Prof. dr. R.H.A. (Ronald) Plasterk (1957) is directeur van het Hubrecht Laboratorium voor Ontwikkelingsbiologie van de KNAW in Utrecht en hoogleraar ontwikkelingsgenetica aan de Universiteit Utrecht. In 1999 won hij de Spinozapremie van NWO. In brede kring is hij bekend als columnist van de Volkskrant en als medewerker van de televisieprogramma’s Buitenhof en Nieuwslicht.

Plasterk doet onderzoek naar de vraag hoe het genoom zich beschermt tegen mutaties zodat het voortbestaan van de soort niet in gevaar komt. In 1998 ontdekte hij bij het wormpje C. elegans het mechanisme waarmee het genoom zich tegen onder meer virussen beschermt. In zijn huidige onderzoek houdt Plasterk zich onder meer bezig met de manier waarop microRNAs de ontwikkeling van dierlijke embryo's sturen.

Voor dit laatste onderzoek krijgt hij de Louis D-prijs. Plasterk zal het prijzengeld inzetten voor de verdere studie in zijn onderzoeksgroep naar de functie van microRNAs.

AH

Dat staat in het advies 'Geven voor Weten', dat vandaag door het Innovatieplatform is gepresenteerd. De wetenschap in de VS en sommige Europese landen worden flink gespekt door particuliere giften en via sponsoring. Nederland steekt daar schril bij af.

Het Innovatieplatform wil een fonds in het leven roepen dat wordt ondergebracht bij het Prins Bernhard Cultuurfonds, dat wetenschapsbevordering tot haar doelstellingen rekent. Het eventueel
extra geworven geld is niet bedoeld om gaten in de financiering van onderzoek te dichten. Bovenal moet worden voorkomen dat de overheid zich financieel uit onderzoek terugtrekt op het moment dat de particuliere financiering - bijvoorbeeld door alumni - toeneemt. Giften uit erfenissen moeten volgens het Innovatieplatform worden vrijgesteld van afdracht van successierechten en ook voor bedrijven moet sponsoring fiscaal aantrekkelijker worden.

Een task force gaat in kaart brengen aan welke (internationale) regels de vierde financieringsroute moet voldoen. Deze werkgroep valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van OCW.

HOP

De staking vindt plaats in het kader van een loonconflict tussen de bonden en ProRail, de instantie die het treinverkeer regelt en het spoor onderhoudt. Ook internationale treinen worden door de actie getroffen. ProRail heeft geen alternatieven als vervanging van het uitvallend treinvervoer. Ander openbaar vervoer, zoals streek- en stadsbussen, rijden wel gewoon.

AH

Tussen 'mannen zijn slappe zakken' van HP/de Tijd en 'Iedere man die zijn leuter in een dame steekt, weet wat hieruit voort kan vloeien' van Corine Vloet van NRC Handelsblad, bevindt zich het genuanceerde stemgeluid van Ton van Rietbergen, ooit Ublad columnist, maar inmiddels vooral bedreven in het verschonen van luiers en het bouwen van zandkastelen.

Die bedrevenheid heeft Van Rietbergen moeten opdoen sinds hij vader werd van Casper, Sjoerd en Lisa. Hij schreef over dat wonderlijke ouderschap columns in Ouders van Nu en in het Utrechts Nieuwsblad, en onlangs dus het boek Alles in 3-voud. Dat laat zien dat het hebben van een drieling geen straf is, maar vooral een boeiend en meeslepend leven oplevert.

De aard van de nachtelijke activiteiten verschilt dan wel flink van die van de gemiddelde student, vertelt Van Rietbergen. Maar het resultaat is hetzelfde. Na een nachtje gesjouw met olie en watten omdat een van de drie weer eens oorpijn heeft, zit ik de volgende ochtend met een tamelijk houten hoofd tegenover de studenten van de eerste werkgroep economische geografie, die gelukkig ook niet allemaal een okselfrisse indruk maken.

Meer van dit soort observaties zijn te vinden in het boek Alles in 3-voud, dat de lezers van het Ublad voor tien euro kunnen kopen (in plaats van 12,95 euro) met de kortingsbon die morgen (16 juni) in het blad staat.

AH

Nederland scoort relatief aardig op de vragen van de commissie. We hebben bijna driekwart goed, net al de Denen. We hoeven alleen Zweden boven ons te dulden. Daar heeft men bijna tachtig procent van de antwoorden goed.

Onderaan in de lijst van EU-landen staat Cyprus, waar de bevolking iets minder dan de helft van de vragen goed had. Nog iets treuriger is het gesteld met kandidaatlidstaat Turkije, waar de score op 44 procent blijft steken.

De commissie houdt deze quiz met enige regelmaat om te kijken hoe het met de wetenschappelijke kennis is gesteld. Sinds 1992 gaat het steeds beter, zegt de commissie. In Luxemburg en Belgie is het aantal goede antwoorden met respectievelijk 17 en 13 procent gestegen. Ook in Nederland is een grote verbetering zichtbaar, met maar liefst 11 procent.

Vrouwen weten minder dan mannen en jongeren weten meer dan ouderen. Managers scoren hoger dan studenten. En hoe religieuzer iemand is, hoe minder hij weet.

HOP

Van den Akker zal het eerste half jaar van zijn decanaat, tot september 2006, drie dagen per week beschikbaar zijn, daarna full time. Van den Akker is nu nog directeur van het Instituut Geestes- en Sociale Wetenschappen van de KNAW.

