Eén van de belangrijkste theologen uit de begintijd van het christendom, bisschop van Lyon Ireneus, schreef rond 180 na Christus in zijn werk 'Tegen de ketterijen' al dat Judas niet de apostel was die Jezus heeft verraden, maar dat hij juist een ingewijde was die Jezus hielp zijn missie op aarde te vervullen. "Dat er toen al niet uitsluitend negatief over Judas werd gedacht was dus bekend", vertelt Van Oort, "maar van dat Evangelie van Judas werd aangenomen dat het verloren was gegaan. Wie schetst dan ook de verbazing onder wetenschappers toen vorig jaar een tekst met die naam opdook. Het bleek te gaan om een codex (een handschrift bijeengehouden in een band, red.) die eind jaren zeventig in Egypte was gevonden en die door een Egyptische juwelier en een Griekse handelaar naar Zwitserland was gesmokkeld en daarna aan Amerika was verhandeld."

Alleen al dat laatste verhaal is een avonturenroman op zich, lacht Van Oort. "In Genève was de codex voor drie miljoen dollar te koop aangeboden aan een collega van mij, maar die had niet de laatste bladzijde gezien, waar in dit soort geschriften meestal de titel staat. Hij wist dus niet wat hij in handen had en mede daarom ging de koop niet door. Daarna werd het handschrift in delen naar de Verenigde Staten verhandeld en daar zelfs een tijd in een koelkast bewaard, wat bijna funest werd voor het papyrus. Gelukkig zag iemand daar min of meer bij toeval de woorden 'Evangelie van Judas'. Toen werd duidelijk om wat voor belangrijke vondst het hier ging. In allerijl is toen de Maecenas-stichting opgericht, ook om juridische claims uit Egypte het hoofd te bieden. Al snel daarna heeft National Geographic alle rechten op eerste publicatie opgekocht, terwijl met Egypte is afgesproken dat het land het geschrift na publicatie terugkrijgt.

Zelf kreeg Van Oort vorig jaar al de kans om stukken van de tekst van ongeveer 3000 woorden te bekijken. Hij sprak daarover toen op de Universiteitsdag, maar onder embargo, want ook hij moest een contract met National Geographic ondertekenen. "De Koptische tekst uit ongeveer 300 is een vertaling van een oorspronkelijk in het Grieks geschreven geschrift. Voor mij is de vondst vooral spannend, omdat die nieuw inzicht geeft in de eerste eeuwen van het christendom. Inhoudelijk is het overduidelijk een tekst uit de traditie van de gnostiek, de mystieke stroming die ervan uitging dat gnosis, ofwel innerlijke kennis, de mens bevrijdt. Naast die alternatieve visie op Judas is het belangrijkste nieuws dat weer eens blijkt dat het vroege christendom zeer veelkleurig was en dat er in het begin bepaald geen sprake was van één uniforme christelijke leer."

Dat blijkt volgens Van Oort onder meer uit de manier waarop in het nu gevonden Evangelie over Judas wordt gesproken. "Niet ontkend wordt dat hij Jezus aan de schriftgeleerden heeft overgedragen, maar dat zou volgens de auteur gebeurd zijn, omdat Judas 'wist' dat wat hij overdroeg alleen maar het uiterlijke lichaam van Jezus was. Letterlijk zegt Jezus tegen Judas: 'Jij zult alle andere discipelen overtreffen. Jij zult offeren de mens die mij bekleedt.' Voor de gnostici was Jezus, als Zoon van God, vóór alles de boodschapper uit de hogere wereld. Judas was de enige discipel die dit werkelijk wist. Dat Judas in latere interpretaties vooral een gemene verrader is geworden, heeft waarschijnlijk te maken met de toenemende anti-Joodse gevoelens in de christelijke wereld. Hoe stug die traditie is, zie je bijvoorbeeld in de passiespelen van Oberammergau. Daar wordt Judas nog steeds uitgebeeld als de geldzuchtige jood."

Dat Judas in de recente publiciteitsgolf zo op de voorgrond is komen te staan, verbaast Van Oort niet echt. "In de eerste plaats heeft National Geographic de teksten niet toevallig kort voor Pasen vrijgegeven. Maar daar komt bij dat er al veel langer sprake is van een soort Judas-hype. Tot mijn verbazing zijn er de afgelopen jaren een stuk of vijf romans verschenen die allemaal mikken op een rehabilitatie van Judas. Toen ik begin februari in Pretoria een boekwinkel binnenliep, was het eerste boek dat ik zag, 'The Gospel of Judas'. Een roman die beweerde dat het Evangelie van Judas behoort bij de Dode Zeerollen en daar door een verliefde pater was gevonden. Maar nu is er dan eindelijk de tekst zelf. Ik werk nu hard aan de eerste Nederlandse vertaling met commentaar. Als het goed gaat ligt die in juni in de boekhandel. Weten de mensen eindelijk eens wat er echt in staat!"

