Het Ublad organiseerde dit najaar deze verkiezing, waarbij studenten en medewerkers via de website van het Ublad hun stem konden uitbrengen. Ruim 800 stemmers deden mee; dat is 2,8 procent van de totale UU-populatie (ter vergelijking: aan de verkiezing van de Grootste Nederlander nam 0,3 procent van de Nederlandse bevolking deel).

Dat Buys Ballot winnaar is, wekt geen bevreemding. Als oprichter van het KNMI wordt heel Nederland nog dagelijks, aan het einde van het Journaal, met zijn nalatenschap geconfronteerd. Verrassender is de eerste plek van de relatief onbekende verzetsheld uit de tweede wereldoorlog, Wim Eggink. Als pleitbezorger van een onafhankelijke, vrije meningsuiting die respect als hoogste waarde beschouwde, is zijn nalatenschap echter méér dan actueel.

Het Ublad van morgen, 9 december, bevat over de beide winnaars een uitgebreide biografie, evenals de Top-20 van Grootste UU'ers. Historisch-deskundigen ten slotte geven hun oordeel over deze Ublad-verkiezing en de uitkomst ervan.

AH

Van Ginkel was van 1986 tot 1997 rector en vervult die functie nu aan de United Nations Univerity in Tokyo. Hij doet zijn uitspraak in het boek 'Makelen en schakelen' van Kees Visser, dat afgelopen dinsdag werd gepresenteerd ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum van de afdeling Economische Zaken van de gemeente Utrecht.

De bijdragen van studenten aan de bedrijvigheid in de stad is belangrijk, beweert de rector. Hij noemt onder meer de Jaarbeurs en de horeca: "Dat soort bedrijven profiteert daarvan; studenten kunnen tijdelijk worden ingezet, ze zijn meestal slim en ook vaak handig, dus je hoeft ze niet zoveel uit te leggen."

Volgens Van Ginkel sluiten de UU-opleidingen sterk aan op een concrete beroepsuitoefening. "Er zijn relatief veel hoger opgeleiden in Utrecht. Er komen dan ook nogal wat kleine jonge bedrijfjes voort uit de Utrechtse universiteit. De universiteit kan de positie van Utrecht nationaal verankeren waar het gaat om innovatieve bedrijvigheid."

Van Ginkel wijst er ook op dat de keuze van de UU om naar De Uithof uit te wijken een goede is geweest: "Toen dat in 1960 is besloten, waren er 6000 studenten. In 2000 hadden Letteren en Rechten die in de binnenstad zijn gebleven, samen alleen al 10.000 studenten. Dus als de hele universiteit in de stad was gebleven, had het stedelijk weefsel dat helemaal niet kunnen opvangen."

Die twee faculteiten behouden voor de binnenstad, geconcentreerd rondom Domplein en Janskerkhof, was ook een goede keus: "Het bedrijfsleven had die panden nooit kunnen invullen, wij konden die monumentale panden wel in stand houden." Anderzijds was een overheveling naar De Uithof van de natuurwetenschappelijke en medische faculteiten vanwege hun laboratoria en milieu-eisen ook al noodzakelijk.

AH

Bij de wereldbekerwedstrijden in het Duitse Altenberg eindigden Pennings en Broeders als vijfde. Daarmee werd voldaan aan de eis twee maal bij de eerste acht te eindigen in het wereldbekercircuit. Ook het tweede Nederlandse team van Eline Jurg en Urta Rozenstruik wist zich met een zesde plek te verzekeren van deelname aan de Spelen.

xb

De vredesbeweging werd eind jaren zeventig door de Stasi aanvankelijk gezien als een ideaal propagandavehikel in de strijd tegen de plaatsing van kruisraketten. Nederland was ‘de zwakke schakel in de navo-keten’ vanwege het brede maatschappelijke verzet tegen een nieuwe bewapeningsronde. Door het, ook financieel, ondersteunen van initiatieven als Stop de Neutronenbom en Generaals voor Vrede werd getracht dat verzet aan te moedigen.

Met het Interkerkelijk Vredesberaad en Pax Christi bleken de Oost-Duitsers echter het paard van Troje te hebben binnengehaald. Deze bewegingen gingen immers ook ageren tegen de raketten aan de andere kant van het IJzeren Gordijn en tegen de schending van mensenrechten in het oostblok. Het leidde tot een heftige Stasi-campagne tegen het IKV.

