Het kleinschalig en activerende bacheloronderwijs gekoppeld aan stijgende studentenaantallen heeft ervoor gezorgd dat veel medewerkers van de betrokken faculteiten de onderzoekstaak noodgedwongen als sluitpost van hun tijdsbesteding zijn gaan zien. Dat werd onder meer vastgesteld in een rapportage van de universitaire bachelor-mastercommissie.

Na gesprekken afgelopen december heeft het college van bestuur besloten, om ondanks de belabberde financiële positie, de faculteiten te ondersteunen om te voorkomen dat het onderzoek aan kwaliteit en reputatie inboet. De faculteiten krijgen het geld niet zo maar. Zij moeten met concrete voorstellen komen, hoe ze het geld willen gaan gebruiken. Letteren en rechten kunnen over een periode van vier jaar aanspraak maken op twee miljoen euro. Psychologie op een miljoen minder, gezien het lagere aantal bachelorstudenten en het feit dat de opleiding eerder al beperkende maatregelen zoals een numerus fixus heeft mogen treffen.

De faculteiten hebben zich in de gesprekken met het college nogmaals gecommiteerd aan de uitgangspunten van het bachelor-masterstelsel. Wel is met het college afgesproken dat zij, gezien de problemen, tijdelijk af mogen wijken van de universitaire bama-richtlijn. Een minimumstandaard garandeert dat studenten minimaal vijf contacturen per week per cursus hebben en dat werkgroepen niet groter dan dertig studenten zijn.

De faculteiten hebben ook beloofd om hun bedrijfsvoering efficiënter te maken, om te streven naar een flexibelere inzet van docenten, om de voorzieningen van studenten te verbeteren, en - wat psychologie en rechten betreft - het tutoraat in stand te houden. Ook zal het onderwijsaanbod, vooral van de masterprogramma's, nog eens tegen het licht worden gehouden.

Decaan Dorresteijn van de faculteit REBO is tevreden met de toegezegde middelen voor de rechtenopleiding. Zijn faculteit wil op individuele basis gaan bekijken welke medewerkers voor onderzoek worden vrijgesteld. "Wij willen dat geld gaan gebruiken om mensen die belangrijk zijn voor de ontwikkeling en uitvoering van ons bachelor-onderwijs de mogelijkheid te blijven geven onderzoek te verrichten. Zo moet het een tweesnijdend zwaard worden."

Met zijn brief reageert het college op de discussie op 24 januari in de commissie Strategie van de Universiteitsraad over de toekomst van de bètafederatie. Tijdens die bijeenkomst uitten verschillende U-raadsleden hun bedenkingen over de wenselijkheid van een megafaculteit in de bètahoek. Ook de keuze voor één decaan in plaats van een collegiaal bestuur stuitte bij de commissie op weerstand.

In zijn brief laat het college weten dat het in de discussie in de commissie Strategie geen aanleiding heeft gezien om van mening te veranderen. De nu gekozen invulling van de bètafaculteit is tot stand gekomen in een zorgvuldige afweging, aldus de brief, en de voorliggende keuzes zijn gemaakt in goed overleg met de decanen van de faculteiten.

Ten aanzien van de keuze voor een eenhoofdige leiding hebben wij toegelicht dat dit spoort met de door de Universiteit Utrecht gemaakte keuzes bij de invoering van de MUB, aldus het college, dat vervolgt met: 'In het geval van de bètafaculteit zien wij geen aanleiding om hiervan af te wijken, integendeel, wij hebben de overtuiging dat juist in het geval van een fusie van vijf faculteiten, een eenhoofdige leiding essentieel is voor de besluitvaardigheid in het bestuur van de faculteit.'

De bèta's hoeven echter niet bang te zijn voor een dictatuur, want ook de zes vakdecanen gaan een belangrijke rol in de nieuwe faculteit spelen. Het facultair bestuursoverleg tussen decaan, bestuursteam en vakdecanen zal in de visie van het college uitgroeien tot een belangrijk platform waar draagvlak voor facultair beleid wordt bevorderd.

Omdat er geen extra bestuurslagen moeten komen, houdt het college vast aan één faculteitsraad met wettelijke bevoegdheden. Dit laat echter onverlet dat ook op departementsniveau sprake kan zijn van overleg, schrijft het college, 'met dien verstande dat de bevoegdheden van de faculteitsraad hierdoor niet ingeperkt kunnen worden'.

EH

Dat is een van de conclusies uit het proefschrift 'Detentie en culturele diversiteit', waarop de Arnhemse rechter-in-opleiding Marieke Post op woensdag 2 februari promoveerde. In haar studie gaat Post na welke beperkingen allochtonen ervaren waar het gaat om de informatieverstrekking, de medische zorg, de geestelijke verzorging en de voorbereiding op het ontslag uit de gevangenis.

