De barbier van Sevilla

Dat weet je dan weer wel. Maar ja, dáár vraagt niemand naar.

Elke maandagavond is er Pub Quiz in Mick O'Connells, de Ierse Pub aan het Jansdam. De teams die meespelen bestaan vooral uit jongens met capuchontruien en slordig haar, maar dan niet slordig haar dat door een luxe kapper slordig is gemaakt, maar gewoon. Slordig. Doet er verder ook niet toe, de pub quiz is er om de inwendige mens te testen, dat wil zeggen de binnenkant van het hoofd.

Mick O'Connells is echt een Ierse pub. Er dient bier te zijn. Verder gaat het bedrijfsplan niet. De houten tafeltjes en banken zijn ongemakkelijk en de inrichting is zo dat het merendeel van de quizzers de presentator niet kunnen zien.

Geeft het ook wel iets spannends. Een soort stem uit het niets, die raadsels op je afvuurt. Van welke stad is Kingsford Smith het internationale vliegveld? In welk land ligt Mandelay? Hoe heet de familie van Prins Albert van Monaco van hun achternaam?

Bij elke vraag schieten de koppen bij elkaar, fluistertoon wordt gehanteerd. Bepaalde teams doen al jaren aan de quiz mee, teams als Hooray for Boobies en Anastacia Beaverhausen. Je bent op jezelf aangewezen. Dat van Monaco is nog wel te doen; Grimaldi. Tegen alle verwachtingen in werpt jarenlang RTL Boulevard kijken zijn vruchten af. Maar Mandelay? India? En dat vliegveld? Jamaica?

De antwoordformulieren worden opgehaald en nog voor dat je hebt kunnen verwerken wat er mis is gegaan, vliegt de eerste vraag al weer op je af. Wie schreef de opera De Barbier van Sevilla?

Je weet dat je dit hoort te weten, dat dit ergens een keer in je opvoeding ter sprake is gekomen. Het zit daar ergens, diep in je grijze massa. Laat het nu net zo zijn dat jij op een barkruk zit en het team naast jou op lager gelegen bankjes. Dan is toch heel aanlokkelijk om te kijken wat zij bij vraag 4 hebben. Dat doe je niet, natuurlijk doe je dat niet. Maar ja, dan staat één van hen op om pints te halen en ligt dat papiertje daar, open en bloot, .

Vraag 4. De Kapper van Sevilla: Verdi. Natúúrlijk. Klinkt heel logisch.

Je schrijft het over, bedenkt dat listigheid ook een vorm van intelligentie is en levert tevreden je antwoordformulier in. De antwoorden worden voorgelezen. De Barbier van Sevilla: Rossini.

Het winnende team heeft uiteindelijk 37 van de 40 vragen goed. Wacht maar. Morgen. Morgen ga je naar de UB. Dan ga je leren. Ga je alles onthouden dat voor je neus komt. Maar eerst: Rossini. Nooit meer vergeten.

Eerste hoogleraar terrorisme

Geen diploma

Studenten die hun studie afronden, zonder buitenlandse ervaring te hebben opgedaan, hebben geen recht op een diploma. Dat zei Eerste Kamerlid Trude Maas (PvdA) vorige week ter gelegenheid van het 55-jarig bestaan van internationaliseringsclub Nuffic. Opleidingen die studenten afleveren en niet beseffen dat buitenlandervaring noodzakelijk is, moeten daar voor bestraft worden. Het verontrust haar dat er slechts 17.000 studenten enige tijd naar het buitenland gaan,terwijl er 40.000 studenten naar Nederland komen voor de studie.

Slecht betaald

Een bijbaan in de horeca is het populairst bij jongeren, ook al wordt die, met een gemiddeld uurloon van 6,80 euro, het slechtst betaald. Studenten krijgen voor een bijbaan gemiddeld 7,50 euro per uur. Dit blijkt uit een monitor van BijBanen.nl die aan ruim 3000 scholieren en studenten in Nederland is voorgelegd. De horeca is populair: leuke collega's, flexibele werktijden,fooienpot. _Meiden verdienen doorgaans minder per uur (7 euro) dan jongens (8,50 euro). Studenten uit het hoger onderwijs verdienen gemiddeld 2 euro meer dan scholieren en MBO-studenten. De best verdienende baantjes (zo'n 10 euro) zijn studentassistent, programmeur en systeembeheerder.

