Studenten die via een uitzendbureau werken gaan in de toekomst automatisch sparen voor het afbetalen van hun studieschuld. Dat hebben bonden en werkgevers afgesproken in het kader van de onderhandelingen over de nieuwe cao voor de uitzendbranche. De regeling moet volgend jaar van start gaan.

Ook de pensioenpremies van studenten zouden moeten worden ondergebracht in dat fonds. Studenten bouwen nu zo weinig pensioenrechten op dat deze zelden worden uitbetaald. Verder zal vakantiegeld worden gereserveerd voor het fonds. De tegoeden die de studenten op deze manier opbouwen, moeten vrijkomen wanneer het recht op studiefinanciering vervalt.

Volgens een vertegenwoordiger van FNV-bondgenoten zijn er voor studenten twee voordelen bij deze spaarregeling. In de eerste plaats is de bedoeling dat het sparen met fiscale voordelen gepaard gaat. Daarnaast zou een student al tijdens de studie financieel voordeel kunnen halen uit deelname aan de regeling. "De gedachte is dat een student die kan aantonen in zo'n collectiviteitsregeling te zitten, meer kan lenen bij de studiefinancieringsorganisatie. Die heeft met de extra renteopbrengsten van het fonds een onderpand in handen."

De plannen moeten nog worden besproken met onder meer pensioensfondsen, overheid en de informatiebeheergroep. Bonden en werkgevers hopen volgend jaar bij de jaarlijkse cao-onderhandelingen een spaarregeling voor studenten op te nemen.

Volgens de Algemene Bond van Uitzendbureau's is ongeveer 35 procent van de uitzendkrachten student; volgens FNV-bondgenoten gaat het dus om meer dan 200.000 studenten op jaarbasis. Studenten mogen zelf beslissen of ze deelnemen aan de regeling, maar dit zal volgens de bonden vrijwel altijd gunstiger zijn.

Hoop

Vervuilers

Antifraude

Middelmatig

De faculteit Sociale Wetenschappen geeft de komende jaren topprioriteit aan het verbeteren van de gang van zaken op de werkvloer. Hoofdaanleiding vormt het grote aantal klachten over de asbestsanering in het Van Unnikgebouw.

Volgens raadslid Meeuwesen van ASW was het ernstigste fysieke ongemak voor haar en haar collega’s inmiddels achter de rug. Maar gebleven was de twijfel over de vraag in hoeverre hun werk wordt gewaardeerd, als er zo slordig met hun werkomstandigheden wordt omgesprongen. Zij wees in dat verband ook op een eerder in de faculteit verspreide e-mail, waarin op een rij was gezet wat er tijdens de introductie en de eerste collegeweek zoal was misgegaan en constateerde dat de lijnen in de faculteit kennelijk te lang zijn om er greep op te krijgen.

Decaan Koops erkende volmondig dat in het Van Unnikgebouw sprake was geweest van ‘absolute chaos’. Ook over de problemen tijdens de introductie nam hij geen blad voor de mond. “Ik zou zelf ook razend worden als ik een microfoon meekreeg, waarvan de batterijen leeg zijn, terwijl iedereen de verantwoordelijkheid daarvoor op anderen afschuift. Kennelijk hebben wij in deze organisatie onvoldoende greep op een aantal infrastructurele voorzieningen.”

De decaan kondigde aan dat het faculteitsbestuur de komende tijd voorrang gaat geven aan een betere ondersteuning van het onderwijs. Dat zal onder meer gebeuren door in kaart te brengen wie waarvoor verantwoordelijk is. “Het is heel mooi om bezig te zijn met topopleidingen en andere toeters en bellen aan de bovenkant van het onderwijs, maar we kunnen ons nu beter eerst maar eens concentreren op de dagelijkse gang van zaken op de werkvloer”, aldus een vastberaden Koops.

Zwartboek

- Ik liep een blauw oog op een een enorme buil op mijn voorhoofd als gevolg van een geheel losse deur die ik argeloos opende. Geen briefje erop, niets.

