Vijfdejaars Niels Voogt (23) en Abiël Kuster (21) beten het spits. Als hamsters in een radje kropen zij door de plastic opblaasbare bal. Niels: "Dit is supergaaf, wij hadden vorige week al een keertje stiekem geoefend om te kijken hoe het werkte, maar het blijft echt heel leuk." Uiteindelijk namen meer dan dertig studenten het tegen elkaar opgenomen in de ballenrace. De opbrengst van de stunt, 150 euro, gaat naar het Badelochfonds, dat studenten in ontwikkelinglanden de mogelijkheid biedt om zich na de basisschool verder te scholen.

Het lustrumprogramma van VUGS beloofde deze week overigens nog veel meer leuke dingen voor de geografen: reisjes naar Antwerpen en Wenen, lasergamen in De Uithof, skelterracen en het Staf-Studentencabaret. En het mooiste was dat dat de studenten ook nog eens onderwijsvrij hadden gekregen van de decaan.

IK

Als voornaamste verklaring voor deze meevaller noemt collegelid Hans Amman een niet voorziene toename van het aantal door de UU afgegeven diploma's. Die toename wordt door het ministerie van onderwijs vertaald in een hogere rijksbijdrage. Een tweede oorzaak is volgens het college dat een bedrag dat was gereserveerd voor extra kosten in onder meer de huisvestingssfeer, dit jaar naar alle waarschijnlijkheid niet hoeft te worden uitgegeven.

In de financiële commissie van de Universiteitsraad waarschuwde Amman overigens voor de gedachte dat de UU nu opeens met geld kan gaan strooien. "Ten eerste is dit een eenmalige meevaller, want de diplomagolf lijkt al weer over zijn hoogtepunt heen, maar bovendien zijn we nu op het punt aangeland dat we geld moeten gaan lenen voor investeringen in de binnenstad en in het nieuwe bètagebouw aan de Leuvenlaan. Dat betekent dat we de komende tijd jaarlijks twintig miljoen euro zullen moeten overhouden om rente en aflossing te kunnen betalen."

Hoewel de meevaller dus niet betekent dat de faculteiten en diensten een extraatje kunnen verwachten, benadrukte Amman dat de financiële positie van de UU geleidelijk verbetert. 'Op basis van dit eerste halfjaar gloort een financieel herstel van de UU', aldus het collegelid in de halfjaarrapportage. 'Het ligt in de lijn der verwachting dat een periode van forse tekorten zal worden afgesloten en dat de UU in 2007 weer in de zwarte cijfers zal belanden.'

EH

In 1998 voegde weekblad Elsevier aan zijn universiteitentest een oordeel van hoogleraren toe. Utrecht werd meteen nummer één. Het jaar daarop nam Leiden het stokje over om dit vervolgens weer af te staan aan Utrecht. In 2003 eindigde Utrecht op de derde plaats, maar sinds 2004 is Utrecht steevast de nummer 1.

De 'professorenranglijst' van dit jaar is tot stand gekomen door het ondervragen van 1700 hoogleraren en hoofddocenten. In het algemeen klassement is onderscheid gemaakt tussen de zes klassieke universiteiten, de drie kleinere en de drie technische universiteiten. Wageningen komt als enige landbouwuniversiteit niet in de lijst voor. Van de drie kleinere universiteiten is Tilburg de beste en van de technische Eindhoven.

De deskundigen beoordeelden in totaal 31 studies op vier punten: het bachelorprogramma, het aanbod van masteropleidingen, de docenten en de wetenschappelijke publicaties. In elf gevallen kwam er een Utrechtse opleiding bovendrijven als beste. Dat gebeurde bij Bestuurskunde, Sociale Geografie & Planologie, Biomedische Wetenschappen, Geneeskunde, Geschiedenis, Nederlandse taal & cultuur, Taalwetenschap, Wijsbegeerte, Aardwetenschappen, Biologie en Wiskunde & Statistiek.