Belastingtruc

Studenten die flink bijverdienen,, kunnen dankzij een belastingtruc op legale wijze voorkomen dat ze studiefinanciering moeten terugbetalen. Maar 2007 is wel het laatste jaar waarin dat kan. Studenten mogen dit jaar ruim 10.000 euro netto verdienen naast hun studiefinanciering. Verdienen ze meer - en vergeten ze hun beurs stop te zetten - dan moeten ze hun stufi terugbetalen en krijgen een boete voor het gebruik van de ov-jaarkaart. Maar daar valt dus aan te ontkomen. Dit is het idee: betaal aanvankelijk te veel belasting, zodat het netto salaris onder de bijverdiengrens duikt. Vraag daarna die extra belasting terug met een T-biljet. Die teruggave telt niet mee voor het netto inkomen en blijft dus buiten beschouwing als de IB-groep haar controles uitvoert. Het geld kan binnen vijf jaar worden teruggevraagd via het T-biljet.

Afzenders

Vegetarisch

Hierbij een reactie op het artikel 'Van kookhork tot keukenprins' (Ublad 14 december). Een gerecht - creme brulée met venkelsorbet - waar met grote letters boven staat 'vegetarisch' en waarin vervolgens drie bladen gelatine moeten worden verwerkt?? Gelatine wordt zoals iedere vegetariër hoort te weten gemaakt van vermalen beenderen van dieren en is dus allerminst vegetarisch. Alternatieven voor gelatine zijn agar-agar, pectine of vegetarische gelatine.

Annette Wensink

UMC wil af van geneeskunderaad

Die wens komt niet als een verrassing. Decaan Stoof heeft eerder voorgesteld de inspraak van medewerkers op het gebied van onderwijs en onderzoek in de ondernemingsraad onder te brengen. Daarmee wil hij voorkomen dat onderwerpen in twee gremia worden besproken. Het zou ook meer in lijn zijn met de filosofie van de UMC's waarbinnen onderwijs en onderzoek zijn geïntegreerd met patiëntenzorg. Alle andere UMC's kennen al een dergelijke vorm van medezeggenschap.

Voorzitter van de geneeskunderaad Martien Quaak vindt het argument dat zaken dubbel besproken worden niet steekhoudend gezien het, zijns inziens, goedlopende agendaoverleg tussen OR en FR. Hij maakt zich bovendien zorgen over mogelijk kwaliteitsverlies van de medezeggenschap in een nieuwe structuur. "In een ondernemingsraad krijgen onderzoek en onderwijs niet de aandacht die ze verdienen." Daarnaast vreest Quaak dat ook een minder intensief contact tussen studenten en medewerkers nadelig zal uitpakken. De alternatieve voorstellen van de decaan noemt Quaak "nog te onduidelijk" om zijn ongerustheid weg nemen.

Vier jaar geleden ging het college van bestuur niet akkoord met de vraag om een afwijkende positie van geneeskunde binnen de UU. Nu is echter een aparte notitie over het nieuwe faculteitsreglement van Geneeskunde in de maak die 'past bij de bijzondere positie'. Over de precieze inhoud daarvan wenste collegevoorzitter Van Rooy deze week nog geen mededelingen te doen anders dan dat 'inhoudsvolle' medezeggenschap het uitgangspunt blijft en dat de inbreng van studenten gewaarborgd wordt.

De universiteitsraad zal binnenkort een uitspraak moeten doen over de wijziging van de medezeggenschap.

"Verbaasd en erg teleurgesteld." Zo omschrijft Meryem Akse (20) haar gemoedstoestand na de gesprekken afgelopen najaar met haar werkgever Mise en Place. Meryem, die een Turkse achtergrond heeft, werkte toen al meer dan twee jaar voor het bedrijf dat studenten levert aan organisaties die personeel zoeken voor de bediening tijdens bijeenkomsten en partijen.

