De rockster ondersteunt al jaren het gerenommeerde Astrophysics Research Institute van de universiteit. Hij had zo’n dertig jaar geleden zijn promotie in de ijskast gezet om de muziek in te gaan en pikte onlangs de draad weer op. Hij promoveerde afgelopen juli in de sterrenkunde.

May publiceerde een populair-wetenschappelijk boek over het heelal: Bang! The Complete History of the Universe. Dat deed hij samen met Chris Lintott en sir Patrick Moore. Moore is befaamd vanwege zijn excentriciteit en zijn populaire BBC-programma The Sky at night. Lintott is co-presentator.

HOP

Het inleveren van de OV-jaarkaart, enkele dagen na afloop van de studiefinanciering, is voor veel studenten een “emotioneel moment”, schrijft het ministerie van Verkeer & Waterstaat in het actieplan Groei op het spoor. Studenten zijn “gehecht” aan hun OV-jaarkaart en hebben vaak nog geen auto. Minister Eurlings wil dat het aantal treinreizigers jaarlijks met vijf procent toeneemt en beschouwt ex-studenten daarom als een belangrijke doelgroep.

De Nederlandse Spoorwegen denkt aan een gratis voordeelurenkaart of enkele dagen vrij reizen. Het kabinet wacht het voorstel af, maar trekt voor deze regeerperiode alvast vijftien miljoen euro uit.

Een probleempje is de privacy-wetgeving. De NS kan niet zomaar alle namen en adressen van de IB-groep krijgen. De overheid wil deze “barrière” slechten.

HOP

De lezer, die in zijn studententijd door het Ublad is geïnterviewd, stelde in zijn klacht dat hij, nu hij werkzaam is als adviseur, hinder ondervindt van de publicaties op de website van het Ublad, die door potentiële klanten regelmatig ‘gegoogled’ zouden worden.

Het Ublad stelde hier echter tegenover dat de artikelen zijn opgenomen in het digitale archief, dat zowel voor de redactie zelf als voor geïnteresseerden toegankelijk moet zijn. Het is niet gebruikelijk en zelfs onwenselijk om archiefstukken te anonimiseren of zelfs te verwijderen, aldus de redactie.

Gezien de complexiteit van de vraag, en gezien het feit dat er op dit gebied nog geen enkele wetgeving of jurisprudentie bestaat, heeft de Raad voor de Journalistiek een uitspraak opgeschort om een deskundige — de journalist Henk Blanken — in de gelegenheid te stellen zich over deze zaak te buigen.

Volgens Blanken moet er in kwesties als deze een afweging gemaakt worden tussen het particuliere, het publieke en het commerciële belang. Bij het eerste belang is het de vraag of het wenselijk is dat “iedereen voortaan door het leven moet gaan als een bekende Nederlander”, want dat is het effect van een zoekmachine zoals Google. Maar tegenover deze mogelijke onwenselijkheid staat het publieke belang dat archieven betrouwbaar moeten zijn.

Bovendien, aldus Blanken, hoeft dankzij het zogeheten ‘cache-geheugen’ van Google, verwijdering van artikelen nog niet te betekenen dat deze niet langer meer via de zoekmachine te vinden zullen zijn. En tot slot is er nog een pragmatische afweging: de precedent-werking, waarbij alle media voortaan elk verzoek tot anonimisering zullen moeten gaan onderzoeken, wat onbetaalbaar zal blijken te zijn.

De Raad voor de Journalistiek heeft op basis van dit advies gemeend te moeten beslissen dat “een samenleving is gebaat bij goed functionerende, zo volledig mogelijke en dus betrouwbare archieven, waarvan de inhoud niet kan worden gewijzigd.” En ook al zijn wij allen bekende Nederlanders geworden, “daar staat tegenover dat de nieuwsconsument de publicaties op internet naar waarde heeft leren inschatten. Zo kan het publiek bekend zijn met de mogelijkheid, dat de mening van een in enig bestand figurerende persoon in de loop der tijd is veranderd.”

“Het belang van de klager weegt naar het oordeel van de Raad minder zwaar dan het publieke belang van verweerder. De Raad is dan ook van oordeel dat verweerder geen grenzen heeft overschreden van hetgeen, gelet op de eisen van journalistieke verantwoordelijkheid, maatschappelijk aanvaardbaar is.” De Raad heeft derhalve beslist dat de klacht ongegrond is.

