Op zijn weblog laat de student Algemene Sociale Wetenschappen weten dat het een geweldig gevoel is om naar de Spelen te mogen, maar dat hij minder te spreken is over de race omdat hij niet heeft laten zien wat hij kan. Inmiddels is Hamburger naar Peking vertrokken om de baan daar te verkennen.

Diergeneeskundestudente Roline Repelaer van Driel, roeister bij Triton, behaalde in de halve finale met de Vrouwen Acht een derde plaats. Alleen de nummer een en twee mochten door naar de finale, waarin tickets naar Peking verdiend konden worden. De enige kans voor de Vrouwen Acht om nog naar de Spelen te kunnen is via het olympisch kwalificatietoernooi volgend jaar in Luzern.

IK

Bronnen van de NOS hebben dat gisteren gemeld. Voor de microfoon van het Radio-1 Journaal wilde Plasterk er weinig over kwijt. “De raad van toezicht regelt dit soort dingen met mijn vertrouwen. Ze weten waar de grenzen liggen en ik kan me niet voorstellen dat ze boven de Balkenende-norm uitgaan”, zei hij na de opening van het academisch jaar in Utrecht.

In hetzelfde programma bevestigde voorzitter George Verberg van de Groningse raad van toezicht dat hij de brief heeft ontvangen. Over de inhoud wilde de voormalige topman van de Gasunie niets zeggen. “We kennen de opvattingen van de minister en het is een van de zaken waarmee we rekening moeten houden bij de werving van een nieuwe collegevoorzitter.”

Minister Plasterk benoemt en ontslaat de raden van toezicht van bekostigde openbare universiteiten. Bij een drietal ‘bijzondere’ universiteiten heeft hij dat recht niet: de Vrije Universiteit, de Universiteit van Tilburg en de Radboud Universiteit Nijmegen. Ook de hogescholen zijn niet openbaar. Daar benoemen de raden van toezicht hun leden zelf, via coöptatie.

Volgens Peter Kwikkers, expert op het gebied van hoger onderwijs, moet de minister wel gewichtige redenen hebben om een lid van de raad van toezicht tussentijds te ontslaan of te schorsen. “Overtreding van de wet kan zo’n reden zijn, alleen is de normering van topsalarissen in de semi-publieke sector nog niet waterdicht geregeld. Het lijkt dat de minister in deze fase niet meer kan doen dan dreigen.”

Aanstaande woensdag brengt de commissie-Dijkstal advies uit over de normering van topsalarissen in de semi-publieke sector. Daarna zal het kabinet een wetsvoorstel doen. De JP-norm geldt waarschijnlijk alleen voor nieuwe benoemingen. Behalve de Rijksuniversiteit Groningen is momenteel ook de TU Delft op zoek naar een nieuwe collegevoorzitter.

HOP

Uit de enquête blijkt onder andere dat studenten steeds vaker hun horizon verbreden door onderwijs te volgen buiten hun eigen studierichting. Momenteel behalen ze 22 studiepunten (ECTS) buiten hun eigen studie tegenover 15 in 2005. Verder zijn de studenten positief over de verschillende universitaire en facultaire websites.

Verbeterpunten zijn onder andere de tentamenruimtes en computerzalen. Ook de begeleiding bij onderwijsactiviteiten en het zoeken van studiemogelijkheden in het buitenland laat volgens de studenten nog te wensen over.

Het is al de vierde keer dat de enquête wordt gehouden. 41% van de derdejaars, wat neerkomt op 1654 studenten, vulden de enquête in mei in.

MV

Als een excellente wetenschapper een beurs krijgt van wetenschapsfinancier NWO, dan moet zijn universiteit op dit moment nog een fors bedrag bijleggen. De 'matching' geeft wetenschappelijk succes een scherp kantje. Hoe succesvoller een universiteit is in het verwerven van veni-, vidi- en vici-beurzen voor excellente onderzoekers, des te minder geld blijft er over om naar eigen inzicht te besteden.

Dit was ook een reden waarom de universiteiten zo boos waren over Plasterks plan om 100 miljoen van hun budget weg te sluizen naar NWO. Die 100 miljoen zouden ze namelijk moeten 'matchen', waardoor er feitelijk nog aanzienlijk meer van de eigen begroting zou verdwijnen. Dit bezwaar ondervangt Plasterk nu met zijn onverwachte mededeling dat de 'matchingsverplichting' komt te vervallen.

Onduidelijk is nog hoe de financiering dan rondkomt. Krijgt NWO meer geld voor de veni-, vidi en vici-beurzen? Of moeten universiteiten zelf maar iets verzinnen? De details komen pas op Prinsjesdag naar buiten. In ieder geval maakte Plasterk duidelijk dat hij, alle universitaire kritiek ten spijt, excellentie in de wetenschap een warm hart toedraagt. Hij houdt daarom vast aan de voorgenomen overheveling van geld naar NWO.