In de enquête onder ruim 7200 studenten gooit de Vrije Universiteit de hoogste ogen. Zeven opleidingen worden als beste beoordeeld. Bij de Universiteit Utrecht, inclusief de Roosevelt-dependance in Middelburg, komen vijf opleidingen als beste uit de bus.

HOP/GK

Maandagavond stond Gispen centraal tijdens een culturele avond, met optredens van bijvoorbeeld zangeressen van Parnassos, Dekoor Close Harmony, het Utrechtsch Studenten Tooneel en het Zara Trio, waarin broer Jan Gispen de viool speelt. Ingmar Heytze las gedichten voor, Bernhard Christiansen voerde een act op en studenten van de HKU verzorgden een pikante toga-modeshow. Tijdens deze door hoogleraar neurologie Dop Bär op onderhoudende wijze gepresenteerde avond kwam met name de band van Gispen met stad en cultuur over het voetlicht. In zijn dankwoord merkte de rector op dat hij zich altijd en op elk moment, waar hij zich ook bevond, verbonden heeft gevoeld met stad en academia. Om dat te onderstrepen bracht hij zelf nog de schlager Als ik boven op de Dom stao ten gehore.

AH

MV

Het gooien van knikkers en bureaustoelen begon klaarblijkelijk te vervelen. Sinds een week is het stelen van deurmatten de nieuwe trend op De Bisschoppen. Na huisfeesten waren verschillende bewoners een deurmat armer. Teruggevonden matten zijn soms besmeurd met urine of braaksel.

Bewoonster Marjolein, wat is er met jouw mat gebeurd?

"Afgelopen weekend is mijn roze deurmat voor de derde keer in korte tijd gestolen! Gelukkig heb ik hem, na een tip van iemand op het forum van ons complex, teruggevonden op het dak van de laagbouw. Daar lagen nog twee andere matten, die naar beneden zijn gegooid. Ik vermoed dat ik weet wie dit op z'n geweten heeft, maar ik ben bang dat ik het niet kan bewijzen. Er is een bepaalde groep op de dertiende verdieping die, volgens veel bewoners, de ellende veroorzaakt."

Joske Mosselman van de SSH, wat kunnen jullie voor de getroffen bewoners betekenen?

"We raden de bewoners aan om de diefstallen bij ons én bij de politie te melden. Op dit moment zijn we met het woonbestuur aan het bekijken wat we kunnen doen. Het verbieden van huisfeesten lijkt ons niet nodig, het gaat momenteel alleen om een paar incidenten. Maar het is natuurlijk ontzettend kinderachtig."

Ben je ook naar de politie gestapt, Marjolein?

"Dat nog niet, maar ik ga dat de volgende keer zeker doen. Ik heb het gisteravond wel bij de SSH gemeld. Ook heb ik zelf actie ondernomen door naar de dertiende verdieping te gaan om te kijken of mijn mat daar lag. Dat was niet zo, maar er lagen wel tien andere. Uiteindelijk vond ik die van mij dus terug op het dak, nu ligt ie veilig binnen."

Voorzitter woonbestuur Junissa, hebben jullie als woonbestuur een oplossing voor deze deurmatterreur?

"Nog niet, maar er moet natuurlijk wel wat gebeuren. Afgelopen weekend is mijn deurmat ook gestolen, en die vond ik uiteindelijk terug op de dertiende verdieping. Hij stonk naar urine, echt heel goor! Die kon ik dus weggooien. Een geintje moet natuurlijk kunnen, maar dit is gewoon vandalisme. Het beste wat we op dit moment als bewoners kunnen doen is het goede voorbeeld geven en elkaar aanspreken op wangedrag. Als woonbestuur adviseren wij iedereen melding te maken van dit soort praktijken bij de SSH en in ernstigere gevallen ook bij de politie. Wij houden zelf elke dinsdagavond een inloopspreekuur."

Joske van de SSH, jullie hebben onlangs duidelijk gemaakt dat bewoners die spullen naar beneden gooien, het complex worden uitgezet. Geldt dat ook voor deurmatten-gooiers?

