Onderzoekers van de Technische Universiteit Eindhoven nemen het op tegen zee-onderzoekers van het NIOZ (Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee) uit Texel, Alterra uit Wageningen en het RIVO (Rijksinstituut voor Visserijonderzoek) uit IJmuiden. De twee teams krijgen hulp van studenten, die verschillende proeven en experimenten uitvoeren.

Tot 2003 was de presentatie nog stevig in handen van kunstenaar Wim T. Schipppers. Maar twee jaar geleden ging het mis: de vragen van de wetenschapsquiz stonden een week te vroeg in de VPRO-gids. De kandidaten konden dus vals spelen. Schippers en de VPRO rolden vechtend over straat en konden het niet eens worden over de oplossing.

Vorig jaar presenteerden cabaretière Lenette van Dongen en schrijfster/actrice Karen van Holst Pellekaan de quiz. Die komen dit jaar niet meer terug. Je moet vernieuwen, legt de nieuwe eindredacteur Karin Schagen uit. Je kunt ook niet ieder jaar in dezelfde kleren rondlopen.

De quiz wordt anders, maar blijft herkenbaar, aldus Van Schagen. De kern is nog altijd een serie meerkeuzevragen waar hoogleraren antwoord op moeten geven en die de kijker van tevoren thuis heeft kunnen bestuderen. Er komen twee studio's. In de ene studio zitten de hoogleraren samen met Rick van der Ploeg. In een andere studio zijn studententeams in de weer met proefjes, samen met presentatrice Froukje Jansen. De uitzending is op zaterdag 24 december om 22.15 uur op Nederland 3.

HOP

Onder de titel “Kamernood in Beeld” is de LSVb bezig een fotoboek samen te stellen van misstanden in de studentenhuisvesting. “We willen het probleem visualiseren, zodat beleidsmakers niet alleen de cijfers zien maar ook een beeld krijgen van hoe het er nou écht aan toe gaat”, aldus vice-voorzitter Stef Beek. Vooral op de particuliere woningmarkt slaan huisjesmelkers hun slag. Hierdoor betalen studenten belachelijk hoge prijzen voor een kamer, stelt Beek.

De LSVb vraagt studenten hun schrijnende woonverhalen te mailen naar: kamernood@lsvb.nl. Van de ergste gevallen maakt de bond fotosessies die gebundeld worden en als boek aan het ministerie van VROM zullen worden aangeboden. Studenten die er wel heel slecht aan toe zijn, steekt de LSVb een hart onder de riem met een ‘Pimp your room pakket’.

AK

Deze klachten werden onder meer geuit in een evaluatie van het ministerie die medio oktober verscheen. Van der Hoeven kondigde toen aan dat ze het de tweede fase wilde herijken. Uit een nota die ze gisteren aan de Tweede Kamer stuurde, blijkt dat ze de deeltalen Frans en Duits in het VWO niet langer verplicht wil stellen, maar leerlingen wil laten kiezen voor één volledige taal. In de profielen economie & maatschappij en cultuur & maatschappij verruilt ze de verplichte deelvakken geschiedenis en aardrijkskunde voor vier “robuuste” vakken: twee verplichte en twee profielkeuzevakken. Bij het profiel economie & maatschappij wordt geschiedenis een (derde)verplicht vak, dat bovendien verzwaard wordt. Achterliggend doel van de minister: de versnippering en oppervlakkigheid in het onderwijs tegengaan.

Maar in het profiel natuur en techniek wil Van der Hoeven het verplichte aantal uren wiskunde terugschroeven en kiest ze juist voor meer deelvakken. In haar nota schrijft ze dat leerlingen wat haar betreft kunnen volstaan met “een degelijk vak wiskunde B”. Daarnaast staat het ze vrij profielkeuzevak wiskunde D (‘voortgezette wiskunde’) te kiezen. Overigens hoeft niet iedere school dit keuzevak aan te bieden.