Trage studenten duur uit

In het leerrechtenstelsel dat staatssecretaris Rutte wil invoeren, moeten studenten die meer dan twee jaar te lang over hun opleiding doen een zogenoemd instellingscollegegeld betalen. Wanneer de leerrechten op zijn, ontvangen universiteiten immers geen bekostiging meer.

De Technische Universiteit Eindhoven heeft inmiddels laten weten langzame studenten 8.150 euro in rekening te willen brengen. Dat bedrag is ondermeer gebaseerd op het collegeld dat de eveneens niet-bekostigde studenten van buiten de Europese Economische Ruimte nu betalen. Een woordvoerder verwacht dat ook andere universiteiten soortgelijke bedragen gaan vragen.

Binnen de UU moeten alfa-gamma-studenten van buiten de EER vanaf volgend jaar 8.500 euro collegegeld neertellen, bèta's van buiten de EER betalen 10.000 euro. De universiteit wil echter nog geen uitspraken doen over de verwachte hoogte van het Utrechtse instellingscollegegeld voor trage Nederlandse studenten. Een voorstel daarvoor is in voorbereiding.

De LSVb gaat ervan uit dat alle universiteiten zo rond de 8.000 euro zullen gaan vragen. Op basis daarvan berekende de studentenbond dat ondermeer premier Balkenende, minister Pechtold en PvdA-leider Wouter Bos meer dan 25.000 euro kwijt zouden zijn geweest als zij hadden gestudeerd onder het nieuwe regime. De politici die nu aan de macht zijn, mochten jarenlang tegen een normaal tarief studeren, terwijl de huidige generatie studenten op kosten wordt gejaagd, zo vindt de studentenbond.

Golden Retrievers

De zeventiende eeuwse stad

De Utrechtse historicus Maarten Prak krijgt van onderzoeksorganisatie NWO subsidie voor een onderzoek naar de ontwikkeling van culturele industrieën in Nederlandse steden vanaf de zeventiende eeuw tot nu. In totaal stelde NWO in het kader van het subsidieprogramma Urbanisatie en Stadscultuur een bedrag van 2,5 miljoen euro beschikbaar voor vijf overwegend historisch getinte projecten. Overkoepelend thema van het programma is de vraag aan welke krachten en fenomenen de stad haar vermogen ontleent tot steeds nieuwe vormen van innovatie en maatschappelijke dienstverlening. Prak gaat voor dit project samenwerken met de Amsterdamse geograaf Robert Kloosterman.

Herkansing met 4 kan onbedoelde gevolgen krijgen

Met name de studenten in de U-raad vonden zoveel strengheid echter te ver gaan. Een student die tijdens een toets een volstrekte off-day heeft en een 1 scoort, maar die via een 7 in een tweede toets heeft aangetoond wel degelijk voldoende in de mars te hebben, verdient ondanks een 4 als eindcijfer een extra kans. Een bijkomend argument was dat met een wat soepeler regeling wordt voorkomen dat opleidingen te maken krijgen met grote aantallen recidivisten. Het was dat laatste argument dat ook de stafleden in de raad dusdanig aansprak dat het voorstel van het college van bestuur unaniem werd verworpen. Tot genoegen van vertrekkend raadsvoorzitter Desirée Verberk toonde de U-raad zich maandag van een zo vastberaden kant dat rector Gispen en zijn medecollegeleden na enig aarzelen het hoofd bogen.

Een merkwaardig gevolg van het nu genomen besluit is dat sommige faculteiten - in weerwil van de intentie van de richtlijn - hun eisen aan studenten zullen moeten afzwakken. In het departement Rechtsgeleerdheid, waar op dit moment een 5 als ondergrens geldt voor het recht op een herkansing. is dan ook met ongeloof gereageerd op het U-raadsbesluit. Een woordvoerder liet doorschemeren dat er bij de verplichting om ook bij een 4 een herkansing aan te bieden, voldoende andere manieren zijn om onvoldoende presterende studenten aan te pakken. Zo zouden de eisen aan studenten bij deeltoetsen wel eens fors opgeschroefd kunnen worden, klinkt het dreigend. De studenten in de U-raad zijn er dus nog niet. Als zij niet scherp in de gaten houden hoe de opleidingen in de praktijk met de nieuwe richtlijn omgaan, zou hun succes van maandag wel eens een Pyrrhusoverwinning kunnen blijken te zijn.

