Nieuws

Gedragscode persoonsgegevens

Dat hebben universiteitenkoepel VSNU en de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) afgesproken in een speciale gedragscode, die met onmiddellijke ingang voor alle onderzoekers aan universiteiten geldt.

Met de gedragscode hebben VSNU en KNAW de regels van de wet bescherming persoonsgegevens willen vertalen naar de beroepspraktijk. Persoonsgegevens worden regelmatig gebruikt bij onderzoek. Het gaat om zeer uiteenlopende data: van belastingaanslagen tot gezondheidsgegevens.

Naleving van de code wordt meegenomen in de beoordeling van onderzoeksgroepen. Naast richtlijnen over het onherkenbaar maken van individuen legt de code onderzoekers onder meer de verplichting op om persoonlijke informatie alleen te gebruiken voor de wetenschap, en niet voor nevenactiviteiten.

HOP

Zonder diploma aan de slag als cardioloog

De student heeft in Utrecht wel zijn examens afgerond, maar hij heeft waarschijnlijk nooit een afsluitende wetenschappelijke stage gelopen. De opleiding geneeskunde heeft in ieder geval nooit een verslag daarvan ontvangen. Volgens onderwijsdirecteur prof.dr. Hans van der Donk is de wetenschappelijke stage van tenminste tien weken een essentiële voorwaarde voor het ontvangen van een artsendiploma.

Het ziekenhuis in Zwolle neemt alle verantwoordelijkheid voor de fout op zich. Isala had de man wel herhaaldelijk om zijn bul gevraagd, maar liet zich afschepen met smoezen. De Utrechtse opleiding treft geen blaam. 'Voor ons is het gewoon een student die zijn studie niet heeft afgemaakt', aldus Van der Donk.

Het ziekenhuis zegt dat patiënten niet de dupe zijn geweest. Van lacunes in de kennis van de man was geen sprake. Overigens zou de student formeel gewoon in Utrecht kunnen aankloppen om toch een wetenschappelijke stage beoordeeld te krijgen.

xb


hoe kan dat nou?

De betonschaar of de zachte hand

Zeg Elsemiek Kemkes, stafmedewerker vervoersmanagement van de UU, bij het Van Unnikgebouw staat al weken een bord dat waarschuwt dat fietsen worden verwijderd. Nog weinig van gemerkt.

"De laatste maanden werd het steeds drukker met fietsen op die plek. Ze stonden vaak tot op de stoep en soms zelfs op het fietspad. Zeker met alle werkzaamheden in dat gebied vonden wij dat gevaarlijk. Daarom dat bord. We treden ook zeker op tegen dat soort excessen. Maar we willen vooral duidelijk maken dat fietsen onder het Langeveld of onder het Educatorium dienen te worden gestald. Tegelijkertijd willen we ook in de toekomst niet rigide optreden tegen mensen die bij een kort bezoek toch hun fiets voor de deur neerzetten. De kunst is nu om daar een evenwicht in te vinden."

Het ziekenhuis verwijderde onlangs wel rigoreus fietsen. Jop de Vrieze, student biomedische wetenschappen, jij verbaast je met terugwerkende kracht?

"Tijdens de bouw van het nieuwe onderwijsgebouw was het voor studenten improviseren bij het stallen van hun fietsen. De brandweer heeft in die periode alle fietsen voor het Stratenum met veel machtsvertoon weggehaald. Het argument was steeds dat de toegang tot het gebouw vrij moest zijn bij calamiteiten. Daar had ik destijds wel begrip voor. Maar nu hebben ze op exact dezelfde plek permanente fietsenrekken neergezet. Lekker consequent. Ik bedenk me voortaan wel twee keer wanneer ze me 'voor de veiligheid' vragen iets te doen."

UMC-brandweer, hoe kan dat nu?

"Dat zou ik niet weten. Daarvoor kunt u misschien beter bij persvoorlichting van het UMC zijn."

UMC-perswoordvoerder ...?

"U moet bij gebouwbeheer en -inrichting zijn."

UMC-gebouwbeheer en -inrichting?

"Fietsenrekken? Nee, daar weet ik werkelijk niets van."

UMC-perswoordvoerder ...?

