De bedoeling was terplekke een petitie aan te bieden aan de decaan. Omdat deze op vakantie was, viel nu letterendirecteur Michiel Angenent de eer te beurt. Deze liet weten de petitie serieus te zullen bekijken, maar gaf de studenten weinig hoop op voortzetting van de opleidingen in Utrecht.

Toch gloort er nog enige hoop, zo weten de studenten. Het gerucht dat de faculteit probeert nog enkele jaren Turks op bijvakniveau aan te bieden, zodat in ieder geval de huidige studenten hun opleiding in Utrecht kunnen afmaken, neemt immers in kracht toe. Nu is nog het officiele standpunt dat de studenten in september naar Leiden moeten overstappen. Angenent zei woensdag nog niets over een andere oplossing.

Na wat chaotisch overleg ging de stoet via het letterengebouw aan de Kromme Nieuwegracht 29 en de computerleerzalen op nummer 80 naar de bibliotheek aan de Wittevrouwenstraat. Turkse popriedels klonken op uit mobieltjes en de nieuwe slogan luidde: Turks, Perzisch moeten blijven. Op elke lokatie speelde een sympathiserende Iraanse muzikant voor verwonderde omstanders op zijn Perzische tar, een snaarinstrument. In de bibliotheek deelde het gebouwbeheer restanten belegde broodjes uit aan de demonstranten.

Na zo'n anderhalf uur eindigde de actie in het stadhuis waar men het stopzetten van Turks en daarmee de falende universitaire bijdrage aan de integratieproblematiek onder de aandacht van het stadsbestuur wilde brengen. Hoewel ook de wethouders van een weekje vrijaf genoten, bleek de tocht naar de Ganzenmarkt toch niet voor niets te zijn ondernomen. Het Utrechts Nieuwsblad was zo aardig om de studenten op de foto te zetten. En mede daarom spraken de organisatoren van een zeer geslaagde actie.

XB

Van Deutekom, eerder dit schaatsseizoen even Nederlands recordhouder op de 1500 meter, had na afloop van haar race geen verklaring voor haar tegenvallende tijd.

Met een tijd van net boven de twee minuten was ze vijf seconden langzamer dan de winnares, de Canadese Klassen. Irene Wust, die dit najaar het Nederlands record van Van Deutekom overnam, legde beslag op het brons.

Vorige week verspeelde Van Deutekom haar beste kans op een medaille door in de kwartfinale van de ploegenachtervolging te verliezen van Duitsland. De Nederlandse ploeg eindigde uiteindelijk als zesde.

Van Deutekom zal met genoegen terugkijken op het schaatsseizoen dat haar verrassend van Nederlandse middelmaat naar de mondiale schaatstop bracht. Maar na het goede voorwerk had ze van de Olympische Spelen waarschijnlijk net iets meer verwacht.

XB

Sommige exemplaren uit de collectie dreigden te scheuren, andere waren door temperatuurwisselingen vervormd. De levensechte wasmodellen van hoofden, hersenen, armen, benen en enkele rompen zijn zo’n 150 jaar lang gebruikt als lesmateriaal voor geneeskundestudenten. Van de 183 anatomische modellen die Koning gemaakt heeft zijn er slechts vijftig bewaard gebleven. Vanaf 22 juni zijn die te zien in het museum.

De wasmodellen zijn zo uniek dat er eerst expertise opgebouwd moest worden om de restauratie te kunnen beginnen. De twee restauratoren, J.W. Pette en A. Koster, hebben onder meer een studie verricht naar de wasmodellen van het Weense Josephinum. De afdeling radiologie van het UMC Utrecht maakte een CT scan van een wasmodel om de interne structuren te bestuderen.

‘Prosector’ Petrus Koning maakte de modellen in opdracht van hoogleraar Jan Bleuland (1756 - 1838), die een complete onderwijscollectie verzamelde, met daarin ook anatomische preparaten en plaatwerken. Bleuland leidde Koning persoonlijk op tot 'voorsnijder’. Die raakte zo bedreven in de anatomie dat hij het tot chirurgijn en stedelijk heelmeester wist te brengen.

