"We moeten van instellingen verlangen dat ze goed onderwijs geven. Niet dat ze dit soort complexe administraties zelf gaan voeren", aldus de bewindsman tijdens het begrotingsdebat van OCW. "Bovendien vraag ik me af of bepaalde zaken - denk aan de OV-studentenkaart - niet centraal geregeld moeten worden. Maar we kunnen er in het licht van het bekostigingsoverleg best eens over praten." Waarmee Rutte de motie voorzichtig van zich afschoof.

PvdA-onderwijswoordvoerder Tichelaar maakt overigens geen bezwaar tegen de afwachtende houding van het kabinet. "We zeggen ook niet dat de IB-Groep zijn werk niet goed doet, de laatste jaren zijn ze goed vooruit gegaan. Maar als we het hele bekostigingsstelsel gaan herzien, vindt de PvdA dat je ook moet nagaan of de studiefinanciering niet anders moet worden geregeld. Kan het niet, dan doen we het niet."

Samen met de LPF pleitten de sociaal-democraten ook voor verdere terugdringing van het aantal OCW-ambtenaren. Volgens de partijen kan het ministerie met de helft minder toe. Door verregaande autonomie voor onderwijsinstellingen in te voeren, kan het OCW verder als 'kerndepartement' dat zich alleen nog maar op hoofdzaken richt. Dat zou een hoop bureaucratie schelen. Maar minister Van der Hoeven ziet er weinig in. Die houdt vast aan de 'taakstelling' van het kabinet. Daarin is bepaald dat grofweg twintig procent van de ambtenaren verdwijnt. "Laten we dat nu eerst afwachten."

LPF-woordvoerster Kraneveldt vroeg de VVD om steun voor het voorstel. Die partij liet weten het idee niet onsympathiek te vinden, maar eerst de operatie van het kabinet af te willen wachten.

HOP

Zeki Arslan, onderwijsspecialist van stichting Forum: "Laaggeschoolde gastarbeiders radicaliseren niet. Die stellen niet eens eisen aan hun slaapplek of eten. Overal ter wereld zie je dat extremistische leiders goed geschoold zijn. Extremisme bestrijd je dus niet met betere scholing. Wat het hoger onderwijs kan doen, is alert zijn, debatten organiseren, analyses maken. We hebben nog steeds onvoldoende grip op de voedingsbodem van extremisme. We weten niet precies welke groepen er het meest ontvankelijk voor zijn. Ik geloof niet dat 'met elkaar praten' genoeg is om terrorisme te voorkomen, maar we hebben nog niet genoeg kennis om iets beters te verzinnen. Extremistische groepen zullen in de vijver van hoger opgeleide jongeren blijven vissen. Hoe zorg je dat ze in andere wateren terechtkomen?"

Jaap Dronkers, onderwijskundige en hoogleraar maatschappelijke ongelijkheid aan het European University Institute in Italië:

"De arbeidsmarkt voor migranten, ook van de tweede generatie, is helemaal niet zo open voor de beter geschoolden als veel neoklassiek geïnspireerde beleidsvoerders menen. Juist de beter geschoolde tweede generatie migrant wordt het sterkst geconfronteerd met belemmeringen in zijn of haar beroepsloopbaan. Deze belemmeringen kunnen op hun beurt de integratie en assimilatie van deze tweede generatie in gevaar brengen. Hun relatief hoge scholing heeft hun toekomstverwachtingen immers doen toenemen. En elke goed opgeleide politicoloog weet dat gefrustreerde hooggeschoolden het gevaarlijkst zijn: zij hebben meer hulpmiddelen om hun frustratie om te zetten in succesvolle actie dan hun laaggeschoolde lotgenoten."

René Appel, taal & minderhedendeskundige en schrijver:

"In Nederland krijgt het concept 'integratie' onevenredig veel aandacht. In Groot-Brittannië is er bijvoorbeeld geen discussie over integratie en inburgering. De meest voor de hand liggende verklaring voor de radicalisering is uiteraard dat het gaat om jongeren die enerzijds hun ouderlijk milieu zijn ontgroeid en anderzijds het gevoel, of de ervaring, hebben dat ze geen volwaardige kansen hebben in de maatschappij. In die spanning zoeken ze een 'derde weg', en dat is in dit geval een islamitisch-fundamentalistische sekte."

Uulkje de Jong, onderwijskundige van de Universiteit van Amsterdam:

"Het onderwijs moet zich de gebeurtenissen aantrekken. Tijdens hun opleiding moeten studenten niet alleen een specialisme verwerven. Ze moeten ook nadenken over hun eigen plek in de samenleving, gevoel voor verantwoordelijkheid krijgen, de juiste houding verwerven. Zij zijn tenslotte degenen die straks leiding zullen geven en tot de nieuwe elite behoren. Drie colleges geven over de samenleving is volgens mij niet voldoende. Zoiets kan beter een plek krijgen in de studieloopbaanbegeleiding."

HOP

“Of iemand ingeschreven is geweest en met wie hij contact heeft gehad”, zegt een woordvoerder van de Amsterdamse instelling, “Dat soort vragen stellen ze.”