"Vreemd. Vervoer- en mobiliteit proberen dan maar."

UMC-vervoer en mobiliteit ...?

"Nee, sorry. Dit zegt mij helemaal niets."

webnieuws

Het doctoraal

Diergeneeskunde top

Het diergeneeskundig onderzoek in Utrecht is het beste van heel Europa. Dat blijkt uit een visitatierapport van een internationale commissie dat vandaag wordt gepresenteerd. Volgens de commissie behoren zowel het onderzoek als het onderzoeksmanagement tot de wereldtop. De bevindingen komen overeen met die van het gerenommeerde instituut Thomson/isi dat vorig jaar uitkwam. Dat positioneert de faculteit op de vierde plek van meest geciteerde diergeneeskundige instituten in de wereld.

Kosten leerrechten

De invoering van het leerrechtensysteem zou hbo en wo jaarlijks 45 miljoen euro aan extra administratie kosten. Dat blijkt uit onderzoek van adviesbureau Berenschot. De onderwijsinstellingen willen deze kosten - die duizend voltijdbanen in gevaar kan brengen - niet voor hun rekening nemen. Naast de jaarlijkse kostenpost zou met de eerste invoering van het stelsel eenmalig nog eens 28 miljoen euro gemoeid zijn. Bij leerrechten loopt het budget van instellingen grotendeels via de studenten. Die kunnen dan elk half jaar van opleiding switchen en zelf de bekostiging meenemen. Volgens het ministerie van OCW zou de invoering van dit stelsel in combinatie met de nieuwe wet op het hoger onderwijs voor minder bureaucratie zorgen._Maar Berenschot voorziet dus een toename.

Te weinig slaap

Wie de prestaties van studenten wil verbeteren, moet de colleges en werkgroepen 's morgens een paar uur later laten beginnen. "Er zullen meer studenten komen, die zich bovendien beter concentreren", voorspelt Utrechts slaaponderzoeker Victor Spoormaker. Studenten slapen naar schatting per nacht meer dan een uur te weinig. Ze hebben ongeveer acht uur slaap nodig, terwijl ze maar zes à zeven uur halen. "Ze gaan laat naar bed en moeten weer vroeg op. Om van hun alcohol-inname maar te zwijgen: die zorgt ervoor dat ze gefragmenteerd en minder diep slapen."

Zilveren Ruckstuhl

Meerkampster Karin Ruckstuhl (25) is vorige week tweede geworden tijdens het wereldkampioenschap indoor in Moskou. Voor de aio geofysica was het haar eerste medaille op een groot kampioenschap. Met goede optredens bij het hoogspringen, het kogelstoten en op de 800 meter, wist Ruckstuhl de mindere prestaties bij het verspringen te compenseren.

Miljoenen voor nanomedicijnen

"Een nanomedicijn bestaat uit een farmacon - de werkzame stof - en een zogeheten carrier of drager, die ervoor zorgt dat het middel op de juiste plaats terecht komt", zegt Storm. "Onder de noemer drug targeting doen wij bij onze groep al enige tijd fundamenteel onderzoek naar effectieve dragers en daarbij spelen nanomaterialen een steeds grotere rol. In feite zijn een aantal nanomedicijnen (met een omvang van pakweg tien tot 150 nanometer) al sinds 1990 op de markt, maar om optimaal gebruik te kunnen maken van de kracht van de werkzame stof hebben we meer en betere dragers nodig. Doel van de Brusselse subsidie is om het onderzoek daarnaar een krachtige impuls te geven."

Binnen het consortium zal zowel worden gestreefd naar de ontwikkeling van geheel nieuwe dragers als naar het klinisch testen van veelbelovende nanomedicijnen. Daarbij gaat het met name om middelen die zijn gericht op het genezen van kanker en de ontstekingsziekten reuma, multiple sclerose en de ziekte van Crohn. Een interessant aspect van nanocarriers is dat zij bestaande farmaca een nieuw leven kunnen bezorgen, aldus Storm. "Neem corticosteroïden. Die zijn van oudsher bekend als ontstekingsremmers, maar in de vorm van nanomedicijnen blijken ze nu ook heel effectieve antitumormiddelen te zijn. In nanovorm kunnen corticosteroïden zo diep in de tumor doordringen dat ze de groei kunnen stoppen. Het gebruik van nanotechnologie in de farmaceutische wetenschappen en de geneeskunde, is een grote stap voorwaarts. Het is heel goed dat Utrecht op dit gebied zo voorop loopt."

