arranged. However, the figures, giving theexpenditure per month from September until July, show that expensesfor University and College students are not the same.

Shopping 300 guilders

College fee 275 guilders College fee 275 guilders

Insurance 50 guilders Insurance 50

guilders

Telephone: 25 guilders Telephone 25 guilders

Transport 30 guilders Transport 25

guilders

Clothing 80 guilders Clothing 75

guilders

Going out 75 guilders Going out 50

guilders

Contributions 40 guilders Contributions 25 guilders

Total 1350 guilders* Total 1825 guilders

Dirkjan Koch

* NIBUD, Student op kamers komt moeilijker rond,persbericht 31 augustus

1998

Next year a new group of students will attendUniversity College. Wies Steur is one of them. Wies is 18 years oldand spends this year in Chile. She replied to some questionsconcerning her activities and her motivation to attend UniversityCollege.

What have you been doing the last 18 years?

You can do quite a lot in 18 years and I guess I did. I was bornin Pasto, Colombia. When I was about one year old I came to live atmy grandparent's in Weert for some time. At the age of three Ilived in Syria for one year. Afterwards I lived in the Philippinesfor five years. At the age of nine I moved back to the Netherlands:Ede, then Gameren (a little spot near Zaltbommel), and eventuallyHeeswijk-Dinther (a spot almost just as little, near Veghel), wheremy mother settled as a General Practitioner.

I finished High School over there. Of that school I have somegood memories especially of the international projects that wereorganized and in which I participated, and, of course, the timethat I was a member of the party committee and chairman of thepupils' council. Right now I am in Chile attending classes at theUniversity of Concepcìon. My main goal is learning Spanish andgetting to know the Chilean culture and country.

Why are you going to attend University College?

I would like to know a lot about many things. At secondaryschool I really hated to drop subjects in tenth grade. At UC I cando many different things and I like that very much. Furthermore,the international atmosphere appeals to me. I am quite interestedin other countries and cultures, that's why I am in Chile rightnow, and I expect to encounter some at UC.

What was the procedure you had to go through before you wereadmitted?

First I had to send in an application form together with aletter of recommendation by my principal and a personal letter ofmotivation. This was followed by an interview; I was very nervous.But, it turned out to be a relaxed talk and two weeks later Ireceived a letter saying I was admitted: Hurrah!

How much time are you planning to spend on yourstudies?

That is hard to say. I am planning to join a studentsociety andto do sports. Maybe I will become an active member of Groen Linksand of course I would also like to spend time on my social life. Ithink I will manage and since I can choose the courses I like, Iwon't mind if it turns out that I will have to study a lot.

Do you think University College is an elitistinstitute?

It's something I am afraid of. I mean its quite expensive andbeside that, it is a group of people selected on the basis ofcertain traits. Next, the fact that you all live together on acampus does not stimulate contact with other students, does it? Butthen, I think that's something you yourself can control.

Dirkjan Koch

Study Pressure or the Experimental Phase of a TopInstitution?

In September 1998, a UC student was expected to studyapproximately 55 hours per week. It was a high target, but backthen everybody aimed high: students, professors, tutors. That wasjust the beginning. Seven weeks later, complaints on the part ofthe students overwhelmed the tutors and the Board of Studies. Alast-minute decision made by the Dean and the Board of Studiesbrought about an extra week off, in addition to the week off the UCstudents had been entitled to in the very beginning.

In an interview in Boomerang, Maarten Prak, the chairman of theBoard of Studies, justified this decision: "We had to take thatdecision because the fall break was coming up and we felt that itwould be a serious problem for most of the students to go home fora holiday with that amount of work in front of them. This pile ofwork was a problem for two reasons: first, they would not have hadthe holiday that they were entitled to, and second, we were afraidthat some of the students would go home, feeling under pressure andthinking that, if the study was going to go on like that for threemore years, then they did not want to be part of it. We felt thatthe huge amount of work was a mistake, one that we were responsiblefor."

Week off

Students' reactions towards the decision of the Board of Studieswere split, but approximately 30 percent of the UC studentsdisliked the idea of being privileged with an extra week off. Theirmain argument was that such a last minute decision would have anegative influence on the image of University College. Otherarguments they used: there was no need for a catch-up week, itwould be even more difficult to catch up with classes skipped, andan extra week off was not going to solve the workload problem. Theissue was to be dealt with in other terms, later on in thesemester. The teaching staff had to reduce the pile of work theyset the students, so that, as as consequence, the number of hoursstudents spent on their studies would be reduced as well. UCstudents were now able to cope with high-level courses, and stillhave time for a social life as well. This was more like the life ofa UC student as it had been meant to be in the beginning.

The second semester brought about even more changes. Teachingtimewas reduced from four hours to two hours per course. Theworkload was far more acceptable to students. Annelies Blom, afirst year UC student expresses her point of view regarding theworkload last semester: "I think the workload is much less thissemester. This is due to the new structure of the courses, I guess.Teachers now have to stick to their two hours of teaching, andcannot exceed this amount of time. Now we no longer find ourselvesin the situation where we had classes from nine in the morning tillfive in the afternoon. The workload was reduced, but I don't thinkit lowers the prestige of University College. It is always betterto start with a higher workload, and know you can reduce it. Whenyou start at a lower level of study, and then try to lift it, it ismuch more difficult. And besides, I think they've only reduced theworkload in some courses, because in others that really wasn'tnecessary."

Dana Mustata

That gives the University College students a headstartin comparison to other first year students, of whom about 90percent reaches the same amount of study points, but not before theend of the academic year. The University College students -withmany foreigners among them- have been especially selected on thebasis of, among other things, motivation and secondary educationmarks. They are offered a varied programme in English. After threeyears they gain a Bachelor's degree, which gives them access toother universities, either in the Netherlands orabroad.

University College has started nearly a year ago and hasstirred many pens and tongues into motion, in positive and innegative ways: it is said to be too elitist, too expensive, theworkload would be too heavy ... But some have called it an'interesting experiment', a fresh element in the realm of highereducation. Where lies the truth in all these stories? What is theopinion of the students and their teachers? U-blad and Boomerang -the University College campus magazine - combined forces toevaluate the situation after one year of University Collegeexperience. And they take a cautious glance at the future of thisOxford at the Dom.

