In de eerste eeuwen van onze jaartelling werden in Rome honderdduizenden arme christenen begraven in vaak uitgestrekte onderaardse gangencomplexen. Naast zestig christelijke catacomben zijn ook twee joodse ondergrondse begraafplaatsen bekend, maar tot nu toe werd algemeen aangenomen dat zij allemaal uit dezelfde tijd stammen.

Met behulp van moderne dateringstechnieken heeft Rutgers nu echter vastgesteld dat de joodse catacomben van Villa Torlonia aanzienlijk ouder zijn dan de oudst bekende christelijke grafcomplexen. Al in de tweede eeuw na Christus werden in Villa Torlonia joodse inwoners van Rome begraven, een eeuw voor de aanleg van de eerste christelijke catacomben.

Volgens de Utrechtse theoloog blijkt uit zijn ontdekking dat joodse gebruiken een veel grotere invloed hebben gehad op de ontwikkeling van het vroege christendom dan algemeen wordt aangenomen. Dat die invloed tot nu toe is genegeerd, is volgens Rutgers mede een gevolg van een latent anti-semitisme van de veelal katholieke onderzoekers. “Zij vonden het geen prettige gedachte dat het christendom joodse wortels had”, zegt hij in National Geograpghic. “Dus vonden zij het beter om dat maar niet te onderzoeken.”


EH

Het project is een samenwerkingsverband van de commissie Geschiedschrijving UU en Igitur, de elektronische afdeling van de Universiteitsbibliotheek. De 20.000 promovendi die de Utrechtse universiteit heeft afgeleverd staan nu summier beschreven in twee delen Album Promotorum Academiae Rheno-Trajectinae, die de jaren 1636-1936 bestrijken. Voor de periode 1936 – 1970 zijn stencils beschikbaar met gegevens over de promovendi, en voor de periode na 1970 is er alleen een handgeschreven versie in een kast bij de pedel van de universiteit.

De digitale versie wil niet alleen de gegevens uit het Album overnemen, maar voor zover mogelijk ook achtergrond informatie verstrekken over de promovendi. Er is dus niet alleen in terug te vinden wie wanneer bij wie gepromoveerd is en in welk vakgebied, maar ook of de promovendus nadien in zijn arbeidszame leven het bijvoorbeeld tot minister heeft gebracht, of dat hij een broertje is van een hoogleraar in Leiden. Indien beschikbaar is er ook een link aangebracht naar de fulltext van het proefschrift. Het digitaal Album Promotorum heeft een zoekmogelijkheid op naam en op jaartal.

De eerste duizend promoties die inmiddels in het digitale bestand zijn opgenomen, zijn van na 1815, omdat toen bij een Organiek Besluit een eenduidige wijze van promoveren is geregeld. In de daaraan voorafgaande periode kon een promotie plaatsvinden op basis van een proefschrift, maar ook op basis van een disputatio over stellingen, of er kon sprake zijn van een zogeheten promotie met de kap (vergelijkbaar met de nog steeds bestaande ere-promoties).

AH

Het Digitaal Album Promotorum is te vinden op: dap.library.uu.nl

Dat heeft staatssecretaris Rutte de Tweede Kamer laten weten. De site moet studenten inzicht verschaffen in de kwaliteit van het onderwijs waarvoor zij kiezen, variërend van de inhoudelijke richting van individuele opleidingen tot de slagingspercentages, de kwaliteit van de studiebegeleiding en de arbeidsmarktperspectieven. Onderwijsinformatiecentrum Choice gaat de website het komende jaar van de gewenste informatie voorzien.

Rutte wil dat de website leidt tot concurrentie op kwaliteit. Hij geeft hogescholen, universiteiten en studenten de gelegenheid om nadere afspraken te maken over de aard van de gegevens. Lukt dat niet, dan wordt het informatierecht van studenten vastgelegd in de wet.

HOP

Dat concludeert Choice, het Centrum voor Hoger Onderwijs Informatie, uit de eerste resultaten van de Nationale Studenten Enquête 2005, die het dit voorjaar in opdracht van het ministerie van onderwijs gehouden heeft onder twintigduizend studenten van hogescholen en universiteiten. De enquête vormt de basis voor de studentenoordelen in de jaarlijkse Keuzegids Hoger Onderwijs.