AH

Plasterk is naarstig op zoek naar 1,1 miljard euro. Daarmee wil hij het opdoemende lerarentekort bestrijden. Studentenbonden vrezen dat hij het collegegeld gaat verhogen en protesteren dat daarmee de toegankelijkheid van het hoger onderwijs gevaar loopt. Maar is dat ook zo?

“Waarschijnlijk gaan er dan even veel jongeren studeren als nu”, zegt Dinand Webbink van het Centraal Plan Bureau, die overigens geen politieke voorkeur wil uitspreken. “In Nederland lijkt het effect op de toegankelijkheid verwaarloosbaar. Misschien pakt het zelfs positief uit voor de werkhouding van studenten. Het is weliswaar niet bewezen dat studenten beter hun best doen als ze veel moeten betalen, maar hun motivatie zal er ook zeker niet onder lijden.”

“Er zal alleen een tijdelijk effect optreden”, voorspelt Uulkje de Jong van het SCO-Kohnstamm Instituut. “Dat zag je in de jaren negentig ook vlak na de invoering van de prestatiebeurs: toen koos een recordaantal vwo-scholieren voor een hbo-opleiding. Vooral arme studenten en vrouwen zullen risico’s mijden. Zij kiezen dan bijvoorbeeld een praktijkgerichte masteropleiding in plaats van een wetenschappelijke. Maar dat trekt weer bij.”

Ook internationaal valt geen bewijs te vinden dat verhoogde collegegelden het onderwijs schaden, zegt Hans Vossensteyn van het Twentse CHEPS-instituut voor hogeronderwijspolitiek. “Er wordt altijd veel over gezegd en geklaagd, maar wij zien weinig gebeuren. In het Verenigd Koninkrijk steeg het collegegeld van 1150 naar 3000 pond zonder noemenswaardige gevolgen. Het aantal studenten groeit er nog steeds. Ook in Duitsland hebben ze collegegeld ingevoerd en daar zijn de mensen snel aan het idee gewend geraakt dat hoger onderwijs geld kost. Er komen ook steeds meer Duitsers in Nederland studeren, ondanks dat ze hier veel meer moeten betalen dan thuis.”

Het kabinet is van plan vrijdag over de aangepaste onderwijsbegroting te praten. Gezien de gevoelige politieke situatie rond het ontslagrecht zou het kabinetsbesluit best opnieuw kunnen worden uitgesteld.

HOP

Een kwart van de hoogopgeleide, niet-westerse allochtonen wijt teleurstellende sollicitatieresultaten aan zijn etnische afkomst. Dat bleek vorige week uit onderzoek in opdracht van Forum, het instituut voor multiculturele ontwikkeling. Uitgesplitst in etnische groepen zegt bijna de helft van de Turkse vrouwen last te hebben van vooroordelen bij het solliciteren, tegen ongeveer eenderde van de mannen. Bij Marokkanen is het vrijwel omgekeerd: maar liefst 56 procent van de mannen uit deze groep zegt last te hebben van discriminatie, tegen een kwart van de vrouwen.

“Verrassend”, vindt ook Zeki Arslan, woordvoerder onderwijs van Forum. Hij heeft geen idee waar de forse verschillen vandaan komen. “We hebben de resultaten uitgebreid tegen het licht gehouden en kunnen alleen maar gissen naar de oorzaak. De komende jaren laten we daarnaar een vervolgonderzoek uitvoeren.”

De Discriminatiemonitor van het Sociaal en Cultureel Planbureau die woensdag verscheen, bevestigt wat Arslan al vermoedde. “Als allochtonen eenmaal binnen zijn bij een werkgever, ebben de verschillen weg. We moeten dus vooral op zoek naar manieren om iets te doen aan de onzekerheid van beide partijen in de sollicitatiefase. We kunnen op dat punt wat leren van de Verenigde Staten. Veel werkgevers werken daar tijdens sollicitaties met een onafhankelijke waarnemer. Die heeft maar één belang: het selecteren van de beste kandidaat via een correcte procedure. Ik zeg niet dat dit het ei van Columbus is, maar voor sollicitant en werkgever kan het heel verhelderend zijn om een derde partij aan tafel te hebben. Dan ben je meteen af van het idee dat een werkgever wellicht selecteert op afkomst.”