Harde deadline met vele uitzonderingen

Nikkie Meijers van de rechtenopleiding, jij bent het hiermee niet eens?

"Nee, nu is er een zogenaamde harde deadline maar in de praktijk beslissen alle decanen zelf tot welk moment ze studenten willen aannemen. Dat is erg lastig in de voorlichting naar belangstellende studenten. Het is toch vaak zo dat studenten naar de allerlaatste deadline kijken, die moet dus klip en klaar zijn.

En jij hecht aan 15 april?

"Ja. Van studenten van andere universiteiten of uit het buitenland moet je toch eerst weten welk vlees je in de kuip hebt. En je wilt je docenten ook niet in september verrassen met tien of twintig extra studenten."

Ruben Zelissen, U-raadslid, jij vindt 15 april te vroeg?

"Ja, je dwingt studenten nu wel erg snel tot een beslissing. Ik kan me voorstellen dat je een vroege deadline stelt bij de selectieve onderzoeksmasters waarvoor studenten heel bewust kiezen, maar voor de doorstroommasters moet het toch later kunnen. Andere universiteiten als Rotterdam en Maastricht hebben latere deadlines. Dat er nu in Utrecht vijftig uitzonderingen worden gemaakt, toont denk ik mijn gelijk aan."

Carla Kuijpers-Groensmit, directeur Studenten Service Centrum, waarom op deze manier?

"Die datum van 15 april heeft juist in de voorlichting een belangrijke signaalfunctie. Inderdaad hebben juist de grote studententrekkers belang bij een vroege aanmelding. En de grote Utrechtse masters zijn vaak nog wat grootschaliger dan elders. Ik geloof niet dat een rechtenstudent zich van de wijs laat brengen door de uitzonderingen, die kan heus wel lezen. De uitzonderingen betreffen ook vooral de kleinere studies, waar maatwerk plaats kan vinden en waar elke student telt. Dit is de beste oplossing. Met een hele strikte, vroege deadline lopen kleine opleidingen studenten mis. Met een strikte late deadline krijgen de grote opleidingen problemen. Bovendien komen we dan in de knoei met selectieve masters en met visa en huisvesting van buitenlandse studenten."

Renee: "Na veel vijven en zessen mogen we een vier halen."

Studente lastig gevallen

Rutte

Naar nu blijkt heeft de Onderwijsraad vorig jaar al laten weten dat een nieuwe wet op het hoger onderwijs helemaal niet nodig is Volgens de raad heeft de wet niet het door staatssecretaris Rutte beoogde effect van 'een stabiel en evenwichtig stelsel, dat de randvoorwaarden waarborgt waarbinnen instellingen en professionals hun taken kunnen waarmaken'. Het rapport werd door het ministerie onder de pet gehouden maar is nu openbaar gemaakt nadat de Algemene Onderwijsbond een beroep deed op de Wet openbaarheid bestuur.

UU vierde op Batavierenrace

Het team van de Hogeschool Utrecht en de Universiteit Utrecht heeft afgelopen zaterdag de vierde plek behaald tijdens de 34ste editie van 's werelds grootste estafetteloop de Batavierenrace in Enschede. Winnaar van de universiteitscompetitie werd het Wageningen Universiteit Vallei Auto Groep-team.

Korfbalkampioen

Student Informatica Jos Roseboom is in Boedapest met het Nederlands team Europees Kampioen korfbal geworden. In de finale werd zondag België verslagen. Topscorer Roseboom viel in tijdens de eindstrijd die met 25-14 werd gewonnen. Gedurende het toernooi scoorde Roseboom 19 punten voor Oranje.

Gebrekkig Engels

Studenten uit het buitenland zouden erg weinig hebben aan de dienstverlening van de IB-Groep. Volgens studentenbond ISO is het Engels van de medewerkers ondermaats, zo heeft het ISO zelf na enkele telefoontjes in het Engels kunnen concluderen. Toen het ISO de IB-Groep hierop aansprak, was het antwoord dat 'het nou eenmaal een Nederlandse organisatie is'. De IB-Groep reageert verbaasd.

Phil Ham is the man

Waarover gaat dat onderzoek? "Ik heb wiskundige modellen ontwikkeld om de natuurlijke afbraakcapaciteit van vervuild grondwater te berekenen. Het zijn wiskundige analyses waarmee je snel kunt kijken of er wel of niet natuurlijke bodemsanering plaatsvindt. Dat is handig om te weten. Want als er sprake is van een natuurlijke sanering, kun je soms afzien van ingrijpende en dure saneringsmethoden. Het zijn eenvoudige analyses, met een ja-nee uitkomst. Ze zijn makkelijk toepasbaar. Maar om bijvoorbeeld te bepalen hoe snel een gebied schoon is, heb je andere en meer ingewikkelde formules nodig. Dat heb ik ook toegepast, maar daarvoor moet je meer inzicht in de materie hebben."

