Nieuws

Aantal eerstejaars met ruim 5 procent gestegen

stijging van het aantal eerstejaars studenten in de sector Natuurwetenschappen.

De instroom steeg met maar liefst dertien procent ten opzichte van het studiejaar 2002-2003.

Dat de VSNU nu pas komt met zijn jaarlijkse overzicht ligt aan het feit dat de invoering van het bachelor-masterstelsel een goede vergelijking tussen het lopende studiejaar en eerdere jaren lastig maakte.

Nu de cijfers beschikbaar zijn, blijkt dat het aantal studenten dat zich in 2003 voor het eerst aan een universiteit inschreef met 5,3 procent is gestegen tot ruim 36.000. Het is voor het zevende opeenvolgende jaar dat het aantal eerstejaars stijgt.

Aan de Universiteit Utrecht meldden zich in 2003 ruim 200 studenten méér aan dan een jaar eerder. Hier bleef het aandeel van de bèta's overigens gelijk. Grootste stijger was in Utrecht biomedische wetenschappen dat als gevolg van het loslaten van de numerus fixus van 95 naar 220 eerestejaars sprong.

Ook landelijk gezien is de instroom in de gezondheidssector door de verruiming van de numerus fixus het hardst gegroeid. De sectoren Landbouw en Taal en Cultuur - beide een stijging van rond tien procent - deden het echter ook goed.

Bij Rechten (3,5 procent erbij), Techniek (2,5 procent), Gedrag en Maatschappij (1,5 procent) en Economie (0,5 procent) gaat het minder hard. Die laatste twee sectoren blijven met 40.000, respectievelijk 30.000 studenten wel het grootst. Techniek herbergt bijna 26.000 studenten, terwijl Taal en Cultuur, Rechtsgeleerdheid, en Gezondheid elk zo'n 25.000 studerenden hebben. Natuurwetenschappen heeft bijna 13.000 studenten, terwijl Landbouw er iets minder dan 5.000 heeft.

HOP / EH

Nieuwe bèta's lokken met proefjaar

Amsterdam is een dure stad, alleen al door de huurprijzen. De Delftse studie industrieel ontwerpen kost handen vol geld, want je moet veel materiaal kopen. Toch is Amsterdam populair en trekt industrieel ontwerpen veel studenten naar Delft. Studenten laten hun studiekeuze dus niet van geld afhangen, menen Thijs van Brakel en Fons Vrouenraths, bestuursleden van de Delftse belangenvereniging.

"Om meer studenten naar de techniek te trekken, kan Nijs beter een proefjaar voor deze studies invoeren", betogen zij in dagblad Trouw. Technische en bèta vakken hebben immers een imagoprobleem: ze lijken te moeilijk. Je loopt een groot risico dat je in het eerste jaar moet afhaken. Dan heb je nog maar drie jaar studiefinanciering voor een vierjarige studie waar je nog niet eens aan bent begonnen." Met een proefjaar zou je dat risico kunnen ondervangen, menen de studenten. Om misbruik te voorkomen kun je een aantal verplichte 'aanwezigheidsuren' invoeren.

Studentenvakbond ISO 'staat niet afwijzend tegenover het idee', maar denkt dat het imagoprobleem van de exacte vakken een groter kwaad is dan het verlies van een jaar studiefinanciering. Het ISO wil daarom vooral meer voorlichting over de vakken, zodat middelbare scholieren inzien dat 'exact' niet alleen voor saaie bollebozen is.

De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) heeft moeite met de ongelijkheid tussen bèta-studenten en andere studenten die uit dit voorstel zou voortvloeien. Vroeger konden alle studenten tot februari kijken of de studie beviel en eventueel afhaken zonder dat daar studieschuld tegenover stond. Dat zou Nijs weer moeten invoeren, denkt de LSVb. Natuurlijk wijst ook de LSVb op het imagoprobleem. "Er zijn eigenlijk niet minder bèta-studenten, maar ze kiezen zachtere varianten, zoals bestuurlijke informatiekunde. Dat moet veranderen."

Het ministerie van onderwijs wil niet op voorstellen uit opinieartikelen reageren. "Anders zouden we daar wel een dagtaak van kunnen maken", zegt een woordvoerder.

HOP

Zes lijsten voor verkiezingen U-raad

De enige lijst die al eerder aan de verkiezingen deelnam is Duo Transparant. Nieuwkomers zijn de partijen SOK, C-U, UNION en Studie & Fun (S&F). Zij komen in de plaats van STUK, KOM en USTEM, de drie partijen die vorig jaar uit het niets opdoken en daar even snel weer in zijn verdwenen.