Roel van Asselt, directeur van het LICA, gespecialiseerd in aansluitingsvraagstukken vindt dit vreemd. “In deze tijden van innovatie en kenniseconomie is het een merkwaardig anachronisme dat de minister snijdt in de exacte vakken.”

Onderwijskundige Dick de Bie is redelijk positief over de didactische ruimte die Van der Hoeven in haar nota lijkt te bieden aan docenten. “Onderwijshervormingen werken niet als de leerkrachten er het nut niet van inzien. Daarom is het goed dat de scholen meer ruimte krijgen om zelf na te denken over hun onderwijs, al moet ik nog zien hoe groot die ruimte in de praktijk wordt. Dat de minister de twee verplichte ‘deeltalen’ vervangt door één hele taal lijkt me logisch. Ik begrijp niet waarom luisteren, spreken en schrijven uit elkaar zijn gehaald, want die aspecten ondersteunen elkaar. Dat ze ook met natuurkunde, wiskunde en geschiedenis gaat schuiven, lijkt me minder zo zinvol. De problemen zitten vooral in de manier van leren, niet in de inhoud.”

HOP

Een Australische bachelor of arts heeft lang niet altijd een betere opleiding genoten dan een Nederlandse hbo-bachelor. In het buitenland zijn namelijk veel universiteiten die hier hogescholen zouden heten. Bij hun afgestudeerden staat er bachelor of arts/science op het diploma, terwijl onze hbo-afgestudeerden alleen maar bachelor heten. Onze afgestudeerden lijken dus minder waard, terwijl ze even goed zijn.

Dat snappen ze in het buitenland niet, zegt voorzitter Doekle Terpstra van de hbo-raad. We doen onze talenten tekort, want wat op hun diploma staat, doet hun geen recht. Ze redden het niet op de internationale arbeidsmarkt. Het is een miskenning van wat er allemaal gebeurt in het hbo. Terpstra is niet de enige die er zo over denkt. Een internationale commissie onder leiding van de Noorse professor Roger Abrahamsen heeft verleden jaar het Nederlandse onderwijsstelsel tegen het licht gehouden.

Nederland mag de toevoegingen -of arts- en -of science- best vaker gebruiken, vindt Abrahamsen, vooral als er een behoorlijke component toegepast onderzoek in de hbo-opleiding zit. Nergens is het onderscheid tussen hbo en universiteit zo rigide als in Nederland, volgens de commissie. Maar regeringspartijen CDA en VVD vinden dat er een duidelijk onderscheid moet blijven tussen beroepsgerichte en wetenschappelijke opleidingen. Alleen als een opleiding wetenschappelijk is, mag de afgestudeerde een wetenschappelijke titel krijgen.

Hogescholen die, zoals de Hogeschool van Amsterdam, een wetenschappeljke master aanbieden, zijn VVD'er Arno Visser helemaal een doorn in het oog, Ik krijg een puntmuts van deze discussie, zegt hij. Laten ze zich bezig houden met de aansluiting op het mbo. Dat is veel belangrijker. Terpstra van de hbo-raad noemt de standpunten van CDA en VVD ontluisterend. Het rapport van Abrahamsen zou toch te denken moeten geven, vindt hij, maar de Kamerleden willen kennelijk alleen conclusies horen die zij zelf al getrokken hebben.

HOP

De 46-jarige vrouw uit Bilthoven fietste gisterochtend rond half negen richting het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Bij het oversteken van het kruispunt aan het einde van de busbaan negeerde zij waarschijnlijk een rood licht. De bus, die door het witte licht reed, kon niet op tijd meer stoppen.

Door het ongeluk ontstond een enorme file van bussen op de busbaan. Doordat het ongeluk ook nog door de politie werd gereconstrueerd voor onderzoek, konden de lijnen elf en twaalf enige tijd slechts tot de Sorbonnelaan rijden.

