Die lacune is ontstaan omdat de zusteruniversiteiten de activiteiten voor wetenschapsgeschiedenis dreigen af te bouwen. In het Utrechtse onderzoeksprofiel daarentegen sluit dit ‘virtuele centrum’ naadloos aan bij de ‘Focus & Massa’-aanpak.

Het Descartes Centrum staat onder penvoering van de faculteit Geesteswetenschappen; de faculteiten en het college van bestuur financieren het gezamenlijk. Het centrum verzorgt het universitair focusgebied History and Philosophy of Science, waarvan historicus prof.dr. W. Mijnhardt de trekker is. Dit is een van de 15 ‘speerpunten’ die de UU onlangs heeft vastgesteld voor haar onderzoek.

Het centrum moet al het onderwijs op het gebied van de grondslagen van de wetenschap zichtbaar maken en minors en contextvakken ontwikkelen. Ook krijgt het centrum een rol in de wetenschapscommunicatie: het moet eraan bijdragen dat de waarde van de wetenschap voor het grote publiek duidelijk wordt.

De Universiteit Utrecht heeft wat betreft de geschiedenis, filosofie en grondslagen van de wetenschappen als sinds de tijd van de befaamde hoogleraar Dijksterhuis (1892-1965; auteur van het befaamde boek ‘De mechanisering van het wereldbeeld’) een reputatie hoog te houden. Een groot aantal vooraanstaande hoogleraren op het terrein van de grondslagen van een wetenschapsgebied is inmiddels al aan de UU verbonden. Zo hield bijvoorbeeld dr. J. Vijselaar afgelopen mei zijn oratie als bijzonder hoogleraar in de geschiedenis van de psychiatrie.

AH

De Arbodienst van de Universiteit Utrecht is een te kwetsbare organisatie, verklaart directeur Rob Cozzi de 'overname'. "Zo heeft de dienst de travelclinic waar je vaccinaties kunt halen als je naar het buitenland gaat. Als deze werknemer ziek wordt, hebben we niemand die haar kan vervangen. Een grotere organisatie biedt continuïteit."

De (toekomstige) cliënten zullen nauwelijks iets merken van de overname, behalve dan dat de wachtkamer nu vol foto's van de KLM hangt. "Dat is een grapje", zegt Cozzi. "We hebben daar de KLM-kalender voor misbruikt. In beginsel", zegt Cozzi, "houden we dezelfde artsen en de locatie van de dienst blijft ook in De Uithof." Alle huidige cliënten van de dienst zijn inmiddels op de hoogte gebracht. Zij moeten toestemming geven om hun dossier over te dragen.

De werknemers van de arbo komen in dienst bij KLM Health Service. "De arbeidsvoorwaarden zijn zeker niet slechter." In het najaar gaan de universiteit en de nieuwe baas van de arbomedewerkers "iets leuks doen" om de overname van de dienst onder de aandacht te brengen.

GK

Waar het geld vandaan moet komen is nog onduidelijk, meldt het Financieel Dagblad vandaag. Daarover volgt later deze week overleg met het Europese parlement.

Voorzitter José Barroso van de Europese Commissie wilde dat het EIT de Europese tegenhanger van het prestigieuze Amerikaanse Massachussetts Institute of Technology (MIT) zou worden, maar de EU-lidstaten steunden hem niet. Het EIT krijgt daarom geen campus en gebouwen, maar wordt een netwerk van kennisinstellingen. En zal minder gaan kosten dan de 1,5 miljard euro waarvan ooit sprake was.

“Het is het nu vrijwel zeker dat het EIT er komt”, zegt beleidsmedewerker Eelco Degenkamp van Nether, de lobbyclub van het Nederlandse onderzoek en onderwijs in Brussel. “De 308 miljoen euro zullen worden betaald uit de algemene EU-middelen. Het EIT zal niet drukken op het ‘zevende kaderprogramma’ voor onderzoek en technologische ontwikkeling. Aan de vijftig miljard die daarvoor is uitgetrokken, mag van de lidstaten niet meer worden getornd.”

Minister van Economische Zaken Maria van der Hoeven heeft altijd gepleit voor de netwerk-variant van het EIT. Volgens het Financieel Dagblad zei ze te hopen dat veel Nederlandse kennisinstellingen zich bij het instituut zullen aanmelden.

