Het aantal volledige arbeidsplaatsen in de wetenschap steeg tussen 1998 en 2006 met ruim vijfhonderd. Volgens koepelorganisatie VSNU moeten veel jonge onderzoekers het echter doen met een tijdelijk contract omdat onderzoeksgeld steeds vaker wordt verdeeld via de tweede en derde geldstroom. Die middelen zijn vaak eindig, waardoor instellingen terughoudend moeten zijn met hun vaste aanstellingen.

Toch proberen de universiteiten jonge wetenschappers uitzicht te geven op een vaste baan. Dat gaat vaak via een duidelijk carrièrepad of ‘tenure track’: wetenschappers weten dankzij vaste evaluatiemomenten hoe hun carrièreperspectieven aan een instelling zijn.

Vorige week nog stuurde de VSNU minister Plasterk van OCW een ‘brandbrief’, omdat deze volgens de vereniging van plan is nog eens honderd miljoen euro uit het vrije onderzoeksbudget van universiteiten over te hevelen naar het budget van wetenschapsfinancier NWO. Dat zou 1100 jonge onderzoekers met tijdelijke aanstellingen hun baan kunnen kosten, omdat NWO een financiële tegenvaller zou moeten compenseren. Plasterk ontkent dat: hij is er van overtuigd dat de wetenschap er onder zijn bewind op vooruit zal gaan.

HOP

Leraren van middelbare scholen doen het vaker, laat dagblad Trouw deze week zien. Maar ook in het hoger onderwijs staan hier en daar cijferlijsten online die de pricacy van studenten schenden.

Zo zakte 'Monique' in 2003 voor een tentamen van Arend-Jan Boekestijn, docent aan de Universiteit Utrecht en parlementariër voor de VVD. Ze staat met achternaam en al in een excel-bestand, net als haar jaargenoten.

Boekestijn: "Ik heb veel met internet gewerkt. Daardoor wisten studenten al binnen acht uur of ze hun tentamen hadden gehaald. Je moet geen koudwatervrees hebben voor zulke toepassingen, alleen horen de cijfers direct na de blokperiode verwijderd te worden. Ik dacht dat ik alles eraf had gehaald, maar er is kennelijk iets misgegaan."

De cijferlijst valt niet via Boekestijns website vinden, maar wie toevallig de naam van zijn studenten intikt op Google, stuit er vanzelf op. Voor de site van zijn collega Rudolf Rasch geldt hetzelfde.

Ook de uitslag van een Leids tentamen fysica uit 2006 staat nog altijd online. De lijst is niet volledig, schrijft professor Joost Frenken erbij, omdat studenten bezwaar konden maken tegen publicatie op internet. Maar mochten ze niet aannemen dat de lijst na verloop van tijd weer zou worden verwijderd?

Ad Verschuren, mediaondernemer, heeft een hele waslijst van internetadressen waarop je cijferlijsten kunt vinden. Daar zitten veel middelbare scholen tussen, maar ook universiteiten en hogescholen. De meeste gebruiken studentnummers om te anonimiseren, maar naam en achternaam zijn niet ongebruikelijk.

"Dit is niet de bedoeling", zegt een woordvoerder van de HBO-raad. Ook universiteitenvereniging VSNU vindt dat tentamenuitslagen altijd geanonimiseerd moeten worden en gaat de kwestie intern bespreken.

Op www.puntenlijst.eu biedt Verschuren een gratis dienst aan waarmee docenten makkelijk en anoniem cijfers online kunnen zetten. Handig als ze geen Blackboard hebben.

HOP

Dat staat te lezen in een brief die vandaag is gepubliceerd in het Financieele Dagblad. De schrijvers - bestuursvoorzitter Gerard Kleisterlee van Philips, SER-voorzitter Alexander Rinnooy Kan, wis- en natuurkundige Robbert Dijkgraaf en emeritus hoogleraar klinische biochemie Piet Borst - noemen de uitvoering van de in 2006 opgestelde agenda van het Innovatieplatform essentieel om Nederland terug te krijgen aan de top. Jaarlijks zouden de investeringen in hoger onderwijs en onderzoek moeten worden opgeschroefd tot er vanaf 2016 jaarlijks zes miljard euro extra wordt uitgegeven.

Het extra geld moet onder meer worden gestoken in vrij universitair onderzoek en in de 'tweede geldstroom' die door wetenschapsfinancier NWO wordt verdeeld onder goed presterende onderzoeksteams. Instellingen zouden daaraan geen eigen bijdrage meer hoeven leveren.