De afwijzende reacties op zijn voorstel deed de minister af als het typische gedrag van lobbyisten. “Naast de BOVAG zien we nu ook de VSNU op het Binnenhof verschijnen.” Voor wat het hoger onderwijs betreft is alle paniek wat hem betreft echter voorbarig. “Dat wij geld van het wetenschappelijk onderzoek willen weghalen is echt grote onzin. Wacht u de onderwijsbegroting maar af: geen regering heeft de laatste jaren zoveel geld in onderzoek geïnvesteerd als wij gaan doen.”

In een lofzang op het Angelsaksische systeem roemde de minister de vrijheid die promovendi daar krijgen. "Ook in ons land zou een promovendus zelf een promotor moeten kunnen kiezen." Het geld moet de beste onderzoekers volgen, en niet andersom, want, meent Plasterk, wetenschappers zijn op jonge leeftijd het creatiefst. "De meeste ontdekkingen die Nobelprijzen opleveren zijn gedaan door mensen onder de dertig, en bijna nooit door mensen boven de veertig."

Die jongeren zouden daarom minder last moeten hebben van oude bobo's: Onderzoeksgroepen zouden moeten bestaan uit een groepsleider, en dan verder aio's of tijdelijke postdocs", meende de minister. "Meer hiërarchie is de dood in de pot. De Duitse en Franse hiërarchie, om nog maar te zwijgen van de Zuid-Europese en Russische, heeft in enkele decennia een einde gemaakt aan de dominante positie die Europa in de wetenschap had, en van Europa een wetenschappelijk ontwikkelingsland gemaakt."

Ten slotte maakte Plasterk onomwonden duidelijk dat hij de topsalarissen van universiteitsbestuurders wil inperken. Hij wil dat de Raden van Toezicht zich bij nieuwe benoemingen aan de Balkenende-norm houden. "U wordt benoemd door mij, u werkt met mijn vertrouwen", sprak hij waarschuwend. "Als wij als instellingen in het publieke domein een loopje met die norm nemen, worden we echt volstrekt ongeloofwaardig. Laat daar geen misverstand over bestaan.”

HOP / EH

In de rede die zij maandagmiddag 3 september uitsprak ter gelegenheid van de opening van het academisch jaar, wees Van Rooy op de dreigende verslechtering van de positie van het Europese hoger onderwijs ten opzichte van dat in de Verenigde Staten. In tal van EU-landen is daarom een ingrijpende heroriëntering plaats met meer ruimte voor profilering en voor excellentie. Nederland mag daarbij niet achterblijven, aldus Van Rooy.

Hoewel het Nederlandse hoger onderwijs blijkens verschillende rapporten van goede kwaliteit is, wordt in diezelfde rapporten gewaarschuwd voor zelfgenoegzaamheid. Volgens het Centre for European Reform moeten Europa en dus ook Nederland af van de eenvormigheid die het universitaire stelsel er kenmerkt. De deskundigen van deze Europese denktank pleiten onder meer voor minder overheidsbemoeienis, liet Van Rooy haar gehoor, waaronder ook minister Plasterk, weten.

De Utrechtse collegevoorzitter maakte duidelijk dat de Universiteit Utrecht bereid is om zich niet defensief op te stellen, maar de uitdaging aan te gaan. Op onderzoeksgebied gaat de UU voort op de weg van Focus en Massa, aldus Van Rooy, die minister Plasterk bezwoer om af te zien van zijn heilloze plan honderd miljoen over te hevelen naar onderzoeksorganisatie NWO. “Dat gaat onherroepelijk ten koste van jonge wetenschappers en vernieuwing in het onderzoek.”

Ook op onderwijsgebied moet de UU ambitieuzer worden, vervolgde zij. “Als studenten klagen dat het onderwijs te weinig uitdagend is en (blijkens visitaties) de studielast aan de magere kant is, dan moeten wij dit interpreteren als een roep om substantiëler en inspirerender onderwijs. Maar dan gaan we ook van studenten een steviger inzet vragen. Te veel studenten lijken hun studie, qua tijdsbeslag, als een deeltijdopleiding te beschouwen.”

Tot slot vroeg Van Rooy aandacht voor de verantwoordelijkheid van de universiteit voor een goed basis- en voortgezet onderwijs. “Wij mogen dat niet afdoen als het probleem van het VWO. Het is ook ons probleem.” Zij maakte duidelijk dat de UU een actieplan heeft opgesteld om de instroom in de lerarenopleiding te vergroten, en pleitte ervoor om die opleiding dichterbij de concrete vakinhoud te plaatsen.

EH

Na herstelwerkzaamheden zijn nu alle ruimten die voor het ongeluk met de kraan als onderwijsruimte dienden, weer veilig in gebruik genomen, evenals de Salon en de cursusruimten van cultureel centrum Parnassos.Studentenservice zal niet terugkeren naar het Ruppertgebouw, maar vanuit het Bestuursgebouw blijven opereren.

Een aantal ruimten heeft een nieuwe bestemming gekregen. Zo komt in de voormalige balieruimte van Studentenservice de Infrastructurele Diens Centrumgebied (IDC) en komen er twee extra collegezalen en een extra werkgroepruimte. De verwachting is dat deze nieuwe ruimten begin 2008 gereed zullen zijn.

