Op diezelfde zondag zal hoofdredacteur Arjeh Kalmann van UN/AD bekend maken wie winnaar is geworden van de Publieksprijs 2005.

In de afgelopen maand juli is er een tentoonstelling in het stadhuis geweest — gemaakt door architectuurcentrum Aorta — over de negen genomineerden voor beide, tweejaarlijkse prijzen. Inwoners van Utrecht konden op die expositie hun stem uitbrengen voor de Rietveldprijs.

Eerder wonnen van de UU al het Educatorium van architect Rem Koolhaas, het door Koen van Velsen verbouwde Universiteitsmuseum aan de Lange Nieuwstraat en de Basketbar van NL-Architects de Rietveldprijs.

De Stichting Rietveldprijs wordt onder meer ondersteund door de gemeente, de universiteit, UN/AD, Aorta en het Stimuleringsfonds voor architectuur.

AH

Dat blijkt uit de rapporten van twee internationale visitatiecommissies die het onderzoek van Letteren dit najaar in opdracht van de Universiteit Utrecht hebben doorgelicht. Beide commissies zijn vol lof over het onderzoek in respectievelijk het Utrecht Institute of Linguistics (UiL-OTS) en het OGC.

Vooral de Utrechtse taalkundigen, die op drie van de vier beoordeelde criteria de maximale score (een 5) krijgen, worden overladen met lof. Drie van de zeven onderzoeksgroepen scoren zelfs op alle vier criteria dat hoge cijfer. Alleen de maatschappelijke relevantie van het onderzoek in het UiL-OTS laat volgens de commissie iets te wensen over.

Ook de OGC-commissie is dik tevreden over de aangetroffen kwaliteit. Het groeiende aantal vrouwelijke onderzoekers wordt zeer positief beoordeeld, maar problematisch is het gebrek aan culturele en etnische diversiteit bij staf en studenten. Grote zorgen maakt deze commissie zich over het feit dat de onderzoekstijd als gevolg van het grote aantal studenten onder zware druk staat.

Om dit probleem te ondervangen adviseert zij de subfaculteit om meer promovendi onderwijs te laten geven. Ook zouden full-time docenten moeten worden ingezet in de bachelor periode. Onderzoekers moeten elke vier jaar minstens een half jaar met onderzoekssabbatical kunnen. Een andere revolutionaire aanbeveling is om gepromoveerde ud’s en uhd’s het recht te geven om als promotor op te treden. Dat zou de weinige hoogleraren een beetje ontlasten, denkt de commissie.

EH

zie voor de volledige rapporten: www2.let.uu.nl/Solis/homelet/onderzoek/index.htm

Met deze afspraak geven de HU en de UU een nadere invulling aan hun vorig jaar gesloten samenwerkingsovereenkomst. Centraal daarin stond het voornemen om de komende jaren vijftig hogeschooldocenten aan de universiteit te laten promoveren. Ook hierover zijn deze week nieuwe afspraken gemaakt.

Overeengekomen is dat lectoren van de HU het initiatief nemen door een onderwerp voor een promotietraject aan te dragen. Dat wordt vervolgens aan de universiteit voorgelegd, waar wordt gekeken bij welke faculteit de promotie het best kan plaatsvinden. Ook wordt beoordeeld of het voorstel in voldoende mate aansluit bij de expertise binnen de faculteit. De decaan draagt vervolgens een promotor voor, die samen met de lector een projectvoorstel maakt.

Pas daarna stelt de lector een promovendus voor aan de decaan. De lector van de HU wordt de dagelijkse begeleider van de promovendus, die een plaats krijgt binnen een van de zes universitaire graduate schools. De verwachting is dat er in 2007 ongeveer 50 promovendi aan de slag zullen zijn.

Ook op onderwijsgebied zijn universiteit en hogeschool elkaars preferred partner. Zo zijn er premastertrajecten voor hogeschoolstudenten die willen instromen in een universitaire master, terwijl UU-studenten een hbo-minor kunnen volgen. Daarnaast staat een gezamenlijk studieloopbaantraject op stapel en een loket voor studenten die willen overstappen van hogeschool naar universiteit of andersom.

EH

In de Top 20 over 2005 is Maarten van Rossem, vergeleken met 2004, een plaatsje gezakt naar drie. Op de eerste plaats staat de geschiedschrijver van Wereldoorlog II Loe de Jong, op de tweede plaats staat Geert Mak — mede dankzij zijn pamflet ‘Gedoemd tot kwetsbaarheid’, waarin hij de discussie over Nederland in crisis na de moord op Van Gogh aanzwengelde.

