Utrechter gepasseerd door Groninger

Gemiste kans, Bas Nugteren, secretaris van de lustrumcommissie?

"Nee, de organisatie van het symposium wilde het onderwerp in een bredere context zetten en juist niet beperken tot de Utrechtse situatie. Het boek van Sander van Walsum gaat over de rol van de Utrechtse universiteit, dat van professor Van Berkel over de Groningse. Het boek van Van Berkel is ook een veel recentere studie dan dat van Van Walsum."

Gemiste kans, Sander van Walsum, historicus en Volkskrantcorrespondent in Duitsland?

"Ik was nogal verbaasd dat men mij niet als spreker heeft uitgenodigd omdat het thema van mijn boek volledig overeenkomt met dat van het symposium, te weten de morele dilemma's die het leven in bezettingstijd met zich meebrengt. Ik vind dat Utrecht soms wat slordig omgaat met haar eigen kapitaal."

Had u niet beide sprekers kunnen uitnodigen, Bas Nugteren?

"Dan was de opzet van het symposium toch anders geworden. Het is niet de bedoeling de hele dag te symposiëren. Het leek ons aardig om het zo te doen. Hans Blom van het NIOD vanwege de relatie met de actualiteit, prof. Van Berkel vanwege zijn recente boek. Daar zit verder niks achter. We achtten Van Walsum uitstekend gekwalificeerd voor het onderwerp maar we wilden nu eenmaal iets anders en iets breder dan Utrecht zelf."

Heeft de lustrumcommissie zijn werk niet goed gedaan, Sander van Walsum?

"Ik denk dat ze tot een andere beslissing was gekomen als ze mijn boekje nog eens goed had doorgebladerd. Ik ken niet alle overwegingen van de commissie, maar de toelichting van de heer Nugteren heeft mij niet overtuigd. Heb je een Utrechtse historicus die correspondent is in het land van de bezetter van toen, maak daar dan ook gebruik van."

Gaat u wel naar het symposium?

"Nee, op 4 mei interview ik de feministe Alice Schwarzer, ook interessant."

Mannenopvanghuis

Een opvanghuis voor mannen met losse handjes, dat is wat de directeur Vrouwenopvang in Den Bosch wil bouwen, verklaarde hij deze week in De Volkskrant. Zodat bij huiselijk geweld niet de slachtoffers het huis uit hoeven, maar de dader moet opkrassen. Universitair hoofddocent aan het SIM Ineke Boerefijn, tevens Maastrichtse bijzonder hoogleraar geweld tegen vrouwen, over de aanpak van privé-geweld.

"Bij opvang denk je meestal aan slachtoffers. Zo ook bij huiselijk geweld. Degene die het overkomt, slaat op de vlucht en moet de opvang in. Dat maakt het extra moeilijk, terwijl je je al beroerd genoeg voelt. Vrouw en kinderen - want dat zijn meestal de slachtoffers - vluchten weg uit hun vertrouwde omgeving. Je raakt je sociale netwerk kwijt, de kinderen moeten naar een andere school. Ondertussen kan de pleger in zijn woning blijven zitten waar hij zit. Vrouwenorganisaties bekritiseren deze praktijk al jaren als onrechtvaardig. De omgekeerde aanpak die nu in Den Bosch wordt voorgesteld, wekt misschien verbazing, maar is in het licht van nieuwe wetgeving best verstandig. Bij de Raad van State ligt een wetsvoorstel om plegers van huiselijk geweld tijdelijk hun huis uit te zetten - daderuithuisplaatsing heet dat. Probleem is dat er niets is geregeld voor de periode dat hij weg moet. Zo'n mannenopvanghuis is dan een uitkomst. Je moet je wel realiseren dat dit het tekorten in de opvang voor slachtoffers niet oplost."

Is zo'n nieuwe wet nodig?

"Cynisch genoeg is bij huiselijk geweld vaak de ernst van het feit niet voldoende om tot directe strafrechtelijke stappen te leiden. Er moet bijvoorbeeld al sprake zijn van mishandeling in de zin van het Wetboek van Strafrecht, wil de politie een pleger in hechtenis kunnen nemen. Bovendien willen slachtoffers vaak niet eens naar de rechter. Het gaat toch over hun partner. Slachtoffers willen vooral dat het geweld ophoudt. Het strafrechtelijk instrumentarium schiet tekort voor geweld in de privé-sfeer. Met deze nieuwe wet heeft de burgemeester de mogelijkheid om de pleger voor tien dagen zijn huis uit te zetten, wat tot maximaal vier weken verlengd kan worden. Hij moet zijn huissleutels inleveren, een adres achterlaten waar hij naar toe gaat, en wegwezen. In Oostenrijk werkt het al zo, en daar heeft zo'n afkoelperiode waarin geen enkel fysiek contact is tussen de partners goede resultaten."