even kort

UU strijdt mee in Universiteitsquiz 2006

Hoe ben je in het team terecht gekomen? "Om eerlijk te zijn had ik nog nooit van de quiz gehoord, totdat de programmacošrdinator van mijn master erover vertelde. Zij heeft mij voorgedragen. Er waren een aantal kandidaten gevraagd, vier kwamen op gesprek bij de VPRO, onder wie ik. Na het gesprek bleven er drie over."

Hoe zit de quiz in elkaar? "In totaal zijn er vier onderdelen. Er is een algemene ronde met algemene vragen. Verder krijgen we een week van tevoren een stelling binnen die ŽŽn van ons tijdens de quiz in twee minuten moet verdedigen. Gelukkig hoef ik dat waarschijnlijk niet te doen. Het is een opdracht die de anderen beter ligt. Daarnaast is er een ronde waarin vragen worden gesteld door vakspecialisten over het afstudeeronderwerp of stageonderzoek van de deelnemers. In de vierde ronde moeten we zo snel mogelijk van A naar B zien te komen en tussen alle bedrijven door ook nog vragen beantwoorden."

Wat dacht je toen je was geselecteerd? "Ik was meteen enthousiast. Ik had zo'n zelfde soort quiz al eens op de BBC gezien en het leek me wel leuk en grappig om zelf ook mee te doen. Het gaat er natuurlijk uiteindelijk wel om wie de beste is, maar je wordt niet afgezeken als je een keer iets niet weet."

Hoe ga jij je voorbereiden?"Dat vind ik heel lastig. Een groot deel gaat over de algemene kennis die je zou moeten bezitten. Maar hoe bereid je je daar nou op voor? Het kan over alles gaan, van geschiedenis en politiek tot spelling en literatuur. Ik lees de kranten maar extra goed door, denk ik. Voor de vragen over mijn stageonderzoek hoef ik me niet extra voor te bereiden. Het onderzoek gaat over de regulatie van de energiebalans en het eetgedrag. en daar ben ik al elke dag mee bezig."

Heb je er een beetje vertrouwen in? "Wel in de ronde over mijn stage. De algemene ronde vind ik vooral erg spannend. Daar komt bij dat het allemaal op televisie te zien is. Ik hoop maar dat ik geen blunders maak, anders ziet heel Nederland het. Maar we gaan uiteraard voor de overwinning!"

analyse

Medewerkersmonitor dwingt college tot actie

Voer genoeg kortom voor analytici in het Bestuursgebouw, maar toch vallen uit de resultaten ook zonder nadere interpretatie al wel conclusies te trekken. Zo wordt het beeld bevestigd van de UU als goede werkgever. Een grote meerderheid van de respondenten gaat met plezier naar het werk, de UU kent goede arbeidsvoorwaarden en men heeft door de bank genomen aardige, behulpzame collega's. Opvallend is ook het sterk toegenomen aantal R&O-gesprekken, mede het gevolg van de actie die het college van bestuur naar aanleiding van de vorige peiling heeft ondernomen. Dat alleen al bewijst het nut van een monitor zoals deze.

In twee belangrijke opzichten bevestigt de nieuwe peiling de kritiek die het personeel ook vijf en drie jaar geleden ventileerde. Ondanks alle investeringen van de laatste jaren is er nog steeds veel onvrede over de beschikbare faciliteiten. Zo is bijna de helft van de docenten ongelukkig met de ruimtes waarin zij hun onderwijs moeten geven, en zijn bijna evenveel wp'ers ontevreden over hun bedrijfsrestaurant.

Nog zorgelijker is echter de vrijwel gelijk gebleven ergernis van medewerkers over hun chefs. Het is duidelijk dat hoogleraren en andere leidinggevende functionarissen aan de universiteit vooral op inhoudelijke gronden worden aangesteld, maar als veertig procent van de medewerkers regelmatige feedback mist en klaagt dat er nooit met hen over hun ontwikkelingsmogelijkheden wordt gesproken, dan is er toch iets mis in de leiding van de zo geprezen UU.