Er is veel belangstelling voor je onderzoek. "Na een persbericht van NWO kreeg ik al dertig, veertig reacties. Ik zit nu even in Engeland, waar ik vandaan kom, en loop rond met de mobiel die ik van mijn moeder heb ingepikt om privé bereikbaar te blijven. Inmiddels ben ik al drie keer geïnterviewd door weekbladen in Engeland en Nederland. En dat al een week voor mijn promotie. Er waren een stuk of vijf bedrijven die wilden weten waar ze de software konden bestellen, maar helaas voor hun gaat mijn proefschrift daar helemaal niet over. Ik stuur wel op verzoek aan iedereen die wil een exemplaar van mijn proefschrift. Een groot deel van mijn werk is overigens wel toepasbaar in de ingenieurswereld. En die heeft ook flink belangstelling getoond. Misschien juist wel omdat mijn modellen zo eenvoudig en daardoor praktisch goed toepasbaar zijn. Wat ik ook leuk vind: ik heb al een paar uitnodigingen gekregen voor een praatje op een conferentie."

Nog iets uit de onverwachte hoek? "Nou, iemand uit de VS nam contact met mij op, omdat mijn werk mogelijk bruikbaar is bij juridische processen over aansprakelijkheid in grondwatervervuilingzaken. Wie weet gaat dat dus een leuke toepassing van mijn onderzoek opleveren."

Heb je wel mediatraining gehad?"Ha, ha ha, niet dat ik weet, nee."

Wat ga je na 1 mei doen? "Eerst weer terug naar Engeland. Met een bul, een kater van mijn feest, en waarschijnlijk ook een vette rekening. Ik ben momenteel bouwvakker, en renoveer een huis in de buurt van Manchester. Heb nog geen flauw idee wat ik ga doen als dat klaar is. Ik wil niet verder in het onderzoek, maar liever iets toepassingsgerichts doen. Het maakt me niet veel uit of mijn volgende baan in Engeland of Nederland is. Liefst in Europa, maar daarbinnen heb ik geen echte voorkeur. Een eigen bedrijf lijkt me ook wel leuk."

Een andere computerbezigheid komt aan bod tijdens een discussieavond die wordt georganiseerd op woensdag 3 mei door studentenvereniging Spontaan en het Biton Nerd-dispuut: gameverslaving. Het komt steeds vaker voor dat mensen dagenlang achter hun spelcomputer zitten om hun real-life game niet te hoeven verlaten. Er zijn gevallen bekend van mensen die zichzelf zo verwaarloosden dat dit de dood tot gevolg had. De discussieavond begint om 19.45 uur in het pand van Biton.

Dat leden van Vindicat uit Groningen niet gameverslaafd zijn, is duidelijk. Zij zitten niet braaf binnen achter hun computer. Een jaarclub van de studentenvereniging zette enkele weken geleden een restaurant volledig op zijn kop. De jaarclub mag nu een jaar lang niet meedoen aan de activiteiten van Vindicat. Dit meldt het blad UK van de Rijksuniversiteit Groningen. De leden mogen nog wel op de sociëteit komen.

Een ander raar fenomeen is de proef die Rijkswaterstaat afgelopen zaterdag is gestart. Daarbij krijgen automobilisten een smsje op hun mobiele telefoon als er bijvoorbeeld een ongeluk is gebeurd of als er een spookrijder is gesignaleerd. Maar dit kan op zichzelf juist weer leiden tot meer ongelukken, denkt 3VO (Verenigde Verkeers Veiligheids Organisatie). Het is ook in strijd met het handsfree bellen. "Bestuurders die niet handsfree bellen krijgen een boete. Dan kan het niet de bedoeling zijn dat de overheid zelf berichten naar automobilisten stuurt."

Echt slim zijn ze niet daar bij Rijkswaterstaat. Dit in tegenstelling tot de drie kandidaten die voor de UU strijden om de titel 'Slimste universiteit van Nederland' in de VPRO Universiteitsquiz 2006. Afgelopen maandag won 'ons' team overtuigend van de Universiteit Twente. Ze waren zelfs zo goed dat ze nu de ranglijst aanvoeren met 149 punten. Tilburg volgt met 132. Acht universiteiten moeten nog, hopelijk zijn die 149 punten genoeg voor een finaleplaats.