De VU liet afgelopen najaar alle eerstejaars een taaltoets Nederlands maken. “Sommige scholen leveren leerlingen die het goed doen, andere juist leerlingen die te laag scoren. Met die laatste scholen willen we in gesprek”, aldus Lex Bouter, rector van de VU. Om hoeveel en welke scholen het gaat, wil de universiteit niet bekendmaken.

Uit de taaltoets bleek onder meer dat studenten met een vwo-vooropleiding meer taalvaardig zijn dan stapelstudenten. Bovendien werd duidelijk dat niet alleen anderstaligen moeite hebben met de taaltoets, maar dat ook studenten met een volledig Nederlandstalige achtergrond soms ondermaats scoren.

Taalzwakke eerstejaars kregen van de VU een gratis bijspijkercursus Nederlands aangeboden. Nu is die cursus nog vrijblijvend, volgend jaar wordt hij verplicht.

HOP

Deze week worden fietsers in het winkelgebied nog gewaarschuwd, maar vanaf 11 februari gaan zeventien zogenoemde boa’s, dat zijn ambtenaren met een opsporingsbevoegdheid, direct boetes uitdelen.

In winkelcentra in de buitenwijken van Utrecht is al eerder een actiever boetebeleid ingevoerd. In totaal zijn daar 750 boetes uitgedeeld. De gemeente ziet de laatste weken dat er minder wordt gefietst in voetgangersgebieden, en concludeert dat het nieuwe beleid effectief is.

XB

De actie was een opmaat tot de Amnesty International’s solidariteitscampagne ‘Vlammen voor de vrijheid’. Die slogan werd in het stadhuis nogal letterlijk genomen toen de taart spontaan vlam vatte. Gelukkig was dit vuurtje snel onder controle en werd de taart gered.

Tijdens campagne is er een collecteweek — van 8 t/m 14 februari. Bewoners van de binnenstad kunnen dan kaarsjes kopen om de UVRM-taart verder mee te sieren en de vlammen voor de vrijheid brandende te houden. Tevens zullen er op donderdag 12 februari twee kleine benefietconcerten worden georganiseerd in het Stilte Centrum van Hoog Catharijne. Ralph Rousseau (viola da gamba) en Ingmar Heytze (dichter) treden dan op om 19.30 uur en 20.30 uur.

Op 10 december 1948 werden in de UVRM fundamentele mensenrechten vastgelegd: politieke en burgerrechten, zoals het recht van vrije meningsuiting, én sociaal-economische rechten, zoals het recht op onderwijs, eten en onderdak.

AH

Of hij alle buurten van Utrecht gaat berijmen? Hij gaat niet nu al beloven over bijvoorbeeld Kanaleneiland een gedicht te maken. “Er moet wel een aanleiding zijn. Volgens mij is het net zo’n buurtje als de binnenstad, alleen zijn de codes anders. Als ik de blinde muur van zo’n vijfhoogflat zie, denk ik wel: daar kan net zo goed een dichtregel staan. Of je spreekt mensen aan op wat ze zelf op zo’n muur zouden willen. Troosten is het woord niet, maar poëzie kan dingen en mensen verbinden, wijken een identiteit geven.”

Leidsche Rijn, nog zoiets, een stad naast de stad. “Zou er zoiets bestaan als Vinex-poëzie? Wonen er dichters? Niks moet hoor, het barst er al van de kunstprojecten, terwijl veel bewoners zeggen: doe mij eerst maar ’ns een park.”



Heytze wil dat zijn ambt meer is dan alleen het pluggen van één persoon. “Ik wil het pad effenen voor de stadsdichters die na mij komen. Zowel de stad als de poëzie zijn groter dan de labrador Heytze. Ik wil de stad en de dichtkunst aan elkaar voorstellen. Daarom zal ik alle Utrechtse dichters die ik ken - of nog niet ken - zo snel mogelijk bij elkaar proberen te krijgen. Ik omarm het idee van collega Ruben van Gogh voor het oprichten van een dichtersgilde. Verzoeken voor optredens, initiatieven voor grote projecten, hoeven dan niet allemaal bij mij te blijven.” 



Natuurlijk blijft hij gevraagd en ongevraagd gedichten schrijven over belangrijke gebeurtenissen in de stad, dat is de basistaak. De stad bedelven onder de poëzie. “Gedichten op bordjes en palen, bouwschuttingen of op podcasts, een site oprichten. De eerste vandalismebestendige gedichten komen eraan.”

