Pas met 'n vijf herkansen

Met de invoering van het bachelor-masterstelsel werd in 2002 korte metten gemaakt met het herkansingencircus. Een student had nog recht op één herkansing, op voorwaarde dat hij voldoende inzet had getoond. Een herkansing moet verdiend worden, was het motto. In de nieuwe 'richtlijn onderwijs' gaat het college van bestuur nog een stap verder. Alleen met een vijf mogen studenten nog een poging wagen om de cursus met een voldoende af te sluiten.

De grote alfa- en gamma-opleidingen doen het overigens al enige tijd op die manier. Veel bèta-studies geven nu ook de dikke onvoldoendes een herkansing. Bij natuur- en scheikunde laten betrokkenen weten geen voorstander te zijn van al te strikte voorschriften. Het aanbieden van herkansingen laten ze liever aan de docenten over. Een aantal bèta's had aangedrongen in elk geval ook voor een vier een herkansingsmogelijkheid open te houden.

Met de nieuwe richtlijn wil de universiteit, in lijn met het advies van de universitaire commissie bachelor-master, studenten aanzetten zich meer in te spannen. Zo moeten ze minimaal 35 uur per week aan hun studie besteden. Ook de invoering van percentielscores, waarmee duidelijk wordt wie de beter en de minder presterende studenten zijn, moet motiverend werken.

Voor het overige is de richtlijn beperkter dan de oude richtlijn 'uitvoering bachelor-master' die in 2002 beschreef hoe het Utrechtse kleinschalige en vraaggestuurde onderwijs eruit zou moeten zien. Opleidingen krijgen grotere vrijheid bij het inrichten van het onderwijs. Het minimum aantal van acht contacturen per cursus komt te vervallen, er worden minder eisen gesteld aan de tutorbegeleiding na het eerste jaar en ook het portfolio is niet langer een diploma-vereiste, maar slechts een begeleidingsinstrument.

Enge verhalen over reptielen die ontsnappen en verdwijnen in het riool vormden het uitgangspunt voor een korte dvd-documentaire. Maar die beesten ontsnappen bijna nooit, vertelden deskundigen. Daar is één uitzondering op: Snoopy, de landschildpad van Henk Westbroek. Twee studenten Theater-, Film- en Televisiewetenschap gingen met camera naar Westbroek voor het verhaal over Snoopy. Kijk op www.waarissnoopy.tk.

Studenten.net is zoekende naar het leukste studentenhuis van Nederland. Huizen kunnen zich kan opgeven via www.spitsstudentenhuisvanhetjaar.nl. Bezoekers van Studenten.net kunnen vanaf 17 april hun stem uitbrengen. De winnaars krijgen Interrailtickets. Vorig jaar won het Utrechtse UVSV-huis Hillegonda.

Het Ikea-hotel kan wellicht ook een keer de titel binnenhalen. In 2007 wil de meubelgigant samen met hotelketen Golden Tulip een Ikea-hotel bouwen in Delft om de ruim 1000 studenten die in Delft aan het Ikea Business College studeren te huisvesten.

Vind je een hotel al luxe? Het kan luxer. Op cruiseship The Scholar Ship kunnen talentvolle studenten studeren en vakantievieren. In januari 2007 gooit de drijvende universiteit in Athene de trossen los. Voor bijna 17.500 euro mag je mee naar Casablanca, Montevideo, Kaapstad, Perth, Singapore, Cochin en Larnaca. Het studieprogramma is gemaakt door universiteiten uit Ghana, China, Mexico, Marokko en Australië.

Als je op het schip de dag voor een vroeg tentamen te veel hebt gefeest, dan is er nu geen reden meer tot paniek. Met het wondermiddel Modafinil blijf je niet alleen wakker, maar ook bij de les. Het middel is voor fabrikant Cephalon een commercieel succes, schrijft Nrc.next. Het middel gaat bepaalde slaapstoornissen tegen, maar zorgt dat gezonde mensen na extreem weinig slaap, tot twee dagen helder en alert zijn.

Misschien dat enkele Varisty-gasten maandag het middel konden gebruiken. Zondag werd de 123ste race geroeid op het Amsterdam-Rijnkanaal. Het Rotterdamse team Skadi won met grote overmacht. Onder een prachtige lentezon, toonden zij zich de beste oude vier van studerend Nederland. Triton eindigde op de vierde plek terwijl Orca de finale niet eens haalde. Zoals gebruikelijk doken alle mannen aan het eind van de race in adamskostuum met stropdas het water in.

Gestold wantrouwen

Het wantrouwen van de overheid blijkt alleen al uit de opdracht die het ministerie van OCW aan de commissie meegaf. Die moest voorstellen doen om het universitaire onderzoek te dynamiseren, maar de vraag was eigenlijk: is er prestatiebekostiging mogelijk?