Wat nu precies is gezegd tussen de studente en de betrokken medewerker blijft onduidelijk. Zeker is wel dat de beslissing die Meryem afgelopen zomer nam om een hoofddoek te gaan dragen, heeft geleid tot een einde aan haar bijbaan. Ook in het Educatorium waar ze geregeld voor het universitaire facilitair bedrijf FBU koffie en thee schonk, zal de studente niet meer te zien zijn.

"Mij werd destijds door Mise en Place verteld dat opdrachtgevers zich beklaagd hadden over het feit dat ik een hoofddoek was gaan dragen", herinnert Meryem zich. "Ik was daar erg door verrast, omdat ik op alle locaties waar ik werkte, gevraagd had of mijn hoofddoek een probleem was. En dat was nergens het geval. Ik vond het pijnlijk hypocriet dat ik moest vaststellen dat mensen vervolgens achter mijn rug moeilijk gingen doen. Bovendien kreeg ik vervolgens van Mise en Place te horen dat ik voortaan alleen nog maar achter de schermen, bijvoorbeeld in de keuken, terecht zou kunnen. Ik ben helemaal niet te goed om af te wassen, maar dit voelde als een vernedering. Daarop heb ik besloten om mijn contract op te zeggen."

Mise en Place erkent bij monde van vestigingsmanager

Jorg Altenburg dat Meryem in de gesprekken te verstaan is gegeven dat het dragen van een hoofddoek problematisch werd gevonden. "Bij sommige van onze relaties ligt zo'n hoofddoek erg moeilijk. De horeca is nu eenmaal een conservatieve bedrijfstak. En iedereen mag daarvan vinden wat hij of zij wil, maar als commerciële onderneming willen wij daar nu eenmaal rekening mee houden."

Hoewel Meryem aangeeft dat tegenover haar het FBU door Mise en Place expliciet werd genoemd als een van de klagende relaties, stelt de vestigingsmanager met nadruk dat het FBU absoluut niet bekend staat als een van de bedrijven die personeel met hoofddoekjes problematisch vinden. Van klachten over Meryem vanuit het FBU weet hij dan ook niets. "Ik kan me niet voorstellen dat we dat tegen haar gezegd hebben."

Het FBU zelf nam de zaak afgelopen week hoog op. Directeur Ineke van Oosten trad in contact met Mise en Place, nadat het Ublad bij haar navraag had gedaan. Volgens Van Oosten heeft haar organisatie dit najaar geen enkel gesprek gehad met Mise en Place over Meryem. "En vrouwen met hoofddoeken zijn hier gewoon welkom."

Vestigingsmanager Altenburg is zelfs van mening dat het FBU bij uitstek een organisatie zou zijn geweest waar Meryem nog wel had kunnen blijven werken. "Voor een aantal andere opdrachten kunnen wij inderdaad geen gebruik meer van haar diensten maken. Door een hoofddoek te gaan dragen, heeft ze daar naar mijn gevoel ook zelf voor gekozen. Met mensen in, laten we zeggen, gothic-kleding zouden wij ook veel moeite hebben. Maar bijvoorbeeld voor evenementen bij overheids- of semi-overheidsinstellingen zou ze wel ingezet kunnen worden. Die organisaties zijn wat ruimdenkender. Meryem heeft echter zelf besloten bij ons te stoppen."

De studente reageert verontwaardigd op deze suggestie. "Ik heb expliciet gevraagd naar bedrijven waar ik nog wel terecht kon. Maar niemand wilde me nog hebben, kreeg ik te horen van Mise en Place."

Ook zegt ze dat ze de houding van Mise en Place en de klagende horecabedrijven onacceptabel te vinden. "Ze gaan er bij voorbaat van uit dat ik mensen zou afschrikken of een ongemakkelijk gevoel zou geven. Maar waar is dat op gebaseerd? Ik ben toch geen vogelverschrikker? Maakt een lapje stof van een vierkante meter dan zoveel verschil? Bovendien draag ik een keurige onopvallende hoofddoek die ik ook nog eens opknoop achter op mijn hoofd. De hals blijft daardoor zichtbaar, cabrio noemen wij dat. Het is dus absoluut niet zo dat ik in een burka kom aanzetten.

