De komende twee jaar heeft het kabinet ruim een half miljard euro extra uitgetrokken voor onderzoek en innovatie. De precieze invulling blijft vooralsnog onduidelijk, maar meer dan de helft (280 miljoen euro) is bedoeld ter versterking van de ‘kennisinfrastructuur’ en de ‘tijdelijke inzet van kenniswerkers’.

Verder probeert de regering te voorkomen dat het bedrijfsleven de poorten van zijn onderzoeksafdelingen sluit: zij biedt extra mogelijkheden voor loonsubsidie van onderzoekers (via de ‘WBSO-regeling’). Daarvoor is zowel dit jaar als komend jaar 150 miljoen euro uitgetrokken.

In het pakket crisismaatregelen zit ook vijfhonderd miljoen euro die het kabinet wil steken in de verlenging van enkele aflopende innovatieprogramma’s. Dat geld stond echter al in de onderwijsbegroting voor 2009 en is dus geen nieuwe investering. De verlenging van de programma’s zal dit jaar tien miljoen euro kosten, volgend jaar 100 miljoen en 390 miljoen euro vanaf 2011. De programma’s zijn bekostigd uit de aardgasbaten, oftewel uit het FES (Fonds Economische Structuurversterking).

Onder het kopje ‘snelle uitvoering FES-projecten innovatie’ staat bovendien twee keer 109 miljoen euro genoemd: voor dit jaar en volgend jaar. Ook dat geld is niet nieuw, maar wordt alleen eerder besteed. De 79 miljoen euro voor andere FES-projecten (grootschalige researchprojecten, maatschappelijke innovatie en energie-innovatie) was eveneens al geregeld.

Verder willen de partijen onderwijs, innovatie en kennis op “ten minste het niveau van het OESO-gemiddelde” brengen. Maar daarvoor moeten ze nog een termijn afspreken. Op Prinsjesdag (de derde dinsdag van september) zullen de betrokken ministers daar meer over zeggen.

Het veelbesproken rapport van de werkgroep Gerritse, waarin mogelijke bezuinigingen op een rijtje staan en dat het kabinet nu heeft vrijgegeven, oppert een verhoging van het collegegeld voor de masterfase. Maar dat zou volgens de leden van de werkgroep op de korte termijn weinig uithalen, omdat de studenten het collegegeld dan moeten lenen. Het idee heeft het akkoord niet gehaald.

HOP

De achterkleinzoon van een Russische industrieel claimt het schilderij, meldt persbureau AP. De Sovjet-Unie zou het van zijn overgrootvader hebben gestolen. Het kunstwerk werd in 1918 ‘genationaliseerd’ en doorverkocht. Het wisselde een paar keer van eigenaar voordat het in 1961 aan Yale werd geschonken. Yale wil “ieder wolkje boven het eigenaarschap van het schilderij” weghalen.

HOP

Recently, the Executive Board of Utrecht University presented the University's Strategic Plan for 2009-2013. During the past year, many of the academic community have contributed to the conception of this new Plan. Researchers and lecturers, staff and students, and alumni and influential stakeholders, all discussed with the Executive Board the new ambitions and objectives of our University.

The seven themes of the Strategic Plan explore these ambitions and objectives. The challenge they pose is a clear one; all activities and resources must be devoted to the further strengthening of the international position of our University.

The University Council, too, widely discussed the new Plan. The Executive Board intends to encourage an ‘enterprising attitude’ in an ‘enterprising organisational culture’. The personnel section of the Council, in particular, was wary of the overly businesslike focus on efficiency and production. After some debate, Council and Board agreed on descriptions such as ‘wanting to excel’ and ‘critical and creative ability’. The University will certainly need these qualities to be able to survive the competitive academic landscape of today.

The students of the University Council requested alterations that reflect the emphasis on a more active role of the University in challenging the students, for instance by providing more small-scale tuition.

Everyone agrees that the Plan is a very ambitious one. The objectives for 2013 have been clearly described per theme. This is shown by indicators of success such as ‘the funding from European research and talent programmes has increased by 30 per cent’ and ‘five new strategic alliances with international companies have been entered into’.

The University also aims towards a substantial increase in the number of international undergraduate and graduate students (50% for European students) and staff members. We have got a job to do!

