Nieuws

Studentenorkest in Vredenburg

Voor meer informatie en het programma surf naar www.nso.nl

Gelukkige studenten Natuurwetenschap

Hoogleraar Ruud Smits kon na afloop van de -in het Engels gegeven- presentatie van commissievoorzitter Nooteboom niet nalaten blijk te geven van enkele gevoelens van genoegdoening. Samen met collega-hoogleraar Marius Meeus, het team van 'young turks', en het multidisciplinaire onderzoeksthema heeft hij heel wat universitaire aversie en tegenwerking moeten overwinnen. Na vijf jaar zit NW&I, blijkens het mondelinge oordeel van de commissie, op een heel behoorlijk niveau. De ironie wil bovendien dat Smits zelf zeven jaar geleden deel uitmaakte van de visitatiecommissie die uiterst kritisch was over de Utrechtse voorganger van NW&I, Natuurwetenschappen en Bedrijf & Bestuur. "Nu sta ik toch graag aan deze kant."

Nooteboom sprak namens de visitatiecommissie zijn bewondering uit over de dwarsverbanden die de opleiding inmiddels weet te leggen tussen zowel theorie en praktijk als tussen de natuur- en de sociale wetenschappen.

Ook de interactie tussen onderzoek en onderwijs werd geprezen. De vorige visitatiecommissie constateerde een gebrek aan deugdelijk onderzoek, maar nu kon Smits ondermeer melden dat meer dan de helft van zijn 19 promovendi NWO-gefinancierd is, terwijl ook nog zes plaatsen zijn weggehaald uit het investeringsfonds voor de kennisinfrastructuur, Bsik. Studenten getuigden tegenover de commissie bovendien zeer tevreden te zijn over de toegankelijkheid en de professionaliteit van hun docenten.

Toch was er ook kritiek. Zo stelt de commissie dat in de opleiding te weinig aandacht is voor het bedrijfsleven en de particuliere sector. De opleiding heeft aangegeven hier door de aanstelling van een nieuwe hoogleraar voor het micro-economische niveau verbetering in te willen brengen. Daarnaast is het volgens de commissie zaak dat NW&I zich duidelijker profileert, vooral ten aanzien van de businessschools. Volgens Smits een herkenbaar punt. "Wij willen absoluut geen businessschool worden. Onze studenten hebben een heel ander profiel, waarin ook de maatschappelijke component van innovatie een belangrijke rol speelt, maar misschien moeten we daar nog explicieter in worden."

Het gebrek aan wetenschappelijke attitude en kennis van wetenschappelijke methoden dat de commissie uit de afstudeerwerken van studenten destilleert ("in some cases a bit too much hbo") is volgens Smits van voorbijgaande aard, te wijten aan het karige onderzoek van weleer. In zijn afsluitende woorden prees hij tijdens de bijeenkomst dinsdag juist zijn studenten. Met een lichte sneer: "Zeker in vergelijking tot studenten die ik in mijn vorige baan in Tilburg had zijn ze veel kritischer en ambitieuzer."

XB

Analyse

Zo rumoerig als het jaar 2004 eindigde met onenigheid over de bestuursstructuur in de nieuwe Bètafaculteit, zo rumoerig begon het jaar 2005 met een conflict over de zetelverdeling in de raad van de kersverse Rebofaculteit. Aanvankelijk leek er in dat samenwerkingsverband van juristen, economen en bestuurskundigen geen vuiltje aan de lucht. De drie decanen koersten eensgezind af op een nieuwe faculteit, waarin de drie subfaculteiten weliswaar tot op zekere hoogte autonoom zouden blijven, maar waarin de bereidheid tot samenwerking groot was.

Die autonomie was echter tegen het zere been van het college van bestuur dat vooral problemen had met de voorgestelde medezeggenschapsstructuur. In het voorstel van de decanen lag het primaat bij de drie subfaculteitsraden, die uit hun midden een faculteitsraad zouden kiezen. Het college maakte echter duidelijk alleen medezeggenschap op facultair niveau te accepteren. Leuk en best als er ook subfaculteitsraden zouden komen, maar in de Rebofaculteit moest men niet denken dat die ook maar iets te zeggen zouden krijgen.

Daarmee creëerde het college echter een probleem. In de overtuiging dat de zeggenschap over het eigen onderwijs en onderzoek bij de eigen subfaculteitsraad zou blijven, had Rechten namelijk geen bezwaar gemaakt tegen de door decaan Dorrestein voorgestelde paritaire zetelverdeling in de Reboraad. In een raad, zoals het college van bestuur die wenst, een raad die over alles en dus ook over de aangelegenheden van Rechten gaat beslissen, eisen de juristen echter een groter aantal zetels dan hun twee kleine 'broertjes'. En die voelen daar niets voor. Resultaat: een impasse die nu al ruim een maand duurt.

