Akko Kalma, die momenteel een wereldreis maakt, reageert in een uitgebreide brief aan het Ublad op de uitspraak van de commissie-De Gaay Fortman. Deze concludeerde twee weken geleden dat Kalma de theorie van Rushton tijdens een college evolutionaire psychologie van onvoldoende context had voorzien.

Die commissie was begin januari door het college van bestuur ingesteld om een advies uit te brengen over de slepende controverse tussen studente Inge Versteegt en de faculteit Sociale Wetenschappen.

Versteegt had ruim een jaar geleden een klacht ingediend over de naar haar mening weinig kritische manier waarop de inmiddels gepensioneerde Kalma in een college evolutionaire psychologie de rassenleer van Rushton had behandeld. Omdat zij bij de faculteit Sociale Wetenschappen onvoldoende gehoor vond, wendde zij zich eind vorig jaar tot het college van bestuur dat vervolgens de commissie-De Gaay Fortman instelde. Vrijdag 20 februari presenteerde de commissie haar advies. Zij concludeert dat de docent tijdens het bewuste college onvoldoende is ingegaan op de omvangrijke wetenschappelijke kritiek op de theorie van Rushton. Ook het feit dat het hier gaat om een ‘maatschappelijk gevoelige’ theorie is door de docent verontachtzaamd. Samenvattend zegt zij dat Kalma - ondanks zijn goede bedoelingen - de theorie van Rushton noch in het college noch in de daarop volgende communicatie per mail met de studente van voldoende context heeft voorzien. In zijn brief schrijft Kalma het oneens te zijn met de conclusies van de commissie. Naar zijn zeggen heeft hij in het bewuste college wel degelijk kanttekeningen geplaatst bij de opvattingen van Rushton. "Wat ik niet heb gedaan, is ingaan op maatschappelijke consequenties van racisme. Dat vond en vind ik buiten de opzet van deze colleges evolutionaire psychologie liggen. En

zeker ben ik niet normatief of opdringerig geweest, laat staan dat ik zelf

racistische opvattingen heb. In plaats daarvan heb ik de zaak afstandelijk

benaderd vanuit een evolutionair-biologisch kader." Kalma stelt met nadruk dat het absolute nonsens is om hem af te schilderen als iemand die kritiekloos racistische theorieën zou verdedigen. Hij is duidelijk teleurgesteld over het feit dat hij niet door de commissie is gehoord. Nu heeft de commissie zijn oordeel alleen kunnen baseren op horen zeggen, aldus Kalma, die het college van bestuur vraagt om een nieuwe commissie in te stellen. Volgens commissielid prof.dr. A. Pilot heeft zijn commissie vanaf 6 februari meermalen contact gezocht met Kalma, maar geen antwoord ontvangen. Bovendien was het dossier, en met name de correspondentie tussen docent en studente, zo uitgebreid en gedetailleerd dat het horen van de docent volgens de commissie niet tot een andere uitkomst zou hebben geleid. Het college van bestuur heeft de conclusies van de commissie inmiddels overgenomen. Omdat de docent niet meer bij de universiteit werkt en de cursus evolutionaire psychologie niet meer wordt gegeven, is volgens het college geen verdere actie nodig. Ook Inge Versteegt heeft verklaard zich bij de conclusies aan te sluiten. De Gaay Fortman adviseert de universiteit om in haar klachtenprocedure de didactische vereisten op te nemen waaraan onderwijs over omstreden theorieën in het vervolg moeten voldoen. Daar ontbreekt het nu nog aan.

EH

Zie ook pagina 9 en www.ublad.uu.nl

In het donker is die nu goed te zien, de groene bèta-letter op het Buys Ballot Laboratorium. Er is heel wat denkwerk en oefening aan vooraf gegaan om de Griekse letter via het licht in de verschillende kantoren zo scherp te krijgen. Vorige week was de generale repetitie. Toen bleek dat de puzzelaars het goed hadden gedaan, werden de vensters van een groen filter voorzien. De letter moet de aandacht vestigen op de komende Bètabedrijvendagen waar je wordt voorbereid op de overstap van student naar werknemer. Op 9 maart is er in het Educatorium op De Uithof een beurs waar verschillende bedrijven zich presenteren. In april zijn er sollicitatiecursussen. Voor meer info surf naar www.betabedrijvendagen.nl.