The Strategic Plan is also available at www.uu.nl/strategicplan

In De Uithof en op zoek naar mensen om een broodje mee te eten? Kom naar de Ublad & Studium Generale lunchlezingen met op 1 april prof.dr. Jan van Hooff over de broodjesaap-verhalen in de biologie. Thema: ‘De aap in jou’. Jan van Hooff (1936) was van 1980 tot 2001 hoogleraar gedragsbiologie en socio-ecologie aan de UU. Hij deed vooral onderzoek naar sociaal gedrag en communicatie bij mensapen, zowel in gevangenschapskolonies (de chimpanseekolonie van Burgers’ Zoo - Arnhem, bijvoorbeeld) als tijdens veldonderzoek, bijvoorbeeld naar orang-oetans in Sumatra.

De lezing is in de Boothzaal van de Universiteitsbibliotheek tussen 13 en 13.45 uur. Het FBU verzorgt gratis broodjes en melk zolang de voorraad strekt. Er worden, zoals bij elke lezing, twee boeken verloot onder het publiek, beschikbaar gesteld door boekhandel Selexyz Broese.

This year, Utrecht University was awarded five out of 27 Rubicon grants, enabling young scientific talent to gain experience abroad for a period of two years. Three of them work at UMC Utrecht; the other two honourees come from the Faculty of Humanities.

The Rubicon grants, awarded by research financer NWO (Netherlands Organisation for Scientific Research), are named after the River Rubicon which Julius Caesar crossed when he began his advance on Rome. They are seen as a first step towards the Veni, Vidi, and Vici grants, which NWO annually awards to starting, advanced, and established researchers. This year, a total of 111 research proposals were submitted. 31 Per cent of the female applicants were awarded a grant. Of the sixty male applicants, eighteen per cent received a grant.

The 27 grants go to 22 Dutch scientists who will use the money to finance a stay at an international university. Four international students will come to the universities of Leiden and Amsterdam. NWO appears to have a broad concept of ‘international’, as one grant has been awarded to a researcher at Wageningen University who will use the money to spend a year conducting research at VU University Amsterdam!

With five grants (four of which for female researchers), Utrecht University has a very high success rate when compared to other universities. Two Utrecht researchers will cross the North Sea for a period of two years. Cancer researcher P. Muller will leave for Glasgow, while philosopher J. Prins will carry out a study into Plato-commentaries by Renaissance philosopher Marsilio Ficino at Oxford. Linguist E. Tribushinina has chosen Antwerp as the ideal location to study the way children learn to understand the concepts of ‘small’ and ‘large’.

The other two Utrecht scholars will leave for the United States for two years. Radiological researcher E. Van Rikxoort will travel to Los Angeles to develop a computer program which, based on 3D images, is able to determine which drugs are most effective against lung diseases. And F. van Werven will visit the American East Coast. He will conduct research at the Massachusetts Institute of Technology in order to find out which processes in cells cause infertility in later life.

Currently less skilled migrants coming to the Netherlands

In the last few months, the Netherlands has attracted less skilled migrants from outside of the European Union. “The first two months of 2009 were extraordinarily quiet”, said Peter Veld of the Immigration and Naturalisation Service (IND) recently in newspaper Het Financieele Dagblad.

The IND director blames the tough economic climate. He expects that far less people will make use of the so-called knowledge migration regulations this year. “But this will be temporary,” Veld continues, “and it will not alter the structural shortage of skilled workers.”

The decrease in the number of applications by Indian computer scientists is striking as they usually represent a large share of the skilled migrants. The 2008 Knowledge Migrants Monitor, as presented by Veld, shows that Indians are the largest group by far to make use of the special migration regulations which were introduced in 2004 to attract more talent to the Netherlands. After Indians, Americans and Chinese form the largest groups. The ICT branch is the largest ‘consumer' of such migration, followed by industry, business and research and education.

Over the past few years, the number of knowledge migrants has steadily increased. In 2005, only 1,613 international jobseekers participated in the scheme; in 2008 this number had risen to 7,192. About 85 per cent of migrants are younger than forty years old. Three-quarters are male and nearly eighty per cent have completed a university degree.