Wat gebeurt er in de tussentijd met die mannen?

"De ervaring leert dat zij meestal naar hun moeder gaan. Maar belangrijker in het Oostenrijkse model: ze moeten ook in therapie. Dader en slachtoffers worden begeleid, zodat er ook echt iets veranderd in de situatie. Anders begint het geweld weer zodra hij de deur doorstapt. Het klinkt raar, maar sommige mannen - en vrouwen - weten niet beter. Die kunnen niet anders dan een conflict oplossen met geweld, zij meppen bij gebrek aan andere vaardigheden. Terwijl ze graag anders zouden willen. In Nederland lopen verschillende pilots met daderbehandeling. Dit blijkt succesvol. De Utrechtse politie gaat sinds een tijd heel snel met de plegers praten. Daarmee alleen al blijkt in sommige gevallen herhaling te voorkomen."

Gaan de Nederlandse heren die straks hun sleutels moeten inleveren ook in therapie?

"Nee, dat is de tekortkoming aan deze wet, zij beperkt zich tot uithuisplaatsing. Zo'n man moet verder maar zien hoe hij het redt. Niemand kan hem dwingen in therapie te gaan. Terwijl die afkoelperiode bij uitstek een moment is om aan behandeling te beginnen, voor dader en slachtoffer. Probleem van het Nederlandse beleid op het gebied van huiselijk geweld is dat het valt onder het Ministerie van Justitie. De meeste maatregelen zijn repressief, vaak gebaseerd op het strafrecht. Terwijl de bestrijding ervan samenhangend en alomvattend beleid vraagt. Per jaar wordt 57.000 keer aangifte gedaan van geweld in de privé-sfeer. Slachtoffers zijn meestal vrouwen. Die aangiftes, blijkt uit onderzoek, zijn nog geen twaalf procent van alle gevallen van huiselijk geweld. We hebben het dus over een half miljoen keer per jaar dat dit in Nederland voorkomt. Vrouwenhandel, genitale verminking, eerwraak en huiselijk geweld, je kunt deze zaken niet apart zien. De structurele oorzaak voor geweld tegen vrouwen is de nog steeds ongelijke machtsverhouding tussen mannen en vrouwen in de maatschappij. Bestrijding van geweld tegen vrouwen moet deel uitmaken van emancipatiebeleid. Zolang daar niets aan verandert, blijft geweld de dagelijkse realiteit voor veel vrouwen in Nederland."

Student diergeneeskunde Ilona Bontekoning (20) zit sinds 27 april met een poolexpeditie in Groenland en vanaf vandaag op de Groenlandse ijskap. Samen met negen anderen gaat ze de gevolgen van de klimaatverandering op het ijs meten.

Hoe ben je in de expeditie terecht gekomen? "Ik heb gesolliciteerd als klimaatambassadeur bij het Climate Change College dat dit jaar campagne gaat voeren in Nederland en Groot-Brittanië om het publiek, de politiek en het bedrijfsleven bewust te maken van klimaatveranderingen en ze aan te sporen tot actie. We willen vooral ook jongeren bereiken. Het Climate Change College is een initiatief van poolreiziger en expeditieleider Marc Cornelissen, ijsproducent Ben & Jerry's en het Wereld Natuur Fonds. We zijn met zes jongeren uit Nederland en Engeland geselecteerd uit 1500 sollicitanten tussen de 18 en 25 jaar.

Wat doe je daar? "We hebben ons vertrek naar de ijskap voorbereid en een traditioneel dorp bezocht dat geen stromend water en elektriciteit heeft en waar de Inuit leven van visserij en zeehondenjacht. Zij merken de klimaatveranderingen heel direct. Zo is er minder ijs, meer sneeuw en dus moeilijker jachtcondities. Ook is de voedselketen verstoord door veranderingen in de vis- en planktonstand waardoor er minder zeehonden zijn. Ze moeten leren omgaan met de veranderende omstandigheden."

Dient de expeditie een wetenschappelijk doel? "Ja zeker! Op de ijskap gaan we twee onderzoekers van het Scott Polar research Institute uit Cambridge helpen met het meten van de sneeuwsamenstelling en ijslagen in kaart brengen. Met de gegevens die we verzamelen over dichtheden en kristalstructuren kunnen de observaties door satellieten als Crysosat worden gecontroleerd. We werken ook samen met ruimtevaartorganisatie ESA."

Hoe koud is het daar? "Hier is het nog helemaal niet koud. Ik ben in Ilulissat aan de westkant van Groenland, het is hier rond het vriespunt en er schijnt een lekker zonnetje. Op de ijskap kan het 30 graden vriezen. Het is hier trouwens onvoorstelbaar mooi en indrukwekkend, ik kan er maar niet aan wennen. Vlak voor me een baai met ijsschotsen, om me heen allemaal gekleurde huisjes en een enorm pak sneeuw, aan mijn voeten ligt een roedel honden vredig te slapen.

