In het door rampenexpert Max de Ruiter ontworpen spel wordt een ziekenhuis op een willekeurige avond 'overvallen' door een aantal gebeurtenissen, waaronder de gelijktijdige komst van een bus met gewonde, ruziënde voetbalsupporters en een patiënte met open TBC.

Doel van het spel is om studenten in hun zesde jaar te leren om in dit soort gecompliceerde situaties effectief handelend op te treden. Daarbij komt niet alleen de medische kant van het artsenberoep aan bod, maar gaat het ook om zaken als het voeren van multidisciplinair spoedoverleg en het omgaan met handhavers van de de openbare orde en met journalisten.

De Public Health docenten van het Utrechtse Julius Centrum, die het spel gaan begeleiden, hebben er onlangs onder leiding van Max de Ruiter mee geoefend. Naar hun mening bevat het spel veel aanknopingspunten om studenten de benodigde vaardigheden bij te brengen. Als dank aan de ontwerper hebben zij besloten om het 'spel-ziekenhuis' diens naam te geven.

EH

Volgens het plan van regeringspartijen VVD en CDA zou de OV-kaart omgezet moeten worden in een lening, die de studenten direct na hun afstuderen moeten terugbetalen. Beide partijen stelden bovendien een collegegeldverhoging van 200 euro voor. Premier Balkenende verdedigde dat voornemen met te stellen dat het collegegeld tien jaar lang ontzien is. De maatregelen maken deel uit van een bezuinigingspakket van in totaal 750 miljoen euro, die minister Zalm van Financien nog deze zomer opgebracht wil zien.
De kleinste regeringspartij D66 heeft afgelopen vrijdag 9 juli ervoor weten te zorgen dat de OV-kaart toch gratis blijft, en de collegegeldverhoging beperkt blijft tot 100 euro. Het kabinet vergadert in augustus verder over de bezuinigingen.

AH

Het digitaal verspreiden van wetenschappelijke informatie raakt steeds meer in zwang. De mogelijkheden om de informatie breed toegankelijk te maken tegen een redelijke prijs breiden zich daarmee sterk uit. De huidige praktijk op het terrein van de auteursrechten werkt hierbij echter vaak belemmerend.

Auteursrecht op wetenschappelijke publicaties stopt niet bij de grens. Wie bijvoorbeeld publiceert in het blad Nature krijgt te maken met een Engelse uitgever. Wie dit werk ook wil plaatsen op bijvoorbeeld de website van zijn universiteit, moet hierover afspraken maken met de uitgever. De meeste wetenschappers zijn echter onvoldoende op de hoogte van het auteursrecht, zowel nationaal als internationaal. Ook het belang om hun rechten goed te regelen wordt niet goed onderkend.

Het SURF-project bestaat uit vijf onderdelen en heeft een looptijd van een jaar. Eén onderdeel bijvoorbeeld heeft als doel de vervaardiging van een 'toolkit' die hulp biedt bij het opstellen van overeenkomsten tussen auteurs en uitgevers. Een tweede onderdeel richt zich op het ondersteunen van universiteiten bij het formuleren van een auteursrechtenbeleid.

AH

Jonge onderzoekers stimuleren om nieuwe kansen te verzilveren op het grensvlak van bestaande disciplines. Dat is kort samengevat de doelstelling van het High potentialsprogramma, dat begin vorig jaar door Gispen werd gelanceerd en voorzien van een budget van veertien miljoen euro. Als voorwaarde voor subsidiëring gold dat aanvragen moesten worden ingediend door twee of meer onderzoekers uit verschillende vakgebieden met elk maximaal tien jaar onderzoekservaring.

Op de oproep reageerden 55 duo’s en één trio met een aanvraag, waarvan er elf zijn gehonoreerd. Per project keert de universiteit anderhalf miljoen euro uit, uitgesmeerd over de komende vijf jaar. Opvallend is het grote aantal projecten uit de bèta- en medische hoek. In vier gevallen gaat het om samenwerking tussen onderzoekers uit verschillende bètafaculteiten, terwijl bèta’s in drie gevallen collega’s uit de medische hoek tot samenwerking hebben weten te verleiden. In de lijst ontbreken onderzoekers uit de faculteiten Letteren, Rechtsgeleerdheid en Wiskunde en Informatica. Onder de 23 winnaars bevinden zich zes vrouwen.