HOP

Zo intensief als Pedagogiekstudente Marielle van Kan (zie het interviewtje) bereiden weinig studenten zich voor op hun studiekeuze. Ze deed het zogenaamde basisjaar van de Evangelische Hogeschool in Amersfoort waar ze zich naast “geloofsopbouw”, bezighield met haar toekomstige opleiding. “Ik werd uitgedaagd om zelf heel actief uit te zoeken welke studie bij je past. En dan hoor je vaak dat de UU een goede universiteit is.”

Toch is voor steeds meer aankomende studenten de reputatie van de universiteit en de kwaliteit van de opleiding een reden om voor de UU te kiezen. Dat blijkt tenminste uit een enquête die door veertig procent van de 5500 eerstejaars werd ingevuld. De gezellige binnenstad en de centrale ligging van Utrecht is nog steeds studententrekker nummer 1.

Eenmaal in Utrecht worden ze niet teleurgesteld. Verreweg de meeste studenten vinden dat ze goed en uitdagend onderwijs krijgen van goede docenten. Ook prijzen ze het brede onderwijsaanbod van de UU.

Eerstejaars geven hun opleiding gemiddeld een 7.5 als rapportcijfer. De opleidingen die het hoogst gewaardeerd worden zijn Literatuurwetenschap, Bestuurs- & Organisatiewetenschappen en Wiskunde. Economie en Taal- en Cultuurstudies scoren met een 7 relatief laag.

Zorgpunt voor de universiteit blijft dat eerstejaars in Utrecht klaarblijkelijk nog steeds het risico lopen zich verloren te voelen. Ongeveer een derde van de respondenten vindt dat er geen persoonlijke aandacht is voor studenten. Ook zien veel studenten de UU niet als een universiteit die kleinschalig en persoonsgericht onderwijs of intensieve studiebegeleiding geeft. Veelbetekenend in dit verband is misschien de constatering dat de helft van alle eerstejaars de tutor in de eerste maanden van hun studie nog niet gesproken had.

•Eerstejaars studenten zeggen 30,4 uur te studeren, dat is 0,8 uur meer dan bij de vorige meting

•Iets meer dan dertig procent van de eerstejaars is lid van een gezelligheidsvereniging of plan dat te worden.

•Bijna dertig procent van de beginnende studenten woont bij de ouders en is niet van plan te gaan verhuizen.

•De meeste eerstejaars studenten hebben een vader (64 procent) en een moeder (55 procent) met minimaal hbo-niveau

Anne Martens (19), Liberal Arts & Sciences

Waarom Utrecht?

“Dat is nogal gemakkelijk. Ik heb vooral voor de studie gekozen. Die kun je alleen in Utrecht doen. “

Pluspunt?

“Mijn studiegenoten zijn erg gezellig. Verder kun je aan deze universiteit heel veel dingen kiezen. Ik heb al iets met taalwetenschap, met gedragswetenschap, met economie en met de islam gedaan.”

Minpunt?

“Dat er zoveel websites zijn, waarvoor je steeds weer een ander wachtwoord nodig hebt. Studion, MyUU, de facultaire website, en nog een aantal; heel vervelend.”

Myra Eetgerink (18), Aardwetenschappen

Waarom Utrecht?

“De eerste twee maanden heb ik gestudeerd in Montpellier, maar het niveau daar viel erg tegen. Daarom wilde ik terug naar Nederland. Alleen in Utrecht is er een opleiding Aardwetenschappen met de brede aanpak die ik zocht.”

Pluspunt?

“Er zijn hier heel veel mogelijkheden om je studie te verdiepen of uit te breiden. Zo kun je je eigen pad volgen, een minor natuurkunde volgen bijvoorbeeld.”

Minpunt?

“Het niveau van de studie voldoet niet aan mijn verwachtingen. Er is veel herhaling van middelbareschoolstof en het gaat allemaal vrij langzaam. Het is beter dan in Frankrijk, maar echt happy ben ik nog niet.”

Marielle van Kan (19), Pedagogische Wetenschappen

Waarom Utrecht?

“Vorig jaar heb ik een tussenjaar gedaan op de Evangelische Hogeschool in Amersfoort. Daar ben je heel serieus bezig met je studiekeuze. Ik raakte er steeds meer van overtuigd dat de UU een goede universiteit is.”

Pluspunt?