“De Shelter dekte de lading niet meer goed en heeft een beetje een negatieve bijklank”, legt oud-bestuursvoorzitter Anne de Koning uit. Vorig jaar onderging het café bij het studentenwoningcomplex een flinke opknapbeurt. De Koning: “Dat hielp al bij het trekken van nieuwe bezoekers. Maar het is de laatste tijd erg rustig. Met een nieuwe naam hopen we meer nieuw publiek te trekken, zoals eerste- en tweedejaars. Het is niet de bedoeling dat hier alleen maar afgestudeerden zitten.”

Het bestuur van de Shelter schreef afgelopen zomer een prijsvraag uit voor het bedenken van een nieuwe naam. Er kwamen 164 inzendingen binnen. Tijdens de Algemene Leden Vergadering van de Shelter werd gekozen voor ‘Willem V’.

WdL

Hoe komt het toch dat er minder jongens dan meisjes instromen in het hoger onderwijs? Zijn vrouwen misschien slimmer dan mannen? Dat zeker niet, stelde Lamberts in zijn toespraak, en hij verwees naar een onderzoek dat deze maand gepubliceerd wordt in de British Journal of Psychology. Gemiddeld scoren mannen volgens de onderzoekers vijf punten hoger op IQ-tests dan vrouwen. Twee keer zoveel mannen als vrouwen hebben een IQ boven de 125. Tegenover elke vrouw met een IQ van 155 staan meer dan vijf mannen.

Merkwaardige bron. Onderzoek naar IQ-verschillen is altijd fel omstreden en het gerenommeerde blad Nature veegde dan ook de vloer aan met het artikel nog voor het verschenen was. Bovendien heeft één van de twee onderzoekers, Richard Lynn, een reeks van dubieuze onderzoeken op zijn naam staan. Zo beweerde hij onder meer dat de mensen gemiddeld steeds dommer en misdadiger worden omdat slimme mensen zich minder voortplanten.

Een ongelukkige keuze, noemt Lamberts zijn verwijzing achteraf. Hij bedoelde het allemaal niet zo. Ik geloof niet dat jongens slimmer zijn dan meisjes, zegt hij desgevraagd. Ik denk dat het niets uitmaakt. Ik wilde alleen maar zeggen dat de achterstand van jongens niet door hun intelligentie komt. Dat is alles. Ik zou studenten niet op IQ willen selecteren. Ik wil ze ook niet op hun examencijfers selecteren. De geneeskundestudenten die wij zelf toelaten, selecteren we vooral op bijzondere prestaties: bestuurswerk, schrijftalent, enzovoorts.

Vrouwen doen het juist beter dan mannen, erkent hij. De dalende rendementen onder mannen zijn slecht voor de Nederlandse kenniseconomie. Iedereen die afhaakt, is een verlies. Het is niet mijn bedoeling geweest vrouwen te beledigen. Als wij willen dat de helft van de Nederlandse jongeren hoog opgeleid wordt, dan moeten we onder andere de uitval onder mannen inperken.

Eerder dit jaar kreeg de rector van de Harvard Universiteit, Lawrence Summers, een storm van kritiek over zich heen toen hij beweerde dat mannen dankzij hun genetische aanleg beter zijn in exacte wetenschappen dan vrouwen.

HOP

Directe aanleiding voor het besluit was een brief, waarin de kernhoogleraren van Sociologie, Culturele Antropologie en Algemene Sociale Wetenschappen (ASW) het faculteitsbestuur meedeelden dat zij er niet in waren geslaagd om een nieuw bestuur te vormen. Naast diepgaande meningsverschillen over vakinhoudelijke zaken lag ook een gebrek aan wederzijds respect tussen de hoogleraren ten grondslag aan de problemen in het departement, zo zei decaan Koops van Sociale Wetenschappen maandag in een ingelaste raadsvergadering. De sfeer was zo slecht dat ingrijpen volgens hem onvermijdelijk was geworden.