"Als blijkt dat er ook matten van boven naar beneden zijn gegooid, is dat inderdaad een ernstigere zaak dan het stelen van de deurmatten. Als wij een dader kunnen achterhalen, zullen wij zeker overgaan tot strengere sancties. We moeten dit soort zaken heel zorgvuldig aanpakken, samen met politie en justitie. Maar we zullen er niet voor terugdeinzen om iemand uit zijn woning te zetten als we voldoende bewijs hebben."

MV

We hadden natuurlijk om een afscheidsinterview kunnen vragen, of de redactie had een portret kunnen maken op basis van wat zijn omgeving van hem vindt, maar minstens zo leuk leek het ons om Willem Hendrik Gispen uit te nodigen om voor één keer zelf te bepalen hoe een Ublad eruit moet zien. "Ik treed graag op als gasthoofdredacteur", aldus het antwoord van de scheidende rector magnificus, "maar onder één voorwaarde: dat ik zelf de Schreef mag schrijven."

"Nee, niet om het Ublad een hak te zetten", motiveert Gispen die wens. "Ik heb meestal geweldig genoten van die stukjes, waarin meermaals het college van bestuur een hoofdrol speelde. Het leek me aardig om er nu zelf eens een te maken waarin de burelen van het Ublad een hoofdrol spelen."

Een van de eerste keuzes van 'Willem Hendrik' (zoals hij bij het gros van de universitaire gemeenschap bekend staat) waarover hij niet lang hoefde na te denken, was die voor de rubriek 'De passie van': daar moest zijn secretaresse in, Madelon Pieper, "die veel met me te stellen heeft gehad en die al jaren mijn behoeder en bewaker is. In de persoon van Madelon hoop ik tot uitdrukking te kunnen brengen hoeveel respect ik heb voor de ondersteuners. Zonder die mensen zou de universiteit niet draaien, zouden er geen afspraken gemaakt worden, geen gebouwen worden onderhouden, de financiën niet op orde worden gebracht, enzovoort."

Op die manier gaat Gispen in dit hele Ublad te werk: het is niet zo dat de ene onderzoeker die aan het woord komt hem meer na aan het hart ligt dan de andere, maar de bedoeling is dat die ene representatief is voor al die andere, noeste wetenschappelijke arbeiders. "Ik wil de breedte van de universiteit laten zien, niet mijn persoonlijke voorkeur. Die breedte is juist de kracht van Utrecht. Mijn streven is om in dit Ublad het hele palet van alfa, bèta, gamma en medisch over het voetlicht te brengen. Maar ook om de variatie te laten zien die we hebben in jong en oud, vrouw en man, student en personeelslid, Nederlands en Europees of zelfs mondiaal", aldus de rector. "Pars pro toto. Zo wil ik als representant van de studenten graag Uraadslid Renate Kersten in de rubriek 'De 8 Vragen' aan het woord laten."

De bulk van de verhalen gaat op aan de grote thema's waarmee Gispen zich als rector heeft moeten bezighouden: onderwijs, onderzoek, cultuur en stad. "Ik had ook kunnen kiezen voor verhalen over mijn hobby's - tennis, hockey, literatuur, vogelen of jagen -, of over een verhaal over 'Vrouwe Pecunia', een rol in het hooglerarencabaret De Smet, waaraan ik vroeger meedeed. Maar veel belangrijker is natuurlijk de inhoud. Ik heb mijn werk altijd verdomde serieus genomen, en dat wil ik duidelijk maken. Niet wie Willem Hendrik is, maar waarmee Willem Hendrik bezig is geweest voor de Universiteit Utrecht. Ik hoop dat dit Ublad duidelijk kan maken dat ik vooral heb geprobeerd een rector te zijn voor de héle universiteit."

