hoe meer buitenlanders je binnenlaat, hoe moeilijker dat wordt. Je kunt ze niet allemaal in een asielzoekerscentrum stoppen. Ik vind het bijvoorbeeld heel goed dat hij tegen gezinshereniging is en dat hij uitgeprocedeerde asielzoekers zo snel mogelijk terug wil sturen naar het land van herkomst.”

Jason: “Met onze globalisatie moeten we juist ergens grenzen stellen. Ik vind het bijvoorbeeld heel belangrijk dat er genoeg werkgelegenheid is voor iedereen. En niet iedereen kan - of wil - hoogopgeleid zijn. Daarom moeten we niet al ons ‘ongeschoolde werk’ uitbesteden aan mensen uit het buitenland. De PVV besteedt daar veel aandacht aan; je zou zelfs kunnen zeggen dat ze op het sociaal-economische vlak naar links toe trekken. Daar ben ik blij mee.

“Daarnaast zie je aan de woningcrisis dat we eigenlijk helemaal geen ruimte hebben voor nog meer mensen. Je kan natuurlijk altijd blijven bijbouwen, maar dan hou je straks niks meer over aan leefomgeving.”

Joost snapt wel dat immigratie voor Wilders ook de grootste reden is om uit de EU te stappen. Daar is hij het echt niet mee eens. “Ik vind dat we de EU en de euro als munteenheid nodig hebben.” Ook Jason wil geen Nexit, al zou hij wel voor een eigen nationale munteenheid zijn.

Wat vinden jullie van de PVV-houding ten opzichte van de Islam?
Joost is het niet eens met Wilders’ uitspraken over de Islam. “Gelukkig heeft hij wel in al zijn debatten en interviews van de laatste tijd aangegeven dat hij die niet gaat uitvoeren. Daar vertrouw ik op. Je kan ook niemand zonder goede reden het land uitzetten.”

Jason vindt het netjes dat Wilders zijn uitspraken over de islam ‘in de ijskast wil zetten’. “Hij ontkent ze op die manier niet, en daarmee toont hij aan dat hij oprecht is. Wilders laat op deze manier zien dat hij er nog steeds achter staat, maar dat hij ook begrijpt dat hij moet inbinden om te kunnen samenwerken in het belang van het land. Dat siert hem.”

Heb je vrienden die links stemmen?
Joost: “Ik ga - zonder dollen - alleen maar om met mensen die rechts stemmen. Ik denk dat dit voor een groot deel ook te maken heeft met waar je bent opgegroeid, wat je ouders stemmen, en met welke mensen zij omgaan. En als jij tijdens je opvoeding via hen alleen maar in aanraking komt met rechtse mensen, dan is het logisch dat jij uiteindelijk ook meer geneigd bent om rechts te stemmen.”

Jason heeft wel vrienden en kennissen die links stemmen. “Zolang ze openstaan voor andere standpunten en ook niet bang zijn voor een beetje humor. Er moet ruimte zijn om elkaar een beetje te plagen met andere standpunten. Verder heeft een groot deel van mijn goede vrienden wel PVV gestemd.”

Voelen jullie je thuis op de linkse UU?
Joost is ook op zijn studie Rechten omringd door PVV stemmers, zegt hij, dus hij krijgt niet zoveel mee van het linkse klimaat op de UU. ‘Ik denk wel dat er meer rechtse stemmers zijn bij Rechten dan bij andere studies. Tijdens werkgroepen is de docent vaak nog het meest links.” Joost heeft ook een theorie waarom veel studenten links stemmen. “Ze denken dat ze de wereld snel kunnen verbeteren. Maar dat is helemaal niet realistisch.”

Jason kent iemand die PVV wilde stemmen maar door het linkse klimaat op de UU dat niet durfde. ‘Haar schuldgevoel weerhield haar ervan, zelfs in het stemhokje. Achteraf had ze spijt. Daarnaast ken ik zelfs mensen die gestopt zijn met hun studie, omdat ze constant linkse denkbeelden kregen opgelegd waar ze het niet mee eens waren. Zelf ben ik daar niet zo gevoelig voor. Ik vind het wel interessant allemaal.”

Wat vind je van de verengelsing op de UU?
Joost: “Het is belangrijk dat je in het hoger onderwijs leert om goed Engels te spreken, bijvoorbeeld voor de handel en andere internationale betrekkingen. Aan de andere kant vind ik het ook belangrijk dat Nederlanders zich goed in hun eigen taal kunnen uitdrukken. Dat wordt duidelijk minder in onze maatschappij, maar dat komt eerder door de series die we kijken en door sociale media die Engels zijn. Niet zozeer door hoger onderwijs.”

Jason vindt het wel heel belangrijk dat Nederland toegankelijk blijft voor alle Nederlanders, ook degenen die niet goed Engels spreken. “Mijn opa kan bijvoorbeeld geen Engels. Toen hij nog in Amsterdam woonde, voelde hij zich niet meer thuis in zijn lokale café omdat er – ook door de bediening - voornamelijk Engels werd gesproken.”

Hoe welkom zijn internationale studenten?
Joost: “We maken het internationale studenten al moeilijk genoeg; het kost voor de meesten veel meer geld dan voor Nederlandse studenten. Als jij of je ouders dat kunnen betalen, dan vind ik het helemaal terecht dat je hier komt studeren. Dat is nou eenmaal het leven. De één kan het betalen, de ander niet.’ 

Jason vindt wel dat we het aantal internationale studenten moeten beperken. “En dat is niet omdat ik ze niet mag. Een groot deel van mijn studievrienden is zelfs buitenlands. Maar er zijn gewoon te weinig woningen. En het kost veel geld.’’

Wat vind je ervan dat PVV-stemmers voor vanalles en nog wat worden uitgemaakt?
“Ik voel me in ieder geval totaal niet geïntimideerd, zegt Joost. "Soms heb ik geen zin in discussies, maar op andere momenten vind ik het juist wel lekker om even te provoceren met het feit dat ik PVV heb gestemd, bijvoorbeeld tijdens werkgroepen.”

Jason denkt dat deze woede richting rechts voor een groot deel ook door de mainstream media komt. “Die zijn voornamelijk links - ik ken genoeg linkse mensen die dat ook vinden. Daardoor wordt het linkse perspectief genormaliseerd in de samenleving, terwijl rechtse ideeën ‘slecht’ zijn. Als je in een discussie rechtse argumenten aandraagt, krijg je moralistische antwoorden. Logisch dat Wilders de staatssubsidies aan de NPO wil afschaffen.”

Wil je dat Wilders premier wordt?
Joost hoopt van wel en denkt ook dat Wilders bij uitstek geschikt is voor die taak. “Hij zit nu al zo lang in de politiek en hij heeft al zo veel ervaring. Hij verdient deze kans om zich te kunnen bewijzen.

Jason ziet Wilders liever in de kamer zitten, omdat dat beter past bij zijn kwaliteiten. “Hij kan natuurlijk best extreem en provocerend zijn. Ik zou wel graag een PVV’er als premier willen zien, maar dan misschien een meer gematigd persoon. Al denk ik wel dat Wilders het verdiend heeft en dat hij het ook best zou kunnen.”