Gispen geeft toe dat bèta- en medisch onderzoek relatief sterk in de uiteindelijke selectie is vertegenwoordigd. “Op zich is dat verklaarbaar omdat uit die hoek veel aanvragen zijn binnengekomen, maar het betekent inderdaad dat bepaalde onderdelen van de universiteit nu wat ondervertegenwoordigd zijn. Het is de bedoeling om over twee jaar een nieuwe ronde te houden. Misschien moeten we dan ook nadenken over de vraag of we voor sommige wetenschapsgebieden niet vooraf een vast quotum aan high potentiaal onderzoek moeten reserveren.”

EH

Noot: Zie ook: www.ublad.uu.nl/highpotential

In de drie torens die op de hoek van de Europalaan en de Beneluxlaan gebouwd gaan worden, bevinden zich 750 eenkamerwoningen en 250 tweekamerwoningen. De SSH zal 700 van deze woningen gaan verhuren, de rest wordt door investeerder Rabobank verkocht. Opmerkelijk is dat het in alle gevallen om zelfstandige woningen gaat. Elke kamer heeft dus een eigen voordeur, eigen sanitair en een eigen keuken. De verwachte huurprijs lig rond de 300 euro, maar studenten kunnen in aanmerking komen voor huursubsidie.

De gemeente en haar partners hopen met het nieuwe project de doorstroom op de woningmarkt op gang te brengen. Vooral oudere bewoners van stadspanden en complexen zullen op Kanaleneiland kunnen gaan wonen. Om de nieuwe lokatie aantrekkelijk te maken voor de doelgroep zijn 'op studenten toegesneden voorzieningen' gepland in de ruimte onder de woningen. Tijdens een persconferentie woensdag werd gerept over horeca- en fitnessfaciliteiten. Ook wordt gedacht aan basketbal- of tennisvelden op de daken van de laagbouw.

Heet hangijzer in de besluitvorming rond de nieuwe studentenwoningen vormde de naastgelegen tippelzone. De gemeente was er veel aan gelegen deze te behouden. 'De baan' wordt beschouwd als een succesvol initiatief. Om de privacy van de bewoners en van de prostituees te waarborgen zijn enkele aanpassingen van de tippelzone voorzien. Deze wordt nu 150 meter verschoven. Ook wordt de toegang gescheiden van die naar het nieuwe wooncomplex. Verder zullen klanten van de prostituees niet meer met de auto rondom het terrein aan het Merwedekanaal mogen rijden.

Gerda de Ruiter van het Huiskamer Aanloop Project voor prostituees is niet gelukkig met de veranderingen. "Je gaat nu toch een goedwerkende tippelzone omgooien. We komen nu pal voor de deur van huizen aan de overkant van de Europalaan. Met de bewoners daar is het contact nu goed. Maar als ze straks mogelijk overlast gaan ervaren, wordt de tippelzone daar de dupe van."

Over het plan dat 70 tot 75 miljoen euro kost komt in september een inspraakronde.

XB

Voor een impressie van de drie woontorens zie het nieuws op www.ublad.uu.nl

Wie o wie maakt het UITlied 2004 nu de 'traditionele' UITband Sigs besloten heeft de fakkel over te dragen? We zijn een stapje dichter bij het antwoord nu de stemtermijn verlopen is. In totaal is er 1760 maal gestemd waarvan er 1193 geldig zijn - sommige onverlaten hebben geprobeerd vaker dan de toegestane één keer te stemmen.

Onze lezers hebben met duidelijke overmacht gekozen voor de band die 'dynamische rock met een experimenteel randje' speelt: Stereoid. Zij krijgt 460 stemmen (39 procent*). Op de tweede plaats is feestband Pushkin geeindigd met 332 stemmen (28 procent). Op de derde plaats kozen onze lezers met 170 stemmen (14 procent) Last Minute, de retrorockformatie. De Natte Windenband werd vierde met 117 stemmen (10 procent) en Löss kreeg de minste stemmen (114).