- De kamer is nog steeds niet op orde. In de eerste week stonden er spullen op de kamer tot aan de deur, die niet van ons waren, moesten wij zelf maar weghalen, pas later alsnog verhuizers gekomen; ramen konden niet dicht, open plafond, open convector, open plaat naast raam, netwerk- en printerverbinding deed het bijna twee weken niet.

- De werklui roken (moet ik er iets van zeggen of mijn energie sparen?), hebben hun radio's hard aan, schreeuwen tegen elkaar.

- Mijn particulier leed: pc in geen velden of wegen te bekennen, waar zijn min beeldjes en schilderijen gebleven, en mijn radio? De kamer was niet afgesloten, dus iedereen kan er zo maar in (hoe lang al?) en op de tafel stond een asbak vol met peuken: een bedompte kamer waar je meteen misselijk van wordt. Als asbest niet kan, kan dit al helemaal niet.

- In tegenstelling tot eerdere berichten blijkt nu dat we niet kunnen blijven zitten waar we zitten tot februari, maar dat we in oktober nog een keer verhuizen, om vervolgens nog een derde keer te verhuizen.

- De informatie die we over het asbest gekregen hebben, is minimaal.

Het Universitair Medisch Centrum Utrecht is begin dit jaar samen met het Academisch Medisch Centrum Amsterdam vier onderzoeksprojecten gestart. Half november zal een gezamenlijk centrum voor de dodelijke spierziekte ALS worden geopend.

Volgens decaan Stoof van Geneeskunde is weinig ruchtbaarheid gegeven aan de samenwerking vanwege de gevoeligheid die dergelijke allianties tussen medische centra vaak opleveren. "Bovendien gaat het maar om vier kleine projecten, waarvoor geen substantiële bedragen zijn gereserveerd."

Stoof erkent wel dat het initiatief mogelijkheden opent voor meer projecten. Ook gemeenschappelijke benoemingen van hoogleraren komen dan aan de orde. Via het ALS-centrum dat de twee ziekenhuizen in november openen zal een neuroloog van het UMC de activiteiten bij beide instellingen coördineren.

Met het samenwerkingsverband hopen de twee centra ook te voorkomen dat wederzijds medewerkers worden weggekocht. De bedragen die met dergelijke overnames gemoeid gaan, lopen steeds hoger op. Volgens de decaan zijn er in de medische wereld tal van voorbeelden van incidentele samenwerking, maar proberen AMC en UMC nu op een iets structurelere wijze naar de mogelijkheden te kijken. "Ik zie slechts voordelen. Het lijkt me een logische gedachte dat twee instellingen die relatief dichtbij elkaar liggen en dezelfde onderzoeksgebieden bestrijken tot afspraken proberen te komen. Maar de behoefte moet van de werkvloer komen. Als bestuurder ben je dan katalysator."

De toestemming die minister Van der Hoeven universiteiten wil geven om hun eerste geldstroom te gebruiken voor het opzetten en runnen van bedrijven, heeft in Utrecht niet voor veel opwinding gezorgd. Volgens een woordvoerder van het college van bestuur legitimeert de minister hiermee vooral een al langer bestaande praktijk.

Om aan te geven hoe belangrijk de overheid het universitaire ondernemerschap vindt, wil Van der Hoeven ook het bekostigingsmodel aanpassen. Een deel van het geld dat de universiteiten tot nu toe krijgen uitgekeerd voor het doen van onderzoek, zal in de toekomst worden 'geoormerkt' voor het steunen van startersinitiatieven. Van der Hoeven haastte zich te zeggen dat de universiteiten volledig vrij blijven om hun geld naar eigen inzicht te besteden. Zij voegde daar echter aan toe dat met elke universiteit zal worden besproken wat volgens het ministerie een redelijke bedrag aan steun is voor nieuwe bedrijvigheid.