De zesde en meest opvallende lijst is die van Chris Ytsma, die zich dit jaar voor de vijfde keer kandidaat heeft gesteld. Na eerdere pogingen onder de namen Melodie, Vredespartij, Bekeert u en Meer computerleerzalen, presenteert de theologie-student zich dit keer als Lijst Beatrix. Slecht één maal, in het studiejaar 2001-2002, kreeg Ytsma voldoende stemmen voor een zetel. In dat jaar baarde hij vooral opzien door zijn provocerend optreden, dat door een raadsmeerderheid bij motie werd veroordeeld.

Ook in minstens drie faculteiten vinden in mei verkiezingen plaats. Sociale Wetenschappen opteert net als de Universiteitsraad voor een verkiezing langs elektronische weg. Bij Geneeskunde, Diergeneeskunde en het REBO-cluster (Rechten, Economie en Bestuurs- en Organisatiewetenschap) wordt de stemming schriftelijk gehouden. Bij Natuur- & Sterrenkunde, Scheikunde, Geowetenschappen en Wiskunde & Informatica waren evenveel kandidaten als zetels en zijn dus geen verkiezingen nodig. Van de vijf overige faculteiten komt de informatie over de kandidaatstelling later beschikbaar.

EH

Zie ook de poll op www.ublad.uu.nl

Osiris: Vergeet de techniek en ga voor de inhoud

Fried Keesen, directeur van de opleiding Biomedische Wetenschappen en de afgelopen vijf maanden ‘troubleshooter Osiris’ namens het college van bestuur, ziet het wel goedkomen met Osiris. Vorige week presenteerde hij zijn verslag met als voornaamste aanbeveling: Osiris moet aansluiten bij de werkprocessen in de onderwijsinstituten en ook gebruiksvriendelijker en toegankelijker worden.

Keesen: “De kern van het probleem is dat we Osiris gaandeweg op een heel andere manier zijn gaan gebruiken dan door de bouwers is bedoeld. Het is ontworpen als eenvoudig systeem om de studievoortgang van studenten Letteren en Sociale Wetenschappen te registreren. Daarvoor was het voldoende dat een paar ‘keyholders’ ermee om konden gaan. Die aanpak mag dan geschikt zijn voor een administratief systeem, aan een systeem dat het onderwijsproces moet ondersteunen stellen we andere eisen.

"Dat moet een ‘community systeem’ zijn, waartoe alle gebruikers met een password toegang hebben, net als bij telebankieren. Voor studenten is die brede toegankelijkheid inmiddels gerealiseerd met de invoering van Osiris on line, maar elders is het nog behelpen. Het is toch te gek voor woorden dat docenten niet zelf tentamenresultaten kunnen invoeren, maar dat de studentenbalie dat moet doen?”

Op dit moment werkt de UU hard aan de herinrichting van de universitaire website. Als in dat project een webversie van Osiris wordt ontwikkeld, waarin met de nieuwe wensen rekening wordt gehouden, kan een meer gebruiksvriendelijk Osiris binnen een jaar beschikbaar zijn, denkt Keesen. Maar wil het werken, dan zullen de facultaire onderwijsdirecteuren zich veel meer inhoudelijk met de zaak moeten gaan bemoeien. Want een tweede knelpunt is naar zijn mening dat er tot nu toe wel heel erg met een technisch-administratieve blik naar Osiris is gekeken. “Het systeem moest betrouwbaar en betaalbaar zijn. De vraag wat het moest kunnen om een zinnige bijdrage te leveren aan een goede organisatie van het onderwijs, is nog niet of nauwelijks gesteld, laat staan beantwoord. Dat was mede het gevolg van het feit dat in de universitaire beleidsgroep wel faculteitsdirecteuren en ambtenaren van het college van bestuur zaten, maar geen enkele onderwijsdirecteur.”

Bij problemen met het systeem werd daardoor vaak allereerst naar een technische oplossing gekeken, stelt Keesen. In zijn rapport geeft hij een voorbeeld van de gevolgen hiervan aan de hand van het ‘plat gaan’ van Osiris on line tijdens twee recente inschrijfperioden. ‘De begrijpelijke reflex van de systeemverantwoordelijken was om nog weer robuustere soft- en hardware te willen installeren. Met als gevolg dat de techneuten er nog weer meer mee wilden doen.’