This Boomerang, as centre spread of the U-blad's 3 June 1999issue, was co-produced by the editorial staffs of the UniversityPaper U-blad and the UC Paper Boomerang.

Coordination: Joke van der Glas, Armand Heijnen, Ineke vanOosten, Laura van Veenendaal

Editorial staff: Xander Bronkhorst, Anna Cieslik, Hilla Dotan,Jeannette van Gels, Joke van der Glas, Erik Hardeman, ArmandHeijnen, Dirkjan Koch, Daniela Mustata, Laura van Veenendaal, JuliaZamorska

Column: Maarten Prak

Photography: Manon van Geitenbeek, Maarten Hartman, AngeligueMeyer, Marilien Mogendorff, Wilfred van Schie, Joost van Waert

Illustrations: Joost van Waert

Language assistance: Renée Hamelinck, AnneliesKruijshoop

Final editing: Joke van der Glas, Armand Heijnen, Laura vanVeenendaal

As a UC student, I can easily tell you: we do enjoy it. Livingon campus is really not that bad and it certainly is not the waysome of the students at Universiteit Utrecht might think it is. Weare not trapped here, isolated completely from the outer world anddevoting all the time available to studying. Oh no, we do leavecampus.

The University College campus is situated very nicely andconveniently between the centre of Utrecht and the Uithof, whichmakes it really easy for us to get there.

We are allowed to leave campus any time we want to and get in atany time of the night, thanks to our electronic keys which enableus also to enter all the academic buildings and get our meals. So,having such facilities, we do leave campus quite often. Of coursethere is not always enough time to make long trips to the cafes inthe town, so then we just stay in our own College Bar. But normallywe do shopping in the city centre, go to Olympus and the library orsimply go out to pubs, restaurants and cafes. We do the things allthe normal students do.

The campus has four main academic buildings, an administrativecentre, several halls of residence and the dining hall whichprovides breakfast, lunch and dinner for students and faculty.Since all the academic buildings and computer facilities arelocated on the grounds of the campus, they are within our easyreach. In order to get to the lectures we do not have to bike forhalf an hour in the rain, we just walk out of our rooms and in 2minutes we are in class. Everything we need can be found on those 3acres, so even if we do not take advantage of the freedom to leavecampus, we still survive. The students live in single rooms inunits of 6 to 10 people. Each unit has bathrooms and a living roomwith a telephone, kitchenette, and television outlet. Once we moveinto our rooms, we can do whatever we want with and in them. It isup to us, but it is also our reponsibility to keep the units androoms in good condition for the next students.

Living together in the units is not an annoying experience. Wedo not get irritated by the same faces seen every morning and weget along with each other pretty well. We even manage to arrangesome reasonable cleaning schedules for the units, whichunfortunately do not always work the way they should. Livingtogether with our unit mates gives usunique opportunities to get toknow each other better and to develop close bonds. The randomlyassigned unit mates become your family for a whole year, until youhave to change your unit to explore new people, their habits andcharacters.

Parties

The pace and style of campus life varies from person to personand from time to time. There are moments of great activity andmovement, as well as periods of quiet and concentrated study. Everysemester starts in a really active way with lots of parties,meetings and going out. The closer the end of semester and thefinal papers and exams are, the quieter the campus becomes and theatmosphere of studying starts to prevail. This is simply the way anormal student life goes, also at UC. However, unlike otherstudents, we have quite many assignments and exams within thesemester itself. Nevertheless, we try to relax and have fun oncampus. We have our own College Bar, and a special Party Committeewhich takes care of all the big parties, like the welcome partiesat the beginning of the semesters or some other big events. LastFebruary we even had our first Prom.

The students have also their own initiative and organise manyparties by themselves without all the official committees. Therehave been numerous birthday parties, wine parties, dance parties,cooking parties. It is even hard to enumerate all of them. Livingtogether on three acres has also other advantages. We become greatfriends with other people, but sometimes there is also somethingmore. Because we meet each other almost every day and night, manycouples form among the students. Thus the student life on campusbecomes much more vivid and interesting than the normal studentlife at university.

Being such a close-knit community as we are, of course we havesome problems, but we cope with them quite well and the generalimpression of life on campus is really positive. If you still donot believe us, just come to the College Bar on any Wednesday nightand you will meet half of us there, enjoying our time and notworrying all that much about the excessive work load.

Julia Zamorska

liabilities:

teaching fee to faculties

.

Dedel, die al sinds 1967 bij de dienst werkt, heeft overal inNederland wel eens gelopen en doet dit jaar voor de 29ste keer meeaan de Nijmeegse Vierdaagse. "Vroeger vier maal vijftig, maar sindstwee jaar vier maal veertig" relativeert hij. "Ik zit de hele weekbinnen, het wandelen ontspant me. Ik geniet van de mensen en denatuur", aldus de 52-jarige, visueel gehandicapte, beheerder vanpersoneelsdossiers. Maar niet alleen in Nederland kon hij in hetrode wandelboekje zijn gelopen kilometers laten registeren. Zijnmooiste herinneringen bewaart hij aan zijn tochten door Japan enNieuw Zeeland: "Nieuw Zeeland bestaat uit twee grote eilanden. Opde een is het altijd herfst en op de andere heerst een subtropischklimaat. Het mooiste waren de bergen, bossen, kraters enwarmwaterbronnen. In Japan zag ik overal tempels enBoeddhabeeldjes."

Wat neemt hij mee in z'n plunjezak? "Een regenjack, een petje eneen lunchpakket met boterhammen met kaas en vlees." Hij kan dewandelende U-bladlezer helaas niet al te veel bruikbare tips geven,behalve het dragen van goed schoeisel en het drinken van voldoendevocht. Dedel, volgens zijn collega bestaat er "geen hardwerkenderfiguur", vierde in mei 1985 zijn 40.000ste kilometer in Utrecht.Daarvoor kreeg hij toen naar eigen zeggen een klein bekertje enstripboeken. Dat zit er op de 19de niet in: "Het is te duurgeworden, ze geven nu een petje." De 100.000 kilometer wil hij ooknog halen ("maakt me niet uit waar").