Het meest kritisch is zij over de beperkingen die moslims ondervinden in vergelijking tot hun christelijke en joodse medegevangenen. Terwijl er wel wekelijks een kerkdienst wordt gehouden, kennen de meeste inrichtingen geen vrijdagmiddaggebed. Ook worden maar een paar maal per week halalmaaltijden verstrekt, terwijl joodse gevangenen dagelijks koosjer kunnen eten. Het meest schrijnend vindt Post dat er zo'n gering budget beschikbaar is voor islamitische geestelijke verzorging. Dat bedrag staat in schril contrast met het budget voor pastores, dominees en humanistische raadslieden.

Hoewel de situatie op de andere drie terreinen minder schrijnend is, constateert Post ook daar problemen. Hoofdoorzaak is de taalachterstand van veel allochtone gevangenen, die daardoor vaak niet weten welke rechten zij hebben. Huisregels in de eigen taal zouden al een verbetering betekenen, stelt Post, maar liever ziet zij in de inrichting een informatiepunt dat wordt bemensd door voorlichters, die de taal van de gedetineerden spreken.

Post besluit haar boek met de conclusie dat zowel gevangenen als bewakers een respectvolle behandeling zo mogelijk nog belangrijker vinden dan gelijke mogelijkheden om grondrechten uit te oefenen. Zij waarschuwt voor de bezuinigingen op het gevangeniswezen, die in haar ogen tot minder humane en zelfs respectloze vormen van detentie zullen leiden.

EH

De LSVb wil de ergste babyboomer van Nederland kiezen, omdat de babyboomers ons land naar de vernieling hebben geholpen: ‘Zelfgenoegzame nostalgie druipt van ze af. Zij eisten de macht in de jaren zeventig en laten die nooit meer los.’ Op de vraag of Mulisch inderdaad de macht heeft en niet meer loslaat, antwoordt Kim Toering, de voorzitter van de LSVb: ‘Nou… de intellectuele macht, toch?’

Op de lijst die de LSVb heeft samengesteld, staan ook Marcel van Dam, Pieter Broertjes, Hanneke Groenteman, Jeroen Krabbé, Neelie Kroes & Bram Peper (nog altijd als koppel genoemd), Jeltje van Nieuwenhoven, Sybolt Noorda, Jo Ritzen en Roelof de Wijkersloot de Weerdestein. Zoek de babyboomer. Koploper in de verkiezing is Jo Ritzen, die in 1945 geboren is.

Hoogleraar geschiedenis James Kennedy van de Vrije Universiteit kan er wel om lachen: ‘Dit is des te meer reden om te zeggen dat Nederlanders hun eigen geschiedenis beter moeten leren kennen. Een verplichte cursus geschiedenis voor alle studenten zou geen kwaad kunnen. Een babyboomer is geboren in de naoorlogse geboortegolf, ongeveer tussen 1946 en 1964.’

Volgens Toering is de website iets te vroeg gelanceerd. “Sommige namen zullen we op mysterieuze wijze laten verdwijnen en vervangen door andere. Het probleem is alleen dat al meer dan driehonderd mensen gestemd hebben.”

HOP

Toch nog meestemmen? Ga naar www.ergstebabyboomer.nl

Het verwijt dat het platform weinig slagkracht heeft, is niet nieuw. Zelfs minister Brinkhorst van Economische Zaken klaagde over het platform, dat onder voorzitterschap staat van premier Balkenende.

In Nederland zijn de banden tussen industrie en onderwijs aangetrokken, er zijn vele spin-off-bedrijfjes, het patentbeleid komt eindelijk op gang en er is een Deltaplan Beta en Techniek. Allemaal prijzenswaardig, maar de resultaten laten op zich wachten, aldus de Europese Commissie. De investering van het bedrijfsleven in onderzoek blijft steken onder het Europese gemiddelde en vertoont zelfs een neergaande lijn. Ook het aantal studenten in de exacte en technische studies blijft achter bij de andere EU-landen.

De Europese Unie wil in 2010 de meest concurrerende kenniseconomie ter wereld zijn, maar zelfs de Commissie twijfelt nu aan de haalbaarheid daarvan. De doelstellingen “zien er halverwege de termijn uitdagender uit dan in 2000”, staat er in het rapport.

HOP

Dat blijkt uit de scriptie Cookies: Sweeties, Smarties of Monsters? van de Groningse studente informatiekunde Nicoline Braat. Zij analyseerde 53.000 cookies om te bepalen wat voor gegevens er precies worden verzameld en hoe er vervolgens met die informatie wordt omgesprongen.

Cookies doen het prima als marketinginstrument: ze maken een goede analyse van het klantgedrag en een beter gerichte service mogelijk.
Keerzijde is dat het cookiemechanisme nauwelijks rekening houdt met de privacy. Zo wordt er doorgaans niet aan internetgebruikers gemeld dat er privé gegevens worden opgeslagen waar door de slechte beveiliging ook derde partijen gebruik van kunnen maken.