Volgens het onderzoek 'Monitor 2003' laat vooral de gebruiksvriendelijkheid van de UU-site veel te wensen. Daarnaast scoort de site zeer laag in technische toegankelijkheid, waarbij onder meer werd onderzocht of de site met een zoekmachine te vinden is. En ook de aangeboden dienstverlening aan studenten was slechter dan die van alle andere universiteiten.

Directeur communicatie J. Kessels is teleurgesteld maar niet verrast. Veel van de tekortkomingen waren intern al geconstateerd. Hij zegt dat de universiteit werkt aan een herziening van de site. Uitgangspunt is dat elke gebruikersgroep de op hun wensen toegespitste informatie krijgt.

Toch heeft Kessels ook enige twijfels bij de onderzoekscijfers. "Wanneer wij zelf de criteria toepassen, klopt niet alles. Zo zouden studenten bij ons bijvoorbeeld geen studieresultaten kunnen inzien. Dat is niet waar. Als andere universiteiten ook op onzorgvuldige wijze de maat is genomen, kun je vraagtekens zetten bij de validiteit van het lijstje."

XB

@bod/light/italic:Zie voor de ranglijst: http://advies.overheid.nl/monitor2003/ranglijsten/index.html

Doden vindt 76 procent van de ondervraagden alleen aanvaardbaar als daar een serieus menselijk belang mee is gediend, zoals de volksgezondheid. Tachtig procent vindt ook de vleesproductie een acceptabele reden om een dierenleven te beëindigen. Maar het doden en vernietigen van niet-zieke dieren tijdens uitbraken van besmettelijke dierziekten stuit op grote maatschappelijke weerstand; liever zien de ondervraagden dat vaccinatieprogramma’s worden ingezet.

Het enquête- en interview-onderzoek naar de maatschappelijke en ethische aanvaardbaarheid van het doden van dieren is verricht in het kader van het NWO-programma Ethiek & Beleid. De resultaten staan in het rapport 'Het doden van gehouden dieren: ja, mits … of nee, tenzij?' Aanleiding voor het onderzoek was het uitblijven van nadere regelgeving. De Gezondheids- en welzijnswet voor dieren (1992) bepaalt dat het doden van dieren verboden is, tenzij een algemene maatregel van bestuur (amvb) toestemming verleent. Maar in welke gevallen zo'n amvb gerechtvaardigd is, is niet helder.

De onderzoekers adviseren nu het 'ja, mits' van toepassing te laten zijn waar het het doden betreft van een dier dat uitzichtloos lijdt of bij het doden van dieren ter verkrijging van voeding. In alle andere gevallen moet het 'nee, tenzij' gelden.

AH

Vooral voor de letterenfaculteit is de uitspraak van belang. Haar masteropleidingen zijn al dit jaar, zij het met een beperkt aantal studenten, van start gegaan. De NVAO stelde wel de formele eis aan de letterenfaculteit dat de ingediende onderzoeksmaster 'history and culture' wordt opgesplitst in de acht opleidingen die de master behelst. Verder gaat het om drie opleidingen bij Sociale Wetenschappen en elk één bij de faculteiten Wijsbegeerte, Godgeleerdheid, Ruimtelijke Wetenschappen en Rechtsgeleerdheid. De laatste twee grote faculteiten kozen bewust voor één brede masteropleiding.

Drie ingediende masters, te weten psychologie, vergelijkende wetenschapsgeschiedenis en 'media en performance' werden om uiteenlopende redenen nog niet geaccrediteerd. Deze worden opnieuw ingediend voor de laatste beoordelingsronden. De verwachting is dat dan het binnenhalen van het keurmerk van de NVAO geen probleem zal zijn. Ook vier andere onderzoeksmasters van sociale wetenschappen en de onderzoeksmaster van economie en van bestuur- en organisatiewetenschap komen in die ronden aan bod. In totaal zal Utrecht daarmee 24 onderzoeksmasters in de alf- en gammadisciplines kennen.