Door zijn handicap kan Constant Dedel geen bergwandelingen meermaken, maar dat ontmoedigt hem allerminst. Hij is niet voor niets`Centurion' (de Engelse titel voor iemand die binnen 24 uur100 mijlheeft gewandeld) en `International Master Walker' (als er in zevenEuropese landen én Japan is gewandeld). Zijn grootsteprestatie? Twee keer op en neer van Nijmegen naar Rotterdam.Non-stop, wel te verstaan: "dag en nacht, 160 kilometer."

Zijn collega's bij Archief en Registratuur zullen Constant zijn80.000ste kilometer niet zomaar laten lopen. In 1985 werd hij alverrast met een versierde deur en zorgvuldig getekende voetstappenin de richting van zijn bureau, dus dit jaar zullen ze nog ietsspectaculairders uit de kast moeten trekken. Dat hebben ze er graagvoor over: "Constant hoort bij hetmeubilair, hij doet dit werk alzo lang." Bovendien schijnt Constant Dedel er nòg eenopmerkelijke vaardigheid op na te houden: hij kan iedereen, navermelding van de geboortedatum, zonder aarzeling de geboortedagvertellen! Een onderhoudende wandelaar, en dat al ruim dertig jaaren twee keer de wereld rond.

Nathan Vos

De faculteit Letteren nam dit voorjaar een uniekbesluit. Schoevers Bedrijfsopleidingen werd gevraagd voor allevijftig facultaire secretaresses een opleidingstraject teontwikkelen. Binnenkort loopt het project ten einde. Eenterugblik.

Was het na de basiskwalificaties voor wetenschappelijk personeelgeen tijd om ook kwaliteitseisen te stellen aan het ondersteunend-en beheerspersoneel. Dat was de overweging die directeur P.Schelleman van de faculteit Letteren had gemaakt voordat hijSchoevers Bedrijfsopleidingen vorig jaar vroeg een zogeheten `quickscan' bij de secretariaten van de faculteit uit te voeren. Door devoortschrijdende professionalisering van de faculteit zijn dekwaliteitseisen voor secretariaten strenger geworden, volgens dedirecteur. "Op sommige plaatsen hoorde ik hier nog steeds mensen detelefoon opnemen met een `met Marie' of `met Jannie'."

Het onderzoek van Schoevers Bedrijfsopleidingen wees uit dattussen secretariaten en leiding een duidelijk vacuüm ligt.Voor veel medewerkers een weinig opzienbarende conclusie. "Sommigewetenschappers komen af en toe met een klus, anderen bedenken nieteens dat ze mij zouden kunnen vragen", zegt Antoinette Bolt,secretaresse bij het opleidingsinstituut Nederlands. "Ik weet nietof ik nu initiatieven moet nemen om dat te veranderen, het lijktalsof wetenschappelijk medewerkers wel tevreden zijn met de gangvan zaken."

Volgens de adviesorganisatie diende een visie te wordengeformuleerd op wat nu eigenlijk werd verwacht van het secretariaaten wat het secretariaat zelf als taken zag. In samenspraak met defaculteit werd besloten een ontwikkelingstraject samen te stellen.Middels drie visiebijeenkomsten met daaraan gekoppeld drietrainingssessies van twee dagen moest volgens Schelleman "eengrotere bewustwording in de organisatie" teweeg worden gebracht. Defaculteit stelde maximaal twee ton beschikbaar voor het totaletraject.

Onder de vijftig secretaresses van de faculteit werd hetinitiatief met gemengde gevoelens ontvangen. Er was over hetalgemeen waardering voor de aandacht voor de secretariëlewerkzaamheden. Problematischerwas het 'verplichte' karakter. Eenmailtje waarin niet deelnemen gelijk werd gesteld aan het verliesvan alle carrièreperspectieven zette in een van deonderzoekinstituten behoorlijk wat kwaad bloed. DirecteurSchelleman vindt echter dat deelname van alle secretaresses eenvereiste was voor het welslagen van het traject. "Het gaat om eengroepsproces. Ik vind niet dat iemand zich daar uit eigenbelang aanmag onttrekken." De directeur benadrukt bovendien dat deelnemersschadeloos zijn gesteld voor kinderopvang en dat extra werkurenzijn uitbetaald.

Uitgangspunt van het traject was een zelf-assessment die iederesecretaresse had geschreven. Aan de hand daarvan werd eenpersoonlijk opleidingsplan (POP) geformuleerd. Die exercitie bleekbij sommige deelneemsters verkeerde verwachtingen te hebbengecreëerd. "Iedereen wilde praktische cursussen gaan doen dievoor hun eigen functie van pas kwamen, `Engels aan de telefoon'bijvoorbeeld", zegt Elise van Nederveen, secretaresse bij hetOnderzoekinstituut Geschiedenis en Cultuur. "De faculteit enSchoevers wilde echter in de eerste plaats eens op een rijtjehebben wat die functie zou moeten inhouden en welke kwaliteitseisendaarbij hoorden. Dat botste."

Schelleman erkent dat de doelstellingen van het project beterovergebracht hadden moeten worden. "Velen hadden het gevoel dat hetover hun hoofden werd uitgestrooid." Tijdens de eerstevisiebijeenkomst werd dat gevoel nog eens bevestigd. Zo liet eengroot aantal van de uitgenodigde directeuren van de opleidings- enonderzoeksinstituten het afweten. Bovendien sloeg de cursusleidingvan Schoevers Bedrijfsopleidingen een geheel verkeerde toon aan.Van Nederveen: "Alleen dat woord `manager' al. Dat past niet bij deuniversiteit. Wie is hier die 'manager' vroeg het wp zich af? Datbleken ze dus zelf te zijn." Ook het feit dat veel secretaressesbij de faculteit een academische opleiding hebben was Schoeversvreemd. Opnieuw steekt Schelleman de hand in eigen boezem. "Wehadden de externe organisatie nog beter moeten bijpraten over onzeweinig hiërarchische cultuur. Bovendien hadden we de deelnamevan de directeuren minder vrijblijvend moeten laten."

