Allochtonen

VENI-beurzen

VENI-vrouwen

Filosoof prof.dr. Herman Philipse (51) wordt Utrechts derde universiteitshoogleraar. Philipse is sinds 1985 hoogleraar wijsbegeerte in Leiden met als specialiteit de kennistheorie.

Philipse beschouwt zijn aanstelling in Utrecht als een unieke kans om zich weer volledig en in de volle breedte aan de filosofie te kunnen wijden. "Om te beginnen heeft Utrecht niet alleen een grote faculteit Wijsbegeerte, maar ook een groep die zich met de geschiedenis en de grondslagen van de natuurwetenschappen bezig houdt, en bovendien veel expertise op het gebied van de cognitieve psychologie. Als generalist in de wijsbegeerte vind ik die grote variëteit in Utrecht zeer aantrekkelijk.

"Maar daar komt bij dat ik mij in Utrecht weer volledig aan onderwijs en onderzoek kan wijden. Ik heb het in Leiden 25 jaar uitstekend naar mijn zin gehad, maar een nadeel van een kleine faculteit met maar drie hoogleraren is dat je ongeveer een derde van je werktijd decaan bent. Ik ben het inmiddels vier keer geweest en als ik was gebleven, was ik het ongetwijfeld weer een keer geworden. Enigszins ironisch zou je kunnen zeggen dat ik in mijn nieuwe positie terug ga naar de situatie van dertig jaar geleden, toen een hoogleraar nog veel vrijheid had en weinig bestuurlijke besognes."

Als universiteitshoogleraar wil Philipse veel werk maken van het onderwijs. "Aan de ene kant wil ik hier een aantal specialistische seminars gaan verzorgen voor gevorderde studenten, maar daarnaast hoop ik ook colleges te gaan geven voor een groot publiek. Het reguliere onderwijs aan studenten laat ik graag aan anderen over, maar ik vind het erg belangrijk om te laten zien hoe waanzinnig interessant de wijsbegeerte kan zijn en om bij belangstellenden, ook van buiten de universiteit, interersse voor het vak te wekken."

De leerstoel van Philipse wordt ondergebracht bij de nieuwe faculteit Geesteswetenschappen.

De warmste effecten, gegeven met ultrageluidstherapie, laten de patiënt flink in de kou staan. (Jan Hendrik Demmink, Geneeskunde)

In de politiek wordt te weinig gebruik gemaakt van wetenschappelijke kennis. In de wetenschap wordt te veel politiek gespeeld. (Ries Janssen, Scheikunde)

Evenwichtige polarisatie is van doorslaggevend belang voor de vruchtbaarheid van een discussie. (Kim de Bruyn, Geneeskunde)

Hardlopers zijn geen doodlopers maar baanbrekers. (Jeske Smink, Geneeskunde)

‘Quantummechanica’ is voor fysici (en chemici). ‘Kwantummechanica’ is voor neerlandici. (Freek Suyver, Scheikunde)

De oorlog in Irak is nog maar net begonnen. Maar studenten van de Utrechtse Studentenvereniging voor Internationale Betrekking (SIB) bogen zich afgelopen dinsdagavond al over de verdere toekomst van het Midden Oosten.

Deze brainstormsessie leidt tot een wirwar aan termen, variërend van Amerikaanse inmenging, vrouwenharems, emancipatie en geloof, vrijheid van meningsuiting tot mannenharems. De twee groepen mogen daarna allebei de vijf termen presenteren die ze het belangrijkst vinden. De tien die overblijven worden vervolgens met lichte sturing van Wilting en een stemming teruggebracht tot twee. 'Geloof' en 'democratisering' zijn de twee sleutelfactoren in het Midden-Oosten, concluderen de studenten.

Drugsmisbruik

Die twee factoren worden van zwak tot sterk uitgezet op assen. Zo ontstaan vier opties van compleet andere samenlevingen, bijvoorbeeld een samenleving met sterke democratie en een zwak geloof. In vier groepjes buigen de aanwezigen zich over de vraag wat voor soort samenlevingen er zouden kunnen ontstaan op die uiterste punten in het assenstelsel.

De vier studentes die zich bezighouden met een samenleving waarin het geloof sterk is en de democratie zwak, komen tot de conclusie dat zo'n land op het huidige Saoedi Arabië lijkt. Ze verwachten een stabiele samenleving, iedereen heeft tenslotte hetzelfde geloof. Opvallend is dat de vier studenten het nodige aan ondergronds alcohol- en drugsmisbruik verwachten. Het is so wie so opvallend dat discussies over geloof in de groep vooral leiden tot de vraag wat er in zo'n samenleving allemaal verboden wordt.