De goedgekeurde masters zijn:
-Art History of the Low Countries in its European Context
-Gender and Ethnicity
-History: Cities, States and Citizenship
-Literary Studies: Literature in the Modern Age
-Medieval Studies
-Music Studies
-Dutch Language and Literature
-Linguistics: the Study of the Language Faculty
-Philosophy
-Migration, Ethnic Relations and Multiculturalism
-Development and Socialization in Childhood and Adolescence
-Sociology and Social Research
-Human Geography and Planning
-Rechtswetenschappelijk Onderzoek
-Theology

Vorig jaar bleef het bedrag nog net onder de vijf miljoen euro. Met de studieschuld steeg ook het aantal beursgerechtigden; dat zijn er inmiddels 500.000. Die stonden in 2003 gemiddeld voor 5100 euro in het rood. Ter vergelijking: tot het einde van de jaren negentig bleef dat bedrag schommelen rond de 4000 euro.

De studiefinanciering is niet hoog: een uitwonende student krijgt een basisbeurs van 221 euro, en daar kan hij - als zijn ouders het niet te breed hebben - een aanvulling van 227 euro bij krijgen. Voor het door OCW berekende normbedrag van 693 euro valt er een gat van 245 euro en dat kan er dus bij worden geleend.

De studieschuld zal in de nabije toekomst vermoedelijk veel hoger worden. Vorig jaar zei staatssecretaris Nijs al dat de leenmogelijkheden van studenten moesten worden uitgebreid. Op die manier zou zij willen voorkomen dat studenten zich meer met een bijbaan bezighouden en minder met hun opleiding.

Het rijk heeft voor meer dan drie miljard euro aan studentenleningen uitstaan.

HOP/ Thijs den Otter

Vooral de gebruiksvriendelijkheid van de site laat veel te wensen over. Daarnaast wordt ook de verstrekking van algemene en actuele informatie, bijvoorbeeld contact- en adresgegevens als negatief beoordeeld. Verder scoort de UU-site zeer slecht op het punt van de technische toegankelijkheid, waarbij onder meer werd onderzocht of de site met de spider robot van een zoekmachine te bereiken was. En ook de aangeboden dienstverlening aan studenten via de site blijft achter die van alle andere universiteiten.

Door deze bevindingen bungelt de UU troosteloos onderaan de lijst van veertien universiteiten. Ver achter de Universiteit Maastricht. Als beste kwam de site van de Universiteit van Tilburg uit de bus. Ook de Rotterdamse Erasmusuniversiteit scoort goed.

In het onderzoek Overheid.nl Monitor 2003 werden in totaal 1124 sites van (semi-) overheidsinstellingen beoordeeld. Naast universiteiten waren dat onder meer ook gemeenten, provincies en politiediensten. Daaruit blijkt onder meer dat de elektronische dienstverlening in een jaar tijd met veertig procent is gegroeid.

http://advies.overheid.nl/monitor2003/ranglijsten/index.html

Aanvankelijk was het beleid dat het wetenschappelijk onderwijs de enige onderwijstak zou zijn met bekostigde masters. Door de problemen in de zorgsector bepaalde de politiek echter dat voor 'maatschappelijk relevante' hbo-masters een uitzondering gemaakt moest worden. En de Nederlandse arts, die kon wel een goede rechterhand gebruiken. Zodoende werden de nurse practitioner en de physician assistant geboren. OCW heeft de komende twee jaar 11 miljoen euro beschikbaar voor de opleidingen.

Halverwege 2003 kwam uit Den Haag al witte rook voor de opleidingen, toen accreditatieverlener NVAO een aantal zorgmasters goedkeurde. Staatssecretaris Nijs zou vervolgens bepalen welke instellingen uiteindelijk voor bekostiging in aanmerking zouden komen. De eerste drie opleidingen hebben nu groen licht gekregen: die in Groningen, Nijmegen/Arnhem en aan de Hogeschool van Utrecht.

Voor het volgen van een zorgmaster in het hbo is een diploma verpleegkunde nodig. Een masteropleiding neemt zo'n twee jaar in beslag. Daarmee zijn de assistent-artsen straks vele malen goedkoper dan de huisartsen. De hbo'ers kosten het rijk 50.000 euro, terwijl het 120.000 euro per jaar kost om iemand op te leiden tot huisarts.

