"Sinds september experimenteren we in het eerste jaar met vaste teams van zes of zeven docenten per groep van 75 studenten. Alle werkgroepen van zo'n groep worden door de 'eigen' docenten verzorgd en bovendien worden door sommige docententeams extra activiteiten georganiseerd, zoals bijvoorbeeld lunchlezingen door vooraanstaande juristen. Uit evaluaties blijkt dat deze aanpak de gevoelens van anonimiteit inderdaad tegengaat, maar een ander probleem is er nog niet mee opgelost. Dat is dat sommige studenten veel ambitieuzer zijn dan andere. Om die ambitieuze studenten meer te kunnen bieden, hebben we besloten om één van de docentgroepen in het nieuwe studiejaar om te vormen tot een Law College. In dat college wordt van de studenten extra inspanning verwacht. Daarom gaan we studenten die ervoor in aanmerking willen komen, direct na de poort selecteren."

Op basis waarvan vindt die selectie plaats?

"Om te beginnen moeten kandidaten een motivatiebrief schrijven. Verder kijken we uiteraard naar de cijferlijst van het vwo, maar ook naar activiteiten naast de studie. Ik denk dat we uit alle aanvragen ongeveer 150 studenten op gesprek laten komen, van wie we er tenslotte 75 selecteren. We kijken daarbij goed naar de aanpak die ook op University College en bij Liberal Arts and Sciences wordt gehanteerd."

Als er zoveel belangstelling is, waarom komt er dan maar één college?

"We willen niet te hard van stapel lopen, maar het ligt zeker in de bedoeling om in de toekomst meer colleges te creëren, vandaar ook de naam Utrecht Law Colleges. Uiteindelijk verwachten we er vijf te zullen krijgen. Het initiatief moet echter ook vanuit de docentengroepen komen. Uiteraard moeten alle studenten het verplichte programma doorlopen, maar wij willen de docenten wel de nodige vrijheid geven om dat programma naar eigen inzicht vorm te geven."

Vijf colleges van elk 75 studenten betekent dat er zo'n 200 eerstejaars niet in terecht zullen komen. Die krijgen dus straks een B-opleiding.

"Geen sprake van. Iedere student die in Utrecht begint, krijgt hier een eersteklas juridische opleiding. Maar het is nu eenmaal een feit dat lang niet alle studenten even ambitieus zijn. Er zijn genoeg studenten die zeggen: ik ben dik tevreden met een zes of een zeven. Dat standpunt respecteren wij. Wij zeggen alleen dat we die studenten niet de extra aandacht zullen schenken die we wel gaan schenken aan collegestudenten. Maar dat is logisch, want we vragen van hen ook niet de extra inspanning die van collegestudenten wordt verwacht."

Het woord collegesuggereert samen wonen en samen sociale en culturele activiteiten verrichten. Wordt dat ook van de studenten in het Law College verwacht?

"Nee. De gezamenlijkheid betreft hoofdzakelijk studie-inhoudelijke zaken. Maar we streven er wel naar om alle werkgroepen voor studenten van het college in hetzelfde gebouw onder te brengen. Dat zal de sociale cohesie in de groep zeker bevorderen."

Hoe lang blijven studenten in het college?

"In elk geval het eerste anderhalf jaar, maar we streven er naar om studenten uit één college ook in de specialisatiefase zoveel mogelijk in aparte werkgroepen onder te brengen."

Extra begeleiding kost extra geld. Waar gaat de arme subfaculteit Rechtsgeleerdheid dat van betalen?

"In de eerste plaats hopen we dat deze aanpak ons hogere rendementen bezorgt en dat dat doortikt in onze inkomsten. Maar we kijken ook kritisch naar het aanbod van vakken in onze negen masters. Het aantal mastervakken is nu wel erg groot. We zullen proberen om dat op een creatieve manier te verkleinen, bijvoorbeeld door kleine vakken samen te voegen in grotere containervakken."

Wim Kardux vertrekt

Waarom dit toch wel onverwachte besluit? Zo oud bent u toch nog niet?

"Nou ja, volgens de nieuwe tijdgeest misschien niet, maar ik vind dat het wel mooi is geweest. Ik vind het tijd om het wat rustiger aan te gaan doen. Volgend jaar mei ben ik 62. Dat leek me een mooi moment om alsnog mobiel te worden."

Heeft u er geen zin meer in?