Van der Hoeven hoopt dat de kennis op universiteiten door haar voorstel beter en sneller kan worden omgezet in bedrijvigheid. Door commercie op universiteiten te bevorderen, moet de door de overheid beoogde koppositie van de Nederlandse kenniseconomie een stap dichterbij komen. In universitaire kringen is vooralsnog terughoudend gereageerd op de nieuwe kansen die de minister biedt. In Utrecht heeft de universiteit ondanks de wettelijke beperkingen ook in het verleden startersinitiatieven al financieel ondersteund. Inmiddels fungeert voor dat doel al weer enige jaren een universitaire holding, die inmiddels is gefuseerd met een soortgelijke holding van het UMC Utrecht. Om starters echt beter te kunnen ondersteunen wacht de universiteit met smart op extra durfkapitaal van de overheid. In haar toespraak maakte Van der Hoeven echter duidelijk dat dat er voorlopig niet in zit.

Uit de jaarlijkse Elsevierenquête onder studenten blijken zeven Utrechtse opleidingen een eerste plaats te hebben behaald. In de hooglerarenenquête bekleedt Utrecht de derde plek. In de algemene ranking staat de Universiteit Utrecht tweede.

De zeven eerste plaatsen werden behaald door biomedische wetenschappen, bestuurs- en organisatiewetenschap, Engels, Nederlands, theater- film- en televisiewetenschappen, biologie en technische informatiekunde. Daarmee scoort Utrecht verreweg de meeste eerste plaatsen. Leiden staat met vier eerste plekken tweede. Hierbij moet in aanmerking worden genomen dat in Utrecht relatief veel opleidingen zijn bezocht.

In het jaarlijkse hooglerarenonderzoek is Utrecht daarentegen geduikeld van de eerste naar de derde plek. Dit komt vooral door een nieuwe meetsystematiek waarin de gepolste 1300 hoogleraren de opleidingen op vier deelgebieden beoordelen in plaats van het geven van een algemeen oordeel. De derde plek behelst slechts een oordeel over het Utrechtse onderwijs. De Utrechtse studenten bestuurs- en organisatiewetenschap, onderwijskunde en Nederlands krijgen volgens de hoogleraren het beste onderwijs. De hoogleraren geven Groningen de meeste eerste plaatsen: zes.

Opvallend is verder dat Utrecht volgens de hoogleraren de beste docenten heeft. Op het gebied van onderzoek staat Utrecht tweede achter Groningen. In het hooglerarenoordeel over publicaties blijft Utrecht achter en behaalt slechts een vierde plek.

Maastricht is door Elsevier uitgeroepen tot grote winnaar van de enquête onder hoogleraren en studenten. Elsevier liet TNS NIPO onderzoeken welke opleidingen het populairst zijn onder hoogleraren en studenten. Vervolgens turfde het weekblad de studies die in beide categorieën de lijst aanvoeren. In dit lijstje wordt de tweede plaats gedeeld door Utrecht en Twente.

De overlast voor de bewoners moet beperkt blijven bij de grote asbestsanering in het Van Unnikgebouw. Maar dat blijkt moeilijk bij zo’n grote logistieke operatie met de strakke deadline van 17 december aanstaande. ASW'ers werden begin september gillend gek en de biologen op de bovenste verdiepingen huiveren voor hun visitatie tijdens de sanering.

Elke verdieping in het Van Unnik heeft zo zijn verhaal in de schoonmaakoperatie. Op verdieping 4 zijn de studenten van studievereniging VUGS aan het 'inhuizen'. Deze verdieping is net weer opgeleverd. Uit hun kamer klinkt keiharde muziek en geen enkele wanklank, want ze vinden het goed geregeld dat ze na een maand weer terug kunnen naar hun stekkie. "Natuurlijk was het een chaos", vertelt Petra Veneman, oud-voorzitter, "maar wat wil je, de asbestsanering begon in de zomer, toen bijna iedereen weg was."