Meer hierover is te lezen in een interview met De Graaf aanstaande donderdag in het Ublad.

XB

Met die prijs geeft de jury aan dat ze De Basketbar het beste gebouw in Nederland vindt dat de afgelopen twee jaar is opgeleverd en dat is ontworpen door jonge architecten (jonger dan 40 jaar).

Het winnende ontwerp is 'strak en speels tegelijk', aldus de jury. 'De efficiënte inventiviteit van de Basketbar is typerend voor de Nederlandse architectuur van deze generatie'.

De afgelopen weken is een serie TV-documentaires uitgezonden over de genomineerde gebouwen, en hierover is tevens een boek uitgegeven.

De universiteit is ook nog in de race voor 'De Gouden Piramide', de jaarlijkse Rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap in de architectuur. De prijsuitreiking daarvan is voorzien op 23 april en wordt uitgezonden door de AVRO. De Gouden Piramide bestaat uit een speciaal ontworpen trofee en een bedrag van 50.000 euro.

AH

De studentenorganisatie wilde weten wat haar achterban vindt van de wijzigingen in de bekostiging die staatssecretaris Rutte door de Tweede Kamer wil loodsen. Die behelzen onder meer een drie maal hoger collegegeld voor iedere student die meer dan anderhalf jaar vertraging oploopt. Voor een op de vijf studenten zou die maatregel aanleiding zijn de studie te staken. Bovendien zegt achttien procent niet aan een masteropleiding te beginnen als de studietijd beperkt is.

Onder de vijfhonderd geenqueteerden bestaat weinig begrip voor de voorstellen van Rutte. Slechts elf procent billijkt een collegegeldverhoging met duizend euro, terwijl vier procent een collegegeld van 4500 euro acceptabel vindt.

Overigens zien de ondervraagden zichzelf nauwelijks gebruik maken van de mobiliteit die Rutte met zijn nieuwe voorstel vergemakkelijkt. Maar liefst zeventig procent verwacht niet over te zullen stappen naar een andere instelling als het eigen onderwijs niet voldoet.

Samen met de LSVb verzet het ISO zich tegen de voorgenomen 'treuzeltijd' van anderhalf jaar. De studentenbonden willen drie jaar uitloop.

HOP

Mak heeft de titel in de wacht gesleept door zijn bestseller 'In Europa'. Dat Van Rossem een nog steeds opmerkelijke tweede plaats inneemt is wellicht te danken aan zijn boek 'Typisch Nederland' dat hij schreef ter gelegenheid van de Week van de Geschiedenis.

Geen enkele andere Utrechter staat in de top-20. Dramatisch is de val van de Utrechtse emeritus-hoogleraar Hermann von der Dunk van de 15e naar een 23ste plaats, ook al maakte hij afgelopen jaar gehakt van CDA-fractievoorzitter Maxime Verhagen.

Sociaal-economisch historicus Jan Luiten van Zanden van de UU, een van de winnaars van de Spinozapremie, heeft nog een klein zetje nodig om in de top-20 te komen: hij staat op 21. Maar welk zetje? Hij is immers al de meest productieve historicus van Nederland.

AH

Van Schurman verdiepte zich in de letteren, geneeskunde en vooral theologie, een studie die toen in heel Europa het belangrijkst gevonden werd. Ook schreef ze een verhandeling over het recht van de vrouw op studie. Ze beschikte ook over een grote talenkennis. Ze schreef in het Hebreeuws, Grieks, Latijn en Frans.

Tot verbijstering van velen verliet ze omstreeks 1669 de stad, kerk en universiteit van Utrecht. Van Schurman sloot zich aan bij de Labadisten, een gereformeerde kloosterachtige geloofsgemeenschap.

De Europese primeur was voor de universiteit Utrecht aanleiding een boek over het leven van Van Schurman te laten schrijven, door de letterkundige en filologe Pieta van Beek. “Juist omdat er veel over haar geschreven wordt, maar niet vanuit haar eigen teksten (vrijwel niemand kent al die talen meer), kon ik een nieuw beeld van haar schetsen.”