Studie even stilgezet? "Nee helemaal niet. Het klimaatambasssadeurssschap is parttime. Ik heb al mijn tentamens gehaald en mag practica en een tentamen later inhalen. Ik moet er straks hard aan trekken maar dat lukt wel."

WNT-eiwitten spelen een belangrijke rol in de vroege ontwikkeling van dieren door patronen aan te brengen in zich ontwikkelende weefsels. Daar staat tegenover dat mutaties in het eiwit onder meer het ontstaan van darmkanker in de hand werken.

Kennis over het WNT-eiwit is dus van groot medisch belang, maar terwijl over de werking al het nodige bekend is, tast de wetenschap nog in het duister over de vraag hoe het cellen op relatief grote afstand (bij een vlieg zo'n twintig cellen ver) met elkaar laat communiceren.

In het wormpje C. Elegans zorgt WNT er onder meer voor dat bepaalde zenuwcellen zich door het lichaam van het dier verplaatsen. Door met de nieuwste genetische technieken achtereenvolgens alle 19.000 genen van C. Elegans te blokkeren en vervolgens te bekijken in welke gevallen de migratie van zenuwcellen stopte, kwamen promovendus Damien Coudreuse en onderzoeksleider Rik Korswagen op het spoor van het eiwit VPS-35. Bij een blokkade van VPS-35 was het WNT-eiwit nog wel in staat om cellen op korte afstand met elkaar te laten communiceren. Op de langere afstand, die nodig was om de zenuwcellen te bereiken, bleek het dat vermogen te zijn kwijtgeraakt.

De onderzoekers concluderen dan ook dat VPS-35 onmisbaar is voor de werking-op-afstand van WNT. Inmiddels is ditzelfde mechanisme in kikkers vastgesteld. De volgende stap in het onderzoek zal nu zijn om te onderzoeken of VPS-35 bij muizen (en daarmee wellicht ook bij mensen) een soortgelijke functie vervult.

Twee studenten zijn afgelopen weekend gewond geraakt bij een vechtpartij op de stoep van de sociëteit van Quintus in Leiden. Eén van de slachtoffers kreeg een bierpul in zijn gezicht. Hij moest naar het ziekenhuis met een gebroken neus. Een 24-jarige student uit Breda liep een hoofdwond op. Volgens het weekblad Mare heeft de politie de zaak in onderzoek.

Om dit soort rellen te voorkomen willen de besturen van studentenverenigingen Vindicat en Albertus uit Groningen een drugstest invoeren om te controleren of de leden op de sociëteit harddrugs gebruiken. De test wordt ingezet bij verdenking van druggebruik en dient als preventiemiddel. Bij de test wordt speeksel afgenomen. Wie betrapt wordt, krijgt een urinetest. Bij Albertus is de straf op gebruik en handel in harddrugs: royement. Bij Vindicat: een schorsing van 1 tot drie maanden.

Lekker lang luieren in je zwembroek of bikini is geen straf. Of toch wel? Voordat je de vraag beantwoordt, moet je weten dat je in een hangmat ligt, in een tochtig voetbalstadion. Het is luieren tegen de elementen. En waarom zou je het doen? Voor een reis naar Brazilië! Via www.degrootsteluilakvanzwolle.nl kun je je opgeven om je op hemelvaartsdag te nestelen in een hangmat. Het is een stunt van Luilak.nl en de Grasweek uit Zwolle. Winnaar ben je als je het langst blijft liggen. Lekker makkelijk zul je denken, maar let op! Je mag niet naar de WC, niet eten en drinken en geen extra kleding meenemen!

Bij Unitas SR kon je geen reis naar Brazilië in de wacht slepen, maar wel oude jaarboeken of een etentje van het bestuur. Door middel van een veiling heeft de studentenvereniging op 21 april ruim duizend euro opgehaald voor het goede doel. Unitas doneert de opbrengst aan het goede doel van de LKvV, de landelijke kamer van verenigingen waarbij ze is aangesloten. Het goede doel is: scholen bouwen in Kenia.

Een opleiding is dan ook heel belangrijk in het leven. Je leert er namelijk ook vliegtuigje vouwen en dat kan nog eens goed van pas komen! Vorige week donderdag vond het Nederlands Kampioenschap Vliegtuigje vouwen plaats op Schiphol. Hierbij ging het om wie zijn vliegtuigje het verst gooit, wie de papieren kist het langst laat zweven en welke vliegmachine de mooiste figuren maakt tijdens zijn vlucht. De drie winnaars -helaas geen Utrechtse student - op de verschillende onderdelen zullen vrijdag en zaterdag in Salzburg strijden om de Europese titel.