Ook geen horrorverhalen bij de assistenten in opleiding van milieu en maatschappijwetenschappen, die verderop hun dozen uitpakken. Arnoud Smit grapt: “Ze moeten geen vier aio’s op een kamer zetten. Dat is slecht voor de productiviteit. Veel te gezellig.” Intussen klinkt zijn kamergenoot Suzanne Agtebosch bezorgd: “Ik ben mijn interviews kwijt!”. Even later zijn ze gevonden. “Het is voor mij nu geen handige tijd om te verhuizen, maar ik vind het nog reuze meevallen." Ze blijven een maand op de vierde en gaan daarna weer terug naar de elfde verdieping, waar nu de asbestsaneerders de dienst uitmaken.

Op de elfde zijn de saneerders druk bezig. Eén van hen vertelt hoofdschuddend dat het voor hun zoveel makkelijker en sneller werken zou zijn als de kamers helemaal leeg waren. Volledig uitruimen kost echter te veel tijd en geld.

De kaartzaal van de cartografen op de vijfde bijvoorbeeld die rond 20 oktober wordt 'uitgehuist'. Bij de kaartafdeling zijn ze nu al bezig met inpakken, al was het aanvankelijk onduidelijk in hoeverre ze de zaal moesten leeghalen. Marco van Egmond, assistent kaartbeheerder: "De ene zei dat alle kasten leegmoesten, de ander zei dat de helft prima was." Het kwam goed toen saneerder en verhuizer samen de kaartenzaal bezochten. Afgesproken is dat de helft van de kasten leeg moet. Van Egmond is er rustig onder, maar maakt nog wel een kritische kanttekening: over driekwart jaar moet hij weer verhuizen; dan naar de nieuwe bibliotheek op De Uithof. "Voor de collectie is twee keer verhuizen niet best."

Zestien verdiepingen hoger, op de 21ste en bovenste etage verheugen de biologen van plantensystematiek zich ook niet op de komende verhuizing. Lars Chatrou laat hun houtcollectie zien. "Zie je het voor je? Hier liggen zo'n 55.000 houtmonsters. Moeten die allemaal in dozen?

Marion Janse-Jacobs komt erbij en vertelt dat de verhuizers witter en witter werden bij het zien van hun verdiepingen. Want naast de houtcollectie hebben ze ook nog een herbarium met heel veel rolkasten en een bibliotheek. Tot overmaat van ramp wordt de afdeling gevisiteerd op het moment dat de uithuizing van start gaat.

De asbestsanering houdt de gemoederen bezig. Een enkeling maakt zich serieus zorgen over de asbest die al jaren in het pand zit. In de convectorkast van professor Schilder van cartografie bijvoorbeeld, zijn sporen van asbest gevonden. "Ik werk hier al twintig jaar met de verwarming aan en nu plakken ze opeens alle roosters af." Hij overweegt een medisch onderzoek. Maar desondanks heeft ook hij besloten kalm te blijven en probeert hij te bedenken wat hij mee moet nemen aan kaarten en atlassen wil hij tijdens de renovatie thuis kunnen werken.

What's in a name?

Binnen de faculteit Sociale Wetenschappen heeft de operatie Bestuurlijke Vernieuwing maar weinig ophef veroorzaakt. Niet onlogisch, omdat er afgezien van de komst van het IVLOS, vrijwel niets zou veranderen. Er moest alleen een nieuwe naam voor de faculteit komen om te accentueren dat het IVLOS niet werd opgeslokt, maar dat er sprake was van een fusie tussen twee gelijkwaardige partners. In plaats van Sociale Wetenschappen (SW) werd daarom gekozen voor Gedrags- en Maatschappijwetenschappen (GMW). Toen dit voorjaar echter duidelijk werd dat het IVLOS zelfstandig zou blijven, was voor die naamsverandering geen reden meer. Vandaar dat decaan Koops het college van bestuur per brief vroeg om de oude naam te handhaven.