Universiteitshoogleraar in Utrecht en KNAW-voorzitter Frits van Oostrom komt vanuit het niets op een 15e plaats binnen, waarschijnlijk vanwege zijn rol als voorzitter van de ‘canon-commissie’, die moet gaan vaststellen wat alle Nederlanders dienen te weten over hun geschiedenis en cultuur.

De historicus Jan Peter Balkenende, die vorig jaar nog op een 16e plaats stond, is helemaal uit de Top-20 verdwenen. Dat geldt ook voor ‘mister conservatisme’ Bart Jan Spruyt, die vorige jaar nog op 11 stond.

Het Historisch Nieuwsblad stelt elk jaar de Top-20 samen in samenspraak met deskundigen en journalisten. Die van 2005 is verschenen in het decembernummer van het blad.

AH


De Top-10 voor 2005, met tussen haakjes de stand van 2004

1.Loe de Jong (12)
2.Geert Mak (1)
3.Maarten van Rossem (2)
4.Arie van Deursen (5; emeritus VU)
5.James Kennedy (4; hoogleraar hedendaagse geschiedenis, VU)
6.Henk Wesseling (7, emeritus Leiden)
7.Thomas von der Dunk (8, zoon van emeritus UU-historicus Hermann)
8.Frank Westerman (18; auteur AKO-genomineerd boek El Negro)
9.Ad van Liempt (6; eindredacteur TV-programma Andere Tijden)
10.Jan Blokker (13; Volkskrant, schreef samen met zijn 2 zoons ‘Het vooroudergevoel')

De vijf behoren tot de 23 gelukkigen die dinsdag 20 december van minister Van der Hoeven een Casimirsubsidie krijgen overhandigd. Met deze subsidies van NWO moet de mobiliteit van onderzoekers worden vergroot en meer uitwisseling tussen bedrijven en kennisinstellingen tot stand worden gebracht. Dit ten behoeve van het beter benutten van kennis en talent en het vergroten van de carrièrekansen voor onderzoekers. Het programma wordt gefinancierd vanuit het nationale Deltaplan Bèta Techniek.

In totaal dienden 151 onderzoekers een aanvraag in. De 23 geselecteerde voorstellen ontvangen maximaal 160.000 euro. In totaal is er drie miljoen euro te verdelen. Een deel van de gehonoreerden is werkzaam in het bedrijfsleven en gaat onderzoek doen aan een universiteit, een ander deel gaat van universiteit naar bedrijf.

Hieronder de Utrechtse projecten zoals ze staan vermeld op de site www.nwo.nl.

Van UU naar bedrijfsleven:
Vinger aan de pols bij zieke planten
Ing. S.C.(Sharon) Mithoe (v), AIO, UU (Moleculaire Genetica) - Genetwister Technologies B.V.
Als planten worden aangevallen door ziekteverwekkers treden er veranderingen op in specifieke eiwitten. Deze eiwitten worden bestudeerd om meer inzicht te krijgen in het afweermechanisme van zieke planten. Een eenvoudige testmethode wordt ontwikkeld om verliezen door plantenziekten te beperken.

Magnesium: hoe kleiner hoe beter!
P.B. (Paul) Radstake BSc (m), AIO, UU (Anorganische Chemie) - Shell Global Solutions International B.V.
Voor een waterstofeconomie lijkt magnesium een geschikt materiaal om waterstof in op te slaan. Een probleem is dat de waterstof pas bij 300°C weer vrijkomt. Er wordt onderzocht of dit probleem kan worden opgelost door kleine magnesiumdeeltjes te gebruiken.

Zekerder onder de grond
Dr. ir. C.W.J (Cas) Berentsen (m), Wetenschappelijk medewerker, UU - Shell International Exploration and Production B.V.
Voor oliewinning- en milieuveiligheidsstudies moet de ondergrondse stroming zo nauwkeurig mogelijk worden weergegeven. Een goede kennis van de bodemstructuur is hiervoor vereist. Er wordt een statistische methode ontwikkeld om de ondergrond te representeren en de onzekerheid te kwantificeren.