Dit najaar bekijkt het Innovatieplatform wat er in het eerste jaar is terechtgekomen van de voorstellen uit de agenda. "Misschien wordt het dan al tijd voor gele of rode kaarten", schrijven de vier platformleden dreigend.

HOP

Nieuws is nieuws, redeneert het college van bestuur. Dus kan dat maar beter door een pr-afdeling worden verzorgd in plaats van door een onafhankelijke redactie. Die pr-afdeling stuurt nu al wekelijks een digitale nieuwsbrief rond. "Je moet geen dingen dubbel doen", aldus rector Van der Heijden gisteren in de universiteitsraad. Mare zou meer een discussieforum en studentenblad moeten worden. Dan hoeft het ook niet meer wekelijks te verschijnen, want dan doet de actualiteit er minder toe.

De universiteitsraad kon zijn oren niet geloven. De fracties stelden de ene na de andere vraag, maar die vielen in dorre aarde. De bestuurders wapperden met een lezersonderzoek via de mail, waar een respons van acht procent op was gekomen en waaruit bovendien geen serieuze bezwaren tegen Mare rezen. "Wat is precies het probleem?", wilde Studentengroepering Leiden daarom weten. Als het om de kosten draaide, kon misschien de oplage of omvang van Mare worden bekeken. Of paste het blad niet in de communicatiestrategie van de universiteit?

"Het probleem! Dat is de kernvraag", beaamde Van der Heijden - om deze vervolgens te omzeilen. Het gerucht dat er bezuinigd moest worden, noemde hij "ketelmuziek", maar hij wilde wel "efficiënt met de middelen omgaan". Geen woord over een communicatiestrategie. Wel bleek hij een fanatiek gelovige in het digitale tijdperk. Informatie haalde 'iedereen' tegenwoordig van internet, meende hij. Op de vraag of het Leidse nieuws niet beter door onafhankelijke journalisten kon worden geschreven, ging hij niet in.

Zo bleef de discussie vruchteloos. Voor de vorm beloofde de rector te kijken of het terugschroeven van de oplage een alternatief kon zijn voor een lagere verschijningsfrequentie. Hij wacht ook het advies van de raad af. Maar het besluit lijkt al vast te staan.

Intussen houdt hoofdredacteur Frank Provoost hoop: "Zulke plannen zijn er bijna elk jaar. Tot nu toe zijn ze niet doorgegaan. Maar meestal werden de boze plannen in de onderhandelingen minder boos; nu zijn ze in een eindfase beland. Het is treurig dat een wetenschappelijke instelling zijn beleid wil baseren op zo'n broddelwerkje als dat lezersonderzoek. Bovendien stond daarin dat er niets mis was met de verschijningsfrequentie van Mare."

Het weekblad brengt overigens heel ander nieuws dan de nieuwsbrief, zegt Provoost. Verhalen over reorganisaties bij faculteiten staan alleen in Mare. "In de nieuwsbrief kun je bijvoorbeeld lezen dat de financiële afdeling een nieuw hoofd heeft. En dan volgt het cv."

HOP

Met Alfred Bliek krijgt de Universiteit Utrecht na Hans Stoof (Geneeskunde) en Adriaan Dorresteijn (Rebo) opnieuw een decaan van buiten Utrecht. Bliek studeerde chemische technologie in Twente en trad na zijn promotie in 1984 in dienst bij Philips Electronics. In 1991 keerde hij terug naar de academische wereld om aan de Universiteit van Amsterdam hoogleraar chemische procestechnologie te worden.

In 1995 nam Bliek in Amsterdam het initiatief tot de oprichting van het Instituut voor Experimentele Natuurkunde, waarvan hij tot 2003 directeur was. In dat jaar keerde hij terug naar Twente om decaan te worden van de faculteit Technische Natuurkunde. Ook is hij bestuurslid van het Institute for Science and Technology van de UT. In die hoedanigheid was hij een van de architecten van de nauwe samenwerking op onderzoeksgebied die de drie technische universiteiten vorig jaar onder de noemer 3-TU federatie zijn aangegaan.

Bliek treedt als nieuwe decaan in Utrecht aan op 1 november aanstaande. Omdat Gerard van Koten in verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd op 1 oktober terugtreedt, wordt het decanaat van Bètawetenschappen in de maand oktober waargenomen door vice-decaan Jan van Leeuwen. Ter gelegenheid van zijn emeritaat geeft Van Koten op donderdag 6 september een afscheidscollege in de Domkerk.

