"Wij beginnen deze maand al met werven", zegt Marjolein van Alst van de faculteitsvereniging van Sociale Wetenschappen Alcmaeon. "We merken inderdaad dat het moeilijk is mensen te vinden. En dan hebben wij nog vijf studiebeurzen te verdelen, voor kleinere studieverenigingen moet het nog veel lastiger zijn."
Alcmaeon is geen uitzondering aldus USF Studentenbelangen. De organisatie draaide vorig jaar zelf met maar twee bestuursleden. Dit jaar verliep de werving wat beter, maar bestuurslid Guerlain Stokkel ziet universiteitsbreed een neerwaartse trend. "Wij horen van veel verenigingen die lid van ons zijn dat ze grote moeite hebben om bestuursleden te strikken."
Een grote boosdoener is volgens Stokkel de slechte financiele waardering voor bestuurswerk. Een snelle rekensom met officiele gegevens van de Informatiebeheergroep leert haar dat een voltijds bestuurslid van USF Studentenbelangen er zomaar 170 euro per maand bij in kan schieten. En dan moeten de ouders nog bereid zijn door te betalen. "De afgelopen jaren zijn alle beurzen van twaalf naar tien maanden teruggebracht, bovendien wordt het collegegeld niet meer vergoed. Bestuurswerk kost op deze manier gewoon veel geld."
De Stichting Overkoepelend Orgaan Faculteitsverenigingen (OOFU), waarin alle studie- en faculteitsverenigingen zijn verenigd, noemt in eeen brandbrief die eind vorig jaar naar alle faculteitsbesturen is verstuurd nog een aantal andere negatieve stimulansen die bijdragen aan een 'verontrustende ontwikkeling'. Zo schrikken studenten ook terug voor bestuurs- en commissiewerk vanwege de geleidelijke verhoging van het collegegeld, de komst van de euro en de stijging van de kosten van het levensonderhoud. Bovendien wordt gewezen op de toegenomen studiedruk in het nieuwe bama-stelsel. Als studenten al tijd over hebben, zullen ze eerder gaan werken om geld te verdienen dan actief worden in het verenigingsleven, zo stelt OOFU in de brief.
Aanleiding voor het noodsignaal was volgens OOFU-voorzitter Jan Willem Boezelman de problemen bij de werving van bestuursleden waar lidverenigingen vorig jaar gewag van maakten. "Toen zaten we met de overgang van het doctoraal- naar het bama-programma. Ouderejaars studenten wilden geen jaar bestuurswerk verrichten omdat ze daarna het gevaar zouden lopen in een bezemdoctoraalklasje terecht te komen. Dat is nu voorbij, desondanks wijst alles erop dat het steeds lastiger zal worden om mensen te vinden. Daar komt nog bij dat ook de animo om lezingen, congressen en dergelijke te bezoeken bij sommige opleidingen afneemt."
OOFU vraagt de faculteiten in de brief om mee te denken over een aantal oplossingen. Naast het verder integreren van verenigingswerk in het curriculum, bijvoorbeeld door het inroosteren van onderwijsvrije middagen voor verenigingsactiviteiten, wordt een officiele erkenning van het commissie- en bestuurswerk door de instelling geopperd.
Binnen de faculteit Farmacie zijn al positieve ervaringen opgedaan met een systeem dat studenten beloont die zich aantoonbaar verdienstelijk maken met commissiewerk en bovendien geregeld symposia en bijeenkomsten bezoeken. Deze studenten kunnen sinds vorig jaar na het halen van een minimum aantal punten in aanmerking komen voor het zogenaamde Studie Actief Certificaat (SAC).
Volgens oud-bestuurslid van de studievereniging UP Jeroen Diepstraten is het systeem nog volop in ontwikkeling, maar werpt het SAC nu al zijn vruchten af. "Vroeger moest je nog wel eens op zoek naar mensen, maar nu kost het vrijwel geen moeite om commissie- en bestuursleden te vinden. Symposia en lezingen worden daardoor ook beter bezocht. Vooral voor veel jongerejaars is het een mooie prikkel om actief te worden. Er is zelfs bij sommigen een gezonde concurrentie om SAC-punten ontstaan."
Bovendien, zo stelt Diepstraten, staat het SAC-certificaat aardig op je cv. "De faculteit stelt contactpersonen in het bedrijfsleven en elders op de hoogte van dit initiatief. De ervaring van veel werkgevers is dat de waslijsten van commissie-werkzaamheden vaak erg ondoorzichtig en fraudegevoelig zijn. Nu kunnen studenten duidelijk maken dat ze echt iets hebben gedaan naast hun studie."
Dat andere faculteiten bereid zijn tot soortgelijke initiatieven blijkt in ieder geval niet uit de reacties die het OOFU kreeg op de brandbrief. Welgeteld een faculteit nam de moeite te reageren Geowetenschappen wil met de studieverenigingen praten over het interessanter maken van bestuurs- en commissiewerk. Anderen lieten niets horen. OOFU-voorzitter Boezelman wil er de komende weken nog een belrondje tegen aan gooien. "Binnen de universiteit wordt terecht veel gesproken over het vergroten van de betrokkenheid van studenten. Daar kunnen de verenigingen een rol bij spelen. Het is dan ook in het belang van opleidingen en faculteiten zelf om mee te werken aan een kentering."