Het eindrapport verwerpt het idee van een stelselwijziging. Prestatiebekostiging bestaat eigenlijk al, stelt de commissie. Beroerde prestaties hebben genoeg gevolgen. Ondermaats onderzoek wordt niet aan universiteiten getolereerd want dat maakt ook weinig kans bij de fondsen van NWO en het bedrijfsleven. Wetenschappers die slecht functioneren, voelen dat in hun portemonnee.

Maar het wantrouwen van de overheid komt niet uit de lucht vallen. Universiteiten zijn defensieve instellingen die weinig inzicht willen bieden in hun reilen en zeilen. De commissie: 'En hoewel we zeker niet de indruk hebben dat universiteiten hun middelen voor onderzoek "over de balk gooien" vinden we het zorgelijk, en in feite niet van deze tijd, dat universiteiten niet in staat zijn om aan te geven waaraan ze het door de overheid toebedeelde onderzoeksbudget hebben besteed."

Het getuigt van weinig zelfvertrouwen om zulke informatie onder de pet te houden. Maar dezelfde geheimzinnigheid kleeft aan de evaluaties van het Nederlandse onderzoek. Sinds kort hebben de universiteiten hun onderlinge vergelijkingen afgeschaft en vervangen door een systeem waarin ze zichzelf 'internationaal' vergelijken. Iedereen mag zijn eigen evaluatiecommissie inhuren. De evaluaties zijn weliswaar "bevredigend", maar de commissie stelt ook fijntjes vast "dat er wel heel veel externe beoordelingscommissies het land worden ingevlogen". De vrees dat de buurman het beter doet, is misplaatst. De overheid laat straffen en belonen immers aan de universiteitsbestuurders over en als het aan de commissie ligt, blijft dat zo.

Dat de helft van het wetenschappelijk personeel in tijdelijke dienst is, maakt ook een angstige indruk. Veel talentvolle onderzoekers willen geen postdoc-plek en kiezen voor het bedrijfsleven. De commissie wil daarom 300 miljoen euro voor 'langetermijnplannen' en 'het creëren van vaste posities' aan universiteiten. Maar ook zonder dat geld moeten de instellingen niet zo bang zijn om talentvolle onderzoekers een echte baan te geven.

Meer zelfvertrouwen is dus de boodschap aan universiteiten. Gooi de universitair onwaardige defensieve houding maar overboord.

De opvatting van de voltallige raadscommissie werd dinsdag verwoord door personeelslid Martin van Reeuwijk. Hij baseerde zich op een enquête die de commissie had gehouden onder ICT-medewerkers. “Uit de antwoorden blijkt dat niemand ontkent dat een efficiencyslag nodig is”, aldus Van Reeuwijk. “Er bestaat echter grote scepsis over de nu bekende plannen. Veel medewerkers vinden dat het college te hard van stapel loopt en men vraagt zich af of de voorgestelde centralisatie niet duurder zal uitpakken in plaats van goedkoper, zoals het college wil.”

Een geschrokken collegelid Kardux reageerde in zijn laatste commissievergadering aanvankelijk nogal afwijzend op het pleidooi van Van Reeuwijk. Hij hield de commissieleden voor dat het niet onlogisch is dat personeelsleden wier baan op het spel staat een negatief oordeel over de plannen geven. “Ik doe een beroep op u om niet de gemakkelijkste weg te kiezen en deze gegevens niet al te serieus te nemen.”

De commissie hield echter voet bij stuk en maakte duidelijk dat er blijkens de enquête op de werkvloer veel onbehagen heerst, waarvan het college beter goede nota kon nemen. Na enig heen en weer gepraat maakte Kardux duidelijk dat de commissie niet bang hoefde te zijn voor voldongen feiten. Volgende week wordt alleen beslist over een plan van aanpak. Daarna krijgen de raadsleden en alle andere betrokkenen nog voldoende kans op inspraak, aldus het vertrekkende collegelid.

Na deze discussie werd hem het vuur nog een tweede keer na aan de schenen gelegd door Wil Hildebrand. Deze stelde een vraag over een medewerker van Cap Gemini, wiens hulp bij een aantal gesprekken was ingeroepen als ‘facilitator’. “Was dat nu wel verstandig?” wilde Hildebrand weten. “De UU heeft al zulke nauwe banden met Cap Gemini. Dit zou gemakkelijk de schijn van belangenverstrengeling kunnen wekken.” Een verontwaardigde Kardux wilde hier echter niets van weten. “Wij zochten een deskundige en dit was er een. Het gaat mij echt te ver om in dit soort gevallen Cap Gemini in de ban te doen. Ik weiger mij neer te leggen bij argwaan en achterdocht.”