Een van die punten waarvoor hij expliciet de aandacht heeft gevraagd van zijn 'gelegenheidsredactie', is het thema internationalisering. "We zijn een tijd bezig geweest met een plan international campus, met als oogmerk te bezien hoe het Engels op onze universiteit nog meer te verspreiden, zowel in onze communicatie als in onderwijs en onderzoek. Maar met die operatie was veel geld gemoeid, zodat ze even in de koelkast is gezet. Ik ben dan ook blij dat het Ublad nu is begonnen met een Engelstalige pagina voor onze buitenlandse studenten en medewerkers. Engels is toch de lingua franca in het onderzoek. Vandaar dat ik graag wil dat de verhalen over de League of European Research Universities (Leru) en over het high potential-programma in het Engels worden geschreven.

'Ik ga het rectoraat zeker missen, maar tegelijk zegt mijn lijf dat het mooi is geweest. Het lijkt me sterk dat je me na oktober nog bestuurlijk tegenkomt in het Bestuursgebouw of het UMC. Ik hoop voor mijn sabbatical, dat ik nu heb, domicile te vinden ergens bij Geesteswetenschappen in de binnenstad, en dan ga ik me vooralsnog bezighouden met bijvoorbeeld de David de Wiedlezing die ik volgend jaar mag houden, met Studium Generale-achtige dingen of met colleges capita selecta in mijn vakgebied de neurowetenschappen, aan University College of Roosevelt Academy.

"De kracht van een Academie is dat ze zich vernieuwt, dus het is goed dat er een nieuwe rector komt. Tijdens mijn rectoraat is er heel veel gebeurd, ik ga met een tevreden gevoel weg. Dus ja: ik zal het missen, maar het lijkt me ook heerlijk om na al die jaren besturen - niet alleen als rector, maar ook als decaan Geneeskunde en directeur van het Rudolf Magnus Instituut - weer eens te kunnen schrijven.

AH

Volgens de concept-cao, waarover onderhandelaars van vakbonden en universiteiten begin deze week een akkoord bereikten, wordt de eindejaarsuitkering stapsgewijs verhoogd. Nu is die nog drie procent. Door de forse verhoging van de eindejaarsuitkering is de stijging van het maandsalaris op het oog wat summier: 2,25 procent erbij per 1 januari 2008, en nog eens 2,1 procent extra in 2009. Van de totale loonstijging van 9,65 procent is één procent gefinancierd door twee vrije dagen in te leveren. "Ik heb van tevoren gezegd dat loonsverhoging geen sigaar uit eigen doos mag zijn", laat onderhandelaar Marieke van den Berg van Abvakabo-FNV weten. "We zitten hiermee boven de FNV-looneis van 3,5 procent per jaar. En mensen die per se hun twee dagen vrij willen houden, kunnen die met die ene procent terugkopen."

De universiteiten krijgen in het onderhandelaarsakkoord ruimte voor experimenten met functiecontracten. Daarin kunnen wetenschappers vrijwillig afspraken maken over een flexibeler indeling van hun onderwijs- en onderzoekstaken. Verder zijn in het akkoord afspraken gemaakt over wetenschappers die nog geen vaste aanstelling hebben bij een universiteit.

Per postdoc is de komende twee jaar tweeduizend euro beschikbaar voor hun loopbaanontwikkeling.

Het akkoord is nog niet definitief: de komende weken bespreken de onderhandelaars het met hun achterban.

HOP

Het kantoor in de Drieharingstraat is zo pril dat een naambord ontbreekt. Maar achter de voordeur van Ronimo Games heerst volop activiteit. Het bedrijf werd opgericht door zeven studenten Game Design and Development van de HKU, vertelt Van Dongen, die als enige van het zevental ook een universitaire achtergrond heeft,

"In feite wilde ik al van jongs af aan computerspelletjes maken, maar omdat ik met goede cijfers van het vwo af kwam, ben ik Informatica gaan studeren. Dat ging me zo gemakkelijk af dat ik me in mijn tweede jaar ook bij de HKU heb ingeschreven."