Keesen: “Maar in feite lagen de inschrijfperikelen minder aan het systeem dan aan het feit dat de grote faculteiten uitgaan van het principe ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’. Daardoor ontstaat bij de start van een nieuwe inschrijfperiode telkens zo’n run op Osiris, dat dat de druk niet aan kan. In plaats van naar een technische oplossing te zoeken, kun je dus beter proberen je indelingssystematiek te veranderen.

"Alle onderwijsdirecteuren hebben mij verzekerd dat het ook anders kan, bijvoorbeeld door studenten op inhoudelijke gronden te plaatsen of - als dat niet kan - om de beschikbare plaatsen te laten loten. Nu maar hopen dat zij dat in hun faculteit ook gaan regelen.”

Door de nadruk op de techniek werd Osiris de afgelopen jaren alsmaar groter en complexer. Het systeem werd daardoor niet alleen kwetsbaar, de gebruikers gingen het bovendien steeds meer zien als ‘iets van buiten waar we last van hebben’, in plaats van als handig instrument om het werk te verlichten, aldus het rapport. Zo ontstond er een groeiende tweespalt tussen gebruikers die vonden dat Osiris niet deugde en technici en beleidsmakers die vonden dat de gebruikers er niets van begrepen.

In zijn rapport doet Keesen een aantal aanbevelingen die de gesignaleerde knelpunten moeten wegnemen. Hij hoopt echter vooral dat alle betrokkenen gaan beseffen dat Osiris geen technisch speeltje is, maar een onmisbaar hulpmiddel voor een goede onderwijsorganisatie.

“Dat betekent aan de ene kant dat het systeem gebruiksvriendelijker moet worden, want daar ontbreekt nog wel het nodige aan. Maar het betekent ook dat de facultaire onderwijsdirecties hun verantwoordelijkheid moeten nemen en zich nadrukkelijk moeten gaan bezighouden met de vraag wat Osiris wat hun betreft wel en niet moet kunnen. Als we dat voor elkaar krijgen, dan gaan we de komende jaren wel degelijk plezier aan Osiris beleven.”

EH

Ministerie OCW 'ontregelt'

In totaal zijn er zo'n 1000 regels waar scholen en instellingen voor hoger onderwijs zich aan hebben te houden. Een kwart daarvan is afkomstig van OCW, de overige van ondermeer de ministeries van Sociale Zaken, Ruimtelijke Ordening of van de gemeentes. Deze bureaucratie kost de onderwijsinstellingen jaarlijks 381 miljoen euro.

Om de regelgeving in kaart te brengen heeft minister Van der Hoeven het onderzoek 'Regeldruk voor OCW-instellingen' laten uitvoeren. Afgelopen maandag stuurde ze dat naar de Tweede Kamer. Het is de bedoeling dat op basis van dit rapport het aantal regels per 2007 aanzienlijk is verminderd of vereenvoudigd. Dit najaar komt hiervoor een plan van aanpak gereed.

AH

Campagne tegen virussen en wormen

Surfnet heeft een campagne bedacht met posters, kaarten en de website www.laatjenietpakken.nl. De internetprovider van het hoger onderwijs wil studenten en medewerkers laten weten hoe noodzakelijk een nette omgang met je pc eigenlijk is.

Daarbij hanteert 'Laat je niet pakken!' drie gulden regels: in de eerste plaats wordt iedereen aangemoedigd goede beveiligingssoftware te installeren en die regelmatig te actualiseren. Ten tweede hamert SURF op de privacy van de pc-gebruiker: houd je wachtwoorden voor jezelf. Tenslotte wordt iedereen aangemoedigd regelmatig back-ups van bestanden te maken.

Surf wil met de campagne duidelijk maken hoe belangrijk computerbeveiliging is. Omdat steeds meer mensen hun pc permanent aan hebben staan, kan een besmette computer enorme schade aanrichten.

Studenten die moeite hebben met de hoge winkelprijzen van officiële software, moeten eens gaan shoppen bij SURF. Daar wordt heel veel software tegen een gereduceerd tarief aangeboden.

HOP

Studenten verpatsen Hoftoren

Met hun actie ageren de studenten tegen het Hoger Onderwijs- en Onderzoekplan 2004, waarin het hoger onderwijs volgens hen wordt 'verpatst' aan de hoogste bieder. Doorn in het oog van de actievoerders is vooral het plan van staatssecretaris Nijs om universiteiten hoger collegegeld te laten rekenen voor hun beste studies. Vaak zijn die studies ook nog eens beperkt toegankelijk: alleen de beste studenten mogen ze volgen. Zo krijg je eerste- en tweederangsstudenten, meent het platform - waarin vooral LSVb-bestuurders actief zijn.