De Rotterdamse Erasmus Universiteit meldt “jaarlijks” contact te hebben, “maar we zijn geen opspoorders”, aldus een voorlichter.

De AIVD wil er weinig over kwijt. De dienst laat weten vooral over 'gevaarlijke kennis' met de universiteiten te praten. “Het is niet uit te sluiten dat sommige buitenlandse studenten bepaalde kennis in hun eigen land zouden kunnen toepassen. Het gaat dan bijvoorbeeld om chemische wapens. We vragen de universiteiten of ze alert willen blijven. Hoogleraren willen natuurlijk graag kennis delen, maar soms moeten we vragen daar terughoudend mee te zijn.”

HOP

Met de pas kunnen kortingen worden verkregen bij pizzakoeriers, bierbrouwers en belbedrijven. Registreert de student zich bij de website die de studentenpas heeft bedacht, dan dingt hij ook nog mee naar prijzen zoals volledig verzorgde wintersportvakanties.

Een woordvoerder van studenten.net benadrukt dat registratie alleen inhoudt dat een student wordt ingeschreven bij de website, net als de ruim 140.000 studenten die al deel uitmaken van de Groningse webcommunity. "Zelfs als we het zouden willen, kunnen we de registratiegegevens niet verkopen aan bedrijven die meedoen met de studentenpas."

HOP

info: www.studenten.net

Dat stelt de Utrechtse hoogleraar bestuurs- en organisatiewetenschap Peter Leisink in het deze week verschenen rapport ‘Langer doorwerken met beleid’. Leisink en zijn medewerkers ondervroegen de afgelopen twee jaar honderd managers en 350 oudere werknemers in twaalf bedrijven en instellingen naar hun ervaringen.

Uit het in opdracht van vakcentrale FNV uitgevoerde onderzoek blijkt dat er op het gebied van ouderenbeleid nog heel wat winst valt te behalen. In de organisaties die aan het onderzoek meewerkten, ontbreekt het met name aan informatie. Niet bekend is hoeveel vijftigplussers deelnemen aan interne opleidingen en op grond daarvan op latere leeftijd nog van functie veranderen. Ook weten veel managers niet hoeveel ouderen de organisatie voortijdig verlaten.

Hoewel dit gebrek aan informatie het voeren van gericht ouderenbeleid bemoeilijkt, is er in veel organisaties wel degelijk sprake van een eigen aanpak. Daarbij gaan managers echter vooral af op hun eigen inzicht. Gevolg is dat oudere werknemers in sommige gevallen gestimuleerd worden om zichzelf bij te scholen, zodat zij binnen de organisatie aan het werk kunnen blijven. In andere gevallen wordt echter juist geprobeerd om een vroegtijdig vertrek te vergemakkelijken.

De aan het onderzoek deelnemende managers zien weinig heil in het afremmen of zelfs blokkeren van vervroegd uittreden, waar het kabinet-Balkenende lange tijd op mikte. Zij geven de voorkeur aan het ontwikkelen van een evenwichtig leeftijdsbewust beleid voor alle personeelsleden in hun organisatie. Daar hebben ook vijftigplussers naar hun mening het meeste baat bij.

Om organisaties te helpen zichzelf een spiegel voor te houden, ontwikkelden de onderzoekers een ‘scan ouderenbeleid’. Met behulp van die vragenlijst kan elke organisatie vaststellen waar het in het beleid ten aanzien van oudere werknemers nog aan schort.

EH

De toelage is bedoeld om meer studenten naar de bètahoek te lokken, en zou aanvankelijk alleen in het laatste jaar worden uitgekeerd.De staatssecretaris deed zijn toezegging in antwoord op vragen van CDA-kamerlid Joldersma. Die liet bij de behandeling van de onderwijsbegroting weten het nut van de regeling niet in te zien, omdat nu is vastgelegd dat studenten de vergoeding pas in het laatste jaar krijgen.

“Ik kan er met mijn gezonde verstand niet bij wat het positieve effect daarvan is op de instroom. Studenten haken niet af in het laatste jaar, want dan zijn ze er bijna, maar in eerdere jaren”, aldus de christen-democraat. “Niemand kiest voor een studie, omdat hij dan over vijf jaar 1500 euro krijgt van het ministerie. Het is echt een belachelijke maatregel.”

In een motie riep Joldersma de staatssecretaris op de bonus naar voren te halen. Maar Rutte wil dat graag aan hogescholen en universiteiten zelf overlaten. “Al is het maar omdat we hierover afspraken hebben gemaakt met VSNU en HBO-raad.” Voor het CDA was deze toezegging voldoende.

De bètabonus maakt deel uit van een breder pakket, dat is ingezet om de instroom van het bèta- en techniekonderwijs met vijftien procent te verhogen. Overigens had de Tweede Kamer al groen licht gegeven voor het pakket.

HOP

Het Utrechtse college besloot dit najaar een eerder plan voor 220 kamers aan de Opaalweg en de Baden Powellweg af te zwakken. De bedoeling is nu dat zo'n 150 kamers worden geplaatst. Drie politieke partijen, Leefbaar Utrecht, SP en Groenlinks verzetten zich echter tegen woningbouw op de omstreden lokatie. Zij zijn het eens met omwonenden die vrezen voor overlast en aantasting van het groen in de wijk.