"Dat is niet aan de orde. Er is geen boeiender plaats om te werken dan de universiteit. Nergens vind je meer ideeën en plezier in het werk. Ook problemen genoeg nog. Ik ben daar zeker niet op uitgekeken. Maar soms moet je een knoop doorhakken. Aan alles komt een eind. Er zijn ook andere dingen in het leven die ik nu te veel verwaarloos, zoals bijvoorbeeld mijn kleinkinderen."

Maakt u gebruik van de seniorenregeling?

"Nee, ik stel me voor gewoon met FPU te gaan."

U kondigt uw afscheid lang van te voren aan. Gaat u nu een jaar lang afbouwen?

"Geen sprake van. Zo zit ik niet in elkaar. Dat kan ook niet. De vroege aankondiging is bedoeld om de opvolgingsprocedure tijdig te starten. Het profiel van de functie wordt nu opgesteld en gaat dan het overleg in. Weliswaar vertrouwelijk, maar het leek me beter toch maar mijn plannen nu al bekend te maken. "

Wat wilt u nog graag voor uw afscheid afronden?

"De universiteit is nooit af, maar waar ik een speciale verantwoordelijkheid voor voel is om de afdeling Huisvesting, waar ik zowel organisatorisch als qua beleid veranderingen heb ingezet, voor de toekomst goed neer te zetten."

Hoe Letteren het hoofd boven water probeert te houden

Hans Bertens praat tegenwoordig in rekensommetjes. De uitkomsten zijn steeds dezelfde: de letterenfaculteit zit in een onmogelijke situatie. Bertens kan zijn zittende personeel niet langer betalen, maar heeft te weinig personeel om het onderwijs te verzorgen.

"Ons probleem is dat we op gigantische schaal aan het voorfinancieren zijn. Het aantal eerstejaars is in rap tempo gestegen van 700 in 1998 tot 1200 dit jaar. We ontvangen nu het geld volgens de diplomafinanciering voor het relatief geringe aantal studenten van eind jaren 90, terwijl we veel meer studenten onderwijs moeten geven. Daar komt bij dat Letteren traditioneel al onderbedeeld is in de verdeling van onderzoeksgelden. Wanneer je kijkt naar de financiering per student bungelt Letteren helemaal onderaan de lijst van faculteiten."

Volgens de decaan hebben de extra bezuinigingen (anderhalf miljoen euro voor de komende twee jaar) die door het college van bestuur werden afgekondigd het perspectief op een betere toekomst verduisterd. "Aanvankelijk gingen we er nog vanuit dat de verwachte stijgende lijn in de diplomarendementen de hoogste nood zou gaan wegnemen, maar de extra bezuinigingsdruk kunnen we echt niet meer verstouwen."

Op de invoering van studiepuntfinanciering die Letteren eindelijk boter bij de vis leek te beloven, zit Bertens inmiddels helemaal niet meer te wachten. "Studiepuntfinanciering zou ons in deze moeilijke jaren erg geholpen hebben, omdat we nu veel studenten hebben die veel punten halen. Maar dat nieuwe systeem lijkt er nu pas over een aantal jaren te komen, juist op het moment dat onze faculteit de diploma-inkomsten van de laatste grote lichtingen tegemoet kan zien. Dan wil ik dat geld zelf houden en niet delen zoals het bij studiepuntfinanciering zou moeten."

De ondersteunende diensten van Letteren draaien nu noodgedwongen op een minimum aantal medewerkers. En ook de onderwijsinstituten moeten mensen inleveren. "We kunnen de docenten eenvoudigweg niet meer betalen. Een moeilijke boodschap, want de werkdruk is hoger dan ooit."

Die werkdruk heeft alles te maken met het nieuwe bama-stelsel. De decaan heeft het college van bestuur herhaaldelijk gewaarschuwd knel te zitten tussen de achterblijvende financiering en de eisen die de universiteit stelt aan het onderwijs. "Het kleinschalige en activerend onderwijs van de bacheloraanpak, doet de student recht en er is ook bij ons veel enthousiasme voor. Maar onze mensen werken zich over de kop."

En om het gebrek aan realisme van elementen in de bama-richtlijn aan te geven, komen weer de berekeningen. Een docent-onderzoeker bij Letteren is, zegt Bertens, bijna dertig uur per week met studenten in de weer. "En dan is er nog geen toets nagekeken. Het model had beter doorgerekend mogen worden om de reële kosten in kaart te brengen."

