"Waarom zit Roel Pieper niet in het Innovatieplatform?", vraagt LPF-voorman Herben. Platformvoorzitter Balkende zei daar geen idee van te hebben.

De kritiek op de onderwijsbegroting richtte zich vooral op de prestatiebeurs voor het middelbaar beroepsonderwijs. Het onderwijs leek de bezuinigingsdans immers aardig te ontspringen. Leek, benadrukte PvdA-leider Bos. Uit de berekeningen van het Centraal Planbureau blijkt namelijk dat tegenover de 500 miljoen extra 1,3 miljard aan bezuinigingen staat, variërend van minder belastingaftrek voor scholing tot minder geld voor onderwijsachterstandenbeleid en lagere salarissen voor onderwijzers. “In plaats van geïnvesteerd, wordt er dus netto 800 miljoen bezuinigd.”

GroenLinks-leider Halsema wees erop dat in 2007 een kleiner deel van het nationaal inkomen aan onderwijs besteed wordt dan in 2003. “De kenniseconomie gaat vooral over bedrijven en universiteiten. Schooluitval en onderwijsachterstanden hebben er kennelijk niks mee te maken. Het beroepsonderwijs zit niet eens in het Innovatieplatform.”

Fractievoorzitter Dittrich van coalitiepartij D66 vroeg de premier of het Innovatieplatform zich echt weet te onttrekken aan een uitruil van gevestigde belangen. “Het moet meer zijn dan een nieuwe polderclub. Er moet met durf een visie uitgestippeld worden die goed is voor Nederland.”

Utrechtse studenten geven de Universiteit Utrecht een 7,4. Daarmee zijn ze, ondanks hun kritiek op onderdelen als roostering en computerfaciliteiten, in hun algemene oordeel relatief positief. De beste universiteit van Nederland is volgens de studenten in alle opzichten die van Twente.

De grote universiteiten in de Randstad krijgen van hun studenten relatief veel kritiek, net als in de voorgaande jaren. Hoewel er per studie belangrijke verschillen zijn, scoren de universiteiten van Twente, Wageningen, Maastricht en Eindhoven het best met een ruime zeven. Overigens zijn de verschillen in de totaalscore klein. Gaat de UT aan kop met een 7,1 hekkensluiter TU Delft zit daar met een 6,7 minder dan een halve punt onder. De Universiteit Utrecht houdt met een 6,85 gemiddeld, naast Delft alleen de twee Amsterdamse universiteiten onder zich.

Het oordeel van deskundigen, gebaseerd op landelijke visitatiecommissies, laat een vergelijkbaar beeld zien. Ook hier valt de Randstad buiten de prijzen. Bovenaan de ranglijst staat Maastricht, gevolgd door Twente, Eindhoven en Tilburg. Opnieuw zijn de verschillen niet spectaculair. Krijgt Maastricht een 7,2, de Rotterdamse Erasmus Universiteit eindigt onderaan met een 6,3. In deze categorie komt Utrecht op de zevende plek van de in totaal 12 onderzochte instellingen.

Bewoners van de Cambridgeflat hebben dinsdagavond bij wijze van ludieke actie de Toulouselaan afgezet en eigen parkeerhavens op de straat geschilderd. Dit uit onvrede voor het uitblijven van de beloofde extra parkeerplekken. Tot grote verrassing van de actievoerders heeft de universiteit besloten de situatie te gedogen.

Dit is tevens de reden waarom de bewoners al jaren wachten op de extra parkeerhavens. Want de overdracht komt maar niet van de grond. Op dit moment is de gemeente nog steeds formeel eigenaar van de Toulouselaan. De overdracht aan de universiteit zou geen probleem zijn ware het niet dat een klein stukje ervan - bij de Lundlaan - eigendom is van het ziekenhuis. Dat zorgt voor het nodige oponthoud.