De groep die zich buigt over een land waar het geloof zwak is en de democratie sterk, denkt aan een land als Noorwegen. De deelnemers weten in het Midden-Oosten niet zo'n land te noemen, maar schromen niet zo'n land te omschrijven als de ideale staat. En zo vertelt zo'n scenario in ieder geval iets over de toekomst van het Midden Oosten, maar misschien nog wel meer over de opvattingen van de studenten die het uitgedacht hebben.

Het krijgen van kinderen is geen recht maar een voorrecht. (Christel Mols, Biologie)

Eenmaal vader geworden is grootvader worden een kwestie van afwachten. (Jan Hendrik Demmink, Geneeskunde)

Nederlanders zijn zo lang omdat veel zuivel en vlees dat zij tot zich nemen, groeihormonen bevat. (Martijn de Ruyter de Wildt, Natuurkunde)

Niemand volgt de oorlog in Irak zo intens als de 21-jarige Iraakse studente Nidaa Adel. Zij voelt zich persoonlijk zeer betrokken bij alles wat er gebeurt. Aan den lijve hebben Nidaa en haar familie de verschrikkingen van het bewind van Saddam Hussein gevoeld.

Ten tijde van de aanslag waren Nidaa met haar moeder, broer en zus ergens ondergedoken in Irak. Zij hoorden pas in 1995 van zijn dood. "De klap was zo groot dat ik anderhalfjaar in een rolstoel heb gezeten. Ik kon niet meer lopen van alle emoties en spanning." De situatie was toen zo bedreigend voor de familie geworden, dat ze onder VN-bescherming zijn geplaatst. De VN vond Nederland een veilige haven voor het gezin, maar Nidaa voelt zich ook hier niet veilig voor het Iraakse regime.

De Groningse studente geneeskunde en internationaal en Europees recht heeft het momenteel druk met het geven van voorlichting over Irak. Zij zit in vele panels die debatteren over de oorlog. Zo was zij afgelopen vrijdag op een forumdebat van de jonge Socialisten in Utrecht. "Mijn moeder is heel ongerust over mijn activiteiten. Ik vertel haar ook niet over mijn interviews en publieke optredens, ik wil haar niet ongeruster maken dan dat zij al is. Ondanks de druk zal ik door blijven gaan met het vertellen van mijn verhaal; de onderdrukking heeft lang genoeg geduurd!" Het doen van haar verhaal bleek recentelijk nog grote gevolgen te hebben, zo vertelt zij. Na een televisieoptreden afgelopen november, werden enkele ooms in Irak opgepakt en twee weken lang vastgehouden.

Nidaa staat ambivalent tegenover de oorlog. Ze pleit voor de groei van een sterke oppositie die opstaat en Irak democratie brengt. De Amerikaanse bemoeienis in haar land ziet zij als het begin van een nieuwe dictatuur. "De Verenigde Staten willen de komende twee jaar met 75.000 man in Irak blijven. De nieuwe regering is door hun opgeleid. Dat is toch geen democratie? Het zal een marionettenregering worden!" Volgens Nidaa moet de bevolking zelf voor ontwikkeling en groei zorgen. Pas dan kan ik in haar ogen het Iraakse volk zelfstandig en vrij zijn.

Studenten hebben te kennen gegeven dat er aan de inrichting van de Studentenstraat nog het een en ander ontbreekt. Zo is het ’s winters en als het regent en 'unheimisch' in de straat omdat er veel te weinig licht is. Studenten missen kluisjes om hun spullen veilig te kunnen wegleggen en willen graag een kopieerapparaat en computer- en printmogelijkheden. Er zijn geen verblijfplaatsen voor studenten die een korte tijd moeten overbruggen. Daarnaast ervaren ze de Studentenstraat als te ‘grijs’. Kortom studenten vragen de universiteit om het geheel meer student- en gebruikersvriendelijk in te richten en van een goede verlichting te voorzien. Voor enkele punten zijn er nu (provisorische) oplossingen: er is een computereiland, er is een zitje en er zijn exposities die de Studentenstraat wat meer kleur verlenen.

Hoe weten we dit allemaal? Natuurlijk van de studenten in de klankbordgroep en de projectgroep! Uit elke faculteit die regelmatig gebruik maakt van de onderwijsfaciliteiten van het Ruppertgebouw hebben twee studenten met veel enthousiasme en in overleg met hun achterbannen meegewerkt aan ideeën die hebben geresulteerd in het plan van eisen. Ook De Uitwijk heeft zijn steentje bijgedragen. Waarom functioneert er dit jaar geen actieve klankbordgroep en liggen ook de projectgroepwerkzaamheden stil? Juist! Omdat er getemporiseerd moest worden. Ik hoop oprecht voor de vele studenten die hier dagelijks vertoeven dat we op korte termijn het project Studentenstraat kunnen afronden. Het plan van eisen ligt nu ter uitvoering bij de Dienst Bouw. Afgesproken is dat een nieuwe klankbordgroep van studenten wordt gevormd (de oude leden zijn inmiddels afgestudeerd) zodra er concrete plannen liggen.

