De begroting die op Prinsjesdag werd gepresenteerd, bevestigt wat al rondzong: iedereen die na zijn 29ste jaar aan een studie begint, moet een veel hoger collegegeld betalen. In de begroting 2005 heeft deze bezuiniging nog geen plek gekregen, maar voor 2006 staat 23,9 miljoen ingeboekt. Studenten van buiten de EU wacht hetzelfde lot. Bezuiniging: 10 miljoen euro in 2005, 20 miljoen in 2006.
Op beide maatregelen zijn uitzonderingen: de buitenlandse topstudent komt voor een beurs in aanmerking en de dertigplusser die een zorg- of een lerarenopleiding kiest, kan ook op steun van het ministerie van Onderwijs (OCW) rekenen.
Voor de aangekondigde collegegeldverhoging van honderd euro heeft het ministerie de leenmogelijkheden uitgebreid; een student kan acht euro meer lenen per maand. In de toekomst wil OCW het hele collegegeld voorschieten als de student dat wenst, maar komend jaar is het nog niet zo ver. Hoe dan ook: de collegegeldverhoging levert in 2005 al een besparing op van 14,6 miljoen euro, het jaar daarop scheelt dat alweer 44,8 miljoen op de onderwijsbegroting.
Ook de 'hbo-fraude' heeft een plek in de begroting gekregen. Hoewel de commissie Schutte nog aan een vervolgrapportage werkt, heeft OCW voor komend jaar een terugvordering van 48 miljoen op de begroting gezet.
Voor hbo-studenten kondigt de staatssecretaris een aardige maatregel aan: iedere bachelor kan in de toekomst ook een masteropleiding bekostigd krijgen. In de plannen van zijn voorganger Nijs werd deze mogelijkheid uitdrukkelijk niet geboden.
Ondanks de financiële tegenwind heeft Nederland nog altijd de ambitie tot de beste kenniseconomieën ter wereld te behoren. Om die toppositie te bereiken, legt het ministerie van Onderwijs bij onderzoek de nadruk op ICT, nanotechnologie en genomics. Voor ICT is tot 2006 15 miljoen euro gereserveerd. Voor genomics en nano is dat 189 miljoen euro. Het Deltaplan bèta- en techniek krijgt voor komend jaar 14 miljoen toegeschoven.
In Utrecht werd buitengewoon teleurgesteld op de Haagse plannen gereageerd. Rector-magnificus Gispen sprak van een somberder dan somber beeld en noemde de kabinetsplannen ronduit rampzalig voor onderwijs en onderzoek. Ook portefeuillehouder Kardux had er in een commissie van de Universiteitsraad geen goed woord over. "Het gaat maar door en dan hebben we het nog niet eens over de sluipende bezuiniging doordat we geen compensatie krijgen voor de inflatie en voor de toenemende studentenaantallen." Als enige lichtpuntje kon Kardux de commissie melden dat hij bij het opstellen van de kaderstelling voor faculteiten en diensten al op de plannen van Rutte had geanticipeerd. De Haagse bezuinigingen zullen daardoor in Utrecht niet leiden tot een extra korting voor volgend jaar.
HOP