Complexbeheerder van de universiteit R. van Rossen heeft in overleg met de wegbeheerder van de gemeente besloten om de afgedwongen situatie te gedogen. Deze zogenaamde kraakactie komt immers toch overeen met het ontwerp zoals dat klaar ligt. De politie is ook ingelicht over het gedoogbeleid, zodat de autobezitters die de zelfgemaakte parkeerhavens inmiddels in gebruik hebben genomen niet op de bon worden geslingerd. Verder zal complexbeheer erop toezien dat overige Uithofweggebruikers aan het begin van de Toulouselaan geïnformeerd worden over de afsluiting. De Toulouselaan is overigens al jaren 'op papier' afgesloten, maar deed in de praktijk dienst als sluiproute.

Op 18 september is geheel onverwachts op 75-jarige leeftijd dr. Leendert Ginjaar thuis in zijn woonplaats Haamstede overleden. Ginjaar was van 1 september 1982 tot 1 januari 1986 voorzitter van het college van bestuur (CvB) onder bijzonder moeilijke omstandigheden. Het vorig CvB had zijn zetels ter beschikking gesteld als gevolg van voortdurende, voor de universiteit zeer schadelijke botsingen met de universiteitsraad. Anders dan verwacht nam de minister een harde, maar eenzijdige beslissing door alleen dit college te vervangen. Hierdoor moest het college-Ginjaar starten onder onveranderde bestuurlijke verhoudingen met de U-raad. De minister was er in geslaagd om naast de drie leden, die op voordracht van decanen of de U-raad werden benoemd, twee bekwame, zeer ervaren bestuurders van buiten de universiteit te vinden: Leendert Ginjaar en Hans Rosenberg. Een probleem — dat professioneel uit het zicht werd gehouden — was dat beiden niets gemeen hadden, behalve hun bestuurlijke professionaliteit. Zij waren in elk ander opzicht elkaars tegenpolen. Dit heeft bijgedragen tot het vertrek van Ginjaar al na bijna drie en een half jaar.

In die tijd is er echter bijzonder veel gebeurd. Echt lastig was het door de grove externe ingrepen op de universiteit. Op de dag dat het CvB-Ginjaar naar buiten trad met een kennismakingsbijeenkomst in het Academiegebouw, kwam de brief binnen van de minister over de landelijke taakverdeling en concentratie (TVC). Ginjaar kon gelijk aan de slag om vanuit de zwakke Utrechtse positie de schade zoveel mogelijk te beperken. We verloren Tandheelkunde, maar Geneeskunde werd behouden, dankzij de invloed van Ginjaar. Onder zijn leiding verliepen de talloze reorganisaties, die een gevolg waren van TVC, voortvarend en toch selectief, waardoor de universiteit versterkt uit de bezuinigingsaanslag te voorschijn kwam.

Samenvattend zijn de verdiensten van Ginjaar dat hij het bestuur van de universiteit op professionele leest schoeide, onder andere door de besluitvormingsprocedures naar departementaal voorbeeld in te richten. Zo kenden we binnen het Bureau in die tijd witte, grijze, groene, roze, en gele formulieren al naar gelang de inhoud en de te volgen procedure van de stukken. Hij wist het CvB weer gezag te geven, door zijn bestuurlijke kwaliteiten, maar ook door afstand te scheppen, hetgeen zijn grote betrokkenheid niet maskeerde. Ginjaar was een workaholic. Alleen Rosenberg kon hem daarin bijbenen. Vele anekdotes deden daarover de ronde. Zo beklaagde Ginjaar zich er in de wekelijkse collegevergadering over dat de volgende vergadering moest vervallen wegens Hemelvaartsdag, waarna rector en theoloog De Jong opstond, zijn jasje dicht knoopte, en namens het Christendom zijn verontschuldigingen aanbood voor dit ongemak. Ginjaar heeft in zijn relatief korte, bestuurlijke periode onevenredig veel voor deze universiteit betekend. Hij heeft de Universiteit Utrecht uit een diep bestuurlijk dal gehaald.