Van de hbo-studenten wil 31 procent doorstromen naar een master. Onder universitaire studenten is dat aandeel negentig procent. Aangezien er veel meer hbo-studenten zijn dan universitaire studenten, betekent dit volgens Choice dat de instroom in de masterfase gigantisch zal zijn, vooropgesteld dat de hbo'ers hun plannen doorzetten.

Van alle ondervraagde studenten bleken er op het moment van enquête ongeveer vierduizend actief over hun masterkeuze na te denken. Aan hen is een oordeel over de voorlichting gevraagd. Hbo-studenten, die voor hun master vaak moeten overstappen naar de universiteit, gaven vorig jaar een 4,7 en zijn dit jaar nauwelijks beter geïnformeerd: 4,9. De universitaire studenten daarentegen vonden de voorlichting vorig jaar al een 6,2 waard en dat oordeel stijgt dit jaar naar een 6,6.

"Het probleem zit vooral bij de schakeljaren", zegt Jonathan Mijs, voorzitter van de Landelijke Studenten Vakbond. "Hbo-studenten realiseren zich niet altijd hoe sterk het hbo verschilt van het wetenschappelijk onderwijs. Zij krijgen daar ook weinig informatie over. Het lukt de hbo studenten vaak niet om het programma in één jaar te halen. Ze lopen vertraging op of haken af. Daar komt bij dat universiteiten vaak niet op de hbo-studenten zitten te wachten. Ze zijn bang dat hun rendementscijfers zullen dalen."

Doorstroomminors zijn de oplossing, denkt Mijs, want dan maken de studenten al tijdens hun hbo-opleiding kennis met het niveauverschil. "Rutte zou zulke programma's kunnen stimuleren." Verder moeten universiteiten hun informatie beter beschikbaar maken.

"De instellingen zijn meer bezig met dure reclamecampagnes dan met goede voorlichting", zegt Jonathan Mijs van de Landelijke Studenten Vakbond. "Op dit moment kiezen universitaire studenten vaak klakkeloos de doorstroommaster. Het idee van een gedeelde opleiding leeft nog niet echt. Als je na een bachelor politicologie een master sociologie wilt doen, zijn de eisen voor de overstap moeilijk te achterhalen. De instellingen zijn meer bezig met dure reclamecampagnes dan met goede voorlichting."

Onder universitaire studenten is de norm nog altijd om een master te gaan doen. Het is opmerkelijk dat maar liefst tien procent dat niet wil. Vooral studenten gezondheidswetenschappen aarzelen relatief vaak: 17 procent zegt niet per se een master te willen volgen.

HOP

Dat blijkt uit de Onderwijsmeter 2005, de jaarlijkse enquête van het ministerie van OCW onder bijna duizend willekeurige landgenoten. Van hen denkt 37 procent dat de studielast niet te hoog is en bijna de helft heeft geen mening.

Driekwart van de ondervraagden stelt dat studenten zich voor een maximaal resultaat moeten inzetten in plaats van genoegen te nemen met een zes. Vier van de tien ondervraagden meent dat studenten veertig uur per week zouden moeten studeren - wat ze maar zelden doen. Tegelijkertijd vindt zestig procent het goed als studenten naast hun studie een bijbaan hebben. Slechts tien procent is daar tegen.

Zes van de tien ondervraagden vinden dat studenten meer collegegeld moeten betalen als ze te lang over hun studie doen. Nederlanders met een gemiddeld of hoog inkomen staan vaker achter die dwangmaatregel dan Nederlanders met een laag inkomen.

HOP

In totaal werden drieduizend bonbons uitgedeeld, donderdag in de onderwijsgebouwen en maandag in de kantoorgebouwen. Met de actie hopen FBU en Maas iets goed te maken nadat dit voorjaar de 150 nieuwe koffieautomaten ondermeer door software problemen hinderlijk veel mankementen vertoonden.

Volgens het FBU is er hard gewerkt om de problemen op te lossen. Sinds half mei blijft het aantal foutmeldingen onder het maximum toelaatbare. De reacties van studenten en medewerkers waren volgens een woordvoerder "erg leuk".

