Reuma is een zogeheten auto-immuunziekte, die wordt veroorzaakt doordat het menselijk afweersysteem per abuis eigen lichaamscellen aanvalt. De ontstekingsreactie wordt in gang gezet door eiwitten in de omgeving van de gewrichten. Gevolg is reumatische artritis, een chronische gewrichtsontsteking waaraan in Nederland meer dan 150.000 mensen lijden.
In het proefschift waarop zij op 9 april promoveert, laat de Utrechtse kinderarts-in-opleiding Sarah Teklenburg-Roord zien dat het toedienen van de betreffende eiwitten aan muizen met reuma de ziekte vermindert. Bij dieren waarvan het afweersysteem via de neus werd blootgesteld aan de eiwitten, nam de ontstekingsreactie en daarmee de reuma dramatisch af. Volgens de promovenda komt dat omdat de immuuncellen zo ‘wennen’ aan de eiwitten en er daarom elders in het lichaam minder agressief op reageren.
In de Verenigde Staten is inmiddels een eerste proef met mensen uitgevoerd. Teklenburg-Roord, die nauw bij dat experiment was betrokken, heeft op basis van de resultaten goede hoop dat immuuntherapie ook voor mensen met reuma soelaas kan bieden. Wel denkt zij dat de aanpak succesvoller zal zijn in combinatie met een medicijn dat de ontsteking remt.
Ook voor patiënten met ernstige, zeer slecht behandelbare reuma is immuuntherapie volgens Teklenburg-Roord een goede optie. Op dit moment ondergaan zulke patiënten vaak een transplantatie met hun eigen beenmerg. Hoewel die aanpak een gunstig effect heeft op de ziekte, denkt Teklenburg-Roord dat een combinatie met immuuntherapie extra effectief zal zijn. “Door de beenmergtransplantatie ontstaat een nieuwe balans in het immuunsysteem. We hopen die nieuwe balans in stand te houden via immuuntherapie.”
EH