Oplettende Utrechtse studenten kunnen deze dagen hun studieboeken goedkoper krijgen. Door de concurrentiestrijd tussen de grootste leverancier Broese en nieuwkomer op de markt Bruna.nl wordt met de prijs van de studieboeken gestunt.

De scherpe prijzen waren zeker een reden voor Alcmaeon om in zee te gaan met Bruna.nl, maar als grootste voordeel wordt genoemd dat de hele bestelling via Internet gaat. Daardoor hoeft de vereniging geen voorraad in huis te hebben. Door deze keuze zag Broese 4700 potentiële boekenkopers aan hun neus voorbij gaan.

Broese zegt niet wars van marktwerking te zijn 'want het houdt ons scherp', aldus directeur T. van Meijel. Als tegenactie heeft Broese per 1 juli de boekprijzen iets verlaagd en heeft de winkel met enkele titels van sociale wetenschappen gestunt. Maar dat een grote studievereniging aanklopt bij de concurrent is toch wel pijnlijk, zegt Van Meijel die benadrukt dat nog steeds het overgrote deel van de studieverenigingen klant is bij Broese en ook nog enkele studenten sociale wetenschappen in de winkel kregen, toen Bruna.nl problemen kreeg met de uitlevering van de studieboeken.

Bruna.nl bevestigt dat er problemen zijn met enkele leveringen en zegt er alles aan te doen om deze op te lossen. M. Schoonheim, salesdirector van Bruna.nl benadrukt hierbij dat dit het eerste jaar is dat zij de studieboeken leveren aan de leden van Alcmaeon. Degenen die hun boeken te laat ontvangen, krijgen ter compensatie een kookboekje. Hij maakt er geen geheim van dat de Bruna.nl het marktleiderschap van Broese wil doorbreken. "Dan hebben de studenten wat te kiezen", stelt Schoonheim.

In deze concurrentieslag doen geruchten en roddels volop de ronde; van verhalen over verkapte prijskortingen tot het verbieden van het optreden van ex-Idol Jim waarvan Bruna.nl de hoofdsponsor was. In de wandelgangen gaan ook geluiden op dat het college van bestuur van de universiteit liever niet heeft dat Bruna.nl de positie van Broese bedreigd. Schoonheim neemt zelfs het woord kartelvorming in de mond.

In een reactie hierop zegt collegelid W. Kardux dat 'kartelvorming' nergens op slaat. Wel volgt hij met argusogen de ontwikkelingen. Hij vindt het voor studenten een goede zaak dat zij door de concurrentie goedkoper boeken kunnen kopen. Maar tegelijkertijd hoopt hij dat de studieverenigingen in de gaten hebben dat het hier ook om kortetermijnstunts gaat. Tevens onderstreept hij het belang voor de universiteit van een goedlopende boekhandel, die service biedt en meer is dan een internetleverancier.

Broese-directeur T. van Meijel zegt dat er geen formele overeenkomst is tussen zijn bedrijf en de universiteit, maar noemt de onderlinge relatie een 'goed partnership'. "Wij leveren meer dan een boek, wij maken deel uit van de universitaire gemeenschap."

Mag ik van jou....

Bruna.nl is op jacht en heeft een aantal grote studieverenigingen op zijn lijstje staan die het wil veroveren. Gaarne zou de webwinkel de 3500 leden tellende Juridische Studenten Vereniging Utrecht (JSVU) en de Medische Studenten Faculteitsvereniging Utrechts Sams (2000 leden) inlijven.

Vice-preses van de JSVU en voorzitter van de boekenservice, Maarten Buma, ziet geen aanleiding om te wisselen van boekenleverancier. "Maar we hebben nog niets van bruna gehoord en hebben bovendien een goede verstandhouding met Broese. Er is voorlopig geen enkele reden om met Bruna in zee te gaan."