Morgen verschijnt er een speciale lustrumeditie van het Ublad, met daarin veel verhalen over de 370-jarige universitaire geschiedenis. Ook de wasmodellen van Koning krijgen in die special een plek.

AH

De literatuurgeschiedenis moet een opvolger worden van het befaamde Knuvelder Handboek dat gedurende vijftig jaar het toonaangevende overzicht is geweest van de vaderlandse letteren. De nieuwe geschiedenis bestaat uit acht delen, waarvan de eerste twee nu verschijnen: deel 1 van de hand van Van Oostrom (tot 1300) en deel 8 over de moderne literatuur (1945-2005), geschreven door Hugo Brems. Die twee delen worden overmorgen aan de prinsessen overhandigd in de Grote Kerk te Breda.

De nieuwe reeks, een initiatief van de Nederlandse Taalunie, is niet alleen wetenschappelijk maar nadrukkelijk ook bedoeld voor een groter publiek. De UU-hoogleraar Van Oostrom, tevens president van de KNAW, neemt het tweede deel (1300 – 1400) ook nog voor zijn rekening. Van Oostrom ontving eerder de Spinozaprijs, en voor zijn boek Maerlants Wereld de AKO-lteratuurprijs.

Op dinsdag 28 februari om 19.30 uur houdt Van Oostrom over zijn eerste deel van de nieuwe literatuurgeschiedenis een lezing bij boekhandel Broese in de binnenstad. (5,- euro, kaarten via www.broese.net).

AH

Huilend kroop Jeannette Pennings uit de bobslee. Ze hield aan de crash, veroorzaakt door een stuurfout van Broeders, een pijnlijke schouder over.
Het mislukken van de Olympische race viel Pennings waarschijnlijk nog zwaarder. Broeders en Pennings gingen niet meer van start in de tweede run. Volgens ANP-berichten omdat ze te geemotioneerd waren.

Vier jaar lang trainden Pennings en Broeders voor de wedstrijd nabij Turijn. In het ublad vertelde Pennings vorige week dat de Olympische Spelen weleens haar afscheid van de bobbaan zouden kunnen zijn. In april begint ze aan haar co-schappen diergeneeskunde.

XB

De diepzinnige tekst van lichtartiest Cerith Wyn Evans moet bezoekers van het nieuwe Hijmans van den Berghgebouw opmerkzaam maken op het ongeveer tien jaar oude voormalige onderwijsgebouw van de faculteit Geneeskunde, waar het voor is gebouwd. Het naar de eerste medisch hoogleraar Van Straten genoemde gebouw herbergt op dit moment vooral onderzoekers op het gebied van de genetica.

Op de vraag wat Evans met de tekst bedoeld zou kunnen hebben, kreeg het digitale Hijmans van den Berghbericht tot nu toe 23 reacties van lezers. Een grote meerderheid koos voor de interpretatie dat elke dag een unieke belevenis is. Twee inzenders vonden ‘Een ezel stoot zich in het algemeen geen twee maal aan dezelfde steen’ een meer voor de hand liggende verklaring. Iedereen was het er echter over eens dat de kunstenaar in geen geval bedoeld kan hebben dat lotsbeschikking een wankel begrip is.

EH

De studenten werden eind vorig jaar overvallen door het besluit van de faculteit Geesteswetenschappen. Volgens het faculteitsbestuur is het stopzetten van de opleidingen onontkomelijk gezien de financiële situatie. Beide talen trekken te weinig studenten en passen ook niet in het op Zuid- en West-Europa gericht profiel.

Studenten worden nu geacht vanaf 1 september in Leiden te gaan studeren. Een onjuiste, en in ieder geval onpraktische oplossing, menen de studenten. Zij verzamelen zich woensdagmiddag om drie uur bij het CIM op de Kromme Nieuwegracht om met een protestactie hun afkeer van de gang van zaken kracht bijzetten. De bedoeling is ook het faculteitsbestuur een petitie aan te bieden.