Nadat Van Dongen vorig jaar met een groep HKU-studenten voor de gemeente Utrecht de Blob had gemaakt, een spel over het nieuwe stationsgebied, besloot hij met diezelfde groep als afstudeerproject een bedrijf op te zetten voor het ontwerpen en aan de man brengen van computerspellen. Hij merkte dat de samenwerking van HKU-studenten en hun universitaire collega's op dit gebied duidelijk meerwaarde heeft. "HKU'ers zijn gekker en creatiever, maar ze missen de technische kennis van Informaticastudenten. Voor het ontwerpen van een goede game zijn beide aspecten onmisbaar. Dat merken we in dit bedrijf voortdurend."

Van Dongen, die actief werd ondersteund door de Utrechtse 'games-hoogleraar' Mark Overmars, is blij met de steeds intensievere samenwerking tussen hogeschool en universiteit, die onder meer inhoudt dat voortaan aan elk designteam van de HKU twee vierdejaars Informaticastudenten kunnen worden toegevoegd. "Het zou mooi zijn als er binnen HKU-projecten meer aandacht voor onderzoek zou komen en bij informatica voor het bouwen van games. Dit lijkt me een goede stap in die richting."

Zie www.ronimo-games.com.

EH

Voor de ‘professorenranglijst’ werden zeventienhonderd hoogleraren en hoofddocenten ondervraagd. In het algemeen klassement is onderscheid gemaakt tussen de zes klassieke universiteiten, de drie kleinere, ‘specialistische’ universiteiten en de drie tu’s. Wageningen komt – omdat het de enige landbouwuniversiteit is – niet in de lijst voor. Van de drie kleinere universiteiten komt Tilburg volgens de experts als beste uit de bus, terwijl Eindhoven van de drie technische universiteiten het sterkst is.

De deskundigen beoordeelden in totaal 31 studies op vier punten: het bachelorprogramma, het aanbod van masteropleidingen, de docenten en de wetenschappelijke publicaties. In elf gevallen kwam er een Utrechtse opleiding bovendrijven. Dat gebeurde bij bestuurskunde, sociale geografie & planologie, biomedische wetenschappen, geneeskunde, geschiedenis, Nederlandse taal & cultuur, taalwetenschap, wijsbegeerte, aardwetenschappen, biologie en wiskunde & statistiek.

De dominantie van Nederlands grootste universiteit is het sterkst in de sector taal & cultuur: de hoogleraren beoordeelden vijf opleidingen en vier maal kreeg Utrecht de eerste plaats toegewezen. Alleen bij godgeleerdheid had de Leiden de voorkeur en werd Utrecht vijfde.

In de sector ‘economie en recht’ is Utrecht met maar twee onderzochte studies vertegenwoordigd: economie en Nederlands recht. Daar ging de voorkeur van de profs in beide gevallen uit naar de Universiteit van Tilburg.

Ook in de sector ‘gedrag en maatschappij’ – waar zeven opleidingen onder de loep werden genomen – is de competitie stevig. Bij zes gewogen opleidingen kreeg Utrecht ‘slechts’ twee keer de voorkeur boven de rest. Bij pedagogie kwam de Vrije Universiteit beter voor de dag en bij sociologie de Radboud Universiteit Nijmegen. De Universiteit van Amsterdam verslaat de concurrentie met psychologie en culturele antropologie. Ook heeft die instelling volgens hoogleraren en hoofddocenten de beste opleiding communicatiewetenschap. Opmerkelijk, want vijf jaar geleden werd de UvA nog door klagende studenten voor de rechter gesleept omdat er niets zou deugen van de opleiding.

In de enquête onder ruim 7200 studenten gooit de Vrije Universiteit de hoogste ogen. Zeven opleidingen worden als beste beoordeeld. Bij de Universiteit Utrecht, inclusief de Roosevelt-dependance in Middelburg en de Universiteit Maastricht komen vijf opleidingen als beste uit de bus.

Over zes topopleidingen zijn studenten en hoogleraren het roerend eens: bedrijfswetenschappen (Erasmus Universiteit), bestuurskunde (Universiteit Utrecht), sociologie (Radboud Universiteit), gezondheidswetenschappen (Universiteit Maastricht), farmaceutische wetenschappen (Universiteit Leiden) en elektrotechniek (TU Delft).

HOP