EH

Het abrupte vertrek van Verberk is het gevolg van een verzoek van UBD-directeur Erwin Vermeulen. Deze zocht op korte termijn een manager voor geplande projecten rond het ontwikkelen van een interne opleiding tot faculteitscontroller en het organiseren van een audit over de facilitaire dienstverlening binnen de UU. Omdat Verberk al met Vermeulen in gesprek was over een mogelijke functie binnen de Bestuursdienst, besloot zij na overleg met de Universiteitsraad om de overstap nu te maken.

Bij haar vertrek heeft Désirée Verberk er in Utrecht ruim zes jaar als raadsvoorzitter opzitten. Zij kwam op 15 maart 2000 van de Amsterdamse Vrije Universiteit, waar zij directeur van de faculteit Letteren was. Deze week werd Verberk al uitgezwaaid in de drie U-raadscommissies. Op maandag 24 april zit zij haar laatste U-raadsvergadering voor. Na afloop van die vergadering neemt zij met een borrel afscheid van het voorzitterschap.

EH

Dat stelt de zogenoemde Commissie Dynamisering in een advies dat zij dinsdag heeft aangeboden aan minister Van der Hoeven en staatssecretaris Rutte. Onder leiding van NWO-directeur Hans Chang presenteerde de commissie zeventien maatregelen om het Nederlandse onderzoek te bevorderen.

Willen de maatregelen succesvol zijn, dan acht de commissie het in de eerste plaats noodzakelijk dat universiteiten, bedrijfsleven en overheid hun onderlinge verhoudingen verbeteren. De overheid moet het voortouw nemen en structureel 1 miljard euro extra per jaar in kennis investeren. Daarvan moet vijfhonderd miljoen rechtstreeks naar de
universiteiten vloeien: 300 miljoen voor het carrièreperspectief van jonge onderzoekers en 200 miljoen voor de bedreigde alfa- en gammadisciplines.

Harde voorwaarde is dat de universiteiten voortaan precies laten zien waaraan ze hun onderzoeksbudget besteden en dit niet langer als financiële sluitpost beschouwen. De andere 500 miljoen euro moet worden verdeeld via onderzoeksfinancier NWO, die zijn geld vooral aan goede onderzoekers moet besteden.

De commissie vindt een "majeure wijziging" van het onderzoeksstelsel niet nodig. Het Nederlandse onderzoek is van niveau en betrekkelijk efficiënt. Bovendien wordt veertig procent van de financiering dankzij de tweede en derde geldstroom al toegekend op basis van prestaties. De eerste geldstroom hoeft daarom niet nader te worden 'gedynamiseerd'.

Ook de huidige onderzoeksevaluaties zorgen voor voldoende dynamiek. Bij de verdeling van hun onderzoeksbudget houden universitaire bestuurders "nadrukkelijk" rekening met de uitkomsten. Om dit te stimuleren, moet de overheid de universiteiten eenmalig honderd miljoen euro toeschuiven, adviseert de commissie. Dat geld is nodig om goede groepen extra middelen te kunnen geven, maar ook om slechte groepen af te bouwen en alle "arbeidsrechtelijke consequenties" af te kopen.

Ronduit zorgelijk vindt de commissie de situatie in het alfa- en gamma-onderzoek. Ze is bang dat er straks aan de universiteit geen onderzoek meer zal worden verricht naar bijvoorbeeld de Duitse taal en cultuur, "een toekomstbeeld dat minder ondenkbaar is dan voor mogelijk wordt gehouden." De belangstelling voor zulke studies is immers al jaren tanende, terwijl nieuwe opleidingen als mediastudies veel meer studenten trekken en dus meer geld krijgen.

"Een praktische consequentie van deze sterke fluctuatie in studenteninstroom is dat de onderzoeksdynamiek binnen de Nederlandse universiteiten anno 2006 in belangrijke mate wordt bepaald door studievoorkeuren van VWO-scholieren", schrijft de commissie, "Dat wij dit een onwenselijke situatie vinden spreekt voor zichzelf."

HOP

Wie na alle krantenartikelen en televisieprogramma’s nu wel eens wil weten wat die Reve nu eigenlijk geschreven heeft, kan natuurlijk eindelijk De Avonden of Werther Nieland uit de kast trekken. Een andere mogelijkheid is om donderdag naar Trans 10 te gaan. Neerlandici en toekomstige neerlandici lezen daar de fragmenten voor die hen het meest beroerden. Vanaf kwart voor zes in lokaal 0.17.

XB

Het creëren van studentassistentschappen en stageplaatsen is een van de maatregelen die worden aangekondigd in de notitie Diversiteitsbeleid 2006. Met die notitie wil het college de etnische diversiteit van zowel medewerkers als studenten aan de UU vergroten.

Andere voorgestelde maatregelen zijn het verhogen van het aantal allochtone studenten in onderzoeksmasters en het creëren van stage- en werkervaringsplaatsen voor kleurrijk obp-talent. Ook wordt veel aandacht besteed aan maatregelen om succes te boeken in het Mozaïek-programma van onderzoeksorganisatie NWO.