De zaak raakte in de vergetelheid totdat vorige week in de faculteitsraad de vraag werd gesteld hoe de faculteit nu eigenlijk heette. Als de vragensteller zich niet vergiste had de Universiteitsraad begin september een versie van het bestuursreglement goedgekeurd, waarin de naam GMW voorkwam. Koops beaamde dat dat het geval was, omdat hij van het college nooit antwoord op zijn verzoek had gekregen. Officieel heet de faculteit dus nu Gedrags- en Maatschappijwetenschappen. "Maar", voegde hij daaraan toe, "mijn voorstel is dat we ons daar niets van aantrekken en ons gewoon Sociale Wetenschappen blijven noemen."

Terwijl de raadsleden enigszins ongelovig luisterden naar deze openlijke oproep tot burgerlijke ongehoorzaamheid, legde Koops opgewekt uit dat hij geen problemen verwachtte "Ik noem mijzelf bij alle openbare gelegenheden decaan van de faculteit Sociale Wetenschappen en tot nu toe heeft geen van de leden van het college van bestuur daar ooit iets over gezegd."

Het bestuur van de Utrechtse Roeivereniging Triton heeft harde maatregelen genomen na mogelijk wangedrag van enkele leden. De gezelligheidsactiviteiten op de accommodatie De Driewerf in Hoograven zijn voorlopig stopgezet nadat in de buurt van De Driewerf auto's van buurtbewoners zijn vernield.

Bij de politie zijn tot nu toe vijf aangiftes van vernieling binnengekomen. "Een mevrouw vertelde ons dat zij 's nachts wakker werd van kabaal. Zij keek uit het raam en zag twee jongens op een fiets spiegels van auto's aftrappen," aldus voorlichter T. Aling van de Utrechtse politie. Een andere bewoner is die nacht nog naar Triton gegaan om de vernielingen te melden. Triton heeft daarop zelf de politie gewaarschuwd. Aling gaat van dezelfde daders uit. "Als in een afgelegen woonwijk vijf gelijke voorvallen gebeuren, dan houden wij het op dezelfde verdachten. Wij gaan er in ieder geval werk van maken."

Preses van Triton, Arjan Reijns, reageerde geschokt op het nieuws. "Schandalig en bespottelijk om andermans eigendommen te vernielen. Dit is geen geintje meer." De preses weet niet zeker of Tritonleden de schade hebben aangericht: "Wij houden de mogelijkheid open dat niet-Tritonleden de spiegels hebben vernield. Maar wij denken dat het voorlopig stopzetten van de gezelligheidsactiviteiten de manier is om de daders - áls die lid zijn van Triton -te laten bekennen."

Reijns heeft inmiddels al contact gezocht met buurtbewoners. Hij is de straat opgegaan om de bewoners aan te spreken. Ook is er al een brief verstuurd om duidelijk te maken dat Triton de vernielingen aan de auto's schandalig vindt. Ook de Tritonleden kunnen een dergelijke brief verwachten. Ook zal het bestuur haar leden en de buurtbewoners vragen of zij de mogelijke daders hebben gezien. Reijns wil sowieso de schade op de daders verhalen. Als de daders lid van Triton zijn, zullen er wellicht nog sancties volgen, maar daar wil Reijns verder geen mededelingen over doen.

Afgelopen maandag en woensdag is er al niet gegeten op de loods en na het roeien bleef de kantine gesloten. Toch hoort Reijns positieve reacties van de leden. "Ze vinden de sancties jammer maar wel terecht. Ik heb nog niemand gehoord die het niet eens is met de maatregelen." Tot de daders gevonden zijn blijven de maatregelen van kracht. Met het gevolg dat enkele Tritonleden noodgedwongen al wat zijn gaan drinken in de kantine bij concurrent Orca. "We hebben goed contact met de buren, dus dat is geen gek idee. Anders moeten ze naar huis," aldus de preses van Triton.

Jullie laten je toch niet van de wijs brengen door het Centraal Planbureau? Het is heel interessant wat het CPB vindt, maar het gaat er om wat jullie vinden."