Sams is wel al enkele keren benaderd. Commissaris Reductiebureau Gerlof Wouters: "Wij hebben besloten om Broese aan te houden, omdat de boekhandel goede service biedt en scherpe prijzen heeft. Ik heb met Bruna.nl afgesproken dat wij zelf contact zullen opnemen, zodra wij daar behoefte aan hebben."

Het Utrechtse college van bestuur weigert de commissie-Schutte die de hbo-fraude onderzoekt, inzage te geven in de manier waarop de rijksbijdrage in Utrecht wordt besteed. Volgens collegelid Kardux gaat de commissie met dit verzoek zijn boekje te buiten.

Uit een eerste tussenrapportage van de commissie, die nog niet op het Utrechtse standpunt heeft gereageerd, is inmiddels gebleken dat in het hbo op grote schaal is gerommeld met de bekostiging. Zo groot zelfs, dat zij er niet in slaagt om alle listen en trucs voor de gestelde deadline van haar onderzoek boven water te krijgen. Zeker 92 hogescholen streken -tot razernij van de Tweede Kamer - voor minimaal 50 miljoen euro aan onrechtmatige overheidssubsidie op. En waarschijnlijk veel meer. Ook in Utrecht heeft de commissie onregelmatigheden geconstateerd. Aan de UU zouden voor een bedrag van 65.000 euro 'administratieve vergissingen’ zijn begaan. Als voorbeeld van een dergelijke vergissing noemde collegelid Kardux in een commissie van de Universiteitsraad deze week het feit dat de universiteit de afgelopen jaren voor enkele Albanese rechtenstudenten het collegegeld heeft betaald.

Intussen is de commissie Schutte druk doende de onderste steen boven te krijgen. Dat het haar menens is, blijkt uit de claim die zij inmiddels bij staatssecretaris Nijs heeft neergelegd. Schutte wil zijn onderzoek uitbreiden tot alle 155 instellingen voor hoger onderwijs. Voor dat doel is de 3,3 miljoen euro die ervoor uit is getrokken bij lange na niet voldoende. Wat het beoogde onderzoek extra duur maakt, is dat Schutte onafhankelijke financieel controleurs willen inhuren. De accountantsdienst van het ministerie zelf heeft volgens de Algemene Rekenkamer zitten slapen. Dat maakt ze niet echt een onafhankelijke partij in het onderzoek, aldus de commissie.

Wie in de prijzen valt, is meer te spreken over de onderwijsbegroting dan wie achter het net vist. De universiteiten zijn dan ook het positiefst. Werknemers en studenten voelen zich bekocht.

Het ministerie van Onderwijs is onder meer van plan de eerste geldstroom in het wetenschappelijk onderzoek te 'dynamiseren': betere prestaties worden hoger beloond. De komende drie jaar wordt hier 21 miljoen euro voor uitgetrokken.

Op onderwijsgebied handhaaft OC&W zijn ambities. Zo staat in de begroting: 'De aandacht in het hoger onderwijs is gericht op twee hoofdthema's: het versterken van de bijdrage van het hoger onderwijs aan de economie, én excelleren, behoren tot de Europese voorhoede'.

Voor het universitair onderwijs betekent dit onder meer dat onderzoeksmasters een tweejarige bekostiging tegemoet kunnen zien en dat er voor de zorgopleidingen de nodige investeringen worden gedaan om het beroepsveld te verbreden (8,5 miljoen euro in 2004). Bovendien wordt nagegaan of de numerus fixus in de geneeskunde kan worden afgeschaft.

Zoals eerder dit jaar al aangekondigd, biedt het ministerie de helpende hand bij de problemen in de universitaire huisvestingskosten. In 2004 wordt 15 miljoen euro hiervoor vrijgemaakt, in 2005 al 25 miljoen euro en vanaf 2006 komt daar structureel nog eens 10 miljoen euro bij.

