Onlangs spraken de onderwijsministers van de EU-landen af dat de prestaties van het hoger onderwijs grotendeels openbaar moeten zijn, maar dat dit niet mag leiden tot rankings. VVD'er Arno Visser vindt dat onzin: volgens hem is dat is hetzelfde als voor een voetbalwedstrijd afspreken dat het nul-nul blijft, ongeacht het aantal gescoorde doelpunten.

Rutte heeft geen principieel bezwaar tegen ranglijsten, maar vindt niet dat hij ze zelf moet aanleggen. Op nationaal niveau laat hij dit liever over aan de pers. Hij zegt niet te weten of hij een internationale ranglijst kan regelen. Dat was iets geweest voor het Europese parlement. Maar die hebben daar een grondwet voor nodig. Rutte gaat er niet vanuit dat die er snel komt.

HOP

Dat hebben de universiteiten vrijdag 10 juni besloten. De opleidingen zullen tot stand komen in nauwe samenwerking met het beroepenveld, meldt het persbericht. Waar mogelijk zullen de universiteiten ook de hogescholen erbij betrekken.

Wie de opleiding succesvol heeft afgerond, krijgt de titel PD achter zijn naam, plus de vermelding van het vakgebied. De echte doctorstitel blijft gereserveerd voor gewone promoties.

Twee weken geleden reageerden universiteiten nog geschokt op het besluit van Fontys Hogescholen om zelfstandig promovendi te werven. Een van de verwijten was dat de promotiestudenten door alle onderwijstaken die ze bij Fontys moeten vervullen, te weinig tijd overhouden om te promoveren.

HOP

Met die conclusie in zijn proefschrift 'Shaping careers of men and women in organizational contexts', haalt de onderzoeker de gedachte onderuit dat vrouwen op hogere functieniveaus's uitsluitend in de minderheid zijn vanwege hun sekse. Uit enquetes onder personeelsleden en leidinggevenden blijkt volgens Hansen dat van bewuste of onbewuste discriminatie van vrouwen door mannelijke chefs in de door hem onderzochte bedrijven en instellingen geen sprake is.

Mannen en vrouwen zien er evenveel kansen om intern door te groeien naar een hogere functie en maken even vaak promotie als hun mannelijke collega's. Mannelijke leidinggevenden zeggen vrouwen zelfs vaker op een interne vacature aan te nemen dan op grond van hun opleiding en ervaring verwacht mag worden. Hoewel hij ervoor waarschuwt om de resultaten van zijn onderzoek in een beperkt aantal bedrijven naar de hele Nederlandse arbeidsmarkt te generaliseren, concludeert Hansen dat hij in de door hem onderzochte bedrijven en instellingen geen indicatie heeft gevonden voor het bestaan van een glazen plafond.

Dat vrouwen in veel organisaties toch zo veel minder hoge posities bekleden dan mannen, wijt hij aan het feit dat werkgevers een sterke voorkeur hebben voor werknemers met ervaring, een goede opleiding en de bereidheid om voltijds te werken. Niet verrassend is dan ook zijn conclusie dat vrouwelijke leidinggevenden, die vaak zelf in deeltijd werken, een positieve invloed hebben op de loopbaankansen van vrouwen. Ook positieve opvattingen van collega's over deeltijdarbeid zijn belangrijk. Zij hebben meer invloed dan zaken als goede personeels- en selectieprocedures en een goed scholingsbeleid.

Volgens Hansen, die op 6 juni in Utrecht op zijn onderzoek promoveerde, moet een organisatie die wil bereiken dat vrouwen doorstromen naar hogere functies, zorgen dat de cultuur rond het werken in deeltijd verandert. Het is niet voldoende als mannen de intentie uitspreken om korter te gaan werken, want in de praktijk doen ze dat toch niet. De leiding van een organisatie of bedrijf moet actief optreden en richtlijnen opstellen voor het leiding geven in vier dagen. In het beleid ten aanzien van interne promoties moet expliciet worden opgenomen dat de wens om in deeltijd te werken geen invloed mag hebben op de loopbaankansen van werknemers.

