Nieuws

Jarige Darwin nog superfit

Het Universiteitsmuseum van Groningen wijdt een expositie aan het leven van Darwin, en ook het Zoölogisch museum van de UvA vindt ‘de sporen van Darwin’ een tentoonstelling waard. Het Natuurhistorisch museum in Rotterdam heeft in samenwerking met het Erasmus Medisch Centrum een 'besmettelijke' manifestatie over wetenschappelijk onderzoek naar griepvirussen gehouden.

In het Universiteitsmuseum in Utrecht is vanaf vrijdag de wisseltentoonstelling ‘De evolutie draait door’ te zien, waarin de bezoekers de spelregels van de evolutie leren kennen. Volgens het museum worstelt ieder organisme om voort te bestaan. Hoe zwaar kan het bijvoorbeeld voor een koolmees zijn om zijn jongen groot te brengen? Of hoe kwetsbaar is de aardappel die we elke dag eten?

In het Leidse Naturalis, waar het Darwinjaar officieel werd geopend, wordt een wetenschappelijk congres rond de bioloog georganiseerd. Ook Wageningen pakt groot uit: “Alles wat Darwin doet heeft te maken met het domein van onze universiteit”. De Dies natalis staat dit jaar in het teken van Darwin en er is een heuse ‘Darwinkalender’, waarop alle activiteiten gemeld kunnen worden. Daaronder alvast Darwin-lezingen van Studium Generale. Overigens net als aan de Universiteit Twente en aan de UU, waar Studium Generale eveneens programma’s wijdt aan de 200 jaar geleden geboren evolutie-ontdekker.

Opvallend is de grote belangstelling bij de katholieke Radboud Universiteit. De Nijmeegse Darwinkenner Chris Buskes presenteert een nieuw boek, en er werd ‘getoast’ bij de opening van een Darwin-tentoonstelling: “Al die activiteiten rond Darwin illustreren dat we, in tegenstelling tot wat veel mensen denken, ook echt een bèta-universiteit zijn.”

Universiteitsblad Vox leent Darwin voor een flirtcursus: ‘op zoek naar seksuele selectie in de kroeg’. Ook op dat vlak komt de Britse bioloog goed van pas: “Het zijn niet de aantrekkelijkste vrouwen die scoren, maar de vrouwen die het meeste flirten. Want mannen pakken alles, als ze hun genen maar kunnen verspreiden”.

HOP / AH

Tentamens op zaterdag van de baan

Met deze beslissing geeft het college van bestuur gehoor aan het massale protest van studenten tegen de vorig najaar aangekondigde verruiming van de tentamentijden. Reden voor dat besluit was de hoop op een forse besparing. Door een intensiever gebruik van de eigen tentamenruimtes vroeg in de ochtend, laat in de avond en op zaterdag zou de universiteit op jaarbasis bijna een half miljoen euro minder kwijt zijn aan de huur van ruimtes in onder meer de Jaarbeurs en de Vechtse Banen.

Vrijwel meteen na het bekend worden van dit besluit trok de studentengeleding van de Universiteitsraad aan de bel. Tentamens op zaterdag zouden studenten met verplichtingen ten aanzien van werk, sport of andere vaste activiteiten in de problemen brengen. Voor studenten die ver van Utrecht wonen, zouden tentamens vroeg in de ochtend niet goed haalbaar zijn. Ook in verschillende faculteiten werd verontwaardigd op de plannen gereageerd. Studenten van onder meer Sociale Wetenschappen haalden in korte tijd ruim vijfduizend handtekeningen tegen het besluit op.

De heftige reacties van studentenzijde waren voor het college van bestuur aanleiding om de plannen nog een keer goed door te rekenen. In een brief aan de Universiteitsraad meldt het college deze week dat het grootste deel van de beoogde besparingen ook kan worden bereikt door grote tentamens te splitsen en door een betere roostering. Het college laat deze aanpassingen nu nader uitwerken, maar heeft in ieder geval besloten om op zaterdag en door de week in de hele vroege ochtend geen tentamens toe te staan. De mogelijkheid om tentamens in de avonduren te houden, wordt wel open gehouden.