Oplossingen die bij andere faculteiten meer efficiëntie in de onderwijsroostering boden, zoals het multi-inzetbaar maken van docenten en het streven naar een maximum aantal studenten per werkgroep, zijn voor de complexe letterenfaculteit niet weggelegd. "We hebben 17 zeer verschillende opleidingen. Ik kan een muziekwetenschapper geen Engels laten geven. Bij Nederlands is een flinke overformatie door een sterke terugloop van studenten, maar waar moet ik die Neerlandici laten werken, zonder een langdurig en kostbaar traject van omscholing?"

Het grote aantal opleidingen leidt volgens de decaan ook nog eens tot indelingsverlies. "Ik krijg geen twintig studenten voor een werkgroep Oud-Iers of Portugees. Moet ik die colleges dan niet meer geven? Ook hier wijken we af van meer homogene opleidingen zoals rechten."

De letterenproblemen leidden dit najaar tot een extra bijdrage van het CvB van twee miljoen voor vier jaar. "Heel sjiek", vindt Bertens, "maar het eerste half miljoen is al op aan de visitaties dit jaar." De decaan vreest daarom volgend jaar bij eenzelfde instroom aan eerstejaars "te moeten capituleren voor de werkelijkheid. Dan moeten we ons onderwijs aanpassen, misschien door meer hoorcolleges gaan geven."

Bertens hoopt dat het CvB een ontsnappingsroute biedt. Op de vijfde van het Bestuursgebouw lag deze week een grote bos bloemen van Letteren. Een geste waarmee het universiteitsbestuur "dat het ook niet gemakkelijk heeft" een mooie lente wordt toegewenst. Misschien dat de nieuwe lente een nieuw geluid van de vijfde brengt.

Na de vondst van het materiaal in een aanvoerkanaal van de luchtventilatie vorige week vrijdag, zijn metingen uitgevoerd aan stoffilters en ventilatiekanalen. Daarbij werden geen asbesthoudende deeltjes aangetroffen. De kans dat studenten en medewerkers zijn blootgesteld aan schadelijke stoffen wordt zeer klein geacht. Het schadelijke materiaal is door een gespecialiseerd bedrijf verwijderd.

De Universiteit Utrecht gaat ervan uit dat het afval moedwillig in het kanaal is geplaatst. De stoffen moeten volgens woordvoerder Kessels in de week voorafgaand aan de vondst zijn geplaatst. Bij een inspectie op vrijdag 11 maart was het aanvoerkanaal nog schoon.

De universiteit neemt de zaak derhalve hoog op. Begin deze week is aangifte gedaan bij de politie en de Arbeidsinpectie. Een woordvoerder van de politie wil nog niet bevestigen dat er sprake is van opzet. "Dat zijn wij op dit moment aan het onderzoeken."

In het kader van de aangifte bij de Arbeidsinspectie is inmiddels een lijst aangelegd van personen die in de vorige week aanwezig zijn geweest in het getroffen gedeelte van het gebouw. De communicatieafdeling van de faculteit Diergeneeskunde heeft de overige studenten en medewerkers woensdag door middel van een mailbericht op de hoogte gesteld.

De rehabilitatie sluit een tweedaags symposium af over de Franse filosoof Descartes, met name over diens invloed op het Utrechtse wetenschapsbedrijf. Die invloed was er onmiskenbaar, ondanks het verbod, opgelegd door stad en Academie, om de Franse nieuwlichter in het onderwijs op te nemen. Die banvloek was weer een gevolg van de zogeheten ‘Querelle d’Utrecht’, een felle strijd tussen Descartes en de Utrechtse theologiehoogleraar Gisbertus Voetius. De ideeen van Descartes waren flagrant in strijd met de ware geloofsleer, vond Voetius.

Descartes staat deze dagen extra in de belangstelling van de UU vanwege de uitreiking van een eredoctoraat aan de Franse filosoof en Descarteskenner Jean-Luc Marion tijdens de 369e verjaardagsviering van de universiteit op donderdag 24 maart, en de dies-lezing op diezelfde dag door de Utrechtse Descartesspecialist Theo Verbeek.

Tot 22 mei is een kleine Descartes-tentoonstelling te bezichtigen in het Universiteitsmuseum. De lezingen die tijdens het symposium gehouden zijn, worden bovendien gebundeld in het boek ‘Nee Cartesienne / Cartesiaansch Gebooren. Descartes en de Utrechtse Academie 1636-2005', onder redactie van Theo Verbeek, Leen Dorsman en Willem Koops (Uitg. Van Gorcum, 24,95 euro).