XB

Alle stadsbussen in Utrecht staken, waardoor De Uithof per bus niet bereikbaar zal zijn. Streekbussen rijden wel, maar laten alleen reizigers buiten Utrecht instappen, en ook weer pas buiten de gemeentegrenzen uitstappen.

De bereikbaarheid van De Uithof toont de afgelopen maand een dieptepunt. Op 17 juni was er een staking van de treinen, op 1 en 9 juni waren er busstakingen en ook het WK onder de 20 zorgde voor een beperkte bereikbaarheid. De acties bij GVU worden gevoerd ten behoeve van een betere gemeentelijke cao.

AH

Uiteindelijk stemde drie van de twintig aanwezige raadsleden tegen de wijziging van het reglement van de universiteitsraad. Om de veranderingen tegen te houden had eenderde van de leden tegen moeten stemmen. Na aanvankelijke scepsis over de bedoelingen van collegevoorzitter Van Rooy denkt een ruime meerderheid dat de medezeggenschap gediend is met de veranderingen die een werkgroep van enkele raadsleden en het college van bestuur deze maand voorstelde.

Uitgangspunt van de collegevoorzitter was dat de Utrechtse situatie van inspraak van de raad op financieel terrein in tegenspraak was met de wet modernisering universitair bestuur (MUB) die een slagvaardiger bestuur mogelijk moet maken. Bij andere universiteiten is het instemmingsrecht beperkt tot de strategische keuzes van de instelling. Financiële stukken worden daar gezien als uitvoeringskwesties waarop adviesrecht kan rusten. Aan de kant van de raad zat er wat oud zeer over de geringe ruimte die de raad in het verleden werd gegund invloed uit te oefenen op het universitaire beleid.

De gezamenlijke werkgroep van college en raad stelde zich op het standpunt dat er veel te winnen was wanneer de universiteitsraad zich meer zou kunnen laten gelden op het vlak van de strategische beleidsvorming binnen de universiteit. De werkgroep gaf verschillende waarborgen die deze -wat in de wandelgangen ging heten- meer inhoudsvolle medezeggenschap mogelijk moet maken.

De raad houdt instemmingsrecht op het Strategisch Plan. Dat Plan, dat in principe voor meerdere jaren wordt vastgesteld, kan bovendien jaarlijks op de agenda worden gezet wanneer naar de mening van de raad wezenlijke veranderingen aan de orde zijn. Ook zal de raad tweemaal per jaar eigen onderwerpen mogen aandragen die van belang zijn voor de toekomst van de universiteit, iets waar oud-collegevoorzitter Veldhuis nooit aanwilde.

Daarnaast belooft het college van bestuur de raad vroegtijdiger en adequater te gaan informeren. Na de vruchtbare bespreking van het jongste strategische plan en de eerste beraadslagingen binnen de plannings & controlcyclus heeft een ruime meerderheid in de universiteitsraad het geloof dat dit geen loze woorden zijn.

XB

Dat is het voorstel van de commissie die dit voorjaar een internationaal vergelijkend onderzoek deed naar titulatuur. Uit het rapport blijkt dat de link tussen onderwijs en onderzoek in het hbo nu nog niet sterk genoeg is om de nieuwe toevoegingen nu al te rechtvaardigen. Exacte criteria moeten nog worden ontwikkeld.

De opdracht waarmee staatssecretaris Rutte de commissie op pad stuurde, was niet eenvoudig. Een internationale standaard voor titulatuur bleek niet te bestaan. Bovendien heeft de overgang naar het bama-stelsel ervoor gezorgd dat het hoger onderwijs in heel Europa op de schop is gegaan.

Een tweede voorstel van de commissie is om bepaalde beroepsgerichte diploma’s een herkenbare toevoeging mee te geven. Een diploma bachelor of music of een bachelor of fine arts kan op brede instemming rekenen.

Staatssecretaris Rutte is zeer tevreden met het rapport, maar laat nog in het midden of hij de adviezen allemaal overneemt. De bewindsman heeft de Tweede Kamer vandaag in een brief laten weten dat hij het rapport eerst met de koepelorganisaties wil bespreken.

HOP