Maar hij wil ook de bedrijfstak uitbouwen, geld genereren, sponsors zoeken om idealen te verwezenlijken. "Jonge, talentvolle dichters aan een podium helpen, kijken of er een dichtershuis kan komen, waar dichters een tijd kunnen werken en wonen, werken aan een Utrechtse reeks, schatgraven naar vergeten dichters. Alain Teister is niet meer te krijgen en wie leest Gabriel Smit nog? En ik wil graag een handboek achterlaten voor mijn opvolger.”

Dichter des Vaderlands is hij niet geworden. “Voor ik het wist, stond ik op de longlist, voor ik het wist, was ik er weer af. Geen idee waarom ik erop stond, geen idee waarom ik er weer af werd gehaald. Maar Ramsey Nasr, die eerder stadsdichter van Antwerpen was, gaat het volgens mij geweldig doen. Ik ga nu in Utrecht beginnen. Een erebaan, daar moet je altijd twee keer zo hard voor werken.”

AD/UN

Sommige uitgevers van leerboeken lijken te denken dat vmbo-leerlingen alleen teksten kunnen verwerken met Jip en Janneke-taal. Volgens neerlandica Jentine Land is dit echter niet de goede manier om de zwakkere lezers van het vmbo leerstof aan te bieden.

Tegenover dagblad Trouw gaf Land een voorbeeld waaruit blijkt dat die versimpelde taal zelfs averechts kan werken en totaal onbegrijpelijk wordt.
In een ‘gewone’ tekst over het hof van Lodewijk XIV staat dan te lezen: “Ook sliep iedereen ’s nachts met zijn pruik op. Daardoor sprongen de luizen en vlooien ’s nachts in de lakens”.
In de Jip en Janneke-versie wordt die tekst onbegrijpelijk: “De bedienden sliepen met hun pruik op. De luizen en vlooien sprongen ’s nachts in de lakens”.

Uit een grootschalig leesonderzoek onder tweede klassers concludeerde Land dan ook dat vmbo-leerlingen heel goed uit de voeten kunnen met bijvoorbeeld teksten zoals die iedere dag in de krant staan.

AH

Studente psychologie Geerman is verontwaardigd over uitlatingen van de advocaat van Q, mr. Ronday, in diverse media. Deze stelt dat zijn cliënt heeft bekend maar dat er geen motief of aanleiding was voor de dodelijke steekpartij. De advocaat is blij met het onderzoek dat het OM is gestart naar de geestelijke en sociale vermogens van Q.

In het Ublad zegt Geerman op basis van informatie die zij van de politie kreeg, ervan overtuigd te zijn dat Q. niet in een waas of opwelling handelde. Volgens haar hebben rechercheurs verteld dat Q. zijn vriendin van overspel beschuldigde en haar langdurig had mishandeld op de dag van de fatale gebeurtenis. “Uiteindelijk kwam ze met een verhaal waar niets van klopt. Ze zou een triootje hebben gehad met mij en Ingar. Toen moet Nigel haar hebben gevraagd om mij te bellen.”

Na het telefoontje gingen Geerman en Bareno naar De Bisschoppen alwaar Bareno werd neergestoken. De studente wil nu dat Q, “de straf krijgt die hij verdient”. “Hij was niet ontoerekeningsvatbaar.”

Advocaat Ronday zegt niet te willen reageren op het verhaal van Geerman. Ook het Openbaar Ministerie stelt geen mededelingen te willen doen.

Begin maart is een pro forma-zitting over de zaak gepland. Inhoudelijke behandeling zal vrijwel zeker langer op zich laten wachten.

XB

Volgens Savenije is er veel behoefte aan studieplekken met een computeraansluiting waar studenten ’s nachts terecht kunnen voor hun studie. De avond- en weekendopenstelling die de UB nu al kent, is een groot succes. “Op een gewone zondag zitten er al zo’n vijf- tot zeshonderd studenten, van wie het merendeel speciaal vanuit de binnenstad naar De Uithof komt”, aldus Savenije. Het experiment in De Uithof zal tijdens een tentamenperiode van start gaan.

Afhankelijk van de uitkomst van deze proef in De Uithof, wil Savenije ook de verbouwde UB in de binnenstad ’s nachts opengooien.

AAH

Nuffic, however, does not work with very recent data. Indeed, the latest figures consider the 2005/2006 academic year. In that year, 42,150 Dutch students crossed the border, which was 2% more than the year before. Two-thirds of them spent time abroad as part of their studies in the Netherlands. The other 14,150 students, i.e. 2.4% of the total Dutch student population, obtained an international diploma as well. According to Nuffic, this is less than the European average of 2.8%. Neighbouring Belgium (2.7%) and Germany (3.5%) both reach higher scores.

Nuffic does have more recent data on incoming mobility. In 2007/2008, 70,000 international students came to the Netherlands, an increase of more than 5% since the previous year. Two-thirds of these students were here to study for a diploma.