HOP

Begin dit jaar stemde de Universiteitsraad in met het principe van studiepuntfinanciering. De vraag was alleen hoeveel faculteiten met lage studierendementen er in het nieuwe systeem financieel op achteruit gaan. Op dit moment zijn namelijk het aantal ingeschreven studenten en het aantal uitgereikte diploma's nog bepalend voor het inkomen van de opleiding. Om precies te weten wat de verandering voor gevolgen heeft, rekende de werkgroep die met de invoering bezig is, het effect uit op basis van recente gegevens waarbij een puntenaantal van 40 als huidig gemiddelde geld.

Algemeen was de verwachting dat het nieuwe systeem vooral ten koste zou gaan van de studentrijke alfa/gamma-opleidingen, maar in een recente faculteitsraad van Sociale Wetenschappen zei directeur Dirksen (tevens voorzitter van de werkgroep studiepuntfinanciering) dat Sociale Wetenschappen het op een na hoogste aantal studiepunten haalt.

In januari wordt duidelijk hoe het nieuwe systeem er definitief komt uit te zien. Op deze pagina alvast het lijstje met het behaalde aantal studiepunten per student in het studiejaar 2003-2004. Opgenomen zijn de huidige faculteiten met uitzondering van Geneeskunde en Diergeneeskunde, waar studiepuntfinanciering voorlopig nog niet aan de orde is.

1. Farmacie (49); 2. Sociale Wetenschappoen (43); 3. REBO (42); 3 Wiskunde & Informatica (42); 5. Geowetenschappen (41); 6. Geesteswetenschappen (38); 7. Scheikunde (36); 8. Natuur en Sterrenkunde (34); 9. Biologie* (30). Universitair gemiddelde: 40

*Het cijfer van Biologie is vertekend, omdat nog niet alle resultaten van studenten bekend waren.

EH

Utrechts trio in finale studentenwetenschapsquiz

"'s Avonds bijeengekomen, boodschappen gedaan en een studentenmaaltijd met pudding gegeten. Om negen uur begon de fianle. We hadden een uur de tijd voor zestien vragen.

"De eerste vraag: 'Een wijnglas gaat zingen als je met een natte vinger over de rand wrijft. Wat gebeurt er met de toonhoogte als je het glas vult?'. Meteen naar de keuken gerend, een wijnglas gepakt en het uitgeprobeerd. Geheel tegen-intuïtief werd de toonhoogte lager als je er water bijdoet. Verder niet over nagedacht, het experiment gaat uiteraard boven elke theorie. Benieuwd met wat voor verklaring de opvolgers van Wim T. Schippers komen tijdens de tv-uitzending.

"De vragen die op te zoeken waren op het internet hebben we even overgeslagen. Daarom hup naar vraag 5. 'Een droge spons drijft in een emmer met water. Wat gebeurt er met het waterpeil?' Met Archimedes in het achterhoofd denk je 'het zal wel hetzelfde blijven...', maar nu is het weer een spons... dus toch twijfel. Snel een spons en een bak water gehaald. Op het oog bleef het waterpeil gelijk.. dus dat maar geantwoord.

"Vraag 7: 'Plak stippen op alle zestig hoekpunten van een voetbal. Verplaats de stippen naar het midden van de naden. Heb je voldoende aan zestig stippen?' Wouter had gelukkig vroeger eens een webpagina over 'Platonic and Archimedean solids' gemaakt. Daar stond op dat een voetbal 90 zijden had en 60 stippen, die vraag konden we dus makkelijk beantwoorden.

"Vervolgens de andere vragen gemaakt die zonder hulp van internet konden en daarna gauw gaan surfen. Een aantal vragen was redelijk gemakkelijk te vinden, maar er waren er ook wat lastige bij. Vraag 6: 'Wraoam is dzee tkset znoedr veel mietoe rdlieejk te lzeen?'

"Om vijf voor tien de laatste knopen doorgehakt en de vragen ingestuurd via een webformulier. Op 20 december krijgen we als het goed is de uitslag, dus we moeten nog even wachten.... Volgend jaar doen we in elk geval weer mee!!"

XB

Alle vragen van de nationale wetenschapsquiz werden vorige week zaterdag gepubliceerd in de meeste kranten. De tv-uitzending is op kerstavond 24 december.