HOP

Het oudste kind van de klas heeft meer kans om in het hoger onderwijs terecht te komen dan het jongste kind. Dat blijkt uit onderzoek van de Higher Education Funding Council for England. Soortgelijke resultaten werden in Schotland gemeten, maar dan in de maand maart. Daar begint het schooljaar in de lente, zodat maartkinderen de oudsten zijn.

Remy Rikers, psycholoog aan de Erasmus Universiteit, kijkt er niet van op: “Je ziet hetzelfde bij topsporters. De spelers uit het Nederlands elftal van de jaren zeventig waren opvallend vaak in de zomer geboren. Het heeft te maken met het moment waarop je kinderen selecteert. Op jeugdige leeftijd is er vaak een verschil in ontwikkeling. Als je elf maanden ouder bent, heb je een fysieke voorsprong.”

En kennelijk ben je ook intellectueel sterker. Dat betekent voor sommige kinderen het verschil tussen vmbo en havo, of havo en vwo. Van verschil in aanleg hoeft geen sprake te zijn. Het gevolg is een verspilling van talent, maar hoe kun je die voorkomen? “Misschien moeten leraren op de basisschool met dit effect rekening houden bij hun beoordeling van een leerling”, oppert Rikers.

Het effect is overigens niet meer te zien in de verdere studievoortgang. Septemberstudenten zijn niet beter of sneller dan hun jongere cohortgenoten.

HOP

De operatie is onderdeel van het project dat de bestuurscultuur bij OCW moet moderniseren. Minister van der Hoeven spreekt dan ook van een 'frisse wind.' De meeste directieleden werken al bij OCW en stromen door. Nieuw is dat het ministerie zijn directeuren voor maximaal vijf jaar benoemt.

Van der Hoeven en secretaris-generaal Van der Steenhoven beklaagden zich bij hun aantreden - vlak na het einde van Paars II - over de werkcultuur op het departement en kondigden een grondige reorganisatie aan. Het ministerie ging de afgelopen jaren gebukt onder tal van affaires zoals de hbo-fraude, de Jamby affaire en de 'graaicultuur' onder hoge ambtenaren.

Jo van Ham is nu nog directeur primair onderwijs. Hij wisselt van functie met (waarnemend) directeur Ron Minnée.

HOP

Na een opnieuw moeizame discussie ging de interimraad van de Rebofaculteit vrijdag 28 januari akkoord met dit door het faculteitsbestuur voorgestelde compromis. Omdat dat recht doet aan hun veel grotere omvang gaan de juristen in de nieuwe raad twaalf zetels bezetten. Vertegenwoordigers van Economie en Bestuurs- en Organisatiewetenschap (B&O) moeten genoegen nemen met zes zetels.

Hoewel vooraf uitgebreid was gelobbyed. bleven met name de economen moeite houden met het afwijken van de oorspronkelijk voorgestelde paritaire zetelverdeling. Naar hun mening moet de gelijkwaardigheid van de drie partners in de nieuwe faculteit ook weerspiegeld worden in de samenstelling van de raad. Voor de subfaculteitsraad Rechten was een paritaire zetelverdeling binnen Rebo echter onbespreekbaar.

De doorslag werd vrijdagochtend gegeven door de zes vertegenwoordigers van B&O. Hoewel woordvoerder Jan Boessenkool zijn teleurstelling uitsprak over de gang van zaken, gaf hij om pragmatische redenen zijn steun aan het bestuursvoorstel. Tot teleurstelling van decaan Dorrestein toonden de zes economen zich minder inschikkelijk, met als gevolg dat een stemming onvermijdelijk werd.

Met de stemmen van de slechts vier (!) aanwezige juristen en B&O voor aanvaardde de interimraad de verhouding 12-6-6. De nieuwe zetelverdeling treedt in september in werking. Over twee weken buigt de interimraad zich nog over het faculteitsreglement. Als ook dat is aanvaard, staat niets de start van de Rebosamenwerking meer in de weg.

EH

De jury koos zijn scriptie met de titel 'Onverantwoord ondernemen; over Surinames informele, illegale en criminele economie', uit 340 inzendingen.

Winnaar van de Nationale Scriptieprijs is degene die een scriptie inlevert die op de best mogelijke wijze wetenschappelijke kwaliteit koppelt aan journalistieke bruikbaarheid. De jury keek daarnaast ook naar maatschappelijke relevantie.

Ook de Utrechtse Evelien Bus ('Zwoegen door de modder en zweven langs de hemel'), afgestudeerd bij het Freudenthal Instituut voor wiskunde-onderwijs, en Lianne Kool ('Naar het paleis der eerlijkheid, Ontkennende verdachten en multiculturaliteit in het kinderstrafproces'), eveneens van culturele antropologie, stonden op de lijst van acht genomineerden.

De Nationale Scriptieprijs is een initiatief van de Universiteit van Amsterdam en dagblad het Parool.

AH