XB

De groei blijkt uit cijfers van de IB-Groep over de instroom aan de universiteiten. In 1999 gingen ongeveer elfduizend hbo’ers na hun afstuderen naar de universiteit. In 2004 waren dat er al negentienduizend. De groeispurt begon met de invoering van het bamastelsel in 2002.

In de data zitten wat onnauwkeurigheden. Zo wordt de instroom van hbo’ers in schakelklassen niet apart geregistreerd. Universiteiten schreven schakelstudenten tot 2004 in als bachelor- of masterstudenten, of registreerden hen niet. Evenmin valt uit de cijfers van de IB-Groep af te leiden of de hbo-doorstromers hun wo-opleiding even vaak afmaken als in het verleden.

Het aantal hbo-afgestudeerden dat aan het eerste jaar van een wo-studie begint is volgens de statistieken van 11.000 naar 14.000 gegroeid. Het lijkt er op dat die groei veroorzaakt is doordat veel universiteiten ‘schakelklassers’ als bachelorstudenten inschreven. In 2005 mag dat niet meer van staatssecretaris Rutte; de universiteiten krijgen namelijk geen bekostiging voor de schakelklassers.

Het leeuwendeel van de groei komt dus voor rekening van de masteropleidingen, waar in 2004 zo’n vijfduizend hbo-studenten instroomden. Voor het huidige collegejaar staat de teller inmiddels op 5300.

HOP

COPD, de chronische longziekte die beter bekend is onder de namen bronchitis en longemfyseem, wordt veroorzaakt door roken. De schadelijke stoffen in sigarettenrook breken het bindweefsel van de longblaasjes af, waardoor deze verdwijnen en niet meer optimaal functioneren. De snelheid waarmee de afbraak van de longen bij patiënten met longemfyseem voortschrijdt, is echter zo groot dat die niet uitsluitend door dit mechanisme kan worden verklaard.

Op zoek naar een oplossing van dit raadsel ontdekten Folkerts en Nijkamp dat bij de beschadiging van longblaasjes bindweefselfragmenten vrijkomen, die ontstekingscellen activeren en naar de longen toetrekken. Gevolg hiervan is een verdere aantasting van de al beschadigde longblaasjes, waardoor weer nieuwe bindweefselfragmenten worden gevormd. Doordat die op hun beurt nieuwe ontstekingscellen activeren, ontstaat een zichzelf versterkend vliegwieleffect, dat de longen van rokers in versneld tempo kan afbreken.

De onderzoekers publiceerden hun vondst deze week in het gezaghebbende Nature Medicine on line. Zij hebben niet alleen de samenstelling van het schadelijke bindweefselfragment opgehelderd, maar ook de receptor gekarakteriseerd die zorgt voor het activeren van de ontstekingscellen. Met name die laatste vondst biedt volgens de Utrechtse farmacologen goede aanknopingspunten voor het ontwikkelen van een nieuw geneesmiddel tegen longemfyseem, op dit moment in Europa doodsoorzaak nummer drie.

EH

De studenten zullen in alledrie de steden studeren. Waar ze hun scriptie schrijven, mogen ze zelf weten. Ze mogen hun afstudeerproject ook bij een bedrijf uitvoeren. De drie instellingen zouden het liefst een gezamenlijk diploma uitreiken, maar dat is momenteel nog niet mogelijk.

"De huidige Nederlandse wetgeving staat dat niet toe, maar het is wel een streven van de Bologna-verklaring", zegt een woordvoerder. "We hopen dat de nieuwe Wet op het Hoger Onderwijs die mogelijkheid zal bieden." De nieuwe wet ligt ter beoordeling bij de Raad van State. Het ministerie wil daarom niet zeggen of zo'n gezamenlijk diploma mogelijk wordt.

HOP