EH

Van den Eshof kreeg de prijs voor zijn proefschrift 'Nested iteration methods for nonlinear matrix problems'. Hierin heeft hij efficiënte en betrouwbare wiskundige rekenmethoden ontwikkeld en geanalyseerd voor het numeriek oplossen van stelsels vergelijkingen met een groot aantal onbekenden. Nu al worden zijn methoden intensief gebruikt door fysici voor het doorrekenen van modellen die de interactie tussen quarks en gluonen beschrijven. De numerieke resultaten zijn van belang voor een beter begrip van het gedrag van elementaire deeltjes die hiermee gemodelleerd worden.

Van den Eshof studeerde Wiskunde en Computational Science aan de Universiteit Utrecht en op 22 september 2003 promoveerde hij hier ook onder begeleiding van prof. Van der Vorst en dr. Sleijpen.
De Householder Award wordt sinds 1969 uitgereikt tijdens het Householder Symposium dat dit jaar gehouden werd in Seven Springs Mountain Resort in Champion, Pennsylvania V.S.

Voorafgaand aan de kennismakingstijd wil 10 procent van de studenten graag lid worden van een gezelligheidsvereniging. Na de introductie is slechts 5 procent ook daadwerkelijk lid geworden. Dit omdat de sfeer niet trekt of het lidmaatschap te veel tijd kost. Verder weerhoudt een negatieve houding van de mentoren en de nadrukkelijke presentaties van promotieteams van de verenigingen veel studenten ervan om lid te worden.

Het onderzoek, waarvan melding wordt gemaakt op de website van het Nijmeegs universiteitsblad Vox Online, is uitgevoerd in opdracht van de Dienst Studentenzaken, het Bestuurlijk Overleg Studentenverenigingen (B.O.S.) en de Stichting Nijmeegs Universiteits Fonds (SNUF). Met het onderzoek, dat zowel onder eerstejaarsstudenten als leden van verenigingen werd gehouden, wilden deze organisaties achterhalen of er een grotere markt is voor gezelligheidsverenigingen.

Die markt is er zeker, aldus Van Rantwijk, maar dan zou de kennismakingstijd er anders uit moeten zien. De studente adviseert verenigingen om hun werving planmatiger en meer gestructureerd aan te pakken en om te werven buiten de introductieperiode.

AH

Het college van bestuur heeft hiertoe besloten, omdat staatssecretaris Rutte de universiteiten niet langer wil betallen voor studenten van buiten de EER, die geen aanspraak kunnen maken op de Nederlandse studiefinanciering. Op dit moment betalen die studenten een bedrag van 4500 euro, maar wil hun collegegeld ook in de toekomst kostendekkend blijven, dan zal het vanaf 2006 fors omhoog moeten, heeft het college berekend.

Volgens die berekening zijn studenten in de alfa-gamma hoek het goedkoopst. Hun collegegeld gaat in de bachelorfase 5500 euro en in de masterfase 8500 euro bedragen. Alle andere bachelorstudenten, ook die in het University College, gaan 7000 euro betalen. Voor masters en voor de twee medische opleidingen wordt per jaar straks 10.000 euro in rekening gebracht. De regeling geldt alleen voor studenten die pas in 2006 beginnen. Wie eerder is begonnen, krijgt ook na 2006 een rekening van 4500 euro.

Als motivatie voor de prijsverhoging wijst het college op de speciale voorzieningen voor niet EER-studenten, zoals de bemiddeling bij het verkrijgen van visa en huisvesting en de investeringen in Engelstalig lesmateriaal en de taalvaardigheid van docenten. Voor sommige masterprogramma’s kunnen geselecteerde studenten een vrijstelling krijgen. Het college beslist in het najaar om welke programma’s het gaat.

Het hogere collegegeld geldt niet voor de 28 landen van de Europese Economische Ruimte. Dit zijn de 25 lidstaten van de Europese Unie plus Liechtenstein, Noorwegen en IJsland. Studenten uit die landen betalen hetzelfde tarief als hun Nederlandse collega's. Studenten uit Zwitserland en de Balkanlanden met uitzondering van Slovenie gaan wel het hoge tarief betalen.