Van bedrijfsleven naar UU:
Het temmen van het hart
Ir. P. (Peter) Oosterhoff (m), R&D-er, Vitatron B.V. - UMCU (Medische Fysiologie)
Een hart dat uit balans is, houdt uiteindelijk op met kloppen. We weten dat de elektrische signalen die het hart uitstuurt zo’n disbalans kunnen verraden. Onderzocht wordt of met die wetenschap een hartstilstand met een pacemaker kan worden voorkomen.

Een model voor wetenschappelijke publicaties
Drs. A. (Anita) de Waard (v), R&D-er, Elsevier B.V. - UU (Information and Computing Science)
Dit onderzoek wil het wetenschappelijk artikel geschikt maken voor het internet. Hiervoor wordt een retorische structuur ontwikkeld, die wetenschappers kunnen gebruiken bij het schrijven van artikelen. Deze structuur verbetert het zoeken en begrijpen van wetenschappelijke informatie. Testgebieden zijn de celbiologie en de archeologie.

XB

De studenten voegen zich donderdagmiddag op het Wed bij afgevaardigden van de vakbond FNV. Om vier uur wordt het startsein gegeven voor een drie uur lange kroegentocht eindigend op de Mariaplaats. Personeel van café’s, restaurants en andere horeca-gelegenheden zullen geïnformeerd worden over de ontwikkelingen rondom de nieuwe horeca-cao.

De bonden zijn zeer ontstemd over de dreigende flexibilisering van arbeidscontracten en slechtere beloning. De billboards met de tekst: u een fijne avond, ik een fatsoenlijke cao, zijn daarom prominent in het stadsbeeld aanwezig.

Volgens vice-voorzitter van de LSVb Stef van Beek is het niet vreemd dat de studentenvakbond zich ook ten behoeve van dit doel laat gelden. De Utrechtse actie donderdagmiddag is na Groningen de tweede in een reeks, waarbij alle grote studentensteden worden bezocht. De inkomsten uit bijbaantjes vormen volgens Van Beek een groter deel van het studentenbudget dan de karige studiefinanciering. Bovendien is gemiddeld twintig procent van de studenten in de horeca werkzaam. In steden als Utrecht en Leiden is dit percentage, naar wordt aangenomen, nog hoger.

XB

Meer info:
www.lsvb.nl
www.fatsoenlijkehorecacao.nl

De eindejaarsuitkering gaat met ingang van 2006 met één procent omhoog naar drie procent. Met Zilveren Kruis/Achmea hebben de universiteiten voor alle medewerkers, gepensioneerden en studenten een collectieve verzekering afgesloten, die op jaarbasis 950 euro gaat kosten. Overigens staat het individuele universiteiten vrij om naast deze overeenkomst een eigen deal sluiten met een zorgverzekeraar. Omdat de zorgpremies van de werkgevers omlaag gaan, krijgen de werknemers maandelijks een structurele loonsverhoging van twintig euro.

Onderhandelaar Arno Lammeretz van Abvakabo-FNV is zeer enthousiast over de deal. “Als ik de loonstijging koppel aan de collectieve zorgverzekering, kan ik constateren dat we een erg sterk resultaat hebben geboekt.” De cao voor universiteiten lijkt veel op de eerder gesloten overeenkomst in het hbo. Ook het hogeschoolpersoneel krijgt in april 2006 1,6 procent extra salaris. Maar in april 2007 moeten de hbo’ers het doen met 0,8 procent extra.

Aanvankelijk maakte Lammeretz zich zorgen over de onderhandelingen, omdat de universiteiten alleen wilden praten over loonsverhoging als daar minder vrije dagen tegenover zouden staan. “Dat zagen wij absoluut niet zitten, want dan is loonsverhoging een sigaar uit eigen doos. Bovendien kent de cao voor universiteiten al een regeling waarbij je vrije dagen kunt verkopen. Maar de VSNU heeft dat idee laten varen, en zodoende konden we vrij snel ter zake komen.”

Ook over de vergoeding van overuren zijn volgens Lammeretz goede afspraken gemaakt. “In de oude regeling kregen de werknemers van bijzondere universiteiten betere vergoedingen voor overwerk dan de mensen van openbare instellingen. Dat is rechtgezet: voor overwerk geldt straks een toeslag van veertig tot honderd procent, afhankelijk van het moment waarop er extra inspanningen worden verricht.”