Door contact te zoeken met het Ublad zegt de studente een patroon te willen doorbreken. "Het afgelopen half jaar heb ik gemerkt dat je vaak voor achterlijk wordt versleten als je een hoofddoek draagt. Maar als je behoorlijk Nederlands spreekt dan moet je toch - ook met een hoofddoekje - de kans krijgen een rol voor de schermen te spelen?"

Voor een nieuw bijbaantje stapt ze binnenkort misschien maar naar de IKEA in Kanaleneiland. "Daar doen ze wat minder moeilijk over hoofddoekjes."

Als je stept met het tempo van een Teletubbie gaat het wel. Maar als UMC-medewerkers op weg naar een spoedklus in het WKZ wat meer vaart willen maken met de nieuwe driewielige steps, gebeuren de grootste ongelukken. De eerste gewonde aio heeft zich al gemeld. Het ziekenhuis werkt inmiddels aan 'verbeterpunten'.

Is de sms-generatie bij voorbaat verloren?

Na de pabo-studenten moeten nu ook de rechtenstudenten uit Rotterdam eraan geloven: zij kunnen niet meer spellen, meldden de dagbladen. Nogal alarmerend, want de juristerij staat of valt nu juist met precieze formuleringen en haarkloverij op de komma. Maar de rechtenstudenten staan er niet alleen voor, zo wordt in Utrecht al langer geklaagd over de taalvaardigheid van studenten.

Veel studenten krijgen daarom al te maken met een bijspijkercursus, maar natuurlijk willen de instellingen een spelling- en grammaticacursus liever niet tot hun kerntaak rekenen. Het is daarom begrijpelijk dat ze klagen over het niveau van het middelbaar onderwijs. Maar met berichten over het niveau van scholieren gebeurt tegenwoordig iets nieuws: ze krijgen onmiddellijk een plek in het modieuze doemdenken over onderwijs: de doorgeschoten nadruk op vaardigheden, het perverterende internet, de incapabele managers... de ingezonden brieven en opiniestukken buitelen over elkaar heen.

En de klaagzangen weten te overtuigen. Zo kan het gebeuren dat het respectabele NRC Handelsblad in een hoofdredactioneel commentaar schrijft: "Het vwo-diploma biedt geen garantie meer dat iemand hoger onderwijs kan volgen." Alsof een vwo-diploma dat ooit is geweest: al decennia lang haalt grofweg een derde van alle studenten zijn studie niet.

Ook de riedel over het 'doorgeschoten competentieonderwijs' snijdt in het geval van de rechtenstudenten geen hout. Goed spellen hoort helemaal niet thuis in de kennis- en vaardighedendiscussie, omdat je beide nodig hebt: de correcte spelling van 'dahlia' is een weetje, terwijl het toepassen van de dt-regel beter een vaardigheid kan heten.

Misschien is er inderdaad iets aan de hand met de schrijfvaardigheid van studenten, maar termen als 'kennis', 'vaardigheden' en 'het nieuwe leren' vertroebelen de discussie. De klachten over spelfouten zijn bovendien niet van gisteren. Dat scholieren tegenwoordig opgroeien in een beeldcultuur lijkt een aannemelijker verklaring voor de niveaudaling. En stel dat die daling er inderdaad is, dan nog is niemand erbij gebaat de hele sms-generatie als verloren te beschouwen. Veel constructiever is de opstelling van de hogescholen, die zeggen: er moet iets veranderen in het voortgezet onderwijs, maar geef ons tot die tijd de middelen om de klappen op te vangen.

Wie zonder nuance luidkeels de ondergang van het Nederlandse onderwijs verkondigt, lijkt weinig bereid om naar oplossingen te zoeken.

Net als vorig jaar houdt StudentenGroep Sociale Wetenschappen (SGS) in het kader van haar Week van de Inspraak een politiek debat. Dit maal is gekozen voor het onderwerp leerrechten. Twwedekamerlid voor het CDA Ciska Joldersma - belast met onderwijszaken - mag de door haar gewenste invoering per september 2008 verdedigen.