Hoewel het ministerie van Onderwijs meer dan 500 miljoen euro van de extra 700 miljoen te besteden heeft gekregen, wordt er ook gesneden. Bezuinigd wordt er onder meer op de lonen in het wetenschappelijk onderwijs. Volgens het ministerie van Onderwijs komen de loonbezuinigingen in hun werkveld neer op zo'n 680 miljoen euro.

Universiteitsvereniging VSNU spreekt in een eerste reactie van 'een trendbreuk'

na twintig jaar bezuinigen op hoger onderwijs en onderzoek. De kenniseconomie krijgt er van Economische Zaken 185 miljoen euro erbij via het Innovatieplatform onder leiding van premier Balkenende. VSNU-voorzitter E. d'Hondt durft het nog niet helemaal te geloven: "Eén zwaluw maakt nog geen zomer, maar is wel een signaal van een positieve weersverwachting."

Voorzitter W. Dresscher van de Algemene Onderwijsbond noemt de manier waarop minister Van der Hoeven haar plannen in de begroting heeft gepresenteerd 'volksverlakkerij'. Tegenover een investering staat een bezuiniging op de onderwijsuitgaven én een korting op de ambtenarensalarissen, stelt de bond. Blijft over: een bezuiniging van 500 miljoen. "Daarmee valt de bodem onder de ambiteuze plannen van de minister weg."

Prestatiebeurs

De studiefinanciering — een begrotingspost van 2,5 miljard euro — beleeft een stilte voor de storm. Terwijl de Commissie Vermeend aan een verkenning naar mogelijke stelselwijzigingen werkt, blijven radicale wijzigingsvoorstellen op dit moment nog even uit. Met één uitzondering: voor eerstejaarsstudenten gaat in 2004 gelden dat ook de prestatiebeurs uit het eerste jaar pas in een gift wordt omgezet als zij hun diploma hebben gehaald. Voorheen gold dit alleen voor de stufi die vanaf het tweede studiejaar werd ontvangen.

Alleen het Centraal Plan Bureau veroorzaakte deze week een storm met de lancering van het idee om een sociaal leenstelsel in te voeren, wat een forse bezuiniging op kan leveren. Dat idee is door de studentenvakbond LSVb naar de prullenbak verwezen.

Het besluit van de Utrechtse medici om een deel van de co-assistentschappen naar het derde jaar te verplaatsen, is een schot in de roos gebleken. Met zijn nadruk op de praktijk vervult de geneeskundeopleiding van de Universiteit Utrecht een landelijke voortrekkersrol.

In zijn mondelinge rapportage noemde Huisjes die nieuwe opzet 'een succes'. Aanvankelijk werd gevreesd dat studenten in hun derde jaar nog te weinig bagage zouden hebben voor een zinvolle kennismaking met de praktijk. Inmiddels is duidelijk dat dat wel meevalt en dat co-schappen in het derde jaar bovendien meer richting geven aan het onderwijs in de eerste twee studiejaren. Utrechtse studenten worden nu veel beter voorbereid op de praktijk in het ziekenhuis, aldus de commissie. Ook het vaardigheidsonderwijs draagt daaraan bij. Wel moet volgens Huisjes voorzichtig worden omgegaan met de verplichting voor studenten om elkaar lichamelijk te onderzoeken.

Hoewel de toon van zijn rapportage positief was, spaarde de commissievoorzitter de faculteit niet. Zo hebben docenten in Utrecht naar zijn mening niet al te veel perspectief op een carrière. "Utrecht kent weliswaar een seniorkwalificatie onderwijs, maar de meerwaarde daarvan is ons niet duidelijk geworden." In het onderwijs zelf ontbreekt het aan academische vorming, terwijl ook de internationalisering wel wat extra aandacht kan gebruiken. Huisjes bond de faculteit op het hart om voldoende aandacht te besteden aan studenten uit het oude curriculum. "Die studenten zitten in een minder dan optimale positie."

