De Franse student Dany Bidar volgde sinds 1998 de middelbare school in Engeland en ging in 2001 studeren aan het University College London. Hij vroeg een studiebeurs aan. Weliswaar kreeg hij steun voor zijn collegegeld, maar een lening voor zijn levensonderhoud werd hem geweigerd. Bidar spande een rechtszaak aan wegens discriminatie op grond van nationaliteit. Die zaak lijkt hij nu te gaan winnen.

Lidstaten van de Europese Unie mogen misbruik van studiefinanciering en “uitkeringstoerisme” tegengaan. Maar dat mag niet leiden tot een inbreuk op de grondrechten van Europese burgers, aldus Geelhoed. Wie een “reële band” heeft met het land waar hij gaat studeren, heeft net zo veel recht op studiefinanciering als andere studenten. En drie jaar middelbare school is een reële band, vindt Geelhoed.

De uitspraak van het hof komt pas in het voorjaar, maar in ongeveer tachtig procent van de gevallen wordt de conclusie van de advocaat-generaal overgenomen.

In Nederland hebben buitenlandse studenten recht op een beurs als hun ouders hier werken of als zijzelf een arbeidscontract hebben van minimaal tweeëndertig uur in de maand. Hoeveel studenten nu met terugwerkende kracht een beurs kunnen krijgen, is niet duidelijk.

Vanwege de hoge bedragen die hiermee gemoeid zijn, adviseert Geelhoed om het recht niet met terugwerkende kracht in te laten gaan. Alleen studenten die in de afgelopen jaren een aanvraag hebben ingediend en ten onrechte zijn afgewezen, zouden alsnog gelijk moeten krijgen.

Het ministerie van onderwijs wil niet reageren en wacht de uitspraak van het hof af.

HOP

Stebo tekende bezwaar aan bij het college van bestuur, omdat de school de naam Junior College zelf al twee jaar in gebruik heeft voor de onderbouw vmbo/havo/vwo. Dat de universiteit precies diezelfde naam is gaan gebruiken voor haar beta-middelbaar onderwijs op het terrein van het University College, zou verwarring kunnen opleveren, met name bij de werving van scholieren, vreest Stebo.

Tot een vergelijk met de UU is het niet gekomen, maar van een gang naar de rechter verwacht de school niet veel anders dan ergernis. “Ik blijf nu wel achter met het nare gevoel dat de kleine instelling Stebo voor de brute macht van die grote UU opzıj is moeten gaan”, aldus Stebo-directeur Huub Bouwens. “Wij blijven vinden dat we door de universiteit onrechtmatıg benadeeld worden.” De school zal haar naam nu veranderen in 'Stebo Junior College'.

AH

Daarmee is de staatssecretaris tegemoet gekomen aan de kritiek van onder meer collegevoorzitter Yvonne van Rooy van de UU. Bij de opening van het academisch jaar hekelde zij de hoge accreditatiekosten en rekende zij voor dat een keurmerk voor de letterenstudies haar instelling wel eens 500.000 euro zou kunnen kosten. Van Rooy noemt de tariefsverlaging “een belangrijke en welkome stap”.

De reden om de kosten te drukken is dat de tarieven van het samenwerkende Vlaanderen en Nederland te zeer van elkaar afwijken. Het Nederlandse tarief voor de accreditatie van een bestaande opleiding is destijds door staatssecretaris Nijs en de Tweede Kamer vastgesteld op 2500 euro. In Vlaanderen hoefden de instellingen maar 500 euro per kwaliteitskeurmerk te betalen.

Opmerkelijk genoeg leidde de gewenste harmonisatie tot een eenzijdige verlaging van het Nederlandse tarief. Staatssecretaris Rutte ging daar voetstoots mee akkoord en gaf bovendien toestemming om het standaardtarief van 10.000 euro voor de accreditatie van nieuwe opleidingen voortaan een maximumtarief te laten zijn. Dat betekent dat de NVAO bij minder tijdrovende accreditaties een lager tarief in rekening mag brengen.

HOP

Dat schrijft de Inspectie van het Onderwijs deze week in het rapport 'Studeren met een functiebeperking'. De inspectie heeft gesproken met studenten, docenten, managers en decanen van twee universiteiten en vier hogescholen. De UU is niet bezocht.