AH

De naam van het complex dat bestaat uit 750 eenkamerappartementen en 250 tweekamerappartementen werd gisteren bij een bijeenkomst op het bouwterrein bekendgemaakt.
De aanstaande bewoners van de appartementen mogen bovendien een fitnessruimte, een videotheek en een wasserette in hun complex verwachten. Een onafhankelijk onderzoek wees uit dat dit voorzieningen zijn die door studenten gewaardeerd worden.

Opmerkelijk aan het nieuwe complex is dat de kamers eigen voorzieningen hebben. Daarnaast zijn de woningen niet alleen te huur, maar ook te koop. Projectontwikkelaar Rabo Vastgoed verwacht dat de huurprijzen rondom de 325 euro zullen liggen, de koopprijs van een eenkamerappartement tussen de 70.000 euro en 75.000 euro.

Naar verwachting kunnen de appartementen nabij de Utrechtse tippelzone uiterlijk in de zomer van 2007 in gebruik worden genomen.

XB

Het overschot aan hoogopgeleide ict'ers daalde van 4600 in 2003 naar ongeveer duizend in 2004. Dit jaar zal er zelfs een klein tekort zijn.
Dat voorspelt de ICT Marktmonitor 2004-2005 van ICT-Office, de branchorganisatie van IT-, telecom- en officebedrijven in Nederland.
Eerder voorzag ook het ROA (Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt) dat er de komende jaren een tekort aan hoogopgeleide ICT'ers zou ontstaan.

HOP, Bas Belleman

ISO en LSVb kregen vorig jaar van Rutte te horen dat hij de positie van de student beter zou regelen, en de afgelopen maanden lieten diverse kamerleden zich ook al horen: de medezeggenschap van studenten moet beter. Vooruitlopend op de definitieve evaluatie van de huidige medezeggenschap en het daaropvolgende debat schreven de diverse studentenorganisaties een folder en presenteerden die als voorstel aan Rutte.

Als het aan de studenten ligt, krijgen zij straks via de medezeggenschapsraden instemmingsrecht op zaken als fusies, interne kwaliteitszorg en het examenreglement. Daarnaast moet de medezeggenschapsraad een lid van de raad van toezicht kunnen benoemen, zoals ondernemingsraden dat nu ook al kunnen doen. Via de ‘student right to know’ regeling moet de transparantie van de organisatie worden gewaarborgd om zo het reilen en zeilen van het bestuurscollege in de gaten te kunnen houden.

HOP

De commissie wil onder meer de mobiliteit van onderzoekers vereenvoudigen. De grote hoeveelheid regels die in de weg staat, moet op de schop. Een verblijf in het buitenland mag bijvoorbeeld geen gevolgen hebben voor opgebouwde pensioen- en uitkeringsrechten, vindt de commissie.

Jaarlijks zouden de lidstaten moeten rapporteren hoeveel voortgang ze al hebben gemaakt bij het verbeteren van de carrièreperspectieven. Ze zijn echter niet verplicht om de aanbevelingen op te volgen.

De Europese Unie heeft relatief weinig onderzoekers. Per duizend inwoners had de EU in 2001 slechts 5,7 onderzoekers. De Verenigde Staten had er 8,1 en Japan zelfs 9,1. De EU wil die achterstand verkleinen.

HOP

Van de studenten in dat college wordt verwacht dat zij bereid zijn zich meer dan normaal voor hun studie in te zetten. Zij worden begeleid door een vast docententeam, dat voor de collegestudenten naast de reguliere werkgroepen ook de nodige extra activiteiten zal organiseren.

Omdat verwacht wordt dat de belangstelling voor het college groot zal zijn, worden de kandidaten ervoor geselecteerd. Daarbij zal zowel hun cijferlijst als hun motivatie een belangrijke rol spelen. Activiteiten naast de studie vergroten de kans op toelating tot het college.

Hoewel de naam anders doet vermoeden, impliceert de vorming van een college geen apare huisvesting voor de geselecteerde studenten. Wel wordt ernaar gestreefd om al hun werkgroepen in één gebouw te laten plaatsvinden. Hoewel dit najaar met één college wordt begonnen, verwachten de juristen dat er op termijn in hun subfaculteit vijf law colleges zullen komen.

EH0