De Utrechtse hoogleraar ethologie en welzijn dieren Spruijt beklaagde zich dit voorjaar bij de commissie over de tv- en radio-spotjes. Volgens Spruijt gaat het om misleidende filmpjes met onjuiste informatie. Ook vindt hij dat de “karikaturale weergave van de wetenschapper” bijdraagt aan de oplopende spanningen tussen onderzoekers en activisten.

Proefdiervrij vindt de beschuldigingen absurd. Volgens de vereniging is het doel mensen bewust te maken van het verschil in behandeling van proefdieren en huisdieren. In november zullen de spotjes weer te zien en te horen zijn.

XB

De nieuwe zorgwet, die in 2006 ingaat, kent geen ziekenfonds. Alle Nederlanders krijgen een particuliere basisverzekering waarin de standaardzorg is geregeld. Voor de rest – denk aan fysiotherapie of een bezoek aan de tandarts – moet worden bijverzekerd. Wie nu 500 euro ziekenfondspremie per jaar betaalt, gaat straks zo’n 1100 euro betalen.

De wet voorziet in een overgangsregeling. Wie minder dan 25.000 euro per jaar verdient, krijgt via de belastingdienst een compensatie van maximaal 420 euro. En wie een jaar lang niet naar de dokter gaat, krijgt bovendien 255 euro ‘no-claim-korting’ terug.

Omdat de meeste studenten onder het bestaansminimum leven, heeft het ministerie van OCW nog eens 33 miljoen euro aan extra compensatiegeld klaar staan. Maar daar gaat niet iedereen van profiteren: staatssecretaris Rutte heeft er vooralsnog voor gekozen om alleen de armste studenten van extra geld te voorzien. Dit wordt namelijk verdeeld onder de studenten met een aanvullende beurs, omdat die geen financieel beroep kunnen doen op hun ouders. “Die groep gaat er zelfs op vooruit”, aldus een woordvoerder. “Particulier verzekerden krijgen vanaf 2006 jaarlijks twintig euro extra, studenten die via hun bijbaantje bij het ziekenfonds zaten gaan er 170 euro op vooruit.” Die laatste groep telt ongeveer 126.000 mensen.

Voor bijna 235 duizend andere studenten met meer draagkrachtige ouders smaken de druiven minder zoet. Wie geen recht heeft op een aanvullende beurs en via een bijbaan in het ziekenfonds zat, gaat er komend jaar zo’n 230 euro op achteruit. Volgens staatssecretaris Rutte is dat geen systeemfout, maar een correctie: normaal gesproken zijn studenten particulier verzekerd en dus meer geld kwijt. Dat “onbedoelde voordeel” voor bijklussende studenten verdwijnt nu. Compensatie vindt Rutte een zaak van de studenten en hun ouders, die daartoe financieel in staat horen te zijn.

Studentenbond LSVb vindt dat onacceptabel. “Zo creëer je dus meer ouderafhankelijkheid. En dan: heel veel ouders dragen nu al te weinig bij”, zegt vice-voorzitter Stef Beek. Voor hem staat bovendien vast dat veel van deze studenten er financieel nog beroerder voor komen te staan. “Als we het hebben over een gat van 230 euro, dan hebben we de no-claimkorting meegerekend. Iemand moet dus niet ziek worden, anders wordt het verschil nog groter.”

Ook voor collega-studentenbond ISO is het zo klaar als een klontje dat er extra geld naar de studenten moet. Deze studentenorganisatie is aan een lobby begonnen om honderd miljoen euro extra los te weken, zodat alle studenten zorgcompensatie krijgen. Ze worden daarbij gesteund door de jongerenafdelingen van regeringspartijen CDA, VVD en D66. Of het verzoek zoden aan de dijk zet, moet nog blijken. Minister Hoogervorst van Volksgezondheid heeft in antwoord op Kamervragen laten weten dat op Prinsjesdag nadere mededelingen worden gedaan over de financiële positie van studenten en andere armlastige bevolkingsgroepen.

HOP

Koepelorganisatie VSNU constateert in haar jaarlijkse 'WO-monitor' dat afgestudeerde mannen nog altijd meer verdienen dan vrouwen. Volgens de vereniging ligt dat aan een aantal factoren: om te beginnen zijn vrouwen oververtegenwoordigd in bijvoorbeeld de sector taal en cultuur, waar relatief weinig wordt verdiend. Daarnaast is de gemiddelde leeftijd van werkende vrouwen lager. Ook doen vrouwen minder vaak dan mannen ervaring op in het buitenland, en dat blijkt in de slechte arbeidsmarkt een belangrijke voorwaarde voor succes.