Eén aanspreekpunt is overigens niet hetzelfde als één medewerker met kennis van zaken. Te vaak ligt nu alle expertise bij één enkele decaan of docent. Dat brengt de continuïteit van de begeleiding in gevaar, aldus de inspectie.

Verder vindt zij dat er meer aandacht moet komen voor intake en voorlichting van gehandicapte studenten. Eerder dit jaar rolde diezelfde conclusie uit de resultaten van de landelijke studentenenquête van het onderzoeksbureau Choice.

Ongeveer vijf à tien procent van alle studenten in het hoger onderwijs heeft een handicap. In bijna de helft van de gevallen gaat het om dyslexie.

HOP

Verbeek (59) dankt de benoeming aan zijn jarenlange onderzoek naar de relatie tussen de Franse en de Nederlandse filosofie in de zeventiende eeuw. In 1988 verscheen van zijn hand het boek 'La quérelle d'Utrecht', waarin hij de achtergronden beschrijft van het hooglopende wijsgerige conflict tussen de Franse filosoof Descartes en de eerste Utrechtse rector-magnificus Voetius.

Vier jaar geleden ontving Verbeek, die op dit moment werkt aan een nieuwe uitgave van de correspondentie van Descartes, de Prix Descartes Huygens. Die Franse prijs is bedoeld om de Frans-Nederlandse wetenschappelijke samenwerking te bevorderen.

EH

De ranglijst is samengesteld door het gerenommeerde Britse Times Higher Education Supplement. Het is de eerste keer dat het blad de lijst heeft gemaakt. Op eenzame hoogte staat Harvard University.

De UU staat op de 120ste plaats in de wereldranglijst, en op de 41ste in de Europese ranglijst. Dat is een aanzienlijk lagere score dan op de zogeheten Shanghai-lijst, waarop Utrecht een zesde plaats in Europa inneemt en daarmee voor Nederland in koppositie ligt.

In de beoordeling weegt het onderlinge oordeel van dertienhonderd academici uit 88 landen het zwaarst. Het aantal citaten per medewerker, het aantal studenten per docent en de internationalisering van de instelling leveren de rest van de score op.

De Angelsaksische universiteiten eindigen het hoogst in de ranking. Vooral de Amerikanen doen het goed. In de top twintig staan maar vier universiteiten uit andere gebieden, waaronder drie Aziatische en de Zürichse universiteit.

Overigens laten de Katholieke Universiteit Leuven en de Vrije Universiteit Brussel de Erasmus Universiteit achter zich: ze pakken de 52ste en 54ste plek.

HOP/AH

Lijst van Nederlandse Universiteiten in THES:

64 (20 in Europa) Erasmus Universiteit Rotterdam
78 (24) TU Delft
83 (26) TU Eindhoven
98 (34) Universiteit van Amsterdam
120 (41) Universiteit Utrecht
123 (44) Univerisiteit Maastricht
131 (51) Universiteit Leiden
191 (84) Radboud Universiteit Nijmegen

Volgens Franken, die bekendheid kreeg als advocaat van Fortuyn-moordenaar Volkert van der G., blijven in de praktijk vormfouten vrijwel altijd zonder gevolgen. De hoogleraar strafrechtspraktijk aan het Willem Pompe Instituut meent dat de rechter een grote mate van vrijheid om te bepalen of, en zo ja wélk rechtsgevolg aan fouten van politie en justitie moet worden verbonden. Daardoor blijft de schending van de procesregels vaak zonder gevolg.

Aan de andere kant worden aan de raadsman steeds meer formele eisen gesteld. Verzoeken die de raadsman in het strafproces wil doen en verweren die hij wil voeren, worden in toenemende mate aan formele eisen onderworpen. Wordt er niet aan die voorwaarden voldaan, dan kan de rechter die verzoeken en verweren zondermeer terzijde leggen.

Volgens Franken impliceert deze situatie een te groot vertrouwen in de rechter en raadsman. Het ideaalbeeld van de nimmer falende rechter en de altijd kundige raadsman blijken in de praktijk om allerlei redenen vaak een illusie. Hij pleit daarom voor meer waarborgen.

Franken meent dat de trend die hij signaleert kan worden gezien als een symptoom van een verharding binnen strafrechtspleging.

XB

Volgende week een kort interview met Franken in het ublad.