EH

‘Beoordeelmijnleraar.nl’ aangepast

Op de site konden leerlingen anoniem laten weten wat ze vonden van hun met naam en toenaam genoemde leraren. Volgens het CBP had dit zeer negatieve gevolgen voor de persoonlijke levenssfeer van deze leraren, temeer omdat de beoordelingen hoog scoorden in internetzoekmachines. Wie de naam van een leraar intypte kreeg de beoordeling vaak als eerste zoekresultaat.

De beheerder neemt zich de kritiek ter harte en heeft de site inmiddels aangepast. Bezoekers die een beoordeling willen geven of inzien moeten zich voortaan registreren. Ze hebben alleen toegang tot de oordelen over leraren van hun eigen school. Ook zijn de namen van leraren verwijderd uit drie grote zoekmachines, die de gegevens bovendien niet langer kunnen indexeren. Verzoeken van klagende leraren die willen dat al hun gegevens worden verwijderd, moeten voortaan worden ingewilligd door de site.

Publicatie van persoonsgegevens op internet kan mensen jarenlang achtervolgen, stelt het CPB. Zeker onjuiste of verouderde gegevens kunnen grote schade berokkenen aan iemands belangen, goede naam of maatschappelijke mogelijkheden.

HOP

Zie: www.beoordeelmijnleraar.nl

Pikante kalender geveild

De dienstenveiling werd gehouden ten behoeve van Trésor, een stichting die tropisch regenwoud beheert in Frans-Guyana. Dankzij de veiling van UBV mag zij maar liefst 1060 euro besteden aan het beschermen van dit tropisch regenwoud.

De pikante kalender, waarop zes mannelijke biologen zullen prijken, ging niet voor het hoogste bedrag onder de hamer. Die eer viel te beurt aan de biologiestudenten die een geheel verzorgde, tropische avond aanboden. UBV-voorzitter Mitzy Kennis: “110 euro leverde deze dienst op. De tropische avond zal bij een van de studenten thuis worden gehouden. Cocktails, massages. En de bikini’s worden ook uit de kast getrokken.”

RvV

Sonja de Leeuw in jury filmprijs

Deze Utrechtse filmprijs wordt jaarlijks tijdens het Nederlands Film Festival uitgereikt aan een debuterend regisseur. Afgelopen jaar won Lourens Blok de prijs voor zijn speelfilmdebuut The Seven Of Daran - The Battle Of Pareo Rock.

Sonja de Leeuw is behalve hoogleraar aan de UU ook voorzitter van het Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Mediaproducties. Voorheen was zij lid van de Raad voor Cultuur. De jury is benoemd door het college van burgemeester en wethouders, voor een periode van vier jaar.

In de jury zitten voorts Mahmoud al Massad, een Palestijnse documentairemaker, die sedert eind jaren negentig in Utrecht woont. En de Utrechtse filmmaker André van Duren, van onder meer de speelfilms Kees de Jongen, Mariken en Joe Speedboot.

AH

Voor een recent interview met Sonja de Leeuw in het Ublad, ga naar:
www.ublad.uu.nl/WebObjects/UOL.woa/2/wa/Ublad/archief?id=1034925

Multidisciplinair onderzoek naar arbeidsmarkt- en personeelsvraagstukken

Zij gaan voortaan nauw samenwerken op het terrein van multidisciplinair onderzoek rond arbeidsmarkt- en personeelsvraagstukken. Hiertoe zullen zij op 2 maart een samenwerkingsovereenkomst ondertekenen.

Het onderzoek zal zich richten op verschillende, arbeidsmarktgerelateerde vraagstukken, zoals flexibiliteit, levensloop, participatie van zowel ouderen als jongeren, activerend arbeidsmarktbeleid, beloning, ondernemerschap, arbeidsmarktreïntegratie, mobiliteit en migratie. De onderzoekers zullen gebruik kunnen maken van de gerenommeerde arbeidsmarktpanels die OSA al sinds de jaren tachtig onderhoudt.