Directeur Schelleman verzekert dat de meeste plooien inmiddelsaardig zijn rechtgestreken. Als pionier op dit gebied stelt hij"niet anders verwacht" te hebben dan leergeld te moeten betalen."Maar als je jezelf strengere kwaliteitseisen wilt opleggen, moetje ergens beginnen. En secretariële ondersteuning wordt bijeen professionele werkwijze nu eenmaal steeds belangrijker."

De secretaresses Bolt en Van Nederveen hebben uiteenlopendeoordelen over de relevantie van de verschillende onderdelen van hetgevolgde programma. Beiden denken dat het Schoevers-projectwaarschijnlijk vooral een opstap zal zijn tot de gewenste visie."Wat nu de taken en de werkwijze van de secretaresse moet zijn, zalde faculteit zelf moeten bepalen", zegt Bolt. "Misschien dat er danook een echte functieomschrijving kan komen, want die heb ik nognooit gezien."

XB

Joke van der Glas

Addy en Mendely

'Als ik in de kamer ging zitten, deed jij dat ook'

Addy van Dijken (26) en Mendely van der Sanden (25)wonen allebei in een studentenhuis met 13 andere huisgenoten op hetIBB. Hij is onderzoeker in opleiding bij de faculteit Scheikunde,zij is studente diergeneeskunde. Addy en Mendely hebben zes jaareen relatie. Haar kamer is nu de woonkamer. In zijn kamer slapenze.

"Wat mij betreft is het een serieuze relatie", zegt Addy. "Voormij ook hoor", roept Mendely daar meteen achteraan. "Tijdens mijnhospiteeravond vond ik haar meteen al leuk", vertelt Addy. Mendely:"Ik vond jou niet onaardig. Maar het was bij mij niet meteenzwijmel-zwijmel."

Het duurde een aantal maanden voordat er romantische gevoelensontstonden. "We hebben hier in huis een gemeenschappelijke ruimtewaar we altijd zaten met een groepje mensen. Op een gegeven momentvond ik haar wel heel erg leuk", zegt Addy. Mendely:

"Dat had ik ook, maar ik vond het idee van een etage-relatiegecompliceerd. Als het niet goed zou gaan, dan moest éénvan ons verhuizen."

Addy: "Dat maakt dat je wat terughoudender wordt. Je gaat geenversiertrucs toepassen. Stel je voor, dat je iemand allerleivoorstellen gaat doen terwijl je niet weet of ze je wel leuk vindt.Daarmee moet je dan verder leven, terwijl je elkaar dag en nachttegenkomt. Als zoietsgebeurt met iemand in het café is hetniet erg. Die zie je toch nooit meer."

Mendely: "Ik wist wel dat jij me leuk vond. Als ik in de kamerging zitten, deed jij dat ook." Uiteindelijk gebeurde hetonvermijdelijke. "Het was in de zomer. De vaste kern zat in dewoonkamer. Een paar mensen gingen uit en zo bleven wij met z'ntweeën achter", vertelt Mendely. "En op een gegeven momentlagen we tegen elkaar aan TV te kijken. De volgende dag vroeg jijaan mij: 'Hebben we nou wat of niet'?"

De huisgenoten vonden de relatie prima.

Addy: "Veel huisgenoten hadden zoiets van: 'Hé, hé.Dat heeft lang geduurd.' Er veranderde eigenlijk niet eens zoveelvoor ze. "We hadden niet meteen zo'n relatie waarin we altijd bijelkaar zaten. We waren ook niet klef." Mendely: "Volgens mij vondenze het wel leuk. Op een gegeven moment sleepten we met kussens endekbedden heen en weer. Dat vonden ze wel komisch. Nu wonen er nogtwee huisgenoten van toen op deze etage. Voor degenen die hierlater zijn komen wonen, waren we gewoon een stelletje."

De voordelen van een huisrelatie sommen ze zo op."Het isgemakkelijker om een relatie te hebben met iemand uit je huis. Jeweet dat je elkaar wel ziet, dus je doet het rustiger aan. En jeleert elkaar snel kennen", vindt Mendely.

Addy: "Je ziet vaak dat twee mensen die de hele dag bij elkaarzitten iets met elkaar krijgen. Mensen die de hele dag met elkaarwerken bijvoorbeeld." Mendely: "Bij diergeneeskunde zie je dat ookvaak."

Addy: "Als je niet elke avond gaat stappen, leer je niet veelmensen kennen. Ik ging ook nog eens veel met jongens om. Hier inhuis woonde ik ineens met veertien mensen waarvan de helft eenmeisje was. De kans dat er een leuk iemand tussen zit, wordt dangroter."

Het stelletje blijft voorlopig nog in het studentenhuis. "Westoren ons niet aan onze huisgenoten", zegt Addy. "Alle mensen diehier wonen vind ik leuk. Maar op een gegeven moment wil je toch watprivacy." Addy en Mendely willen graag samenwonen in een eigenhuisje. "Er is niks te vinden in Utrecht. Daarom hebben weuiteindelijk besloten dat we op IBB blijven wonen zolang we allebeinog in Utrecht werken of studeren. Daarna hangt het er vanaf waarwe terecht komen, maar we gaan in ieder geval samenwonen."

En wat vinden de huisgenoten?

Er zijn nog twee mensen over in huis die Addy en Mendely kendenvoordat ze een stel waren. De anderen zijn er allemaal later komenwonen. "We hebben net een grote leegloop gehad hier inhuis", zegtBastiaan de Wit. "Eens in de zovel tijd verhuist er een aantalmensen en komen er weer nieuwe voor in de plaats." Zijn huisgenotePamela Wieping, studente sociologie: "Maar Addy en Mendelyoverleven iedereen."