Opmerkelijk is verder dat vrouwen vaker dan mannen ontevreden zijn over de aansluiting van de opleiding op de arbeidsmarkt. Ook blijken vrouwen het idee te hebben minder kansen te krijgen dan mannen om hun ambities waar te maken. Waarschijnlijk komt het mede hierdoor dat vrouwen minder vaak een aio- of researchfunctie aan de universiteit hebben.

Toch nemen statistici een kentering waar. Hoogopgeleide vrouwen die jonger zijn dan 24 jaar verdienden volgens onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek in 2002 zelfs meer dan mannen van dezelfde leeftijd. Ook het Maastrichtse onderzoeksbureau ROA, dat de gegevens verzamelde voor de WO-monitor, ziet de populariteit van vrouwen toenemen. "Ze studeren sneller af, met hogere cijfers", aldus een woordvoerder. "Bedrijven zien dat ook en betalen daarvoor. Het verschil zal de komende jaren alleen maar kleiner worden."

HOP

Een bijbaantje levert gewoonlijk geen problemen op, maar als studenten meer dan 10.000 euro per jaar verdienen, wordt het uitkijken. De belastingdienst controleert achteraf of iedere student zich aan die regel houdt. Wie te veel bijverdient, moet soms zijn volledige beurs terugbetalen, inclusief de OV-studentenkaart. In 2002 betrof dit zo'n 9000 studenten, maakte de Informatie Beheer-Groep donderdag bekend.

Beurzenverstrekker IB-Groep heeft geen sluitende verklaring voor het hoge aantal 'te rijke' studenten. Woordvoerder Tea Jonkman noemt wel twee opvallende categorien: studenten met een nullening die zich niet gerealiseerd hebben dat de OV-kaart ook een vorm van studiefinanciering is, en de studiestakers die gebruik maken van de zogenaamde 1 februari-regeling, waarbij je je uitschrijft per 1 februari. Wanneer zij in september van hetzelfde jaar met een andere studie beginnen kunnen ze in de problemen komen, omdat belastingdienst per kalenderjaar controleert, en niet op studiejaar.

Het is overigens niet bekend hoeveel Utrechtse studenten een acceptgiro op de mat vinden, of hoeveel geld de studenten samen moeten terugbetalen.


HOP/MvdK

Dat zijn de voornaamste aanbevelingen van de Adviesraad voor het Wetenschaps-en Technologiebeleid in een gisteren verschenen advies aan de minister van OCW. De onderzoekstaak van hogescholen vereist meer personeel met onderzoeksvaardigheden, meent de raad. De universiteiten kunnen in die behoefte voorzien door zo snel mogelijk te gaan experimenteren met verkorte onderzoeksopleidingen.

Met dat advies schaart de raad zich achter de komst van de tweejarige professional doctorates, die de universiteiten onlangs hebben aangekondigd. Net als eerder staatssecretaris Rutte, vindt ook de AWT dat het hbo het ius promovendi pas mag krijgen als daar een vruchtbaar en stimulerend onderzoeksklimaat heerst.

De AWT acht het raadzaam om lectoraten voorlopig apart te blijven financieren. Hogescholen hebben nog te weinig ervaring met onderzoek om hun kenniskringen uit de gewone overheidsbekostiging te kunnen betalen.

De overheid heeft vorig jaar nog met de hogescholen afgesproken dat het geld voor lectoraten in principe in de reguliere bekostiging terechtkomt, wanneer het nieuwe financieringsstelsel van start gaat. Dat nieuwe stelsel komt er waarschijnlijk over twee jaar.

De financiering zou echter via de Stichting Kennisontwikkeling HBO(SKO) moeten blijven lopen, vindt de raad. De SKO kan dan meteen de kwaliteit van de lectoraten in de gaten houden.

Op de kwaliteit van commerciële klussen is geen toezicht nodig. Bedrijven kunnen zelf bepalen of ze het werk van de hogescholen goed genoeg vinden of niet. Daar hoeft de overheid volgens de AWT niet tussen te komen.