De hoogleraar was eerder bijna tien jaar wetenschappelijk directeur van het Onderzoekinstituut voor Geschiedenis en Cultuur (OGC) van de Utrechtse Letterenfaculteit en gedurende zeven jaar voorzitter van het Gebiedsbestuur Geesteswetenschappen bij NWO.

De faculteit Geesteswetenschappen omvat na de bestuurlijke vernieuwing de subfaculteiten Letteren, Godgeleerdheid en Wijsbegeerte. De faculteit telt circa 900 medewerkers en ruim zesduizend studenten. De huidige decaan prof.dr. Hans Bertens is bereid tot 1 mei zijn huidige decanaat voort te zetten.

XB

Onlangs spraken de onderwijsministers van de EU-landen af dat de prestaties van het hoger onderwijs grotendeels openbaar moeten zijn, maar dat dit niet mag leiden tot rankings. VVD'er Arno Visser vindt dat onzin: volgens hem is dat is hetzelfde als voor een voetbalwedstrijd afspreken dat het nul-nul blijft, ongeacht het aantal gescoorde doelpunten.

Rutte heeft geen principieel bezwaar tegen ranglijsten, maar vindt niet dat hij ze zelf moet aanleggen. Op nationaal niveau laat hij dit liever over aan de pers. Hij zegt niet te weten of hij een internationale ranglijst kan regelen. Dat was iets geweest voor het Europese parlement. Maar die hebben daar een grondwet voor nodig. Rutte gaat er niet vanuit dat die er snel komt.

HOP

Dat hebben de universiteiten vrijdag 10 juni besloten. De opleidingen zullen tot stand komen in nauwe samenwerking met het beroepenveld, meldt het persbericht. Waar mogelijk zullen de universiteiten ook de hogescholen erbij betrekken.

Wie de opleiding succesvol heeft afgerond, krijgt de titel PD achter zijn naam, plus de vermelding van het vakgebied. De echte doctorstitel blijft gereserveerd voor gewone promoties.

Twee weken geleden reageerden universiteiten nog geschokt op het besluit van Fontys Hogescholen om zelfstandig promovendi te werven. Een van de verwijten was dat de promotiestudenten door alle onderwijstaken die ze bij Fontys moeten vervullen, te weinig tijd overhouden om te promoveren.

HOP

Met die conclusie in zijn proefschrift 'Shaping careers of men and women in organizational contexts', haalt de onderzoeker de gedachte onderuit dat vrouwen op hogere functieniveaus's uitsluitend in de minderheid zijn vanwege hun sekse. Uit enquetes onder personeelsleden en leidinggevenden blijkt volgens Hansen dat van bewuste of onbewuste discriminatie van vrouwen door mannelijke chefs in de door hem onderzochte bedrijven en instellingen geen sprake is.

Mannen en vrouwen zien er evenveel kansen om intern door te groeien naar een hogere functie en maken even vaak promotie als hun mannelijke collega's. Mannelijke leidinggevenden zeggen vrouwen zelfs vaker op een interne vacature aan te nemen dan op grond van hun opleiding en ervaring verwacht mag worden. Hoewel hij ervoor waarschuwt om de resultaten van zijn onderzoek in een beperkt aantal bedrijven naar de hele Nederlandse arbeidsmarkt te generaliseren, concludeert Hansen dat hij in de door hem onderzochte bedrijven en instellingen geen indicatie heeft gevonden voor het bestaan van een glazen plafond.

Dat vrouwen in veel organisaties toch zo veel minder hoge posities bekleden dan mannen, wijt hij aan het feit dat werkgevers een sterke voorkeur hebben voor werknemers met ervaring, een goede opleiding en de bereidheid om voltijds te werken. Niet verrassend is dan ook zijn conclusie dat vrouwelijke leidinggevenden, die vaak zelf in deeltijd werken, een positieve invloed hebben op de loopbaankansen van vrouwen. Ook positieve opvattingen van collega's over deeltijdarbeid zijn belangrijk. Zij hebben meer invloed dan zaken als goede personeels- en selectieprocedures en een goed scholingsbeleid.

Volgens Hansen, die op 6 juni in Utrecht op zijn onderzoek promoveerde, moet een organisatie die wil bereiken dat vrouwen doorstromen naar hogere functies, zorgen dat de cultuur rond het werken in deeltijd verandert. Het is niet voldoende als mannen de intentie uitspreken om korter te gaan werken, want in de praktijk doen ze dat toch niet. De leiding van een organisatie of bedrijf moet actief optreden en richtlijnen opstellen voor het leiding geven in vier dagen. In het beleid ten aanzien van interne promoties moet expliciet worden opgenomen dat de wens om in deeltijd te werken geen invloed mag hebben op de loopbaankansen van werknemers.

EH

Van den Eshof kreeg de prijs voor zijn proefschrift 'Nested iteration methods for nonlinear matrix problems'. Hierin heeft hij efficiënte en betrouwbare wiskundige rekenmethoden ontwikkeld en geanalyseerd voor het numeriek oplossen van stelsels vergelijkingen met een groot aantal onbekenden. Nu al worden zijn methoden intensief gebruikt door fysici voor het doorrekenen van modellen die de interactie tussen quarks en gluonen beschrijven. De numerieke resultaten zijn van belang voor een beter begrip van het gedrag van elementaire deeltjes die hiermee gemodelleerd worden.

Van den Eshof studeerde Wiskunde en Computational Science aan de Universiteit Utrecht en op 22 september 2003 promoveerde hij hier ook onder begeleiding van prof. Van der Vorst en dr. Sleijpen.
De Householder Award wordt sinds 1969 uitgereikt tijdens het Householder Symposium dat dit jaar gehouden werd in Seven Springs Mountain Resort in Champion, Pennsylvania V.S.