Debatleider en student Algemeen Sociale Wetenschappen Ilir Dibrani (24) gooit de eerste stelling in de groep: 'Het leerrechtenstelsel bevordert het resultaatgericht leren'. Pieter Oosterwijk, derdejaars psychologie en één van de vier panelleden, is het daarmee eens: "Het is eigenlijk heel simpel: als je een bachelor en master volgt, krijg je van de overheid twee extra uitloopjaren en volgens mij is dat voldoende. Buiten dat zorg je ervoor dat studenten beter nadenken over hun studiekeuze en daardoor ook gemotiveerder zijn als ze eenmaal beginnen."

Iemand uit het publiek vraagt zich af hoe je, vers van het VWO en zo'n 18 jaar oud, al een weloverwogen keuze kan maken: "Ik was daar toen nog helemaal niet toe in staat." Weer een ander vindt het heel belangrijk dat studenten zich op verschillende vlakken kunnen ontwikkelen: "...en dat kan niet als ik mijn hele studietijd keihard moet studeren omdat ik me straks anders blauw ga betalen aan collegegeld." Oosterwijk: "Verbreding vind ik ook belangrijk, maar dat hoeft de overheid toch niet te bekostigen? Dat zou ik asociaal vinden. Je kan je ook ná je studie gaan verbreden." Daar is het een ander het niet mee eens: "Tijdens je studie heb je toch júist de mogelijkheid en tijd om bijvoorbeeld in commissies te gaan zitten? Ik denk dat je veel meer kans maakt op een leuke baan als je tijdens je studie veel nevenactiviteiten hebt gedaan."

Het volgende discussiepunt. Waarom zijn er überhaupt leerrechten nodig? Panellid en docent ASW Willibrord de Graaf vindt leerrechten onnodig omdat "er al heel veel beperkingen opgelegd zijn aan studenten zoals het bindend studie advies. Daardor denken studenten tegenwoordig echt wel eerst goed na voordat ze aan een studie beginnen." De Graaf heeft nog een ander argument tegen: "Ik denk dat er met dit stelsel vanuit wordt gegaan dat 'de student' een homo economicus is, dat wil zeggen een individu dat er uitsluitend op uit is om eigen winst of gewin te maximaliseren. Dus in dit geval gaat men ervan uit dat studenten van alle mogelijke keuzes op de hoogte zijn, en dat ze in staat zijn om de beste keuze te kunnen maken. Maar dat lijkt me niet realistisch: zo zitten mensen nou eenmaal niet in elkaar."

Cisca Joldersma snapt de ongerustheid over leerrechten, maar blijft erop hameren dat het hebben van twee uitloopjaren een mooi compromis is. "Als je extra tijd nodig hebt, moet je die nemen, maar dan vind ik het wel realistisch om dat zelf te bekostigen. Bij de IB-groep kan je een aparte lening afsluiten om je collegegeld mee te financieren. Je krijgt dan 25 jaar om de lening af te lossen, waar momenteel 15 jaar voor staat."

Na afloop van het debat kijkt Ilir Dibrani tevreden terug. Hij is het grondig eens met de studenten die vinden dat persoonlijke ontwikkeling tijdens je studie belangrijk is. "Op dit moment studeer ik ASW, maar hiervoor heb ik al een studie informatica gedaan. Ik was 21 jaar toen ik daarmee klaar was, en kan me niet voorstellen dat ik toen al een debat als dit had kunnen leiden."

MV

KADER

Hoe zat het ook alweer?

Iedere student krijgt bij aanvang van de studie een aantal leerrechten plus één en het aantal masterjaren plus één. Wie zijn bacheloropleiding in één keer doorloopt en jaren (lees leerrechten) overhoudt, mag deze meenemen naar de masterfase en zo het aantal masterjaren uitbreiden. Overgehouden leerrechten mogen echter niet gebruikt worden voor een nieuwe bacheloropleiding. Als je leerrechten tekort komt, moet je voor de extra jaren tot het afronden van je bachelor of master meer collegegeld betalen - de hoogte daarvan wordt bepaald door de instelling. Als de Eerste Kamer waar het plan ter goedkeuring ligt, akkoord gaat worden de leerrechten per september 2008 ingevoerd. Wie dan als student staat ingeschreven, krijgt de volledige hoeveelheid leerrechten, ongeacht het studiejaar waar hij in zit.