Alles bij elkaar overheerste echter tevredenheid over CRU '99, dat volgens de commissie hard op weg is om van een 'premier cru' een 'grand cru' te worden. Alleen het rekenkundig inzicht van Utrecht verbaasde Huisjes: "Prima dat u positief bent over de kwaliteit van de stageverslagen. Maar dat vijfentwintig procent van die verslagen blijkens uw informatie bij de beste tien procent hoort, komt ons toch wat merkwaardig voor."

"Jim, Jim, Jim!" Gegil, gejoel, geschreeuw. Er komt een blauw busje met geblindeerde ramen als in 'The A-team', het grasveld naast de School voor Journalistiek in De Uithof oprijden. "Daar is ie!" "Nee joh, zit-ie daar in?" "Ja, echt wel! Ji-im!"

Even later verschijnt de Idols-zanger op het podium. De studenten, velen nog in groepjes zittend op het gras met een biertje, verplaatsen zich met de meute mee naar voren. Ze sluiten zich aan bij zo'n dertig kleine Jim-meisjes, die al een tijdje ongeduldig naar het podium staren. Het gegil bereikt zijn hoogtepunt als de zanger het podium op komt stuiven en na een kort praatje zijn eerste hit 'Tell her' zingt.

Hester en Anouk (beiden 19) kijken op een afstandje toe. Hester moet bekennen dat ze het programma Idols niet heeft gevolgd. "Ik heb helemaal niks gezien. Wel gehoord van Jamai en Jim. Maar mijn eerste indruk is leuk. Hij zingt best goed en hij mag er ook wel wezen. Alleen betwijfel ik of studenten wel het publiek voor Jim zijn." Vriendin Anouk heeft zo de eer om Jim te ontmoeten. Ze heeft een meet & greet gewonnen als nieuw lid van Alcmaeon. "Volgens mij zouden veel meisjes daar een moord voor doen, maar ik vind het gewoon leuk. Ik weet nog niet echt wat ik hem ga vragen. Ik heb net een banaan gekocht. Ik kan natuurlijk vragen of hij die wil."

Jim is een succes. Het lukt hem om een meerderheid van de studenten uit haar dak te laten gaan. Het half uurtje waarin hij zes nummers zingt, vliegt voorbij. Na afloop verklaart de Idolsster backstage dat hij heeft genoten van de sfeer. "Ik vond het een lekker publiek," zegt Jim die zijn kleine broertje in zijn armen draagt. "Bij studenten denk ik altijd aan onopgeruimde kamers met keukens vol afwas," lacht de 16-jarige idool. Jim gaat zelf waarschijnlijk niet meer studeren. "Ik had anders nu in 4-havo gezeten, maar ik stort me helemaal op mijn zangcarrière."

De gelukkigen van de meet & greet krijgen achter het podium nog een handtekening. Fans aan de andere kant van de ondoorzichtig gemaakte hekken proberen intussen een glimp op te vangen van Jim, maar worden door stoerkijkende beveiligingsmensen en manager afgeschermd van de tienerster. Na 45 minuten verdwijnt Jim op dezelfde manier zoals hij is gekomen. Hij springt via de zijdeur achterin het blauwe busje. De hekken gaan opzij, de bus geeft gas en dat was Jim. En dat was het feest, want het publiek vertrekt ook. De geplande afterparty valt daarmee in het water.

"Dat is jammer," aldus Sanne, initiatiefneemster van Alcmaeon. "Maar we kunnen mensen nu eenmaal niet dwingen te blijven." Toch is Sanne zeer tevreden. "Hij deed het hartstikke leuk. De reacties waren erg positief. Ook van de cynische studenten die vooraf zeiden: 'Jim is stom en niks aan'. Zij gingen juist helemaal uit hun dak." Ook over de opkomst had Sanne niks te klagen. "We hadden op ongeveer duizend studenten gerekend. Op het hoogtepunt waren het er ongeveer achthonderd. Maar ik heb liever achthonderd studenten dan drieduizend kleine gillende meisjes."

Handicapstudie

Collegegeld terug

Geen valse biljetten