In een brief aan alle medewerkers deelde het faculteitsbestuur eind vorige week mee dat de disciplinegroepen Sociologie en Culturele Antropologie samen een nieuw departement Maatschappijwetenschappen zullen gaan vormen. ASW gaat verder als facultaire disciplinegroep en zal vooralsnog rechtstreeks onder de verantwoordelijkheid van het faculteitsbestuur komen te vallen. Het bestuur stelt met nadruk dat het nu genomen besluit geen aantasting inhoudt van het onderwijs en onderzoek van ASW.

Hoewel de faculteitsraad maandag zichtbaar verrast was door de overrompelende ingreep van het bestuur, besloot zij na een lange schorsing toch in te stemmen met het besluit. Wel stelden de raadsleden de voorwaarde dat het bestuur voor eind januari duidelijk zal maken hoe het de toekomst van ASW op langere termijn ziet. Ook willen zij dan weten hoe de in methodologisch opzicht nogal van elkaar afwijkende sociologen en cultureel antropologen hun samenwerking gestalte denken te gaan geven.

EH

Bij haar wereldbekerdebuut schaatste Van Deutekom het oude record van Annamarie Thomas uit de boeken. Met 1.55,43 was de studente uit Gouda liefst vijf seconden sneller dan haar oude pr.

Van Deutekom legde beslag op een vijfde plaats en is nu een serieuze kandidate voor deelname aan de Olympische Spelen in Turijn begin volgend jaar.

Afgestudeerd basisarts Carl Verheijen schaatste met 6.11,79 een nieuw Nederlands record op de 5000 meter. Hij was sneller dan het oude wereldrecord van Jochem Uytdehaage, maar werd afgetroefd door de Amerikaan Hedrick 6.09,68.

XB

Bij studentenbonden bestond onduidelijkheid over de status van studenten die samen in een huis wonen. Uit de schriftelijke toelichting van de Belastingdienst zou namelijk blijken dat bewoners van een studentenhuis zichzelf aan huisgenoten konden koppelen. Dat zou dan per paartje jaarlijks 175 euro zorgtoeslag extra opleveren. Ambtenaren spraken dat echter tegen. Wijn bevestigt dat studenten die een samenlevingscontract hebben in aanmerking kunnen komen voor het extra geld “als er sprake is van een gezamenlijke huishouding waarbij zij blijk geven zorg te dragen voor elkaar”.

Maar voor de bewoners van studentenhuizen geldt dat volgens de bewindsman niet. “Studenten die ieder afzonderlijk een huurcontract hebben afgesloten, zullen veelal geen gezamenlijke huishouding voeren. De motieven voor het wonen op één adres worden niet ingegeven door de wens zorg te dragen voor elkaar”, schrijft Wijn de Tweede Kamer. Hij wijst op de praktische en economische motieven. “De medestudenten waarmee de woning wordt gedeeld vormen een toevallige groep mensen met dezelfde woonwens: betaalbare huisvesting.”

Voorzitter Jonathan Mijs van studentenvakbond LSVb reageert in een eerste reactie teleurgesteld. Hij zet de kwestie hoog op de agenda van de Studentenkamer, het officiële overleg tussen de landelijke studentenbonden en staatssecretaris Rutte dat eind deze maand plaats vindt. “Als studenten die samenwonen iets doen, dan is het wel een gezamenlijk huishouden runnen. Dat toevallig iedereen zijn eigen kamertje heeft, is natuurlijk geen argument. Je draait met elkaar op voor de huur, voor de energie, voor het onderhoud. Vaak eet je ook met elkaar. Wijn sluit nu een hele groep mensen uit omdat ze individuele huurcontracten hebben.”

De zorgtoeslag is bedoeld voor mensen met een minimuminkomen. Om te voorkomen dat zij door de nieuwe zorgverzekering financiële problemen zouden krijgen, is er voor iedereen met een kleine portemonnee een toeslag van maximaal 400 euro. Voor samenwonende minima geldt dat ze bovenop hun gezamenlijke toeslag nog eens een zorgpartnertoelage van 175 euro krijgen.

HOP