De jongerenorganisaties maken zich echter niet voor niets druk. Met de invoering van een leenstelsel kan de overheid maximaal 3,2 miljard euro bezuinigen en in het net verschenen Hoger Onderwijs en Onderzoeks Plan staat een pleidooi voor 'herijking' van de studiefinanciering, omdat 'de financiële verantwoordelijkheidsverdeling tussen overheid, studenten en ouders uit zijn evenwicht raakt'. Daarbij wordt 'ook het profijtbeginsel' in ogenschouw genomen: aangezien de student later financieel wijzer wordt van zijn studie, kan de overheid meer offers van hem vragen.

Met een lach en een overvolle doos komt Sjors naar buiten lopen. Zijn buit bestaat uit zo'n dertig potten jam. "51 euro aan jam. Ik ging eigenlijk voor de pindakaas, maar jam is ook lekker." Huisgenoot Peter komt al snel daarna met 21 verschillende flessen wijn goed voor 88 euro aanzetten. "Daar kunnen we voorlopig wel even mee door," lacht hij naar Sjors.

De actie van de bank is een succes. Buiten de winkel staat een rij van wel vijftig meter met enthousiaste studenten die wachten op hun beurt. Op televisieschermen kunnen zij de rennende studenten in de winkel volgen. Linda en Daniët staan al bijna twee uur in de rij. Voorlopig zijn ze nog niet aan de beurt. "Ik ga voor de afwasmiddelen, omdat het duur is. Maar dat doet iedereen heb ik gehoord", zegt Linda. Daniët gaat voor het eten, omdat dat licht is en ze er veel van mee kan nemen. Hugo heeft de moed opgegeven. Hij is na anderhalf uur uit de rij gestapt. "Ik kwam geen meter vooruit. Ik kreeg er zere knieën van."

Achter in de rij spreken Anne en Noortje hun tactiek door met Simone, die een plattegrondje heeft gemaakt van de supermarkt. "We moeten er rekening mee houden dat er een hek staat voor de sluipweg van het drankrek naar de kassa," zegt Simone.

In de supermarkt stormen de meeste studenten in volle vaart en met veel gegil af op de flessen wijn en gewilde producten als shampoo en huidverzorging die achter in de winkel staan. Soms treuzelen ze daar net te lang om bijtijds bij het startpunt terug te zijn. Door het tempo laten enkelen ook vaak producten vallen zoals de jongen die zijn overvolle doos met sterke drank niet onder controle houdt. Personeel en zelfs de manager, rukken met dweil en emmer uit om de troep op te ruimen.

Dat het ook anders kan, demonstreert Jorm. Hij leerde van de valpartijen en de fouten die de laatkomers maakten. Hij laadt op zijn gemak flessen wijn in die, goed verborgen, ook dicht bij de kassa staan. Zijn buit bedraagt 64 euro aan producten. "Ik bleef lekker in de buurt zodat ik in elk geval op tijd binnen zou zijn." Minder geluk heeft Inger. Ze zet haar doos net buiten de tijd op tafel. Ze is af en krijgt als troost een Postbank-weekendtas. "Ik baal wel hoor. Daar heb ik twee uur voor in de rij gestaan."

Caissière Liselotte slaat de producten in rap tempo aanom de eindscore te berekenen. "Gemiddeld halen de studenten de 65 euro. Het hoogste wat ik heb aangeslagen was 100,75 en het laagste 9,95." Haar collega moedigt nog een studente aan om de groenten naast de kassa vooral niet te vergeten. "Bloemkolen meid! Pak een bloemkool!"

Buiten bekijken Eveline en Sabine hun buit. Vriendin Aline komt ook net de winkel uit. 55, 47 en 37 euro vertellen de vriendinnen elkaar de waarde van de buit. "Maar ik heb geen idee wat ik heb ingeladen," zegt Eveline. Sabine denkt het wel te weten. "Jij hebt echt veel snoep. Je gaat helemaal misselijk worden. Ik heb tenminste een krop sla," lacht ze.