De kerk terug naar de jaren vijftig?

”De onderhandelingen met de relatief kleine Pius X broederschap lopen al heel lang. De rooms-katholieke kerk probeert de breuken met zoveel mogelijk van Rome losgeraakte groepen – groot en klein – te helen om zo tot een eenheid te komen en een eind te maken aan de pijn en verdeeldheid. Zo zou de paus graag naar Rusland afreizen om te praten met de Russisch orthodoxe kerk en tekende de vorige paus een gemeenschappelijke verklaring met de Lutheranen.”

Daar hoort een omstreden priesterbroederschap ook bij?

“In principe wel, ja. Maar opheffing van excommunicatie betekent nog geen eerherstel of rehabilitatie. Het is een extreme vergelijking, maar als een rechter een seriemoordenaar die tevens wordt verdacht van pedofilie op dit laatste punt vrijspreekt, praat je toch ook niet over rehabilitatie? De kerkelijke straffen die nu zijn ingetrokken hadden betrekking op één punt: een illegale bisschopswijding. Op andere punten zijn Rome en de broederschap het verre van eens. De broederschap wijst het Tweede Vaticaans Concilie af, waarin begin jaren zestig de kerk meer bij de tijd werd gebracht. Die modernisering zullen ze moeten accepteren, willen ze functies binnen de kerk kunnen gaan bekleden. Los van Rome radicaliseren dit soort reactionaire bewegingen alleen maar. Ze weer terugbrengen in de rooms-katholieke gemeenschap kan een matigende werking hebben.”

Dan neemt de kerk leden voor lief zoals bisschop Richard Williamson, die het bestaan van de gaskamers in twijfel trok en de Holocaust ontkende?

“Binnen de rk-kerk zou zo'n extreme figuur al snel van de voorgrond verdwijnen en zijn functies kwijtraken. Normaal gesproken wordt zo iemand eervol afgevoerd naar het klooster. Het komt Rome heel ongelukkig uit dat hij juist nu deze volstrekt verwerpelijke uitspraken doet. De kerk is een heel grote organisatie, waarin altijd wel iemand iets raars zegt. Maar dat kun je niet de paus aanwrijven.”

Critici zien in de opheffing van de excommunicatie hun vrees bevestigd dat de nieuwe paus de vernieuwingen in de kerk aan het terugdraaien is.

“Ik zie geen breuk met het beleid van de vorige paus. De jaren zestig en zeventig waren een periode van grote vernieuwingen. Op dit moment vraagt de kerkleiding zich af of ze soms niet het kind met het badwater heeft weggegooid. De modernisering van het Tweede Vaticaans Concilie heeft het proces van secularisering en kerkverlating in West-Europa niet vertraagd. Heeft men de kerk niet te veel aan de wereld aangepast en haar daardoor minder aantrekkelijk gemaakt voor kerkgangers? Dat wil niet zeggen dat ze teruggaat naar de jaren vijftig. Grote, belangrijke stappen zoals de oecumene - de toenadering tussen de verschillende christelijke kerken - en de overstap naar de mis in de volkstaal in plaats van in het Latijn, dat zijn vernieuwingen die niet zullen worden teruggedraaid. Maar waar in Nederland bijvoorbeeld de liturgie steeds meer een gezellig gemeenschapsgebeuren is geworden, wil Rome graag weer iets meer terugzien van het mysterie en de eerbied voor het heilige. Zo stuurden de Nederlandse bisschoppen onlangs een brief rond, waarin ze de gewoonte de hostie te dopen in de wijnkelk afkeurden als onvoldoende respectvol.”

De Nijmeegse theoloog en ethicus Jean-Pierre Wills legde deze week zijn leeropdracht neer en stapte uit de kerk omdat zij volgens hem steeds orthodoxer en anti-liberaler wordt. Wat vindt u daarvan?

“De theologische faculteit in Nijmegen is haar erkenning door Rome kwijtgeraakt. De Radbouduniversiteit heeft naast de theologische faculteit een faculteit religiewetenschappen opgericht, en prof. Wils profileert zich vooral binnen die faculteit. Het neerleggen van zijn leeropdracht bij theologie past in dat beeld. Hij zegt niet zijn baan op! Zo bezien is dit geen grote stap.”

Maar je uitschrijven uit de kerk is voor een gelovige katholiek toch geen loos gebaar?

“Nee, maar ik verbaas me over de aanleiding. Als er sprake was van nieuw beleid, had Wils een punt gehad. Nu vind ik het opzeggen van zijn kerklidmaatschap nogal opportunistisch overkomen. Zeker als je daarmee naar de pers gaat.”