(Bron: Perscommunicatie UU)

Kabinet investeert niet overhaast in kennis

Wetenschap en innovatie zijn van groot belang voor de economie, erkent minister Maria van der Hoeven van Economische Zaken. Maar welke projecten verdienen de voorkeur? Met de crisis in het achterhoofd bekijkt de regering momenteel welke structurele investeringen ook een ‘vraagimpuls voor de korte termijn’ opleveren. Dat schrijft de minister in antwoord op vragen van D66.

Ook de regeringsfracties in de Tweede Kamer vinden dat de economische neergang “de noodzaak tot nieuwe economische impulsen aantoont”. Zij dienden in december een motie in waarin ze de regering opriepen samen met “relevante organisaties zoals het Innovatieplatform” tot voorstellen te komen en de Kamer uiterlijk bij de voorjaarsnota te informeren.

Het kabinet zegt blij te zijn dat de Duitse, Amerikaanse en Chinese overheden extra willen investeren in onderwijs en onderzoek. “Indirect biedt dit ook voordelen voor de Nederlandse economie, bijvoorbeeld via kennisoverdracht en vraag naar producten en diensten van excellente Nederlandse bedrijven en wetenschappers.”

Wetenschap

Middelzeese Land

Zonne-energie

Met een in Utrecht ontwikkelde techniek om zonnecellen in een dunne laag op folie aan te brengen kan al binnen afzienbare tijd betaalbare stroom worden opgewekt. Die voorspeling doet hoogleraar Ruud Schropp in een door de UU uitgegeven persbericht. Op dit moment wordt in de omgeving van Arnhem een proeffabriek gebouwd, waar naar verwachting in 2010 de productie van zonnecelfolie van start zal gaan. Dankzij de vinding van Schropp en zijn medewerkers is het mogelijk om zonnecellen in extreem dunne lagen op dragermateriaal aan te brengen. Als gevolg van de ontwikkeling van nieuwe nanomaterialen en nog geavanceerdere technieken verwacht Schropp dat met zijn vinding in zonrijke landen al in 2012 en in ons land in 2015 stroom tegen concurrerende prijzen kan worden geproduceerd. Zie voor meer informatie: http://www.ublad.uu.nl/WebObjects/UOL.woa/3/wa/Ublad/archief?id=1027550

Hagedispoep

Zeven jaar kostte het hem om vijfendertig kilo zeldzame hagedispoep te verzamelen voor zijn onderzoek. Na een zoveelste jungletocht kwam de Britse promovendus Daniel Benett terug op de universiteit, en was alles verdwenen. Een nietsvermoedende schoonmaakploeg had de uitwerpselen weggegooid, meldt het tijdschrift Times Higher Education. Bennett sleept de Universiteit van Leeds voor de rechter. Hij neemt geen genoegen met de officiële reactie van de universiteit, die hem slechts 500 pond aanbood ter compensatie voor het verlies. Benett deed jaren onderzoek naar een zeldzame hagedis die in de Filippijnse jungle leeft: “Ik wist meer over hagedispoep dan ik ooit voor mogelijk had gehouden.” De universiteit noemt het verlies van de data een ‘ongelukkige vergissing’ en zegt in het tijdschrift dat ze ‘haar les heeft geleerd’. (HOP)

Hoe kan dat nou?

Onvindbare onderzoekers

Dat lijkt me niet handig, raadslid Jan Klanderman.

“Dat is het zeker niet. Juist voor een universiteit die zich wil profileren als top-researchuniversiteit, is het cruciaal dat toponderzoekers gemakkelijk kunnen worden gevonden. Op de oude site lukte dat redelijk en ik vind het dan ook buitengewoon bevreemdend dat er nu per afdeling alleen nog een kale namenlijst op de site is te vinden, zonder enige inhoudelijke informatie.”

Jullie zijn verantwoordelijk voor de introductie van de nieuwe website, Eveline Meeuwissen van het Communicatie Service Centrum. Is het jullie keuze geweest om de namen van de medewerkers te schrappen?

“Nee hoor. Het is wel waar dat er op dit moment in de nieuwe site nog geen profielpagina’s voor onderzoekers kunnen worden aangemaakt. We zijn nu met de webcoördinatoren in gesprek om te kijken hoe we dit het beste gezamenlijk kunnen realiseren. Maar tot die tijd kunnen de facultaire medewerkerspagina’s nog wel op de oude manier gepresenteerd worden.”