EH

De twee SCHC-hockeyers Weusthof en Derikx hadden geen basisplaats in het team van coach Oltmans. Beiden kwamen als wissel in actie in de met 3-2 gewonnen finale tegen Spanje. Oranje werd voor het eerst sinds twintig jaar weer Europees Kampioen.

Geneeskundestudente Welten en B&O-studente Dijkstra, beiden van hockeyclub Laren, verloren teleurstellend de damesfinale van Duitsland. Uitslag 2-0. Dijkstra stond in de basis. Welten was net als UU-alumna Eefke Mulder wissel.

XB

Tijdens de verbouwing is de aanvoerroute voor goederen aangepast en verplaatst naar de achteringang, in de fietsenstalling onder het Langeveldgebouw. Ook de gevel aan de buitenzijde van het Langeveldgebouw is aangepast en het interieur is gemoderniseerd.

AH

SURFSPOT.NL is een initiatief van SURFdiensten, een not-for-profit organisatie die in 1991 is opgericht door het hoger onderwijs. De organisatie onderhandelt namens de HO-instellingen met ruim 150 software- en contentleveranciers. Nu dus ook met hardwareleveranciers.

Met het aanbod probeert SURFSPOT.NL tegemoet te komen aan specifieke wensen van studenten. Die willen een aantrekkelijke aanbieding en een notebook met de applicaties die voor hun studie nodig zijn. Daarbij valt te denken aan statistische programma’s zoals SPSS of mediaplayers en plugins voor studiemateriaal op video. Met het draadloos netwerk van de UU kunnen studenten die hun nieuwe laptop meenemen naar de universiteit straks meteen inloggen en aan de slag.

Bestellen kan door in te loggen op SURFSPOT.NL met je Student ID. Ga dan naar het onderdeel ‘Partnershops’, bekijk het aanbod en plaats vervolgens een bestelling. UU-studenten kunnen kiezen uit een aanbod van Lenovo laptops met voorgeïnstalleerde software.

AH

In het Radio 1-Journaal reageerde hij vanochtend op de ‘brandbrief’ die hij van de universiteiten kreeg. De overheveling van honderd miljoen euro uit het universitaire budget naar NWO, de organisatie die veelbelovend onderzoek financiert (de tweede geldstroom), is volgens de minister “een pure verplaatsing” die de wetenschap ten goed zal komen. De angst voor verlies van 1100 arbeidsplaatsen noemt hij ongegrond, omdat het geld van NWO uiteindelijk weer bij de universiteiten terecht komt.

De minister vermoedt dat de instellingen vooral bang zijn de controle te verliezen als onderzoeksgeld vaker op basis van kwaliteit verdeeld wordt. “Nu moeten ze maar afwachten of de onderzoekers aan hun instelling wel echt de besten zijn.” Hij ontkent dat NWO de honderd miljoen nodig heeft om een ander gat te vullen. Verwijzend naar de komende miljoenennota garandeert hij dat het wetenschappelijk onderzoek er onder het huidige kabinet op vooruit zal gaan.

VSNU-voorzitter Noorda hoopt het van harte. In hetzelfde Radio 1-Journaal zei hij dat de minister vooralsnog alleen een deel van het onderzoek versterkt door een ander deel te verzwakken. “Extra geld voor de tweede geldstroom krijgt hij kennelijk niet van het kabinet.”

De suggestie dat de universiteiten slechts bang zijn de controle over de onderzoeksgelden te verliezen, verwerpt hij. “Wij zijn helemaal niet tegen het in landelijke competitie toekennen van onderzoeksgeld. Alleen besteden wij de honderd miljoen nu aan startende jonge wetenschappers die geen kans maken op NWO-gelden. Met hun kortlopende contracten zijn zij de eerste slachtoffers van de bezuiniging. Dan krijg je ze als universiteit straks niet meer in huis en vist de wetenschap achter het net.”

HOP

Wassink richtte zijn pijlen de afgelopen tijd vooral op de rekentoets voor pabo-studenten en het bindend studieadvies dat daaraan vastzit. De vakbond publiceerde een lijst met hogescholen die hun reglementen niet op orde zouden hebben, maar moest die beschuldigingen inslikken.

De LSVb weet nog niet wie de nieuwe voorzitter zal worden.

HOP