Omwonenden van de Opaalweg en de Baden Powelweg hebben de afgelopen maanden actie gevoerd tegen de plannen. Zij hekelen de aantasting van het groen en vrezen een verloedering van de wijk. Het oorspronkelijke plan voor 220 studentenwoningen werd daarom dit najaar al afgezwakt.

In een commissievergadering van de gemeenteraad bleek dat de meeste politieke partijen akkoord gingen met tijdelijke studentenhuisvesting op de lokatie. De woningen blijven vijf jaar staan.

De ongeveer 70 woningen waarvoor in Tolsteeg geen plek is komen dit voorjaar naar alle waarschijnlijkheid op het IBB-complex te staan.

XB

In de kantine van het Langeveldgebouw zitten psychologiestudenten Naima El Hannouche en Susan Mohammadkhani. Gevraagd naar hun gevoelens over de gebeurtenissen van de afgelopen anderhalve week geven beide studenten toe dat er angst is. Naima: "Die eerste avond na de moord ging ik sporten. Ik moest terug in het donker, en dan denk je wel even: 'straks gaan ze de eerste de beste moslim afslachten'." Susan: "Ik ben geen gelovige moslim, bovendien niet Marokkaans of Turks maar Iraans, toch word ik door mijn uiterlijk meegetrokken in deze discussie."

Echt vervelende reacties hebben ze nog niet gekregen. Niet in hun thuisomgeving, niet op de universiteit. Met mede-studenten hebben ze in het geheel niet gesproken over de maatschappelijke tweespalt. Het zijn vooral de politieke uitspraken en de berichtgeving in de media die tot bezorgdheid leiden. Naima: "Die maken dat alle moslims zich verantwoordelijk moeten voelen voor de misdaad van een idioot. Zolang er geen normalisering in de politiek en in de media komt, kun je die ook niet verwachten bij burgers. Susan: "En dan speel je het extremisme in de kaart. Daar ben ik heel bang voor."

Vertegenwoordigers van studieverenigingen van opleidingen met relatief veel allochtone studenten zeggen weinig gemerkt te hebben van veranderde onderlinge verhoudingen. De gebeurtenissen van deze week brachten de studievereniging van rechten JSVU er wel toe te besluiten 'terrorisme' als onderwerp te nemen voor het eerstkomende symposium in maart. Preses Tom Dijkstra: "We waren op zoek naar een actueel onderwerp. Iedereen vond dit het onderwerp wat er op dit moment toe doet. Daar was geen discussie over."

Rechtenstudent en universiteitsraadslid Rachid Belhadi merkt eveneens weinig van discussies over de gebeurtenissen aan de universiteit. Ook Belhadi is bang voor geweldsescalatie en boos over het feit dat hij zich moet verantwoorden voor de acties van een paar gekken. Maar hij zegt blij te zijn aan een universiteit te studeren. "De meningen van de mensen zijn genuanceerd. Ze staan open voor anderen. Deze prettige omgeving zorgt ervoor dat ik zelf ook genuanceerd blijf."

Bij de Utrechtse opleiding Arabische, Nieuwperzische en Turkse talen werden de heftige discussies wel gevoerd. De opleiding kent veel moslimstudenten maar ook studenten afkomstig uit islamitische landen die kritisch staan tegenover het geloof. Dr. Nico Landman wijdde deze week een college aan de gevolgen van de moord van Van Gogh. Volgens Landman zijn er geen studenten die de daad goedpraten. Wel wordt er emotioneel gedebateerd over de vraag wat nu de politieke respons moet zijn en in hoeverre er sprake is van radicalisering.

"Maar onze opleiding heeft inmiddels veel ervaring met dit soort debatten. De hoofddoekjes, de interpretatie van de koran, dat waren natuurlijk al hot issues. We hebben samen een manier gevonden om over dit soort zaken te spreken. De nieuwe discussie verliep op dezelfde wijze. Misschien dat de bezorgdheid nu groter is, maar iedereen spreekt nog steeds frank en vrij. Men voelt zich in ieder geval niet ongemakkelijk hier aan de universiteit."

De Universiteit Utrecht zegt bij monde van woordvoerder Joop Kessels geen aanleiding te zien om bijzondere acties te ondernemen. De UU sluit zich daarmee aan bij de opstelling van de meeste andere universiteiten en hogescholen.