Ook bij Rebo?

“Natuurlijk. Vanuit de nieuwe universitaire site kun je links maken naar oude pagina’s, dus ook naar de oude medewerkerspagina’s.”

Hoe komt het dat de onderzoekers bij Rebo zo onvindbaar zijn geworden, Erzsó Alföldy van de wel goed vindbare dienst Communicatie en Voorlichting?

“Ik zou het niet weten. Technisch gezien is mijn collega Marije de Vries verantwoordelijk voor de nieuwe website, maar met inhoudelijke vragen moet je bij het Rebo-bestuur zijn.”

Goedemiddag, kan ik iemand van het Rebo-bestuur spreken?

“Dat is vandaag lastig. De decaan is afwezig en de directeur zit de hele dag in overleg. Misschien kunt u voortaan iets eerder bellen.”

Dag hoogleraar Geschiedenis Maarten Prak, als uw faculteit straks overgaat op de nieuwe vormgeving, wordt u misschien ook onvindbaar.

“Om de dooie dood niet. Ik ga ervan uit dat men het bij ons in de faculteit niet zo ver laat komen, maar voor alle zekerheid hebben wij onlangs eigen profielpagina’s laten maken via een dienst van de bibliotheek. Kijk maar op: http://partner.library.uu.nl/vkc/seh/research/Pages/Department.aspx Dat hebben we overigens vooral gedaan omdat ook de manier waarop de gegevens tot nu toe werden gepresenteerd, ons slecht beviel. We willen in Utrecht het Ajax of het PSV van de universiteiten zijn, maar op de website kun je niet eens zien wie de keeper van het eerste is. Het wordt echt hoog tijd dat er serieus werk van de profielpagina’s van onderzoekers wordt gemaakt.”

Een niet alledaagse promotie

Het verhaal van de kartograaf-uit-hobbyisme is niet alledaags. Na in 1976 in Utrecht te zijn gepromoveerd in de fonetiek stond hij op de nominatie om hoogleraar te worden. Tot zijn verbazing werd echter de nummer twee van de voordracht, een kandidaat van buiten, verkozen. “’Dit is strategisch management’, legde rector-magnificus Van Ginkel mij uit. ‘Jij werkt hier toch al en zo krijgen we in Utrecht dus twee goede onderzoekers in de fonetiek’. Toen zei ik: ‘dan heeft u strategisch misgerekend, ik neem ontslag’.”

Ondanks zijn ruim tweehonderd publicaties keerde hij de wetenschap pardoes de rug toe. Hij vervulde diverse maatschappelijke functies, waaronder die van directeur van het Humanistisch Verbond, en wijdde zich intussen aan zijn hobby, het verzamelen van historische kaarten. Inmiddels bezit hij de grootste particuliere verzameling kaarten van de Amsterdamse kaartenmaker Ortelius (1570-1641). Het viel hem op dat naar de teksten op die kaarten nooit serieus onderzoek was gedaan. “Dat leek me een mooi onderwerp voor een proefschrift. Eigenlijk zou ik bij Geowetenschappen promoveren, maar hoogleraar Schilder van kartografie vond de teksten niet interessant. Zijn motto was: ‘geen praatjes maar plaatjes’. Daarom heb ik hoogleraar Orban van Laat-Latijn als promotor uitgekozen.”

Natuurlijk, hij had zijn onderzoek ook zo kunnen publiceren. “Maar ten eerste krijg je als promovendus commentaar van experts, en bovendien vind ik het sociale gedoe wel leuk, de promotieplechtigheid, de receptie, het diner met speeches, dat wilde ik nog wel een keer meemaken. Hij lacht. “Ook voor mijn vrouw wordt het trouwens een speciale dag. Zij is Zwitserse en gepromoveerd in de fonetiek. Omdat een vrouw in Zwitserland ook de titel van haar man mag gebruiken, is zij daar straks dus Frau dr.dr.dr Van den Broecke.”