De actie past in de voorbereiding van de studentendemonstratie op 26 maart in Amsterdam. Tot nu toe blijkt maar een handvol studenten op de been te krijgen. Maar het platform hoopt eind maart een heel leger studenten op de Dam te hebben. Ook in Groningen wordt dan gedemonstreerd.

HOP

Amerikaanse miljoenen voor Delfts nano-onderzoek

De Kavli Foundation is gevestigd in Californië en stimuleert onderzoek op het gebied van kosmologie, nanowetenschappen en het menselijk brein. Hiertoe richt de stichting negen instituten op, waarvan het Delftse het enige is buiten de Verenigde Staten.

De TU Delft laat weten dat de oprichting van het Kavli Institute of Nanoscience vooral wordt aangegrepen om 'de gewenste verbreding naar de grensvlakken van de fysica met biologie en scheikunde meer kans te geven'.

Binnen de afdeling nanowetenschappen zijn in Delft zo'n honderd onderzoekers actief. De Zuid-Hollandse universiteit hoopt dat grote schenkingen als deze ook in Nederland een gebruikelijk middel worden om wetenschappelijk onderzoek te stimuleren.

HOP

Zes lijsten voor verkiezingen U-raad

De enige lijst die al eerder aan de verkiezingen deelnam is Duo Transparant. Die partij wordt op dit moment in de U-raad onder meer vertegenwoordigd door rechtenstudent Mehmet Sagsu. Nieuwkomers zijn de partijen SOK, C-U, UNION en Studie & Fun (S&F). Zij komen in de plaats van STUK, KOM en USTEM, de drie partijen die vorig jaar uit het niets opdoken en daar even snel weer in zijn verdwenen.

De zesde en meest opvallende lijst is die van Chris Ytsma, die zich dit jaar voor de vijfde keer kandidaat heeft gesteld. Na eerdere pogingen onder de namen Melodie, Vredespartij, Bekeert u en Meer computerleerzalen, presenteert de theologie-student zich dit keer als Lijst Beatrix. Slecht één maal, in het studiejaar 2001-2002, kreeg Ytsma voldoende stemmen voor een zetel. In dat jaar baarde hij vooral opzien door zijn provocerend optreden, dat door een raadsmeerderheid bij motie werd veroordeeld.

Ook in minstens drie faculteiten vinden in mei verkiezingen plaats. Sociale Wetenschappen opteert net als de Universiteitsraad voor een verkiezing langs elektronische weg. Bij Geneeskunde, Diergeneeskunde en het REBO-cluster (Rechten, Economie en Bestuurs- en Organisatiewetenschap) wordt de stemming schriftelijk gehouden. Bij Natuur- en Sterrenkunde, Scheikunde, Geowetenschappen en Wiskunde en Informatica waren evenveel kandidaten als zetels en zijn dus geen verkiezingen nodig. Van de vijf overige faculteiten komt de informatie over de kandidaatstelling later beschikbaar.

EH

'Bèta-studies verdienen proefjaar'

"Om meer studenten naar de techniek te trekken, kan Nijs beter een proefjaar voor deze studies invoeren", betogen Thijs van Brakel en Fons Vrouenraths, bestuursleden van de Delftse belangenvereniging in dagblad Trouw. Technische vakken hebben immers een imagoprobleem: ze lijken te moeilijk. Je loopt een groot risico dat je in het eerste jaar moet afhaken.

Met een proefjaar zou je dat risico kunnen ondervangen, menen de studenten. Om misbruik te voorkomen kun je een aantal verplichte 'aanwezigheidsuren' invoeren.

De studentenvakbond ISO 'staat niet afwijzend tegenover het idee', maar denkt dat het imagoprobleem van de exacte vakken een groter kwaad is dan het verlies van een jaar studiefinanciering. Het ISO wil daarom vooral meer voorlichting over de vakken op middelbare scholen.

De LSVb heeft moeite met de ongelijkheid tussen bèta-studenten en andere studenten die uit dit voorstel zou voortvloeien. Vroeger konden alle studenten tot februari kijken of de studie beviel en eventueel afhaken zonder dat daar studieschuld tegenover stond. Dat zou Nijs weer moeten invoeren, denkt de LSVb. Natuurlijk wijst ook de LSVb op het imagoprobleem. "Er zijn eigenlijk niet minder bèta-studenten, maar ze kiezen zachtere varianten, zoals bestuurlijke informatiekunde. Dat moet veranderen."

Het ministerie van onderwijs wil niet op opinieartikelen reageren.
HOP