IK

Die beurs gaat naar de Kroatische Ana Gracanin, die aan de faculteit Diergeneeskunde onderzoek gaat doen naar het vrouwelijk hormoon progesteron. Van dat hormoon is bekend dat het de ontwikkeling van borstkanker stimuleert. Door het werkingsmechanisme van dit hormoon te ontrafelen hoopt Gracanin bij te dragen aan een aanpak die de ontwikkeling van borstkanker kan tegengaan.

In totaal honoreerde onderzoeksorganisatie NWO 22 aanvragen van zes Nederlandse universiteiten. Elke kandidaat ontvangt 180.000 euro voor een promotieonderzoek aan een universiteit. Opmerkelijk is dat het leeuwendeel van de Mozaïeksubsidies dit jaar in Amsterdam terecht is gekomen. De Universiteit van Amsterdam sleepte liefst acht beurzen in de wacht, de Vrije Universiteit viel zes maal in de prijzen.

Het merendeel van de gehonoreerden komt uit Turkije en Marokko. Vrouwen presteerden net als vorig jaar opvallend goed. Ruim tweederde van de winnaars is vrouw. De meeste kandidaten komen uit de (bio-)medische wetenschappen en uit de maatschappij- en gedragswetenschappen.

NWO zal ook niet-gehonoreerde, maar zeer goede kandidaten bij de universiteiten onder de aandacht brengen. Vorig jaar kregen op deze manier enkele kandidaten alsnog een promotieplaats via hun universiteit. Op 1 november reikt minister Ronald Plasterk van OCW de subsidies uit.

EH

Chang werd in mei uitgeroepen tot ‘huisjesmelker van het jaar’ door ROOD -de jongerenpartij van de SP- en de landelijke studentenbond LSVb. De rechtbank heeft de gemeente gevraagd om rekening te houden met de ruim honderd studenten die nu hun kamer kwijt zijn. Zij hoeven van de rechter hun kamer niet per direct te verlaten, wat de gemeente in eerste instantie wel van plan was. “Binnenkort gaan we met de gemeente om de tafel om te praten over een goede oplossing voor de gedupeerde studenten", zegt Lisa Westerveld van de LSVb. "We hopen dat zij dit probleem serieus nemen.”

Volgens Gijsbert Houtbeckers, de voorzitter van ROOD, is de zaak Chang het topje van de ijsberg. “Er zijn veel teveel studenten die genoegen nemen met een zeer slecht onderhouden kamer voor een veel te hoge huurprijs. Hoewel we nu opgelucht zijn over de uitspraak in de zaak Chang is er nog veel meer werk aan de winkel. Niet alleen in Utrecht, maar ook in andere studentensteden speelt deze problematiek.”

Of Chang in hoger beroep gaat is nog niet bekend.

MV

Volgens internationaliseringsorganisatie Nuffic is het aantal Engelstalige opleidingen in Nederland gegroeid tot ruim 1300. “Daardoor wordt het Nederlandse hoger onderwijs steeds aantrekkelijker voor buitenlanders”, zegt Robert van Kan, die de promotiecampagnes in het buitenland leidt.

Het aantal inschrijvingen van studenten die een voorlopige verblijfsvergunning nodig hebben, is onmiskenbaar gestegen sinds de IND de aanvraagprocedures in 2004 vereenvoudigde. Tot dat jaar schommelde het aantal zo rond de vierduizend. Vorig jaar schoot het ineens omhoog naar 5400 en deze zomer verwerkte de dienst al meer dan zesduizend verzoeken.

De versnelde procedure kan plaatsvinden omdat hogescholen en universiteiten een convenant hebben afgesloten met de IND: de instellingen zorgen ervoor dat hun buitenlandse studenten een volledig dossier hebben en staan garant voor de groep. Als tegenprestatie zorgt de migratiedienst ervoor dat de voorlopige verblijfsvergunning binnen twee weken klaar is.

HOP

Dat meldt de Volkskrant vooruitlopend op de officiële publicatie van het rapport van de commissie onder leiding van SER-voorzitter Alexander Rinnooy Kan, later deze maand. Kosten van de door hem voorgestelde operatie: maximaal anderhalf miljard euro.

De extra loonschalen zouden alleen bereikbaar zijn voor de topdocent die zich laat bijscholen en in het bezit is van een mastergraad. Een leraar in het maximumtarief zou flink meer gaan verdienen. De bronnen van de Volkskrant melden verder dat de standaardloonsverhoging voor docenten moet worden opgerekt van zestig naar honderd euro per periodiek. Tot nu toe kunnen docenten alleen meer gaan verdienen als ze managementtaken uitvoeren.

Het kabinet kondigde in de strategische beleidsagenda van voor de zomer al aan geld vrij te maken voor kwaliteitsverbetering in het onderwijs. Komend jaar reserveert het al 150 miljoen euro extra oplopend naar 747 miljoen euro extra in 2011. Maar deels is dit geld ook bedoeld voor de aanpak van voortijdig schoolverlaten en de invoering van maatschappelijke stages.

HOP