HOP

Een anonieme oud-medewerker van de Wageningen Universiteit vertelt in weekblad Resource hoe hij er als co-promotor toe kwam om twee kandidaten door de promotie heen te slepen. Een van de twee raakte tijdens de promotie zwaar overspannen. “Het menselijke drama was enorm. Als we de promotie toen hadden stopgezet, denk ik serieus dat ze dat letterlijk niet had overleefd. Ik vind het logisch dat je dan helpt. En ik moet de eerste nog tegenkomen die zegt: dat had ik nooit gedaan.”

De tweede promovendus, die uit een ver land kwam, zag uiteindelijk zelf wel in dat hij de doctorstitel niet echt verdiende. “Maar niet promoveren was geen optie, het zou een geweldig gezichtsverlies hebben betekend. In sommige culturen betekent het zonder titel terugkeren een totaal geknakte carrière.”

Het betekende niet dat de co-promotor het proefschrift helemaal zelf heeft moeten schrijven. “Maar ik heb er wel veel vrije tijd in moeten stoppen. Het kreeg daardoor net voldoende kwaliteit. De promotiecommissie zag wel in dat het een matig proefschrift was. Het had nog wel beter gekund, maar met de hakken over de sloot is in zo’n geval beter.”

De Wageningse rector Martin Kropff liet Resource weten dat hij in het college van promoties zal bespreken of het nodig is om de regels aan te scherpen. “Ik ben er stellig van overtuigd dat onze begeleiders en promotoren de juiste keuzes maken in de begeleiding en beoordeling van PhD-studenten. Desondanks nemen wij dit signaal zeer serieus. Het kan en mag niet zo zijn dat er gepromoveerden rondlopen die hun academische titel niet verdienen.”

Ook decaan Frans Kok van de Wageningse onderzoeksscholen kijkt op van het verhaal. Dat begeleiders in de eindfase van de promotie relatief veel werk hebben, verbaast hem niet. “Maar dit verhaal gaat natuurlijk veel verder. Dit zou niet moeten kunnen.’ Volgens hem hebben de onderzoeksscholen afgesproken dat iedere promovendus al in het eerste jaar een functioneringsgesprek krijgt, waarin een go-no-go-beslissing wordt genomen.

Sommige beurzenprogramma’s leggen wel heel veel druk op de promotie. Zo stelt de Iraanse overheid de eis dat studenten moeten thuiskomen met een doctorsbul. Lukt dat niet, dan moeten ze hun hele beurs terugbetalen. “Misschien moesten we eens nadenken over dat soort constructies, om te voorkomen dat promovendi en begeleiders om financiële redenen in geestelijke nood komen”, aldus decaan Kok in Resource

HOP

Op de mezzanine van het gebouw komt een specifieke samenwerkzone met tafels waaraan studenten met een groepje achter een computer kunnen zitten. Ook komt er de mogelijkheid om het computerbeeld op schermen te projecteren. Om de overlegsfeer te bevorderen wordt de ruimte ingericht met hang- en zitmeubels.

Daarnaast zijn twee groepsstudieruimtes inmiddels ingericht voor groepsoverleg, instructies, presentaties of vergaderingen. Ze kunnen zowel door studenten als door medewerkers van de Universiteit Utrecht worden gereserveerd. In de ruimtes, die nu alleen nog zijn voorzien van meubilair, wordt later dit jaar een smartboard en een computer geplaatst.

Ook de instructieruimte met twaalf pc’s en een symposium & projectiescherm is voortaan beschikbaar voor studenten en medewerkers. Mits vooraggereserveerd kunnen zij de ruimte gebruiken voor het geven van presentaties en instructies.

EH

Thema van de door de Faculty Club georganiseerde avond was de vraag: Van wie is de universiteit, van de bestuurders of van de academische gemeenschap? Onder leiding van oud-bètadecaan Gerard van Koten debatteerden rond de vijftig geïnteresseerden over de door verschillende medewerkers gevoelde kloof tussen de professionals op de werkvloer en het naar hun mening steeds meer top down werkende universitaire bestuur.

Als voorbeeld noemde historicus Maarten Prak het feit dat de professionals tegenwoordig geen enkele invloed meer hebben op de keuze van hun eigen bestuurderen. “Zouden het college van bestuur of de Raad van Toezicht niet in overweging willen nemen om decanen van faculteiten voortaan door het wp van de faculteit te laten kiezen”, vroeg Prak hen op de man af. “Tenslotte gebeurt dat in Vlaanderen ook.”