“De manier waarop alles hier georganiseerd is, valt me honderd procent mee. Ik heb bijvoorbeeld dyslexie en mag mijn tentamens daarom in een aparte ruimte maken. Voor elke toets krijg ik netjes te horen waar ik terecht kan.”

Minpunt?

“Het is elke keer weer lastig een computer te bemachtigen. Als je er eindelijk eentje te pakken hebt, moet je weer lang wachten bij de printer.”

Stedenbanden

Oude Rijn in Afrika

Heel bijzonder is de vorm die de stedenband tussen Alphen aan de Rijn en het Zuid-Afrikaanse Oudtshoorn heeft aangenomen. De Afrikanen vonden hun partnerstad kennelijk zo ver weg liggen dat ze besloten in de buurt van Oudsthoorn een replica te bouwen. Zo komt het dat nietsvermoedende toeristen midden in de woestijn opeens over het Jaagpad langs de Oude Rijn naar de Sionskerk kunnen rijden. Alle straten in het stadje voor gepensioneerde veertigplussers hebben de namen van straten in het Nederlandse Alphen en ook het stadswapen is afgeleid van dat van de zustergemeente. Volgens de ontwikkelaar moet het project worden beschouwd als ‘een manier om historische waarde aan Alphen terug te geven’. Waarschijnlijker is dat men het commercieel aantrekkelijk vond om voor het nieuwe stadje de naam te kiezen van een exotische plek op aarde, denkt Bontenbal. Ook een manier om naar Alphen aan den Rijn te kijken.

Blunders

Wie de goede apparatuur bij de hand heeft, kan in de toekomst wellicht nog net opzij springen voordat zijn of haar buurman een vol glas rode wijn omstoot. Neuroper Ali Mazaheri van de Amerikaanse Davis universiteit heeft met collega’s van het Nijmeegse Donders Instituut vastgesteld dat bij proefpersonenen ongeveer een seconde voordat de aandacht verslapt, een verandering optreedt in het patroon van elektromagnetische golven dat de hersenen uitzenden. Ali Mazaheri liet studenten een uur lang elke twee seconden een aantal flitsen op hun computerscherm zien. Na elke serie moesten zij een toets indrukken behalve na een serie van vijf flitsen. Die taak was zo saai dat het in veertig procent van de gevallen mis ging. In die gevallen werd het afwijkende patroon waargenomen. De ontdekking kan bijdragen aan het ontwikkelen van apparatuur die mensen met monotoon werk kan waarschuwen als hun aandacht verslapt.

Universiteiten verkopen eenheidsworst

Waarom is er overgestapt op Unigear, universiteitswinkelbaas Harmen Strikwerda?

‘Voorheen verzorgden wijzelf van het FBU het assortiment. Maar wij zijn geen detailhandel. Bij Unigear zit veel meer expertise, waardoor we een professioneler assortiment kunnen samenstellen.”

Voor welke universiteiten doen jullie de merchandise, Unigearoprichter Marijn de Vries?

“In Nederland doen we dit inmiddels voor Maastricht, Rotterdam, Wageningen, Eindhoven, Twente en Tilburg.”

Hoe kunnen de universiteiten zich onderscheiden bij jullie?

“Voorheen deden de universiteiten vooral aan na-apen: ze bekeken elkaars assortiment en bestelden precies hetzelfde voor hun eigen universiteitswinkel. Omdat wij meerdere universiteiten onder onze hoede hebben, overzien wij het geheel en kunnen we het aanbod aanpassen zodat het niet overal hetzelfde is.”

Maar de capuchontruien van de diverse universiteiten lijken nogal op elkaar.

“Een capuchontrui is een capuchontrui. Per stad passen we wel de kleur aan. Het lettertype is ook per universiteit verschillend, net als de vorm waarin de letters afgedrukt zijn. Van dichtbij is het verschil duidelijk te zien.”

Ziet u het verschil in de truien, Harmen Strikwerda?

“Jawel, die jongens hebben gelijk hoor. Er zit verschil in. De letters zijn bij ons anders dan bij andere universiteiten. Zo gebruiken wij als enige het lettertype ‘verdana’, een van de lettertypes van de UU.”

Gaat de rest van het assortiment lijken op het assortiment van de andere universiteiten, medewerkster van het Communicatie Service Centrum Sylvia den Hengst?