De huisgenoten zeggen dat ze al maanden in het huis woondenvoordat ze door hadden dat Addy en Mendely een stel zijn. Ook Siccode Ruijsscher, student geschiedenis, schudt met zijn hoofd: "Zehebben het nooit vertelt en het viel ook niet zo op." Pamela: "Zezitten niet de hele tijd aan elkaar." Sicco onderbreekt zijnhuisgenote: "Ook al waren ze klef, bij hen zou ik daar geenproblemen mee hebben. Ze zijn allebei heel neutraal en passen zichaan, aan de jongere generatie in huis." Bastiaan: "Het is wat datbetreft een saai stelletje."

Alledrie de huisgenoten vinden het prima dat er een stel bij henin huis woont. "We zijn al niet zo'n hecht huis. Er is een groepvan zeven à acht personen die wel eens dingen doen. Maar hethele huis is niet echt een groep, dus zijn zij ook niet bedreigendofzo."

De studenten vinden Addy en Mendely een leuk stel. "Ze hebbentotaal verschillende persoonlijkheden: ze houden allebei van anderemuziek en andere films. Addy houdt van hiphop en horror; Medelyniet. Maar door die verschillen passen ze ook weer goed bijelkaar", vertelt Sicco.

Zouden ze zelf een relatie beginnen met iemand uit huis?Bastiaan: "In dit huis heeft bijna iedereen al een relatie metiemand van buiten. Bij een vriend van mij is het misgegaan. Hij wasverliefd op een huisgenote en zij vond hem niet leuk. Toen datbekend werd in huis, onstond er een aantal kampen tegen hem."

Pamela vindt het wel logisch dat er relaties ontstaan in huizen:"Je leeft dicht op elkaar en je kan elkaar op een veilige manierleren kennen." Het lijkt Sicco juist weer moeilijker om de eerstestap te zetten: "Als het misgaat, is de sfeer goed verpest."

Socioloog Henk Flap:

'Het ontstaan van relaties gaat vrij langzaam'

Dr. Henk Flap is socioloog bij de faculteit socialewetenschappen en gespecialiseerd in onderzoeken naar de betekenisvan sociale netwerken in het leven van mensen. "Studenten zijn eenmooie onderzoeksgroep", vindt hij. "Als ze net in een nieuwe stad,een nieuwe leefomgeving worden geplaatst, verandert hun netwerkook. Het is dan interessant om te bekijken wat die oude netwerkennog waard zijn en hoe de nieuwe ontstaan."

"Als mensen zelf mogen bepalen wie er in eenstudentenhuis komtte wonen, loopt dat vaak via netwerken. Mensen vragen eenstudiegenoot of een vriend als er een kamer vrijkomt. Als je iemandin huis haalt wil je weten of iemand z'n huur wel betaalt, of hijof zij niet steelt en of hij of zij wel schoonmaakt. Het isveiliger om iemand te vragen die je kent.

"Of je in plukjes het huis binnenkomt of alléén isbelangrijk. Als je alleen binnenkomt zitten de levens van de anderemensen al vol met andere mensen. Ze hebben dan vermoedelijk minderbehoefte aan een relatie met jou. Wat helpt om mensen te binden ishet gevoel 'Wij samen tegen de rest van de wereld'. Isolatie is eengoeie: zet een studentenhuis een flink eind van de binnenstad enzorg dat er verder niets te vinden is. Ik ben in dat verband ookheel benieuwd naar wat er hier op de Cambridgelaan gaatplaatsvinden.

"Op het moment dat onbekende mensen bij elkaar gaan wonen gaathet ontstaan van relaties vrij langzaam. De Groningse onderzoekerG. van de Bunt heeft studenten in de eerste dertien weken van hunstudie onderzocht. Hoe snel men vriendschappen sloot metmedestudenten. Hij dacht dat het vormen van relaties vrij snel zougaan, maar er gebeurde de eerste tijd niets.

"In een studentenhuis zijn het hele triviale dingen dievriendschappen doen ontstaan. Daar zijn verschillende onderzoekenover bekend. Wat onder andere geldt voor een studentenhuis is degemeenschappelijke toekomst. Als het huis een doorgangshuis is waariedereen snel weer weg is, zullen er niet veel banden ontstaan.Maar als je denkt dat je lang met elkaar te maken gaat hebben zetje je meer in.

"Huisvriendschappen hangen tevens af van de alternatieven. Veelmensen hebben tegenwoordig drie levens: het leven bij hun oudersthuis, hun bijbaantje en het leven in de studentenstad. Hetministerie van onderwijs heeft zo ook invloed op de relaties onderhuisgenoten. Door de weekend OV-jaarkaart blijven er minderstudenten tijdens het weekend in hun studentenhuis.

"Een sociale leider, een gangmaker, in de groep speelt ook eenbelangrijke rol: iemand die dingen organiseert voor het algemenebelang, zoals feesten of een grote schoonmaak. Dan krijgt iedereende kans om een relatie te krijgen met elkaar. Als er geen leideris, gaat iedereen zitten wachten. Ook al willen ze wel, er zal nietsnel iets gebeuren. Een gemeenschappelijke ruimte is daarbijcruciaal: als je elkaar niet ontmoet, krijg je ook geen relatie.Dat is beschreven in het onderzoek van de socioloog P. Blau: 'Youcan't marry an eskimo if no eskimo is around.'

"In studentenhuizen zijn plaatsen als een gemeenschapelijkeruimte, keuken en trap belangrijk. Je moet een plek hebben waar jeelkaar meer dan vluchtig en herhaaldelijk kan treffen. Als je bijde uitgang woont ofbij een trap heb je meer kans om mensen teontmoeten. In een dorp werkt dat net zo: niets is zo isolerend alsfysieke afstand. Als je in een doodlopende straat woont, ontmoet jeweinig mensen. Fysieke nabijheid creëert contacten. Iedereenkent wel de postbode of de kroegbaas uit het dorp.