EH

De geselecteerden krijgen een bedrag van maximaal 7000 euro. De VSB-beurs is een volledige schenking. Ieder jaar kunnen universiteiten en hogescholen zelf een selectie maken van afgestudeerden die er voor in aanmerking komen. De beurs is bedoeld als financiering van een aanvullende opleiding of onderzoek bij een buitenlandse instelling. Ook 122 afgestudeerde hbo'ers kregen een beurs.

Het Verenigd Koninkrijk is, net als in voorgaande jaren, veruit de populairste studiebestemming. Van de 218 VSB-bursalen zetten er 85 hun studie daar voort. De Verenigde Staten trekken 28 studenten, en Australie 14.

Maar liefst 58 studenten met een VSB-beurs volgen een bedrijfskundige opleiding.

HOP/XB

"Zeer spijtig", zo noemt letterendecaan Bertens het noodgedwongen besluit de master die de universiteit in samenwerking met de School voor Journalistiek verzorgt al na een jaar af te blazen. Volgens Bertens heeft een accreditatiecommissie die twee maanden geleden Utrecht bezocht vastgesteld dat in de cursussen die door universitaire medewerkers worden verzorgd de journalistieke component onvoldoende aanwezig was.

De universiteit had volgens de decaan fors moeten investeren om aan de eisen van de visitatiecommissie te voldoen. "Wij wilden regulier personeel van de faculteiten rechten, sociale wetenschappen blijven inzetten. Die missen inderdaad de competenties waar de commissie om vraagt. Daarvoor hadden we nu juist de samenwerking met de hogeschool. Dat verhaal was klaarblijkelijk niet overtuigend."

Voor de opleiding van volgend jaar hadden zo'n dertig studenten hun belangstelling kenbaar gemaakt. In de voorlichting was steeds het voorbehoud gemaakt dat de master nog moest worden goedgekeurd. Voor de zeven studenten die dit jaar werden toegelaten zijn er geen gevolgen. De opleiding had voor een jaar ministeriële goedkeuring gekregen.

Journalistiek in Utrecht blijkt nu het grote slachtoffer zijn geworden van de klachten die hogescholen aan de onderwijsinspectie kenbaar maakten tijdens de overgang naar het bachelor-masterstelsel. Universiteiten mochten bij die overgang bestaand doctoraalonderwijs omzetten naar masteropleidingen. Hogescholen ontwaarden echter een trend waarin universiteiten beroepsgerichte masters met nieuw onderwijs ontwikkelden. Oneerlijke concurrentie, zo vonden zij.

Een parlementaire motie leidde ertoe dat de onderwijsinspectie van de staatssecretaris de opdracht kreeg te onderzoeken in hoeverre de hogescholen gelijk hadden. De Utrechtse master werd bij een steekproef onder 49 opleidingen van 13 universiteiten als enige opleiding bestempelt als 'nieuwe universitaire opleiding'. Dit ondanks het feit dat de School voor Journalistiek participeerde in het programma en er in het Utrechtse doctoraalonderwijs ook al journalistiekvakken werden gegeven.

De journalistiekmaster moest na het rapport van de onderwijsinspectie toch een accreditatieverzoek indienen. Ironisch genoeg lijkt de accreditatiecommissie nu te stellen dat de opleiding juist te wetenschappelijk en te weinig journalistiek is om voor goedkeuring in aanmerking te komen.

Universiteit en School voor Journalistiek blijven overigens in gesprek over een mogelijke herstart van een journalistiekmaster. In vier andere universiteitssteden kunnen studenten wel journalistiek studeren binnen een universitaire master.

XB

Ons huidige kantoor aan Heidelberglaan 6 wordt gesloopt. We maken plaats voor Casa Confetti, een nieuw wooncomplex voor studenten waarvan de bouw deze zomer begint. Zelf gaan we dus naar het onderkomen waar tot voor kort Bureau Buitenland zat. De telefoonnummers van de redactie zoals dat van ons secretariaat - 030-2531189 - blijven ongewijzigd.

De redactie is in verband met de zomervakantie en de verhuizing de gehele maand juli wel gesloten. Vanaf 1 augustus kunnen pas weer Ukjes worden aangeleverd en dat kan alleen per post (postbus 85.232, 3508 AE Utrecht) of op ons nieuwe adres.

In juli is onze website - met een speciale zomereditie - natuurlijk wel te bezoeken. Degenen die zelf faculteitsberichten op onze site kunnen zetten, kunnen dat in deze maand ook blijven doen.