HOP

Het bericht dat Zijlstra afgelopen zaterdag zou hebben gepleit voor invoering van eindexamens in het hoger onderwijs klopt volgens hem niet. “Als je een centraal schriftelijk examen zou invoeren, zou je in één keer alle differentiatie in het hoger onderwijs kwijt zijn. Dat wil de VVD beslist niet.”

Wel vindt Zijlstra dat de kwaliteitsbewaking door accreditatieorganisatie NVAO te gering is. “Die controleert eens in de zes jaar of een opleiding goed georganiseerd is, maar niet of studenten aan het eind van de rit wel echt genoeg weten.”

Een woordvoerder van de NVAO bestrijdt dat. “De NVAO beoordeelt niet of een opleiding goed is georganiseerd, maar of de basiskwaliteit van opleidingen in orde is. We toetsen het programma, de personele inzet, het voorzieningenniveau, de interne kwaliteitszorg en de resultaten van een opleiding. Het kennisniveau van de afgestudeerden wordt bijvoorbeeld onderzocht door te kijken of de eindscripties die studenten inleveren voldoen aan de kwaliteitseisen. Dit alles conform de wettelijke eisen zoals die sinds 2002 aan accreditatie zijn gesteld. Wanneer daar verandering in komt, zal de NVAO haar werkwijze uiteraard aanpassen.”

In september maakt minister Plasterk bekend hoe de tweede accreditatieronde er volgens hem uit moet zien.

HOP

Met die uitspraak van de raad lijkt maandag een oplossing in zicht te zijn gekomen van het langdurige conflict over het nieuwe reglement van de Rebofaculteit. Inzet van het verschil van mening tussen enerzijds de faculteitsraad en anderzijds decaan Dorresteijn en het college van bestuur vormen de bevoegdheden van de departementshoofden en de raden van de drie departementen.

Het heetste hangijzer vormt de positie van de departementshoofden. De raad wil hen in hun eigen departement een grote mate van zeggenschap laten behouden over onderwijs en onderzoek; het college van bestuur wil die zeggenschap bij de decaan neerleggen. Volgens decaan Dorresteijn zal er bij aanname van het nieuwe reglement de facto echter weinig veranderen, omdat hij de departementshoofden aan zal stellen als vicedecaan. In die hoedanigheid behouden zij hun huidige macht.

De raadsleden, die vorige week door collegevoorzitter Van Rooy indringend waren gewezen op de noodzaak om voor 1 augustus met het reglement in te stemmen, lieten zich door Dorresteijn nog niet meteen overtuigen. Eerst willen zij inzicht krijgen in de mandateringsregeling, die bepaalt welke bevoegdheden door de decaan aan hoofden van departementen en afdelingen worden gedelegeerd. Dorresteijn zegde toe de raad die regeling op korte termijn toe te zenden.

EH

In zijn mededeling laat Klein er geen twijfel over bestaan dat hij niet volledig uit vrije wil vertrekt. Hij schrijft: ‘Halverwege het vorige jaar hebben de decaan van de faculteit en de voorzitter van het College van Bestuur mij in overweging gegeven, mijn functie van faculteitsdirecteur op niet te lange termijn neer te leggen en plaats te maken voor een opvolger - het management van REBO heeft vers bloed nodig, menen zij.’

In zijn bericht zegt de Rebo-directeur dat hij na rijp beraad heeft besloten om het advies van zijn decaan op te volgen. Hij legt zijn functie per 1 september neer, maar blijft daarna nog maximaal een jaar aan de faculteit verbonden om opdrachten uit te voeren op het gebied van management en beleid. Die periode zal hij gebruiken om zich te oriënteren op een functie buiten de universiteit.

Decaan Dorresteijn bevestigt dat hij ‘enige druk’ op zijn directeur heeft uitgeoefend om te vertrekken, maar stelt met nadruk dat dat niets uitstaande heeft met het functioneren van Klein. “Mark heeft hier uitstekend werk verricht, maar hij is al lange tijd faculteitsdirecteur en het is gewoon niet goed als leidinggevenden te lang op een en dezelfde plek blijven zitten.” Klein zelf was vanwege vakantie niet bereikbaar voor commentaar.