Geen kermis

Hoe erg is het dat de jaarlijkse kermis op de Neude tijdens Koninginnedag is verdwenen? Nicolas vindt Koninginnedag toch al één groot feest dus mist hij de kermis niet zo erg: "Wij zijn eigenlijk ook niet de doelgroep, toch? Voor de kleintjes is het wel jammer. Vroeger, toen ik elf was, vond ik het supervet om te gokken op de kermis." Joyce reageert: "Ik ben de laatste paar jaar niet geweest maar vond het altijd erg leuk. De kermis is toch één grote versierpoging. Mijn favorite was de schiettent. Al vind ik dat een kermis eigenlijk niet in het centrum van een stad hoort maar in een groot park." Willemijn kan er niet mee zitten dat de kermis is verdwenen: "Ik vind het wel zo rustig want ik hou helemaal niet van kermis. Nooit van gehouden ook. Maar voor mensen die er wel van houden is het jammer." Wouter zit liever in de kroegen naast de kermis: "Ik ben meer van de bandjes dus voor mezelf vind ik het niet erg. Maar voor jongeren vind ik dat een stad een kermis moet hebben." Bastiaan woont sinds kort in Amsterdam omdat hij Utrecht niet meer leuk vond: "Ik mis de kermis dus niet. In Amsterdam is een grotere diversiteit aan mensen. Utrecht wordt gedomineerd door de gezelligheidsverenigingen. Het zou leuker zijn als die gesloten werden en iedereen gewoon in de kroeg ging zitten." Blijf reageren!

Nieuwe stelling: Iedereen moet op 4 mei verplicht twee minuten stil zijn.

René: "Lege knip."

Internationale gezondheidsvraagstukken als vogelgriep en voedselveiligheid hebben aangetoond dat goede samenwerking tussen landen heel belangrijk is. Hier speelt de studie waarvoor het ministerie van OC&W deze week groen licht heeft gegeven, op in. Afgestudeerden kunnen aan de slag in heel Europa.

De ooit zo invloedrijke sociologie heeft een tijdlang in het slop gezeten. Natuurlijk is daar een sociologische verklaring voor te geven: “Mensen dachten dat de samenleving in belangrijke mate te sturen was. Dat bleek een illusie en de opleidingen die aan het idee van de maakbare samenleving hadden meegewerkt, vingen de klappen op”, aldus de Rotterdamse hoogleraar Engbersen in een recent interview met Erasmus Magazine.

De stammenstrijd die de wetenschap jarenlang parten speelde is nu opgelost. Volgens Engbersen heeft de nieuwe generatie sociologen geen trek in conflicten en zijn de oude sociologen verstandiger geworden. “De gezamenlijke conclusie was dat sociologen onderwerpen moeten bestuderen die er toe doen zonder zich door de waan van de dag te laten leiden.”

De KNAW-verkenningscommissie waarvan Engbersen voorzitter is, denkt dat er voldoende draagvlak is voor een nieuw nationaal onderzoeksprogramma. Centraal daarin staan de effecten van globalisering en individualisering op onder meer de betekenis van de nationale staat en de verzorgingsstaat, maar ook op de sociale samenhang en de ongelijkheid in de Nederlandse samenleving. De KNAW roept onderzoeksfinanciers op hun portemonnee te trekken.

Bovendien pleit de KNAW er voor dat grote dataverzamelingen zoals die van het Centraal Bureau voor de Statistiek snel en volledig beschikbaar komen voor sociologische onderzoekers.

HOP

Kamerleden Cisca Joldersma (CDA) en Jacques Tichelaar (PvdA) vinden de nieuwe bekostigingsplannen van de staatssecretaris in een aantal opzichten te rigide. Een voorbeeld: in de conceptwet op het hoger onderwijs staat nu niet alleen te lezen dat studenten twee jaar studievertraging mogen oplopen, maar ook wanneer: één jaar in de bachelorfase en één jaar in de masterfase. Na meer dan een jaar uitloop in een van die fasen moeten ze het hoge instellingscollegegeld gaan betalen.

Tichelaar: “Dit soort dingen moet je niet zo precies in de wet willen vastleggen. De kern is dat een student leerrechten heeft voor de cursusduur en dat hij daar in totaal twee jaar op mag uitlopen. Hoe en in welke fase van de opleiding is zijn zaak.”

Ook op andere punten wijken de twee grootste kamerfracties af van de staatssecretaris. Schakelklassen voor studenten die aan een niet-aansluitende masteropleiding willen beginnen, moeten wat hen betreft wel degelijk bekostigd worden. Rutte beschouwt de schakelklassen in zijn wetsvoorstel als particulier onderwijs, waarvoor instellingen een hoger collegegeld van studenten mogen vragen.

HOP