Het college van bestuur verdient een compliment voor het feit dat via de monitor onbarmhartig de vinger op zere plekken wordt gelegd. Maar nu geldt dan ook: noblesse oblige of in sportjargon: geen woorden maar daden. Met dezelfde daadkracht waarmee het college op dit moment veel andere kwesties aanpakt, moeten ook deze knelpunten snel uit de wereld worden geholpen.

wetenschap

Terschelling

Bloedplaatjes

Dankzij een vinding van Bahram Alamdary Badlou kan donorbloed in de toekomst aanzienlijk langer worden bewaard. Omdat de bloedplaatjes in het bloed maar een houdbaarheid van vijf dagen hebben, moet donorbloed op dit moment binnen die termijn worden gebruikt. Door de bloedplaatjes in een soort kunstmatige slaap te brengen, waarin zij minder vatbaar zijn voor koude en bacteriegroei, verlengde de Utrechtse promovendus hun levensduur tot achttien dagen. Omdat bloedbanken dankzij de vinding van Badlou veel flexibeler met bloedplaatjes kunnen omgaan, kan zijn vinding op Europees niveau jaarlijks tot een besparing van vijfhonderd miljoen euro leiden.

Idols versus Songfestival

"Voor het Songfestival was het niet raak dit weekeinde. De kijkcijfers vielen tegen in vergelijking met andere jaren. Dat had deels te maken met het samenvallen met de Idolsfinale in hetzelfde weekend. Als je zaterdag de hele avond Idols hebt zitten kijken, heb je weinig zin meer in nog meer zang de volgende avond. De kijkcijfers van Idols waren weer hoog. Drie miljoen kijkers waren er vanaf acht uur. Naar de uitslag om half elf keken nog eens een half miljoen mensen meer. Dat is 23 procent van de totale bevolking boven de vijf jaar, en bijna 45 procent van de televisiekijkers op dat moment. Op voetbal na zijn er nauwelijks televisieprogramma's die dat weten te bereiken. Het Songfestival een dag later had een marktaandeel van slechts veertien procent. Dat is niet het bereik dat voor de adverteerder altijd even interessant is."

Heeft de ouderwetse formule van het Songfestival afgedaan?

"De muziekcultuur onder jongeren is veranderd. Ze laten zich er niet op voorstaan dat ze uit Nederland komen, maar benadrukken eerder dat ze opgaan in een internationale cultuur. Een Nederlander die liedjes staat te zingen voor zijn land, dat spreekt daardoor niet meer zo aan. Daarnaast is het soort liedjes en de presentatie op het festival behoorlijk ouderwets. Daar tegenover staat Idols, een blijvende succesformule door de dramaturgie van het programma: het werkt vanaf het begin naar de uitslag toe. Daarnaast is de marketing ervan heel slim. De pr-machine voor Idols is gigantisch, heel Nederland wordt gewezen op het bestaan van de aspirant-artiesten. De andere netten die bij dochterbedrijven van de Bertelsmann-Group horen en de radiozenders van dezelfde onderneming doen aan cross promotion, zij maken reclame voor het programma. De kranten schrijven erover, op het schoolplein wordt erover gepraat. Het doet het goed bij de favoriete doelgroepen van adverteerders, jongeren en mensen tot 35 jaar. Het is ook een spannend verhaal, een soort Assepoester sprookje dat suggereert dat iedereen een ster kan worden."

De muziekindustrie heeft met Idols een blijvend kassucces te pakken?

"Op meer dan ŽŽn manier. Het is een geniale opzet waarbij de industrie een soort marketingtest uitvoert op televisie. De meest gehoorde zin zaterdagavond was ook 'Stem nu, dan bepaal jij welke cd je maandag in de winkel kunt kopen'. Bij Idols blijkt welke zanger of zangeres het beste zal aanslaan bij het publiek. En het publiek betaalt er nog voor om dat te mogen bepalen ook. De muziekindustrie verdient er dubbel aan."

Hoe komt het dat het lang niet altijd de beste zangers zijn die in de finale terechtkomen?