Afghanistan

Zieke stewardessen

Hoe kan de KLM het rooster van piloten, pursers en stewardessen zo inrichten dat reservebemanningsleden in geval van ziekte zo efficiënt mogelijk wordt ingezet? Welk simulatiemodel is het best in staat om voor Innogrow de optimale strategie voor energiebesparing in gesloten kassen te bepalen. En hoe moeten de MRI-scanners in het UMC worden ingesteld om van een nieuwe patiënt binnen enkele minuten een optimaal beeld te maken in plaats van in de vijf uur die daar nu voor nodig zijn? Dit zijn drie van de zes vragen van bedrijven en instellingen, die over anderhalve week in De Uithof worden voorgelegd aan ruim vijftig wiskundigen. De internationale groep specialisten krijgt een week de tijd om met een antwoord op de proppen te komen. Het is de 58e keer dat de 'Studiegroep Wiskunde met de Industrie' dit evenement organiseert.

Klein, maar fijn?

Dat de mens eigenlijk helemaal niet zoveel genen heeft, is oud nieuws. De minuscule fruitvlieg komt dicht in de buurt en recent werd bekend dat de kip ons qua aantal zelfs evenaart. Maar het kan nog erger, want vorige week meldde het vooraanstaande blad Science dat trichomonas vaginalis twee keer zoveel genen als de mens blijkt te hebben. Dat zou ons toch aan het denken moeten zetten, want veel meer dan wat rondhangen in plasbuizen en vagina's doet de peervormige, seksueel overdraagbare parasiet niet. Toch is hij niet ongevaarlijk, want door vaginale cellen te infecteren zorgt hij niet alleen voor jeuk en een vreemd schuimend soort afscheiding, maar vergroot hij ook de kans op besmetting van zijn slachtoffers met het hiv-virus. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie worden jaarlijks 170 miljoen mensen door trichomonas vaginalis besmet.

Anderhalf jaar wachten op nieuwe PC's

Is het echt zo erg, Gwylim Janssens?

"Ja, heel erg. Ik heb er zelf een paar weken geleden nog gezeten en het is gewoon een zootje. Sommige pc's doen het helemaal niet meer. Zelfs de helpdesk waarschuwt ons: pas op voor die dingen."

En het probleem speelt dus al langer?

"Ja, al vrij kort nadat ik in september 2005 in de raad kwam, werd meegedeeld dat er geld was vrijgemaakt voor nieuwe pc's. We hebben er de afgelopen tijd regelmatig naar gevraagd, maar er gebeurt maar niets."

Maar er zijn toch pas nog zeven nieuwe computers neergezet?

"Jawel, maar die zijn neergezet in collegezalen. Heel prettig, daar niet van, maar aan de beroerde situatie in de computerleerzalen verandert dat niets."

Hoe komt het dat deze zaak maar niet wordt opgelost, bestuurssecretaris Werner Most van Farmaceutische Wetenschappen?

"Zoals u weet, is dit een nieuwe functie en zit ik hier nog maar heel kort. Van de voorgeschiedenis weet ik dan ook niet veel. Het is overigens niet zo dat de pc's in de computerleerzaal niet deugen. Het probleem is dat er terminals staan, die aan te weinig servers hangen. Als studenten niet netjes uitloggen, geeft dat storingen. Het is dus niet zozeer een pc-probleem als wel een netwerkprobleem."

Dat had dan toch verholpen kunnen worden?

"Dat is waar. Maar het gaat om een zaal die wordt beheerd door onze collega's van Biologie. Zij moeten het dus regelen, maar ik denk wel dat wij er tot nu toe onvoldoende aan hebben getrokken. Dat heeft overigens ook te maken met het feit dat wij aan onze studenten laptops ter beschikking stellen. Daardoor hebben we de urgentie van goede computervoorzieningen in de leerzalen misschien onderschat."

epartementshoofd Bert Leufkens in de faculteitsraad tegen de studenten..

"Dit zit mij erg hoog. Ik ga nu meteen uitzoeken hoe de vork in de steel zit. Ik beloof hierbij dat ik jullie binnen tien dagen zal informeren."