In de pers dook het bericht op dat moordverdachte Mohammed B. op de Hogeschool InHolland in Diemen had gestudeerd, maar de instelling is zich daar niet van bewust. "Wij kennen zijn achternaam niet eens, dus we kunnen dat niet nagaan", zegt een woordvoerder. Ook bij zijn mega-hogeschool zijn geen meldingen van problemen, noch plannen om op te roepen tot waakzaamheid. Wel gaat hij met de nieuwe lector voor publieke meningsvorming praten over het organiseren van debatten.

De Vrije Universiteit heeft maandagavond al een debat georganiseerd. Iedereen sprak zich daar eensgezind uit tegen de moord. Het bestuur van de VU riep per e-mail alle studenten op deel te nemen aan een manifestatie in het Oosterpark dinsdag op de dag van de crematie van Theo van Gogh. Onder de kop "Verbondenheid tussen West en Oost" schreven de islamitische organisatoren: "Deze bijeenkomst biedt niet alleen ruimte om de schok gezamenlijk te verwerken, maar ook om op te roepen waakzaam te zijn tegen extremisme en op te roepen tot tolerantie."

Uiteraard laten ook islamitische studentenorganisaties zich niet onbetuigd. De landelijke Studenten Unie Nederland (SUN) heeft op zijn website een oproep van derden geplaatst om uit protest tegen de moord op zoveel mogelijk websites in Nederland een tekst van Theo van Gogh of van een andere bedreigde publieke figuur, zoals Ayaan Hirsi Ali, te plaatsen. "Dat betekent niet het onderschrijven van de inhoud. Het is wel een signaal dat het recht op vrijheid van meningsuiting voor iedereen standvastig moet worden verdedigd." De Stichting Cosmicus, een landelijke organisatie voor islamitische studenten en alumni, heeft op haar website een pop up met een condoleance aan Theo van Gogh waarin de 'laffe en gruwelijke moord' wordt veroordeeld.

XB/JR/HOP

Meestal is een studievereniging die een kamer krijgt aangeboden daar blij mee. Zo niet Drift '66, de studievereniging van de opleiding fysische geografie die inmiddels is gefuseerd met aardwetenschappen. Van oudsher beschikte Drift '66, als studievereniging van de voormalige faculteit Ruimtelijke Wetenschappen, over ruimte in het Van Unnikgebouw. Nu de studenten echter in het gebouw van Aardwetenschappen vertoeven, is dat wat onhandig. Vandaar dat men om een kamer in dat gebouw vroeg. Die wens werd ruimhartig gehonoreerd, maar tot verbazing van de leiding van de faculteit Geowetenschappen waren de fysisch geografen allesbehalve gelukkig met het aanbod.

Bij nader inzien is dat ook niet zo verwonderlijk, want de kamer ligt in het niet voor studenten toegankelijke deel van het gebouw en is dus alleen te gebruiken als kantoor. Drift '66 had liever ook een voor alle studenten toegankelijk front office gewild, maar dat vond de faculteitsleiding gezien de bestaande ruimtenood wat veel van het goede. Studievereniging UGV van aardwetenschappen beschikt immers - naast een eigen kantoor - al over een gezellige ruimte, waar het een komen en gaan is van studenten. Nu er sprake is van één opleiding, kon Drift daar toch makkelijk bij? Maar daarmee rekende men buiten de gevoeligheid van de studenten. Het kantoor van UGV is namelijk veel kleiner dan de kantoorruimte die Drift is aangeboden. Volgens het UGV-bestuur is er daarom in de openbaar toegankelijke UGV-kamer geen plaats voor Drift.

Volgens de studenten wil de faculteitsleiding met haar weigering om Drift een eigen front office te geven, een fusie tussen de twee verenigingen afdwingen, maar vice-decaan Van der Zwaan maakte in de faculteitsraad duidelijk dat daar wat hem betreft geen sprake van is. "Wij vinden dat de studieverenigingen zelf moeten besluiten hoe om te gaan met een eventuele fusie. Wij zitten alleen met een gebrek aan ruimte." Het bestuur heeft het gebouwbeheer van Aardwetenschappen gevraagd om met een oplossing te komen. In afwachting daarvan waren Drift en UGV niet bereid om hun visie op het conflict te geven.

EH