“Er komt een basisassortiment dat inderdaad parallellen zal vertonen met het assortiment van andere universiteiten. Met een consumentenpanel, bestaande uit medewerkers en studenten van de UU, gaan we bekijken wat we verder wel en niet opnemen in onze universiteitswinkel. Dat zal ongetwijfeld enige exclusiviteit opleveren.”

Ik zie het onderscheidende nog niet zo helder, Harmen Strikwerda.

“Vraag je dan af hoe onderscheidend je bent als je zonder de kennis van de markt een assortiment wilt samenstellen. Het is zo moeilijk om iets leuks, iets origineels te verzinnen. Een externe detailhandel als Unigear die zich bezighoudt met juist die markt, heeft een grote toegevoegde waarde. Natuurlijk houden we zelf de vinger aan de pols, maar de expertise van Unigear is zeer welkom.”

Deniz Dirim (19) is a first-year student of Humanities at University College Utrecht (UCU). Teoman Çelik (19) studies Social Sciences at UCU and is also a first-year student. Both students have Dutch, as well as Turkish, nationalities.

Deniz: “I lived in Wassenaar until I was 18 and attended an international school. My parents both work at NATO and arrived in the Netherlands twenty years ago.”

Teoman: “I was also born in the Netherlands and attended an international school in The Hague. In 1978, my parents came to the Netherlands because my father took up a graduate degree at TU Delft. For a long time, my parents intended to return to Turkey, and therefore enrolled me in an international primary school.”

Deniz: “As I was not taught Dutch at secondary school, I could not attend a ‘regular’ university in the Netherlands. I very much wanted to study in Istanbul, in order to really get to know my parents’ home country. But my parents disagreed as this would mean throwing away my pre-university education. The choice for UCU then became a simple one.”

Teoman: “I already had some friends at UCU, and knew how much fun it would be to live on campus with a large number of international students. We have great parties at UCU!”

Do you feel you either Dutch or Turkish?

Deniz: “Whether I am in the Netherlands or in Turkey, I am always viewed as a foreigner. As my Turkish is overlaid with an American accent, Turkish people think I am a ‘Western’ woman. Consequently, I feel neither Dutch nor Turkish, which probably is the reason I am most at home in an international environment.”

Teoman: “I feel more Dutch, as I have lived here all my life and go to school here. In Turkey, I am more of a tourist. I intend to stay on in the Netherlands after my degree, as I guess that this country can provide me with more opportunities in business.”

Deniz: “I am not sure what I will do after graduation. First of all I hope to study in Istanbul via the UCU exchange programme. If this is a success, I may stay on and take up a graduate degree.”

Frank Brugman

On 16 March, the Roosevelt Academy appeared on Dutch television. The Utrecht University honours college was featured by the documentary programme Tegenlicht CharStyle:> in its series on ’excellence’. For those who did not get a chance to watch the programme, entitled Oxford in Zeeland CharStyle:>, and are interested in still doing so, please go to www.uitzendinggemist.nl to watch a replay. Some understanding of Dutch is beneficial as the programme is for the most part in Dutch.

Descartes-Huygens Prize for Stefan Vandoren

Stefan Vandoren, associate professor at Utrecht University, will be awarded the Descartes-Huygens Prize for his excellent research and his contribution to Dutch-French collaborations. The prize money of 23,000 euro is earmarked for a visitation as researcher in France.

Belgian Vandoren (1968) is affiliated with the Institute of Theoretical Physics and the Spinoza Centre of Utrecht University. His research is centred on superstring theory, supergravity and supersymmetric field theory. The physicist conducted his doctoral research at the Belgian University of Leuven and took up several post-doc positions at the Universities of Wales and New York. From 2001, Vandoren has been affiliated with Utrecht University.

The French and Dutch authorities introduced the annual Descartes-Huygens Prize in 1995. To ensure the quality and reputation of the Prize, the candidates have to be active scientists who are deemed excellent researchers according to reviews made by their peers, and who have gained an impressive international reputation in their field. Furthermore, the candidates must contribute or have contributed to increased Dutch-French collaboration. The prize-winners are selected from the disciplines of natural sciences, life sciences and social sciences and humanities in a recurring three-year cycle.

Frenchman Pierre Braunstein, researcher in inorganic and organic metal chemistry, will also be awarded the Descartes-Huygens Prize.