‘Nooit gedacht dat ik AI als bondgenoot zou zien in de strijd tegen klimaatverandering’

“Ik probeer dingen altijd vanuit een andere invalshoek te benaderen en houd er niet van om anderen na te praten”, zegt Broersen een paar dagen na zijn drukbezochte lezing op het Night at the Library Festival. 

Daar vertelde hij dat generatieve AI-chatbots zoals ChatGPT, in potentie de juiste informatie over klimaatverandering toegankelijker kunnen maken. Dat zou tot gevolg kunnen hebben dat mensen bereid zijn meer te doen om de opwarming van de aarde tegen te gaan. “Hoe belezen je ook bent, je komt nooit in de buurt van de miljarden teksten waarop een groot taalmodel is getraind.” 

Volgens Broersen worden extreme meningen, complottheorieën en valse verhalen statistisch gezien vaak gecompenseerd bij het trainen van generatieve AI-chatbots. “Grote taalmodellen worden getraind op basis van zoveel kennis dat vooroordelen op de een of andere manier worden overtroffen. Ze kunnen fouten maken, maar mensen maken vaker fouten omdat zij makkelijker te beïnvloeden zijn. Hun mening is op veel minder informatie gebaseerd.”

Beïnvloeding chatbots
De vraag is om het niet mogelijk is voor een bedrijf om zijn AI te trainen om bepaalde standpunten of bronnen meer gewicht te geven? Volgens Broersen kan dit wel maar is dit zeker niet gemakkelijk. “Nadat het model is getraind op miljarden teksten, kan een bedrijf specifieke prompts geven, om de chatbot bijvoorbeeld politiek te kleuren, maar dan moet je vechten tegen alle kennis die zo’n chatbot al heeft opgedaan.”

Als voorbeeld noemt Broersen Grok, de AI-bot van Elon Musk die zich bij zijn eerste deelname aan X in 2023 consequent aansloot bij de wetenschappelijke consensus over klimaatverandering. Hij noemde Musk zelfs de grootste verspreider van verkeerde informatie over klimaatverandering. Nu is Grok naar verluidt meer geneigd om klimaatverandering te ontkennen dan zijn concurrenten van OpenAI, Microsoft en Google.

Bondgenoot
Broersen  had nooit gedacht dat hij AI zou aanbevelen als bondgenoot in de strijd tegen klimaatverandering, want hij weet ook dat AI het milieu schaadt. Het is een energieslurper en stoot veel kooldioxide uit. Daarbij zijn de belangrijkste AI-aanbieders in handen van grote techbedrijven, waarvan er veel op één lijn zitten met Donald Trump, die de Verenigde Staten heeft teruggetrokken uit het klimaatkkoord van Parijs en meer olie wil oppompen. Maar de filosoof kan niet anders dan ook de zonnige kant van AI zien in relatie tot het klimaat.

“Het is een positieve ontwikkeling dat mensen in contact kunnen komen met iets dat zoveel kennis heeft. Je kunt kunstmatige intelligentie natuurlijk niet in alles vertrouwen, maar gemiddeld genomen kan generatieve AI een positieve invloed uitoefenen op gebruikers, vooral op degenen die veel gebruik maken van sociale media.”

Hij hoopt dat mensen die via chatbots meer te weten willen komen over klimaatverandering, de wetenschappelijke consensus meekrijgen en tot actie overgaan om de opwarming van de aarde tegen te gaan, zoals door te stemmen op politici die het beste voor hebben met het klimaat. Ook politici die gebruik maken van tools zoals ChatGPT om documenten te beoordelen, te brainstormen, zich voor te bereiden op een debat en om de gevolgen van beleid te evalueren, zouden door AI beïnvloed kunnen worden om de wetenschappelijke consensus te volgen.

Milieu-impact en zeepbel 
Broersen weet niet of dit voordeel opweegt tegen het nadeel van AI-gebruik. Hij denkt dat de AI-zeepbel in de nabije toekomst uiteenspat waardoor er maar een paar AI-tools blijven bestaan en zo de impact op het milieu minder groot zal zijn. 

"Er worden nu miljarden en miljarden geïnvesteerd in AI. Ik denk dat dit een kaartenhuis is dat op een gegeven moment zal instorten. Want waar gaan al deze mensen hun AI-tools op trainen? We produceren wel nieuwe data, maar niet in een tempo dat overeenkomt met de investeringen die worden gedaan in AI. Veel bedrijven zullen failliet gaan.“ 

De wetenschapper zegt dat het onmogelijk is te voorspellen hoe de zaken zullen verlopen, maar blijft optimistisch en verwijst daarbij naar filosoof Karl Popper. “Die zegt dat optimisme leidt tot hoop, dat hoop leidt tot actie en actie kan leiden tot oplossingen. Dit wordt bevestigd door de informatica. Algoritmen die kansen analyseren, kunnen worden getraind met optimistische of pessimistische waarden. De optimistische kijken vooruit: als iets veelbelovend lijkt, slaan ze die richting in. Dat kan natuurlijk helemaal verkeerd zijn, maar ze zijn daardoor wel actiever.”