"Vooral de leeftijdscategorie tussen tien en twintig bepaalt wie er gaat winnen, zij stemmen het meest. Die jongeren kijken meer naar de manier waarop iemand overkomt dan of hij of zij kan zingen. Zo kon het gebeuren dat in de eerste versie Hind, degene met de beste zangcapaciteiten, toch maar derde werd. Het verschil tussen de leeftijdsgroepen was goed te zien bij de stemmen die binnenkwamen via de ouderwetse telefoon. Met name kijkers van boven de dertig stemmen op die manier, en zij kozen vaker voor Hind. Maar er waren veel meer sms'jes van jongeren, en die gaan over wie zij het leukst vinden. Dit jaar waren de jongens die meezongen wat ouder en niet zo 'lief', als ik mijn buurmeisjes moet geloven. Zo kon het gebeuren dat er twee vrouwen op de eerste en tweede plaats zijn beland. Dat is dan echt een kwestie van capaciteit."

Consumentenfuik Idols heeft meer toekomst dan het achterhaalde Songfestival?

"Het Songfestival is een instituut dat niet verdwijnen zal. Maar dit soort rituele evenementen wordt minder. In de toekomst zullen programma's die meer participatie van de kijker verwachten populairder zijn. Binnen tien jaar is alles digitaal en stem je met je afstandbediening op wie er volgens jou moet winnen. Ondertussen worden al die data geregistreerd om te verkopen aan de adverteerders. Zo lever je de provider als kijker interessante gegevens waar hij weer aan kan verdienen. En daar betaal je ook nog voor."

tam tam

Je zou het misschien niet verwachten, maar technische studenten zijn niet alleen slim, maar ook heel sociaal. Dat hebben de studenten van de Universiteit Twente bewezen. Ze zijn niet alleen de intelligentste studenten van Nederland, ze scoren gemiddeld ook nog eens het hoogst op emotionele intelligentie (EQ). Dit meldt het weekblad UT. De studenten hebben samen met nog 16.000 studenten meegedaan aan een test op www.qmasters.nl. Zowel bij de IQ-test als de EQ-test behaalden de Twentse studenten de tweede plaats. Overall behaalden ze de hoogste score. Utrechtse studenten kunnen minder goed met emoties omgaan. De UU haalde niet eens de top tien. Als dat maar goed gaat tijdens de Universiteitsquiz waar Utrecht en Twente het tegen elkaar moeten opnemen.

Minder slim was een student Technische Informatica uit Eindhoven. Hij mag voor straf een jaar lang niet deelnemen aan tentamens, omdat hij voor de tweede keer betrapt is op fraude. Volgens het Eindhovense universiteitsblad Cursor constateerde het automatische controlesysteem PEACH dat een programmeeropdracht van de student waarschijnlijk grotendeels jatwerk was.

De Eindhovense fraudeur is niet de enige student die men liever ziet gaan dan komen. In Maastricht zijn zelfs niet-frauderende studenten niet welkom. Buurtbewoners hebben bij de gemeente 127 bezwaren ingediend tegen de komst van studentenvereniging Circumflex in hun wijk. De buurtraad denkt echter dat de bewoners puur eigenbelang voor ogen hebben om te protesteren. Ze zijn volgens de raad bang voor waardevermindering van hun huis.

Zolang het geen studenten van de Leidse studentenvereniging Minerva zijn, hebben de buurtbewoners nog niet te klagen. Sinds september zijn minstens vier leden ernstig mishandeld door clubgenoten. Mogelijk is er tijdens een feest ook een 18-jarige scholiere aangerand. Dat meldt het Leidse universiteitsblad Mare. Het blad baseert zich op anonieme gesprekken met een aantal leden van de vereniging, die vinden dat 'het uit de hand loopt' op Minerva. De verenigingsvoorzitter bevestigt het geweld en zegt dat een onafhankelijke commissie de zaken onderzoekt en eventueel straffen oplegt. Vooralsnog is geen van de daders door de studentenvereniging geroyeerd. Wel zijn er schorsingen opgelegd van een week tot 85 dagen. De politie is op de hoogte van een aantal mishandelingen en arresteerde acht Minervanen die na verhoor weer werden vrijgelaten. Slechts twee slachtoffers hadden aangifte gedaan.