EH

Vooral het aantal niet-westerse allochtone meisjes schiet omhoog: dit studiejaar staan er 38 duizend ingeschreven. Dat is drie keer zoveel als tien jaar geleden. De jongens halen het hoger onderwijs iets minder vaak, maar ook hun aantal groeit snel: van 14 duizend in ’95-’96 naar 34 duizend nu. Vooral Marokkanen, Antillianen en Arubanen maken een fikse inhaalslag.

Het CBS, dat de data regelmatig op een rijtje zet, noemt iedereen allochtoon die een buitenlandse vader of moeder heeft. Prins Willem Alexander is volgens deze definitie ook allochtoon. Verder onderscheidt het CBS westerse en niet-westerse allochtonen.

In het hbo zijn ongeveer vier op de dertig studenten niet-westers allochtoon. In het wetenschappelijk onderwijs ligt die verhouding schever: vier van de 33.

HOP

Voor het bezetten van de leerstoel wordt elk jaar een uitmuntende academicus uit Afrika, Azië of Latijns-Amerika benaderd, die afwisselend een plaats in Utrecht of Den Haag krijgen. De prins Clausstoel is namelijk gevestigd, het ene jaar aan de UU en het volgende jaar aan het Institute of Sociale Studies.

De vijf eerste leerstoelhouders waren bij de lustrumviering in Den Haag aanwezig: de hoogleraren Mansoob Murshed (Bangladesh), Amina Mama (Nigeria), Gaspar Rivera-Salgado (Mexico), Rema Hammami (Palestina) en Nasira Jabeen (Pakistan).

Als keynote speaker trad prof. dr. ir. Louise Fresco op, universiteitshoogleraar aan de UvA op het gebied van internationale, duurzame ontwikkeling.

AH

Het thema is landelijk; een hotel, een café, een wereldreis; het zijn allemaal voorbeelden van ‘tijdelijk verblijf’. In Utrecht is dit thema door de organisatie — architectuurcentrum Aorta — ingevuld met de universiteit. Want ook een studieverblijf is tijdelijk, of het bewonen van studentenkamers.

Studentenhuisvesting, bibliotheken en faculteiten zijn dus voorbeelden van tijdelijke verblijven. De Uithof met zijn architectonisch bijzondere gebouwen en zijn 28.000 studenten is de perfecte plek om dit te laten zien.

Tussen 10.00 en 17.00 kunnen bezoeker The Basket, de UB, De Bisschoppen, La Capanne, het Hijmans van de Berghgebouw, de Cambridge-studentenwoningen en De Kikker bezichtigen.

Op het Kromhoutterrein geeft ‘stedebouwkundig supervisor van de UU’ Art Zaaijer een rondleiding, en in Aorta (Achter de Dom 14) is de tentoonstelling Utrecht Studentenstad te bezichtigen. Vanaf half twee kunnen kinderen hier hun eigen spacebox maken, naar voorbeeld van La Capanne.

AH

Meer weten? Ga naar www.dagvandearchitectuurutrecht.nl

Iedereen met interesse in wetenschappelijk onderzoek mag proberen dit zichtbaar te maken door middel van foto’s. Tijdens een feestelijke bijeenkomst in het begin van het jubileumjaar worden de winnaars bekendgemaakt.

Die krijgen een jaarabonnement op een tijdschrift naar keuze. De winnaar van de eerste prijs wordt bovendien uitgenodigd om eind januari 2008 persoonlijk in Amsterdam de prijs in ontvangst te komen nemen; reis- en verblijfkosten worden vergoed.


In het kader van haar jubileum heeft de Akademie op 21 juni een alliantie gesloten met Teleac/NOT ten behoeve van wetenschapscommunicatie. De beide instellingen willen een ‘crossmediaal aanbod’ gaan ontwikkelen op gebied van wetenschap en technologie, onder meer om ook jongeren hiervoor te interesseren. Zo komt er een ‘Jonge academie on wheels’ die een toernee gaat maken langs middelbare scholen.

AH

Informatie over de fotowedstrijd en een deelnameformulier is te vinden op www.knaw.nl/photo. 
De deadline voor inzending van foto's is 1 november 2007.