"Ik vind het kapitaal-idee van P. Bourdieu en J. Coleman ook vantoepassing op studentenhuizen: mensen gaan met elkaar om als zeiets voor elkaar kunnen betekenen. Iemand in huis met eenwasmachine, een auto of gewoon iemand die ouder is en de weg weet.Als jij veel kwaliteiten hebt komen er meer mensen naar jou toe.Gezelligheid is ook een kwaliteit, het zit in duizend kleinedingen, zoals geld uitlenen of de telefoon aannemen voor iemandanders.

"En tenslotte: studenten bevinden zich in gelijkeomstandigheden, ze maken dezelfde dingen mee. Dat bindt hennatuurlijk. Ze hebben niet alleen gelijke belangen, ze hebben ookdezelfde gespreksonderwerpen. Mensen worden altijd aangetrokkendoor gelijken. Er zullen dus altijd wel vriendschappen of relatiesontstaan in een studentenhuis."

Klinisch-psycholoog Lex van Naerssen:

'Overal waar mensen bij elkaar zijn gaan ze met elkaar naarbed'

Dr. Lex van Naerssen is klinisch psycholoog aan defaculteit Sociale wetenschappen: "Een koppel deelt samenactiviteiten die ze niet met anderen doen. Hun relatie met elkaaris sterker dan die met huisgenoten. Voor een studentenhuis is eenstel wat dat betreft niet goed." Maar als het er dan tóch vankomt, dan gaat het meestal wel goed, vindt hij.

"Overal waar mensen zijn ontstaan relaties. Als je het in demeest fundamentele zin benoemd is het een verhouding hebben metiemand. Huisgenoten hebben in die zin altijd een relatie metelkaar.

"Een studentenhuis is een organisatie van mensen die een relatiemet elkaar hebben, alleen al om het feit dat ze bepaalde dingenmoeten delen zoals een douche en een keuken. De studenten in eenhuis zitten in een netwerk, maar de intensiteit van die relatiesbepalen ze zelf. De organisatie in een studentenhuis is heel kleinmaar er gelden, net zoals in iedere organisatie, bepaaldeafspraken. Dit stelsel van formele en informele afspraken moet jemaken om samen te kunnen leven. Op een gegeven moment ontstaan ercoalities. Eerst zie je dat ieder voor zichleeft in zo'n huis, maardoordat je in zo'n huis gedwongen bent om samen dingen te doen ente regelen, ontstaat er nabijheid en ontstaan er praktische enemotionele coalities.

"Het hele idee is: al te intieme relaties verstoren degroepscohesie. Hoe hechter twee mensen zijn, hoe verstorender zezijn voor de groep. Hoe dichter bij elkaar, hoe verder van deanderen. Het kleinste netwerk is een stelletje, en dat is niet goedvoor de cohesie in een huis. Daarom zullen de meesten ookbuitenshuis op zoek gaan naar een partner. Maar als er toch eenstel in een huis ontstaat, zal het in het gros van de gevallen welgoed gaan. De mens is nu eenmaal een primaat. Alle primaten zijngroepsdieren en die maken het eigenbelang ondergeschikt aan hetgroepsbelang. De individualisering van tegenwoordig is een mythe,mensen zijn geen individu, in elk geval niet primair.

"In een netwerk ontstaan altijd relaties. In kostscholen,gevangenissen, op vakantiekampen... overal waar mensen bij elkaarzijn gaan ze met elkaar naar bed. Vooral bij jonge mensen zie jedat gebeuren. En tegenwoordig heb je veel gemengde huizen, dus dekans op die relaties wordt ook groter. Dit lijkt mij geen genoegen,maar ik ben van een andere generatie."

Ester en Judith

'Ik vond haar mooi en had de behoefte haar aan te raken'

Esther Braakman (24) en Judith van der Leer (27)hebben elkaar ontmoet in een studentenhuis, nu wonen ze samen indatzelfde huis. Ze zijn allebei inmiddels afgestudeerd en werken:Esther als pedagogisch medewerker in een instelling voor moeilijkopvoedbare kinderen en Judith als grafisch medewerker bij eenreclamebureau. De meiden hebben vijf jaar een relatie. "We zeggenook altijd tegen mensen: we hebben 5 jaar wat, maar we wonen eenhalf jaar langer samen."

Esther: "Ik ging op mijn 18e op kamers. Eerst heb ik een tijdrondgekeken in studentenhuizen, maar dat vonden mijn ouders niks.Toen heeft mijn vader dit huis gekocht." Twee jaar later kwamJudith in het huis terecht."We hadden meteen dezelfde interesses,binnen een week vonden we mekaar leuk. We zaten altijd samen teeten, films te kijken en te kletsten tot diep in de nacht. Dat jaarvan mijn studie heb ik ook niet gehaald", vertelt Esther.

Judith: "Zoals wij samen op de bank hingen, dat was niet alsnormale vriendinnen, maar we hadden dat niet in de gaten. We warenheel close.. Aan andere mensen erger ik me snel, niet aan Esther.Op een gegevenmoment merk je bij jezelf dat het meer danvriendschappelijk is, dat je ook verliefd bent. Ik miste haarbijvoorbeeld ontzettend als ze op vakantie was."

"Dat is hetzelfde als bij hetero-stelletjes. Op een gegevenmoment ga je gewoon anders naar iemand kijken. Ik voelde me heelerg op mijn gemak bij Judith. Ik vond haar mooi en had de behoefteom haar aan te raken. Judith wist dat ze op vrouwen viel, maar ikniet. Dat vond ik heel moeilijk en eng. Ik heb wel even tijd nodiggehad om dat uit zoeken bij mezelf."

Op een gegeven moment was daar de eerste zoen. "We moestenallebei lachen en zijn daarna naar onze kamers gegaan", verteltEsther. "Ik dacht dat het eenmalig was, maar ik vond het wel fijn."Judith: "Het gebeurde gewoon. Het groeide zo omdat we samen inéén huis woonden. Je hoeft niet achter elkaar aan telopen want je komt elkaar toch wel tegen. Het contact is een stukintiemer, je leert elkaar snel kennen. Ik ben blij dat het zo ging,dat ik haar niet hoefde te bellen voor een afspraakje ofzo. Volgensmij maakt dat het nog enger."