De redactie is vanaf 1 augustus terug. Dan zal het nieuws op de website weer actueel en bij de tijd zijn. Natuurlijk zijn we ook aanwezig tijdens de introductieperiode. In september zal ook het eerste nummer van de nieuwe jaargang weer in de bakken liggen.

Een moment van kleurrijke zorg in jarig UMCU

Het Universitair Medisch Centrum Utrecht viert dit jaar zijn eerste lustrum. Vijf jaar geleden gingen het Academisch Ziekenhuis Utrecht, het Wilhelmina Kinderziekenhuis en de faculteit Geneeskunde van de Universiteit Utrecht op in het UMCU. Patiëntenzorg, onderwijs en onderzoek kwamen daarmee samen in één organisatie. Vandaar dat er dit jaar allerlei bijzondere activiteiten zijn voor medewerkers, studenten en patiënten.

Deze woensdag is bijvoorbeeld een verwendag voor de patiënten. Een speciaal voor de gelegenheid samengesteld koor van medewerkers zong de patiënten wakker en honderdvijftig artiesten van de stichting 'Anders Beleven' liepen over de afdelingen om alle zintuigen van de patiënten te prikkelen.

Lizette Oomen heeft het optreden van het Engelenkoor helaas gemist. Maar dat het vandaag patiënten-verwendag is, gaat zeker niet aan haar neus voorbij. "Ik kreeg mijn pillen vanmorgen in een heel bijzonder doosje", vertelt ze. Ze wijst naar haar nachtkastje, waar een oranje, bijzonder gevouwen doosje staat. "En omdat ik hier al tien weken lig, werd ik vanmorgen extra verwend met een massage." Opeens staan er een accordeonist en een saxofonist in haar kamer. Ze spelen een swingende polka. "Wat gezellig!" roept Lizette.

Saxofoniste Carla Wigman is al ruim drie jaar vrijwilligster bij 'Anders beleven'. In het personage van Stella vrolijkt zij vandaag de patiënten op. "Ik voel gewoon dat het ze goed doet", vertelt ze. "Sommige patiënten schrikken een klein beetje als we binnenkomen en zijn wat onwennig. Maar ze stellen zich snel open en dat is heel leuk om te zien!" De muziek van de artiesten trekt ook de medewerkers aan. Verpleegkundige Bea Molenaar wordt er helemaal vrolijk van. Ze danst uitbundig mee op de muziek. Om haar hoofd heeft ze een paars lint geknoopt en op haar witte jas is een gekleurde papieren bloem gespeld waarop haar naam staat.

Het is bijna onmogelijk om vandaag aan de vrolijkheid te ontkomen. Door het hele ziekenhuis lopen verklede figuren die mensen aanspreken en ze dingen laten ruiken, horen en voelen. Er wordt muziek gemaakt en gedanst. Er zijn ook 'belevingsplekken' ingericht: plaatsen waar bepaalde zintuigen van patiënten worden aangesproken. Zo staat er bijvoorbeeld een blauw huisje waar je een arm in kunt steken. Binnenin zijn allemaal lekkere zachte stofjes te voelen. Bij het kraampje waar allemaal bijzondere dingen te proeven zijn, is het ontzettend druk. Iedereen wil wel een chocolaatje met rozemarijn en zeezout proberen.

Ook unithoofd Jan van der Woude heeft een lint op zijn hoofd en een gekleurde bloem op zijn borst. "Dat hoort er allemaal bij vandaag", zegt hij. Van der Woude voerde alles uit dat door de organisatie van de dag werd bedacht. Zo kregen alle patiënten van de afdeling dermatologie en pijnbestrijding vanochtend een vrolijk gekleurd kussensloop en een gekleurd papieren hart aan hun bed met een spreuk erop. "Het is ons allemaal heel makkelijk gemaakt; we kunnen ook gewoon doorgaan met ons eigen werk", vertelt Van der Woude. Hij vindt de patiëntendag een goed initiatief: "Normaal gesproken staan de dagen hier toch in het teken van ziek zijn. Maar vandaag kunnen de patiënten en hun verzorgers ook even ergens anders aan denken."