De facto lijkt er niet zoveel aan de hand. Als Dorrestein vasthoudt aan zijn voorstel om alle drie onderdelen evenveel zetels te geven, zal de huidige paritair samengestelde interim-Reboraad naar verwachting met dat voorstel akkoord gaan. In dat geval hebben de boze juristen dus het nakijken. Ook in de bètafederatie lijkt de race gelopen. De federatieraad wil weliswaar zes autonome departementsraden en een collegiaal bestuur in plaats van één almachtige decaan. Maar als federatievoorzitter Van Koten die wens, gesteund door of mogelijk zelfs op last van het college, naast zich neerlegt, heeft ook de bètaraad geen poot om op te staan.

De vraag is echter wat dergelijke ingrepen zullen betekenen voor het toch al niet grote enthousiasme voor de nieuwe bestuurlijke indeling op de werkvloer. Door uiterst omzichtig te manoeuvreren hebben de decanen van de faculteiten in drie van de vier clusters (bèta, Rebo en Geesteswetenschappen) hun achterban geleidelijk weten te winnen voor de plannen. Dat dat gelukt is, kwam vooral door de beperkte autonomie die zij, soms zelfs tegen de wens van het college van bestuur in, voor hun eigen subfaculteit wisten te bevechten. Die autonomie leek geen probleem, omdat de bereidheid tot inhoudelijke samenwerking - waar alles uiteindelijk om was begonnen - groot is. Het is daarom onbegrijpelijk dat het college zo halsstarrig vasthoudt aan een medezeggenschapsstructuur, waarin die autonomie tot vrijwel nul wordt gereduceerd. Vrijwel alle betrokkenen hebben daar grote problemen mee en ook de meeste decanen steken niet onder stoelen of banken dat zij niet blij zijn met deze ingreep van hogerhand.

In haar eerste jaar heeft collegevoorzitter Yvonne van Rooy zich gemanifesteerd als een krachtig bestuurder, waarmee niet te spotten valt. In zijn algemeenheid wordt haar aanpak als verfrissend ervaren. Waar het de bestuurlijke vernieuwing aangaat, lijkt de collegevoorzitter echter blind voor alles wat haar voorliefde voor een zo transparant mogelijke bestuursstructuur in de weg staat. Gezien de huidige machtsverhoudingen in de universiteit zal het college uiteindelijk zijn zin wel krijgen. De vraag is echter of de geringe winst aan bestuurlijke efficiency, die dat wellicht oplevert, opweegt tegen de frustratie die het optreden van Van Rooy en haar collega's bij een groot aantal betrokkenen heeft veroorzaakt.

Verhoef nadert top promotieklassement

De drie promoties in 2004 hebben het totaal aantal promovendi dat Verhoef sinds zijn aanstelling in Utrecht als promotor begeleidde, op 92 gebracht. Daarmee moet hij alleen fysicus Leonard Ornstein nog voor laten gaan. In de jaren dertig begeleidde de naamgever van het Ornstein Laboratorium in totaal 93 promovendi in Utrecht naar de doctorstitel.

Uit de telling, die op 20 januari in het Ublad en op de website wordt gepubliceerd, blijkt dat ook hoogleraar toxicologie Willem Seinen snel oprukt naar de top van de ranglijst. Dankzij zeven promoties in 2004 heeft Seinen inmiddels de derde plaats bereikt met een totaal van 87 begeleide promovendi. Op de vierde plaats staat de legendarische Utrechtse farmacoloog David de Wied met 86 promoties.

Voor meer standen en ranglijsten en voor de onthulling van de promotor van het jaar 2004, zie het Ublad van 20 januari.

EH

"Selectie aan de poort over paar jaar overbodig"

Dat stelt de Onderwijsraad in het advies 'De stand van educatief Nederland'. De raad geeft daarom de voorkeur aan selectie na de poort, bijvoorbeeld met het bindend studieadvies of de toelating tot het honoursprogramma.

Voorzitter Fons van Wieringen zei bij de presentatie zelfs dat selectie aan de poort over een paar jaar "overbodig" zal worden.
Selectie is alleen nuttig wanneer er weinig studenten zijn, meent hij, maar naar verwachting zal de instroom aan het hbo en de universiteit stijgen. Hoe meer studenten, hoe meer mogelijkheden tot differentiatie, zo redeneert Van Wieringen.

Op dit moment mogen opleidingen met 'evidente erkende meerwaarde' selecteren aan de poort.

HOP

"Vrouwen hebben minder aanleg voor exacte vakken"

"Onderzoek in de gedragswetenschappen toont aan dat dingen waarvan men voorheen dacht dat ze sociaal bepaald waren, bij nader inzien helemaal niet sociaal bepaald waren', aldus Harvard-voorzitter Lawrence Summers, die van huis uit econoom is en minister van financiën was onder Bill Clinton.