HOP

Ook universitaire studenten collectief verzekerd

De collectieve verzekering voor universitaire studenten is één van de resultaten van de CAO-onderhandelingen tussen universiteiten en vakbonden die woensdag naar buiten is gebracht. Het nieuws wordt bevestigd door onderhandelaar Arno Lammeretz van Abvakabo FNV. Universiteitenvereniging VSNU en de bonden komen met deze collectieve verzekering tegemoet aan de lobby van de studentenbonden.

Lange onderhandelingen met zorgverzekeraars zullen niet nodig zijn geweest. De universitaire studenten krijgen van Zilveren Kruis/Achmea precies dezelfde zorgverzekering als hbo-studenten. Deze groep kreeg eind vorige maand al te horen dat ze zich collectief kunnen gaan verzekeren.

Marie-Louise Schonewille van de Uraad in Utrecht, is erg blij met het nieuws. "Dit is een heel mooi aanbod. In combinatie met de 150 euro extra studiefinanciering per jaar en de zorgtoeslag die maximaal 400 euro bedraagt, wordt de verzekering voor studenten zo toch betaalbaar." Schonewille sprak in de Uraad van vorige week nog haar zorg uit over het uitblijven van een collectief aanbod voor universitaire studenten. "Het is mooi dat het nu nog voor de kerst is geregeld. Nu weten alle studenten ten minste waar ze aan toe zijn."

De verzekering kost zonder enig eigen risico 950 euro per jaar. Met 500 euro eigen risico is dit jaarlijks 700,40 euro. Het meest uitgebreide aanvullende pakket van Zilveren Kruis/Achmea kost de studenten 166,80 euro per jaar. Voor de maximale tandartsverzekering betalen ze nog eens 180,60 euro. Maar dan ben je wel extreem verzekerd. Minder kan ook.

Een nieuwe verzekering is nodig omdat op 1 januari alle zorgverzekeringen vervangen worden door een basisverzekering waarvoor iedereen van 18 jaar en ouder ongeveer 1100 euro per jaar moet betalen. De basisverzekering van Zilveren Kruis valt dus goedkoper uit. Zorgverzekeraar CZ biedt studenten ook een speciale polis aan. De basisverzekering is wel duurder, maar de extraatjes zijn goedkoper. Zo krijgt elke student 100 condooms per jaar gratis van CZ, die hiervoor samenwerkt met Studenten.net en DFY condoms.

Werkgeversvereniging VSNU en AbvaKabo FNV hoopten woensdagmiddag klaar te zijn met de CAO-onderhandelingen. Helaas kon de drukker van het Ublad hier niet op wachten. Kijk voor het laatste CAO-nieuws onze website www.ublad.uu.nl.

Utrecht schrapt Turks en Nieuwperzisch

Echt verrassend was het besluit van de faculteit Geesteswetenschappen niet eens. Het noodlijdende letterenonderdeel staat onder grote druk om bezuinigingen door te voeren. En Turks en Perzisch vallen uit de toon binnen een faculteit die zich richt op de geschiedenis, taal en cultuur van West- en Zuid-Europa.

Samen met andere universiteiten was bovendien afgesproken de levensvatbaarheid van opleidingen tegen het licht te houden. De beide getroffen talen trekken zeer weinig studenten, Het aantal hoofdvakkers bedraagt niet meer dan vijftien. Dat er drastische ingrepen dreigden, werd al gefluisterd naar aanleiding van de facultaire weigering een tijdelijke aanstelling van een docent Perzisch te verlengen.

Arabisch, de derde taal in de huidige overkoepelende bacheloropleiding, heeft nog wel een toekomst in Utrecht. Deze opleiding trekt veel studenten. Een nieuwe bacheloropleiding zal zich bovendien kunnen richten op de relatie tussen de islam en de westerse wereld, een belangrijk nieuw universitair aandachtspunt.

Het faculteitsbestuur gaat ervan uit dat geen van de vier betrokken docenten zonder baan zal komen te zitten. Voor hen wordt in Leiden of in Utrecht een functie gecreëerd. De studenten krijgen de garantie dat zij per september zonder studievertraging in Leiden kunnen instromen.

Hoogleraar De Jong toont zich uitermate teleurgesteld over de teloorgang van "een Utrechtse traditie". De studenten voelen zich vooral overvallen door de abruptheid van het besluit. Het college van bestuur kan een brief van de opleidingscommissie tegemoet zien, alsmede persoonlijke brieven van studenten. Over acties wordt nog nagedacht, aldus een woordvoerster.