HOP

Steeds meer popbandjes verzorgen zelf hun promotie. Het internet wordt daarbij ingezet als een laagdrempelig instrument met zeer vele mogelijkheden. Dat muziekliefhebbers de cd's van de band gratis downloaden wordt niet gezien als een probleem. Aanwezigheid op internet is eerder een voorwaarde voor succes.

Volgens student economische geografie Daan van Rossum is dit echter een misvatting. Met internet bereiken de bandjes weliswaar de gehele wereld, maar het wordt tegelijkertijd steeds lastiger om op te vallen tussen het grote aanbod. Om echt door te breken naar het grote publiek is de hulp van een van de platenmaatschappijen noodzakelijk. Deze op hun beurt steken hun dure geld slechts in de gegarandeerde verkoopsuccessen.

Van Rossum trekt zijn conclusies naar aanleiding van een onderzoek onder meer dan tachtig Nederlandse bandjes. Daarbij zaten topacts als Birgit Schuurman en De Kast, maar ook hobbybandjes met minder naam en faam. Van Rossum concludeert verder dat de muziekindustrie voor de meeste artiesten geen vetpot is.

De meeste bandjes weten uit de kosten te komen door hun live-optredens. Hoewel de prijzen voor het bijwonen van een optreden de laatste jaren sterk zijn gestegen, neemt het aantal bezoekers nog steeds toe. Eenvijfde van de respondenten verdient jaarlijks meer dan 50.000 euro bruto via optredens. Cd's zijn vaak niet meer dan promotiemateriaal voor nieuwe optredens.

xb

De studentenvakbond is opgetogen over de erkenning van het platform dat succes van ons kennisland niet afhangt van ‘toptalent’, maar van een ‘brede subtop’. De LSVb ziet hierin een ondersteuning voor zijn standpunt dat het belangrijk is te investeren in de basis, en niet enkel in de top. Zoals bekend staan de plannen van staatssecretaris Nijs bol van prestatiebeloningen, topmasters, selectie en hogere collegegelden.

Een werkgroep van het Innovatieplatform zal voorstellen ontwikkelen om de doorstroming in de ‘beroepskolom’ weer op gang te brengen. Het wekt geen verbazing dat die onder voorzitterschap staat van Frans Leijnse. De voorzitter van de HBO-raad heeft herhaaldelijk gepleit voor het aanboren van verborgen talent, onder meer onder allochtone jongeren. Het Innovatieplatform noemt het zorgelijk dat de doorstroming vmbo-mbo-hbo (in het jargon: de beroepskolom) stokt.

Een ander heet hangijzer is ‘dynamisering van de kennisketen’. Een werkgroep onder leiding van SER-voorzitter Herman Wijffels gaat voorstellen doen om de wisselwerking tussen bedrijven en kennisinstellingen om nieuwe kennis toe te passen beter te laten verlopen.

Een derde werkgroep zal onder de noemer ‘lange termijn keuzes’ kijken of er goed onderbouwde keuzes mogelijk zijn voor Nederland. Moeten we ons misschien profileren als ontwikkelaar van duurzame energie of als het land van de creatieve industrie? Het werkplan zegt daarbij ook te zoeken naar projecten die energie kunnen losmaken, ‘zoals Kennedy ooit met zijn ‘man on the moon’-speech Amerika inspireerde om de eerste maanlanding mogelijk te maken.’ Het platform waarschuwt ervoor dat de dienstensector, veruit de grootste economische sector en verantwoordelijk voor een groot deel van de innovatie, niet buiten de statistieken mag vallen.

Het Innovatieplatform stelt zichzelf wel de vraag of we in Nederland een meer sturende overheid willen. En zo ja, hoe de fouten van de oude industriepolitiek voorkomen kunnen worden. ‘Want niemand zit te wachten op een nieuwe RSV-enquete.’ De werkgroep onder leiding van Sistermans (voorzitter van de Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid AWT) zal voor april een aantal toekomstscenario’s voor Nederland maken.

Het Innovatieplatform noemt nog tal van aandachtspunten voor het komende half jaar. Daarna is Nederland voorzitter van de EU. Dan zal het platform premier Balkenende, zijn voorzitter, ondersteunen om het thema innovatie in EU-verband de nodige aandacht te geven.

HOP