Met de Mozaïeksubsidies wil NWO jonge talentvolle allochtone wetenschappers stimuleren om wetenschappelijk onderzoek te gaan doen. Maar terwijl de UU in de meeste subsidieprogramma’s uitstekend scoort, liet zij het in de eerste twee Mozaïekrondes met in totaal slechts drie van de 41 toekenningen afweten. Om dat te veranderen wordt een coachingstraject voor Mozaïekkandidaten opgezet met onder meer een training in presentatietechnieken.

Een nieuw te ontwikkelen communicatieplan moet de buitenwereld duidelijk maken dat de UU een aantrekkelijke plek is voor kleurrijk talent. Om het succes van het op allochtonen gerichte beleid te meten zal voortaan periodiek een diversiteitsmonitor worden gehouden.

De ambitieuze plannen van het college worden deels gefinancierd uit de arbeidsvoorwaardengelden die de universiteit jaarlijks samen met de vakbonden verdeelt. Daarnaast hoopt de UU op de toekenning van een subsidie van 170.000 euro van het ministerie van Onderwijs voor allochtonenbeleid in het hoger onderwijs. Later deze maand wordt uitsluitsel verwacht over de toekenning van deze subsidie.

EH

Volgens het college van bestuur is de universiteit er nog niet voldoende van doordrongen dat verzuim lang niet altijd het onvermijdelijke gevolg is van ziekte. Verzuim kan bijvoorbeeld ook te herleiden zijn tot spanningen op de werkplek. Goed werkgeverschap vraagt aandacht voor dit soort problemen. Op de achtergrond speelt de Wet Verbetering Poortwachter die een grote verantwoordelijkheid legt bij de werkgever voor het voorkomen van arbeidsongeschiktheid.

In een nota over het verzuimbeleid aan de universiteitsraad stelt het college dat de direct leidinggevende de taak heeft verzuim te voorkomen, omdat die zicht heeft op de arbeidsomstandigheden van de medewerkers. De leidinggevende is ook de aangewezen persoon om met thuiszittende medewerkers te bepalen welke acties moeten worden ondernomen. Daarbij moet worden gekeken naar individuele oplossingen. De automatische oproep van de bedrijfsarts zou dan komen te vervallen.

De nota schetst de hoofdlijnen van een verzuimbeleid. Vervolgstappen zijn volgens het college van bestuur het opstellen van een nieuw verzuimprotocol. Verder zullen leidinggevenden worden getraind in manieren om medewerkers weer aan het werk te krijgen. Bekeken zal nog worden wat de rol van P&O- en arbo-afdelingen hierbij moet zijn.

XB

‘De predikantenopleidingen van de universiteiten in Utrecht, Leiden en Kampen gaan samenwerken in een nieuwe Protestantse Theologische Universiteit (PThU).’ Dat nieuws kwam vrijdag naar buiten na afloop van de synode van de Protestantse Kerk (PKN) in Lunteren. Zoals al eerder in het Ublad werd bericht, wil de PKN meer zeggenschap krijgen over de predikantenopleiding, die op dit moment in Leiden en Utrecht onder de vleugels van de theologische (sub-)faculteiten plaatsvindt. Die zeggenschap moet gestalte krijgen in de universiteit waarmee de synode vrijdag instemde.

In de visie van de PKN krijgt de nieuwe universiteit geen eigen gebouw. De predikanten in spe volgen hun opleiding, net als nu, in Utrecht, Leiden of Kampen. Een belangrijk verschil is dat de PThU voortaan borg staat voor het wetenschappelijke gehalte van de opleidingen. Voor de inhoud van de predikantenopleidingen waren ze altijd al verantwoordelijk. In Utrecht en Leiden zullen de driejarige masteropleidingen voor predikanten bestaan uit een eenjarig, algemeen theologisch programma en een tweejarige 'beroepsopleiding'. In Kampen is daarvan de volle drie jaar sprake.

Al meteen nadat de PKN vorig jaar met dit voornemen naar buiten kwam, maakten de theologen in Utrecht en Leiden duidelijk weinig gelukkig te zijn met deze kerkelijke ‘machtsgreep’. Zij zijn vooral bang dat de predikantenopleiding onder de vleugels van de PKN minder academisch-kritisch zal worden. De twee opleidingen voelen zich nu opnieuw overvallen door de publiciteit. Volgens Otten was afgesproken dat de vorming van de PThU pas openbaar zou worden gemaakt, als er een convenant tussen de partners zou zijn gesloten. Omdat de onderhandelingen daarover nog niet zijn afgesloten, is de berichtgeving over de nieuwe universiteit volgens Otten “nogal voorbarig”.

EH