Hij werd bijgevallen door oud-decaan Van den Bergh van Diergeneeskunde. “Tussen 1961 en 1995 werden de decanen gekozen door de faculteitsraden. Ik begrijp nog altijd niet waarom men dat uitstekend werkende systeem heeft afgeschaft.” Meijerink toonde zich onmiddellijk bereid om de handschoen op te nemen. “Het belangrijkste vind ik dat een decaan zich als aanvoerder door de groep geaccepteerd weet. Daarvoor kan het nuttig zijn als hij of zij door die groep op de een of andere manier is verkozen. Ik vind dat een heel interessante vraag en natuurlijk wil ik er over nadenken.”

“Maar”, voegde de voorzitter van de Raad van Toezicht er meteen aan toe, “als je de huidige praktijk verandert, moet je er wel verdraaid zeker van zijn dat je daardoor een verbetering in de situatie bewerkstelligt. Die zekerheid heb ik op dit moment allerminst. Is de legitimatie van de faculteitsdecanen, en trouwens ook van het college van bestuur, op dit moment echt zo onvoldoende als hier gesuggereerd wordt? Op die vraag wil ik eerst antwoord hebben. Als dat zo is, heeft men een punt. Als je zegt: nee, dat is het niet, het zit in andere dingen, laten we dan over die andere dingen praten.”

EH

Dat schrijft de University and College Union, een Britse vakbond voor het hoger onderwijs. Wetenschappers zouden volgens de vakbond ook minder verre vliegreizen naar conferenties moeten maken. Misschien zouden er ook minder overzeese studenten moeten worden geworven, want die vliegen ook.

De groene vakbondsideeën “could prove uncomfortable” voor werknemers, stelt dagblad The Guardian onderkoeld vast.

HOP

Toiletperikelen

Liana Steeghs, wat is er precies aan de hand?

"In de loop der jaren heeft bij de studie Diergeneeskunde een verschuiving plaatsgevonden tussen het aantal mannelijke en het aantal vrouwelijke studenten. In de jaren zeventig waren er meer mannelijke studenten en logischerwijs werden er toen meer mannentoiletten gebouwd. Inmiddels is meer dan 75 procent van de studenten vrouw, maar het aantal toiletten is daar niet op aangepast. Afgelopen jaar is er een renovatie geweest in het Androclusgebouw, maar in de toiletvoorzieningen is geen rekening gehouden met het aantal vrouwelijke studenten. Dat vind ik opmerkelijk."

Burg Firet, gebouwbeheerder Androclusgebouw, hoe kan dit?

"Voor zover ik weet is er met de renovatie van het Androclusgebouw wel degelijk rekening gehouden met het aantal vrouwelijke studenten. Zo zijn er bij de collegezalen acht damestoiletten en maar twee herentoiletten gebouwd. Ook in de twee grote toiletblokken zijn er meer dames- dan herentoiletten."

Piet Brunt, hoofd huisvesting Diergeneeskunde, op welke manier heeft de toilettenverdeling plaatsgevonden?

"Natuurlijk hebben we voor de verbouwing gekeken naar de verhouding tussen mannen en vrouwen. Het aantal toiletten wordt bepaald door het aantal studenten. Daar is een formule voor. Je vult het aantal mannelijke en het aantal vrouwelijke studenten in en dan weet je hoeveel toiletten je nodig hebt. Dat hebben we gedaan en die toiletten zijn ook gebouwd in de onderwijsgebieden."

Hoe kan het dan dat het toch lijkt alsof er veel herentoiletten zijn, Piet Brunt?"

"De verhouding tussen mannen en vrouwen bij medewerkers en onderzoekers is lang niet zo extreem als bij de studenten. In het deel van het gebouw waar medewerkers en onderzoekers zitten, voldoet het aantal aanwezige damestoiletten. Daar was het niet nodig om meer toiletten voor vrouwen te bouwen. Wel is het zo dat er een overcapaciteit aan herentoiletten is, daardoor kan het lijken dat er in verhouding meer mannentoiletten zijn. Maar die toiletten ga je niet slopen. En in het onderwijsgedeelte is dus wel degelijk rekening gehouden met het grote aantal vrouwelijke studenten."

IK