Afgesproken leek dat de drie bands met de meeste stemmen in de finale zouden komen op 7 augustus, waarna de Introductie Commissie Utrecht (ICU) de uiteindelijke winnaar bekend maakt. Helaas is er in de communicatie over de verkiezingsprocedure iets fout gegaan. De ICU en het Ublad zijn vergeten om voldoende aan de stemmers duidelijk te maken dat de ICU ook in de website-ronde al inspraak had. De ICU-mening telt daarin voor veertig procent mee. De top drie van de ICU is: Pushkin (25 procent), Natte Windenband (23 procent) en Stereoid (19 procent). Dat brengt de uiteindelijke uitslag op: Stereoid op één (31 procent), Pushkin op twee (27 procent) en de Natte Windenband op drie (15,2).

Op 7 augustus beslist een professionele jury tijdens een feest in Stairway to Heaven waar de drie winnaars live optreden wie zich uiteindelijk de maker van het enige echte UITlied 2004 mag noemen. De twee afvallers: Löss en Last Minute zullen tijdens de juryberaadslagingen hun UITlied ten gehore brengen.

GK

*De percentages zijn afgeronde getallen

Erik Hardeman

“Een aantal jaar geleden hadden wij een stukje DNA ontdekt dat ons kon helpen op het spoor te komen van een deel van het proces dat van een gewone cel een tumorcel maakt”, vertelt Van de Wetering. “Wij hebben daarover gepubliceerd en vervolgens kwamen uit de hele wereld verzoeken of wij zo’n stukje DNA konden opsturen. Technisch is dat niet moeilijk. Je doet een druppeltje van een oplossing met het DNA op een filterpapiertje, wacht tot het droog is en doet het in een enveloppe. De ontvanger hoeft het alleen maar weer nat te maken en bij bacteriën te stoppen. Die nemen het op en doordat ze zich razendsnel vermenigvuldigen, heb je vervolgens een onuitputtelijke voorraad van dat DNA.”

Vervelend was alleen dat het een hoop gedoe was om alle bestellingen te verwerken en toen Van de Wetering vorig jaar een artikel publiceerde over een soortgelijke vinding, zag hij de bui al weer hangen. “Dit keer ging het om DNA dat een bepaald eiwit uit een cel kan verwijderen, en ook daarvoor bleek grote belangstelling te bestaan. Als je zoiets bij een bedrijf koopt, ben je al snel een paar honderd euro kwijt en eigenlijk vond ik het te gek voor woorden om dat nu weer gratis aan iedereen rond te sturen, terwijl ik alle rompslomp had. Zelf hoefde ik er niet rijk van te worden, maar ik bedacht dat het leuk zou zijn als alle ontvangers een bedragje naar het Ronald McDonaldhuis zouden overmaken.”

ABC Hoogleraar Hans Clevers, de baas van Van de Wetering, vond het een prima idee, en dus trof elke ‘klant’ in zijn enveloppe behalve het filterpapiertje ook het verzoek aan om vijftig euro te storten op de rekening van het McDonaldhuis, dat familieleden opvangt van kinderen die in het Wilhelmina Kinderziekenhuis worden behandeld. “Het verzoek sloeg aan”, aldus Van de Wetering, “en inmiddels staat de teller al op ruim zevenduizend euro. Vooral de eerste weken liep het storm, maar ook nu krijgen we elke week nog wel één of twee aanvragen. Ik controleer niet wie geld heeft overgemaakt en wie niet, want het ging er nu juist om die rompslomp te voorkomen, maar ik heb de indruk dat vrijwel iedereen meedoet. Ik heb in ieder geval veel positieve reacties gekregen en trouwens ook persoonlijk regelmatig geld, omdat het in sommige landen voor wetenschappelijke instellingen onmogelijk is om geld aan instellingen te geven. Laatst kwam hier nog een enveloppe binnen met vijftig dollar erin. Of ik het de volgende keer weer zo doe? Wie weet. Ik ben in ieder geval heel tevreden over het resultaat.”

Volgens Van Koten kan het aanwijzen van een lokatie als ontmoetingsplek voor alle bachelors de profilering van het Utrechtse bèta-onderwijs ten goede komen. "Zo'n gebouw is een manier om jezelf voor het voortgezet onderwijs beter zichtbaar te maken. Vwo-leerlingen zullen zo'n gezamenlijke aanpak van de verschillende bèta-disciplines beter herkennen dan de huidige verdeeldheid."