Judith: "Dat was wel grappig: de ouders van Esther wilden alleenmeisjes in dit huis. 'Dan krijgt ze tenminste niks met zo'nknul'."

Het werd een serieuze relatie. Hoe gingen de huisgenoten daarmee om? Esther: "We hebben het niet meteen verteld. We maakten onsniet druk om de huisgenoten, daar denk je pas later aan. We wildeneerst met z'n tweeën een basis leggen voordat we het aananderen konden vertellen. Het viel ook niet op want we dedensowieso altijd alles met elkaar. We durfden het ook niet tevertellen omdat we niet wisten hoe ze zouden reageren." Eénhuisgenote dacht eerst dat het een grap was. "Zij reageerde heelleuk. We hebben er samen heel hard om zitten lachen", zegt Esther."Toen het eenmaal bekend was, werd alles weer snel normaal."

Esther: "De situatie werd op een gegeven moment verveldend. Wewaren het zat om alles te delen en begonnen ons te irriteren aan derest. Toen zijn we eerst met z'n tweeën naar beneden verhuisd.Er kwam een splitsing tussen ons en hen. Zij trokken ook naarelkaar toe. Wij wilden eigen telefoon en een eigen voordeur: meerprivacy. Als je ruzie hebt kun je niet met de deur gooien enstampend naar boven lopen. Dat is ook niet fair voor dehuisgenoten. Er was niks mis met hen, maar zij hielden geenrekening meer met ons en wij niet meer met hen. Het was eenrottijd. Wat dat betreft hadden hier beter jongens gewoond; diezijn eerlijker tegen elkaar."

Judith: "We wilden hier weggaan en hebben gezocht naar anderewoonruimte. Uiteindelijk hebben we het huis gekocht van Esthers'ouders en zijn de anderen verhuisd. Nu wonen we hier met z'ntweeën en dat is leuk. We gaan ons huisje lekkeropknappen."

Huisvriendschappen

Al in de jaren vijftig en zestig werd er in Amerikaonderzoek gedaan naar huisvriendschappen. Uit onderzoek van sociaalpsycholoog T. Newcomb van de universiteit van Michigan blijkt datde cruciale factor voor het ontstaan van vriendschap is: dezelfdemening delen.

Newcomb onderzocht zeventien mannelijke studenten in een huis.Zij waren allemaal nieuw voor en onbekend met elkaar en mochtengratis in het huis wonen als ze bereid waren om aan het onderzoekmee te werken. Een semester lang werden de studenten individueel ofals groep geïnterviewd. De bewoners moesten hun huisgenotenindelen bij de categorie 'mogen', 'niet mogen' of 'neutraal'. In dekelder van het huis woonden permanent twee onderzoekers die debewoners ook observeerden. Het doel van het onderzoek was om hetkennismakingsproces te volgen en om te bestuderen hoevriendschappen zich ontwikkelen.

Uit Newcombs onderzoek kwam naar voren dat studenten die aldezelfde opvattingen hadden voordat ze het huis betrokken, laterbevriend raakten. Een gelijke mening over de andere medebewonersbepaalt ook wie maatjes wordt. Maar die mening over anderehuisgenoten kan ook in de loop van de tijd 'naar elkaar toegroeien': in het begin bleken huisgenoten die zich tot elkaaraangetrokken voelden het nog niet eens over de andere bewoners.Naarmate de vriendschap tussen twee huisgenoten groeide, des temeer gingen hun meningen over de anderen op elkaar lijken.

Afstand

Uit een ander Amerikaans onderzoek van het MassachusettsInstitute of Technology - door de psychologen L. Festinger en S.Schachter en de socioloog K. Back - blijkt dat ook 'afstand' eencruciale factor is bij het ontstaan van vriendschappen. Wie dichtbij elkaar woont, raakt sneller bevriend.

De drie onderzoekers bestudeerden één jaar langstudenten die een appartement in hetzelfde gebouw betrokken. Op eenverdieping waren de studenten meer betrokken met hun directebuurman dan met iemand die tien meter verderop woonde. Naast deze'fysieke' afstand bleek ook de 'functionele' afstand van belang.Mensen die een badkamer of een keuken deelden, komen hunhuisgenoten vaker tegen en dan is er meer kans opvriendschap.

De mannen werden van hun vrouwen en kinderengescheiden en moesten naar de rivier lopen. Daar gaf de commandanthet bevel tot vuren. Aan het leven van zestig Kosovaarse mannenkwam binnen enkele seconden een einde. Eén man overleefde deslachtpartij. Hij had het geluk dat hij slechts in zijn schoudergeraakt werd. Zijn neergeschoten buurmannen vielen over hem heen.Hij hield zich dood en dat is de reden dat hij zijn verhaal kannavertellen.

Vlakbij het Rosarium in Utrecht woont Auron Ce aj. Hij isvijfentwintig jaar en geboren in een klein dorpje in het zuiden vanAlbanië. Hij promoveert in Utrecht opfinancieel-commerciëel recht. Omdat Ce aj Albanees spreektwerd hij benaderd door het VN-Joegoslavië Tribunaal. Eindapril bezocht hij de vluchtelingenkampen in Tirana, waar hij alstolk de verhalen van ooggetuigen vertaalde. Bovenstaand relaas iseen van de vele trieste verhalen die hij in de kampen aanhoorde."Ik was al een jaar niet meer in Albanië geweest. Ik was heelbenieuwd hoe de sfeer daar nu was. Toen ik op het vliegveld aankwammerkte ik het meteen. Er liepen veel militairen rond, pantserwagensen tanks. Ik zag een land aan de rand van een oorlog," zegt Ceaj.

Het Tribunaal zoekt ooggetuigen die de Servische daden kunnennavertellen. "Het is moeilijk om die mensen te vinden", vertelt Ceaj, "want als je getuige bent zullen de Serviërs je niet latenleven." In de kampen hoorde ik talloze verhalen over misdaden vande MUP, de Servische (militaire) politie." Uit de verhalen van deooggetuigen viel de waarnemers een bepaald Servisch gedragspatroonop. "Het leger begint met zware artillerie een dorp te bestoken.Dat is het teken dat iedereen zich uit de voeten moet maken.Vervolgens trekt de militaire politie te voet het dorp binnen enwordt iedereen die nog aanwezig is doodgeschoten."