HOP

Voordeel van de digitale versie is dat er artikelen, recensies en acties aan gelinkt zijn over de genoemde culturele activiteiten. De verschijning van de digitale UITloper loopt synchroon met het verschijnen van de papieren versie. Elke donderdag ververst de inhoud en het uiterlijk van de website. Het adres is: www.uitloper.nl

AH

Van Zutphen (1941), voorheen werkzaam bij Diergeneeskunde, ontvangt de Russell & Burch Award en de Charles River Laboratories Excellence in Refinement Award voor zijn inspanningen om wetenschappers en studenten op te leiden tot verantwoorde proefdiergebruikers. Het intensieve onderwijsprogramma dat hij heeft ontwikkeld bepaalt de internationale standaard voor het trainen van studenten en wetenschappers in de zorg voor proefdieren en het gebruik van alternatieven.

Bovendien heeft Van Zutphen in belangrijke mate bijgedragen aan de ontwikkeling van het wetenschappelijk onderzoek op het gebied van de proefdierkunde en aan het maatschappelijk debat over deze kwestie. Dit is van grote betekenis geweest voor zowel de veterinaire als de humane geneeskunde.

Kern van zijn onderzoek en praktijk zijn de drie V's: vervanging, vermindering en/of verfijning van het proefdiergebruik. Dit omwille van zowel het proefdier als de kwaliteit van het onderzoek.

De prijzen — waaraan de namen zijn verbonden van onder meer de Human Society of the United States en het John Hopkins Center for Alternatives to Animal Testing — zijn uitgereikt tijdens het World Congress on Alternatives and Animal Use in the Life Sciences in Berlijn.

AH

Net als vorig jaar geven alleen studenten van de UvA en de Delftse universiteit een lager gemiddeld cijfer dan studenten in Utrecht. De respondenten werd gevraagd naar hun mening over tien onderdelen, variërend van inhoud van het programma tot de beschikbare facilititeiten. In Utrecht werden 36 opleidingen onder de loep genomen. Het uiteindelijke resultaat van de UU is 6.84. Opvallend is vooral het relatief lage cijfer voor de studeerbaarheid van de Utrechtse opleidingen.

De verschillen tussen de universiteiten zijn overigens opnieuw uiterst klein. De kleine universiteiten scoren als vanouds beter dan de grote klassieke universiteiten. De Wageningse Universiteit blijkt dit jaar de meeste waardering te oogsten met een eindcijfer van 7.15. Die universiteit doet het daarmee vierhonderdste beter dan de Open Universiteit (7,11). De in biotechnologie gespecialiseerde instelling maakt het verschil met de hoogste cijfers voor keuzemogelijkheden voor studenten (8) en voorbereiding op de loopbaan (7).

De top-drie is compleet met de Universiteit Maastricht, die net als vorig jaar een overall score van 7,1 heeft. In 2004 kwam de instelling als beste uit de bus, maar toen werden ook deskundigenoordelen in de ranking meegenomen. Dat gebeurde dit jaar op verzoek van het ministerie van OCW niet.

De resultaten zullen in oktober worden gepubliceerd in de jaarlijkse Hoger Onderwijs Keuzegids.

HOP/XB

Meer info www.choi.nl

Japan en de Verenigde Staten lopen ver voor op Europa. De EU blijft steken op 1,9 procent van het bruto binnenlands product, terwijl de Verenigde Staten 2,6 procent en Japan 3,2 procent uitgeven. "Als het zo doorgaat, mist Europa de kans om een wereldwijd concurrerende kenniseconomie te worden", zegt Janez Ptocnik, EU-commissaris van wetenschap en onderzoek.

Zelfs China gaat ons straks voorbij. In 2010 zal dat land ongeveer net zo veel uitgeven aan onderzoek en ontwikkeling als de Europes Unie. Voor bedrijven zal het buitenland veel aantrekkelijker worden om onderzoek te laten verrichten dan de EU.

Ptocnik wil niet alleen dat de lidstaten meer investeren maar ook dat ze hun onderzoek bundelen. "Anders blijft Europa een archipel van nationale onderzoeksprogramma's, waar weinig samenhang in te ontdekken valt."

Vooral de nieuwe lidstaten geven nog te weinig uit. Zweden en Denemarken steken met kop en schouders boven de andere lidstaten uit. Nederland zit daarentegen onder het EU-gemiddelde, vlak achter het Verenigd Koninkrijk, maar nog voor landen als Italië, Slovenië en Ierland.

HOP

De bewindslieden komen natuurlijk niet voor de lol opdraven. De uitzending is op donderdag 8 september en dan is het Wereld-alfabetiseringsdag. Daar willen ze samen aandacht voor vragen.

Rutte en Van der Hoeven hebben allebei een voormalige analfabeet aan hun zijde en zullen elkaar proberen te verslaan in het vinden van de woorden. De blauwe bal speelt dus tegen de groene bal. Wie een rode bal trekt, is af.

HOP