De federatie-voorzitter meent dat ook de bachelors zelf gebaat zijn bij gezamenlijke huisvesting met goede gedeelde faciliteiten. "Het moet een plek worden waar alle disciplines elkaar ontmoeten op snijvlakken. Alle ontwikkelingen in de wetenschap wijzen toch op het belang van die raakvlakken."

In de faculteitsraad biologie werd vorige week gediscussieerd over de plannen van Van Koten. De bezwaren lagen voor de hand. Leidt dit niet tot disciplinaire vervlakking? En hoe zit het met het contact met masterstudenten en de docenten?

Volgens Van Koten is het zeker niet de bedoeling "er een grijze brei van te maken". "Er blijft een duidelijke disciplinaire ordening." De lokatie voor de bèta-bachelors zou bovendien gevonden moeten worden in de zogeheten Noordwest-hoek van De Uithof. "En daar zullen op termijn de bèta-faculteiten geconcentreerd worden. Bachelors zitten dan dichtbij de masterstudenten en de onderzoekers."

De federatievoorzitter dringt mede gezien de voortgang die andere universiteiten maken aan op nieuw elan voor de Utrechtse bèta's. "Daarvoor zullen we over onze angsten heen moeten stappen." Over de vraag of er voor bachelors nieuwbouw moet komen laat de federatie-voorzitter zich niet uit. "Dat laten we maar aan huisvesting over."

XB

Zie voor reacties de rubriek Zeg maar

In totaal stijgt het aantal WO-studenten met zeven procent. Dat valt op te maken uit de vooraanmeldingscijfers van de Informatie Beheer Groep. De cijfers geven een indicatie; de uiteindelijke studentenaantallen kunnen nog schuiven als gevolg van bijvoorbeeld loting. Uitgelote studenten zullen hun heil vaak bij een alternatieve studie zoeken.

Toch zijn er trends te ontdekken die eerder dit jaar ook al zichtbaar waren. De scholieren kiezen vooral voor de grote, vertrouwde opleidingen. Net als geneeskunde stijgt ook rechtsgeleerdheid met tien procent, en psychologie zelfs met twaalf procent. Opvallend is dat de exacte studie scheikunde ook groeit, met dertig procent. In de praktijk komt dat neer op bijna dertig studenten extra. Natuurkunde groeit met slechts één procent en wiskunde daalt zelfs met zestien procent.

Utrecht krijgt naar verwachting veel meer studenten dan vorig jaar. Zelfs de studie wiskunde groeit hier van 23 naar 40 vooraanmeldingen en scheikunde gaat van 37 naar 51. Natuur- en sterrenkunde blijft nagenoeg gelijk. Informatica en informatiekunde daarentegen moeten een behoorlijk verlies van eerstejaars incasseren (informatica van 65 naar 35).

De nieuwe opleiding Liberal Arts & Sciences in Utrecht start het komend collegejaar naar alle verwachting met 35 tot 50 studenten. Dit zijn volgens Martin Cadée van Wijsbegeerte gemotiveerde aanmeldingen doordat zij van te voren extra informatie kregen over de opleiding zodat ze een bewustere keuze konden maken. “We hebben bijna geen reclame gemaakt en toch zoveel aanmeldingen. Studenten vinden het aantrekkelijk om zich in de bachelor breed te oriënteren en zich niet te beperken tot één vakgebied. Dat willen ze liever in de masterfase.”

De UvA voert de lijst van groeiende universiteiten aan. Toch dalen daar de exacte studies over het algemeen een beetje. Tilburg, de Vrije Universiteit en Twente leveren in absolute getallen inschrijvingen in en zakken onder de nul procent.

HOP/JR


Vooraanmeldingen voltijds voor de universiteiten:

UvA: van 2800 naar 3349 = 20%
Utrecht: van 4842 naar 5683 = 17%
Wageningen: van 375 naar 419 = 12%
Delft: van 1484 naar 1628 = 10%
Eindhoven: van 1001 naar 1084 = 8%
Maastricht: van 2210 naar 2397 = 8%
Rotterdam: van 2914 naar 3095 = 6%
Nijmegen: van 2771 naar 2937 = 6%
Groningen: van 3480 naar 3570 = 3%
Leiden: van 2728 naar 2779 = 2%
Tilburg van 1624 naar 1568 = -3%
VU: van 2337 naar 2238 = -4%
Twente: van 1000 naar 949 = -5%

Totaal: van 29566 naar 31696 = 7%