De Kosovaar die de hierboven beschreven massamoord overleefde,is eigenlijk nog een van de gelukkigen. De man bleek niet ernstiggewond en vond zijn vrouw en kinderen terug. "Hij vertelde dat hij,terwijl hij onder de lijken van de anderen lag, hoorde hoe deServiërs gewonde Kosovaren het genadeschot geven."

Dit verhaal bleek geen uitzondering. Een veertienjarig meisjezag met haar eigen ogen hoe zes familieleden door de plaatselijkepostbode, inmiddels gepromoveerd tot Servische politieagent,werdendoodgeschoten. "Ze raakte daarvan zo in shock, dat ze nietmeer kon bewegen. Een vriendin moest haar meeslepen, anders werd zezelf ook geëxecuteerd."

Ooggetuigen

De jonge Albanees, zoon van een docente en een journalist,hoorde veel dezelfde verhalen. "Zonder dat je het wilt, wordt hetop een gegeven moment normaal, de ellende is niet meerbuitengewoon." Niet alle ooggetuigen blijken even geschikt voor hetTribunaal. Het Tribunaal zoekt ooggetuigen die bijvoorbeelduniformen kunnen herkennen of, liever nog, personen. Zoalsbijvoorbeeld dat veertienjarige meisje. Zij kan de man die haarfamilie doodschoot nog wel herkennen. Hij kwam voorheen immersdagelijks de post rond brengen.

"Ik ben als een van de weinigen in de kampen geweest. Het isdaar echt vreselijk. Die mensen hebben helemaal niets meer. Hetlaatste geld, hun paspoort en andere dingen zijn hen afgenomen. Nuzitten ze met z'n duizenden in een kamp. Ze slapen in een tent dienog niet eens van hen is. Er is echt heel veel geld nodig om dezevluchtelingen te voeden en van medicijnen te voorzien. Devluchtelingen die in Tirana zitten zijn beter af dan hun lotgenotenaan de grens. Het grensgebied is namelijk het meestonderontwikkelde deel van Albanië."

"Ik beleef de gehele situatie in dat gebied natuurlijk op eenandere manier dan Nederlanders dat doen. Ik ben Albanees, dus ikzal het wat emotioneler beleven. Hier in Nederland ben ik veilig,dat weet ik. Maar daar zit mijn volk. Ik heb het gevoel dat ze mijnodig hebben. Ik kan niet veel doen, maar zo doe ik in ieder gevaliets.

"Ik ben erg onder de indruk van Nederland in de Kosovo-crisis.Zeker in de eerste weken van de oorlog met Kosovo merkte ik dat deNederlanders geschokt reageerden. Er kwam een inzamelingsactie voorKosovo op de televisie die ongeveer 42 miljoen gulden opbracht.Meer dan bijvoorbeeld in een groot land als Italië."

De humanitaire crisis haalt volgens Ce aj het beste in deAlbanezen naar boven. "Iedereen doet zijn best. Ondanks de zwakkeeconomie en de normaal zo grillige binnenlandse politiek doetAlbanië veel voor de gevluchte Kosovaren." Niet alleenparticulieren stellen hun huis beschikbaar voor vluchtelingen, ookhoteleigenaren nemen belangeloos Kosovaren op. Zowel de nationaleals de commerciële zenders in Albanië vertonen de heledag ondertitels op de televisie, waarop vluchtelingen aan verlorenfamilieleden een telefoonnummer doorgeven. De binnenlandseproblemen in Albanië worden nu ondergeschikt gemaakt aan hetvluchtelingenpobleem. "Alle neuzen staan nu dezelfde kant op", zegtCe aj.

Momenteel zijn vele EU-landen hard bezig in eigen landfaciliteiten te creëren voor de opvang van vluchtelingen. Ceaj ziet liever dat de Kosovaren in Albanië blijven: "De meestevluchtelingen willen toch in de buurt van hun thuis en familieledenblijven. Bovendien is het ook belangrijk voor een structureleoplossing van een crisis. Zolang Albanië en Macedonië metdit vluchtelingenprobleem zitten, zullen de NAVO en Rusland tochecht tot een oplossing moeten komen. Als de vluchtelingen her ender over de wereld verspreid worden, zullen de Kosovaren misschienworden als de nieuwe Joden of Palestijnen : zwervend over dewereld, zonder eigen thuis.

Voorlopig dreigt in eerste instantie destabilisatie van de tochaltijd al wankele Balkan. "Albanië is een gebroken land datbezig is aan de wederopbouw. In de geschiedenis van Albaniëontdek je dat wij nooit echt een politieke vriend hebben gehad. DeServen hebben bijvoorbeeld Rusland. Albanië heeft nog hoop,die hoop heet NAVO. We staan immers aan dezelfde kant. Wij kunnensamen de vluchtelingen helpen."

Ce aj vindt militair ingrijpen tegen Milosovic zeer zeker nodig."Hij begrijpt geen andere taal. Als Milosovic niet inbindt lijktmij een grondoffensief de enige oplossing. Slobodan Milosovic iseen beetje gek, een onvoorspelbare indoctrinator en bovenal eenzieke dictator. Hij drijft de Serviërs nu tot een nationalezelfmoord."

"Ik ben zeker veranderd door de oorlog. Ik sta cynischer ensarcastischer tegenover alles. Door de oorlog kijk ik anders tegende dingen aan. Ik kijk te snel naar de zwarte kant van het verhaal.De witte kant is dat Albanië dankzij westerse aandacht sterkerwordt."

Ce aj wil ooit wel repatriëren naar Albanië. Wanneeris nog de vraag. "De situatie zal daar eerst moeten verbeteren,bovendien ben ik daar niet verzekerd van een baan. Eerst maarpromoveren, want daar gaat ook nog veel tijd in zitten. Dan zie ikwel verder."

Rosalie Curto & Nathan Vos