Zijn uitspraken komen niet uit de lucht vallen. Eerder kreeg Summers al ruzie met zijn zwarte medewerkers en met linkse intellectuelen. Bovendien klagen veel mensen over de terugloop van vrouwen op hoge posities aan Harvard; de universiteit neemt steeds minder vrouwen in dienst.

Summers beweert echter dat discriminatie niet langer een struikelblok is in de carrière van vrouwen. Hij denkt dat de weigering van vrouwen om lange dagen te maken - bijvoorbeeld om voor hun kinderen te zorgen - een rem zet op hun loopbaan. Verder zoekt hij de verklaring in genetische aanleg.

Hij deed zijn uitspraken op een besloten conferentie over de positie van vrouwen en minderheden in de wetenschap.

HOP

Promovendi eisen langere aanstelling

Die verplichting vloeit voort uit een regeling uit 2001, waarin het college van bestuur de faculteiten wijst op de eis van een meer langdurige aanstelling. De regeling is actueel geworden nu er her en der problemen zijn met het verkrijgen van verlenging van de aanstellingsduur en er bovendien wordt geëxperimenteerd met verkorte aanstellingen, waardoor nog meer promovendi dan voorheen in tijdnood kunnen komen. Ook het college van bestuur zal via een brief de decanen herinneren aan de afspraak.

Die experimenten hangen samen met het ontwikkelen van een nieuw promotiestelsel onder de bama-structuur. Gedurende de tweejarige wetenschappelijke master zou de toekomstige promovendus al enig voorbereidend werk kunnen doen en onderwijs volgen alvorens aan het daadwerkelijke promotietraject te beginnen. Hierdoor zou in de ogen van de beleidsmakers het promotietraject zelf korter kunnen zijn.

Vooruitlopend op de realisering van dit stelsel verkorten sommige faculteiten nu al de promotie-aanstellingen. Dit is in de ogen van PrOUt een omgekeerde gang van zaken, waarbij de betreffende promovendi tussen wal en schip dreigen te vallen.

AH

Goud voor Van Deutekom

De 23-jarige Van Deutekom reed in Innsbruck een tijd van 2.02.19. Voldoende om de Chinese Hui Ren en de Nederlandse Jorien Voorhuis achter zich te laten.

Aan de wintereditie van de Universiade doen dit keer zo'n 1500 sporters uit 49 landen deel. Het evenement is een van de grootste sporttoernooien ter wereld en wordt vaak gezien als opstapje naar de Olympische Spelen.

Vorig jaar besloot het Nederlands Olympisch Comité echter de subsidie voor deelnemers stop te zetten. De komende Universiade in Izmir is het laatste evenement waar Nederlandse studenten een bijdrage voor kunnen verwachten. In Innsbruck doen nu elf Nederlandse studenten mee.

XB

Toch geen bindend studieadvies voor ouderejaars

Een bindend studieadvies voor ouderejaars is wel onderwerp van studie geweest, maar OCW heeft het plan inmiddels laten varen. Waarom dat gebeurd is en of er nog wordt gewerkt aan een ander 'drukmiddel' om studenten voort te laten maken met hun studie, wil men op het ministerie niet kwijt.

Overigens stonden koepelorganisaties VSNU en HBO-raad positief tegenover het plan om ook van ouderejaars een minimumprestatie te verlangen.

HOP

Conflict over Reboraad verhardt zich

De afwijzende houding van de juristen bleek tijdens een extra ingelaste vergadering van de subfaculteitsraad. Die was nodig geworden, omdat de vertegenwoordigers van Rechten in de voorlopige Reboraad vorige week hadden geweigerd om in te stemmen met een voorstel van het faculteitsbestuur.

Volgens dat voorstel zouden vertegenwoordigers van Rechten, Economie en USBO in de nieuwe Reboraad elk acht zetels krijgen. De juristen vinden echter dat daarmee geen recht wordt gedaan aan hun getalsmatige overgewicht in de nieuwe faculteit.

Ondanks de hernieuwde afwijzing van het bestuursvoorstel door de Rechtenraad, zal decaan Dorrestein het bestuursvoorstel hoogst waarschijnlijk over twee weken in de Reboraad in stemming brengen. Daar zal het vermoedelijk worden aangenomen, omdat Economie en USBO beide voor het bestuursvoorstel zijn.

De leden van de subfaculteitsraad Rechten hebben echter laten weten uitspraken van de huidige Reboraad niet meer als gezaghebbend te erkennen. Naar hun mening heeft de zetelverdeling in de nieuwe Reboraad de instemming nodig van alle drie huidige raden. Die instemming zal een voorstel voor een paritaire zetelverdeling van haar nooit en te nimmer krijgen, heeft de Rechtenraad vandaag duidelijk gemaakt.

EH