In een persbericht stellen vertegenwoordigers van jongerenorganisaties van D66, VVD en PvdA, de USF en enkele u-raadsleden geschokt te zijn door de opstelling van de drie partijen. Gezien de grote woningnood onder studenten en het belang van studenten voor de Utrechtse kenniseconomie vinden zij de realisatie van zoveel mogelijk tijdelijke studentenwoningen noodzakelijk.

Tijdens de gemeentelijke commissievergadering morgenavond zal de voorzitter van de Jonge Democraten Charlotte Meindersma de geuite bezwaren verduidelijken.

XB

Michiel Angenent is momenteel directeur van de faculteit Wiskunde & Informatica. Hij kent de Universiteit Utrecht goed en heeft onder andere gewerkt bij (het voormalige) Bureau Controller, Universitair Beleid & Planning. In de jaren '80 is hij ook beheerder geweest van Centrumgebouw Noord op De Uithof, toen de opleidingen Nederlands en Geschiedenis daar gehuisvest waren.

Michiel Angenent heeft in Utrecht Nederlands en Wijsbegeerte gestudeerd en een masteropleiding 'public administration' gevolgd bij de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur.

NvH

Die sluiting had te maken met een verhuizing van zowel de Leerstoelgroep Paleo-ecologie als het museum zelf. Het museum is vrij uniek in Europa omdat het als vrijwel enige uitgebreid ingaat op de geschiedenis van de plantenwereld vanaf het begin - 2.7 miljard jaar geleden - tot nu toe.

De collectie geeft een indruk van de oorsprong van fossiele brandstoffen, van de ontwikkeling van het plantenrijk vanaf speldvormige oerplantjes tot de recente bloemplanten en van vroegere flora's en vegetaties. Tevens geven de fossielen informatie over bijvoorbeeld de ontwikkeling van het klimaat in bepaalde regio's. Posters en teksten verklaren het getoonde materiaal.

Het museum is primair bedoeld als demonstratie van leermateriaal voor studenten palaeobotanie, maar kan ook door anderen bezocht worden. Een handleiding is in voorbereiding.

AH

Met zijn voorstel om studenten nog maar een maximale uitloop van anderhalf jaar te gunnen, heeft de staatssecretaris vooral de studentenbonden in de gordijnen gekregen. Het ISO vindt de beperking contraproductief, en de LSVb wijst nog maar eens op de gemiddelde duur van 5,6 jaar die nodig is om een opleiding te voltooien. In dat getal zijn de hbo'ers meegenomen, en die zijn doorgaans veel eerder klaar met hun studie. Dat is genoeg reden voor de LSVb om aan te nemen dat veel universitaire studenten door de beperking van de studieduur op extra kosten zullen worden gejaagd. Ook de universiteiten vinden dat studenten meer uitloop moeten krijgen dan de anderhalf jaar die de staatssecretaris ze nu gunt. "Wat ons betreft is een studievertraging van twee jaar niet buitenproportioneel. We zijn bang dat studenten het zware bèta-onderwijs anders niet meer aandurven," aldus een woordvoerder.

Overigens wijzen de verenigde universiteiten de plannen van Rutte niet categorisch af. "We moeten natuurlijk wel realistisch blijven. Daarom voeren we voortdurend overleg met het ministerie." Met de concurrentie, waarover Rutte de mond vol heeft, zal het volgens de VSNU wel loslopen. "Er moet natuurlijk sterk gepresteerd worden door instellingen. Maar de vraag is hoeveel studenten er elk jaar naar een andere stad gaan verkassen. Je bouwt tijdens je studie toch ook een heel sociaal netwerk op, en dat wil echt niet iedereen elk jaar inruilen voor wat anders."

Ook studieadviseur Silvia Bouwens van de Utrechtse faculteit Sociale Wetenschappen denkt niet dat de plannen van Rutte studenten er toe zullen brengen om sneller van studiestad te veranderen. "Wat ik hier merk, is dat het voor studenten vaak al moeilijk is om hun studie zodanig te organiseren dat ze een half jaar naar het buitenland kunnen. In de voorlichting wordt wel altijd gewezen op de grote vrijheid die je in de bachelor-master opzet hebt, maar in de praktijk valt dat vaak behoorlijk tegen. Dat studenten nu opeens gemakkelijk naar een andere stad zullen verkassen, betwijfel ik dan ook. Daar komt bij dat de studieprogramma's overal toch een beetje van elkaar verschillen. Ook op dit moment maken studenten soms de overstap, maar dat gaat vrijwel altijd gepaard met studievertraging."

De komende weken zal ook de Tweede Kamer van zich laten horen op dit punt. De meeste onderwijswoordvoerders waren op het moment dat het voorstel van Rutte werd gepresenteerd echter volop bezig met de voorbereidingen op het begrotingsdebat. Voor dat overleg kwam het plan te laat.

EH / HOP, Thijs den Otter