Moeten we bovenstaand kwalificeren als een verkwistende verbouwing? Ik dacht het niet. Misschien is het misverstand ontstaan omdat er schetsmatig is nagedacht over verbouwing van de ingang en de Sterretoren. Daar is echter vanaf het begin bij gezegd, dat die niet in het project zal worden opgenomen.

Tot slot: ‘knuffelhoekjes’ komen (helaas?) niet in de plannen voor!

Wandelingetje

Bij het lezen van het Artikel ‘Lijn 4 of 12? Dat is de vraag’ uit het U-blad van 13 maart maakte een onaangename sensatie zich van ons meester. Ergernis en lachstuipen vochten om de bovenhand. In het gewraakte stuk werd de boude stelling geponeerd dat maar liefst DRIEKWART van de studenten van de ‘Utrecht School of Economics’ ontevreden was over de bereikbaarheid van haar dependance, gelegen op het terrein van University College. Als studenten van dit college hebben wij de afgelopen twee jaar de gang van bus 4 dan wel 12 naar de campus tientallen malen afgelegd; dit heeft echter nooit tot noemenswaardige problemen geleid. Blijkbaar hebben wij, en vele medestudenten met ons — want wij hebben nog nooit ook maar iets vernomen dat de publicatie van deze klaagzang kon rechtvaardigen —, een andere beleving van tijd en afstand dan de gemiddelde student op de Utrechtse economiefaculteit. Omdat beleving een subjectief begrip is, hebben we de proef op de som genomen en de tijd gemeten die het kost om van de bushalte naar de campus te lopen. In een rustig wandeltempo kostte het ons respectievelijk 6 (lijn 4) en 10 minuten (lijn 12). Van verzuurde bovenbenen was bij aankomst op het terrein geenszins sprake. Onderweg genoten wij van de met platanen getooide lanen en het monumentale architectonische hoogstandje van één van Neerlands’ grootste architecten Gerrit Rietveld. Wij hopen dit gezonde en ontspannende wandelingetje nog vele malen te mogen herbeleven; het zou toch zonde zijn als zo’n verkwikkend uitstapje in hectische tijden als deze ons en onze medestudenten ook al niet meer gegund zou zijn.

Duizenden studenten wonen op een ander adres dan waar ze staan ingeschreven. Dat blijkt uit een inventarisatie van de Informatie Beheer Groep. Volgens de koppelingswet moeten de adresgegevens bij de IBG gelijk zijn aan die van de Gemeentelijke Basisadministraties. Dit blijkt bij ongeveer vijfduizend studenten niet het geval.

De studenten die niet correct staan ingeschreven krijgen een brief van de IBG waarin zij worden opgeroepen hun adresgegevens in orde te maken. Als dat in juli nog niet is gebeurd, worden ze met terugwerkende kracht vanaf 1 april aangemerkt als thuiswonend. De beurs wordt dan verlaagd met 140 euro per maand.

Vooral voor illegaal onderhurende studenten leidt de bestandskoppeling tot flinke problemen. Vaak mogen studenten zich van huisbaas of hospita niet inschrijven op hun woonadres, omdat de verhuurder vreest voor hoge belastingaanslagen of verlies van uitkering of huursubsidie.

D66, de SP en GroenLinks hebben kamervragen over de kwestie gesteld. De grote krapte op de woning- en kamermarkt laat studenten vaak geen andere keus dan illegale kamerhuur, menen zij. D66-kamerlid Boris van der Ham wil dat de studenten zich tijdelijk kunnen inschrijven in de Gemeentelijke Basisadministratie van de gemeente waar zij feitelijk wonen, ook wanneer zij niet over een legaal woonadres beschikken. Op deze manier zou kunnen worden voorkomen dat duizenden studenten op straat komen te staan of flink gekort worden op hun beurs.

Studentenbond LSVb maakt zich grote zorgen. De LSVb is van mening dat de koppelingswet de kamernood onder studenten alleen maar zal vergroten. Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) overweegt zelfs juridische stappen tegen de overheid. Volgens het ISO staan studenten niet correct ingeschreven bij de gemeente wegens de grote kamernood, en niet om een uitwonenden-beurs te vangen. "Studenten kunnen ook op andere manieren aantonen dat ze uitwonend zijn, bijvoorbeeld aan de hand van bankafschriften of huurcontracten", aldus het ISO.

De 23-jarige Charlotte uit Utrecht is een van de studenten die de dupe dreigt te worden van de nieuwe koppelingswet. Zij staat op een ander adres ingeschreven dan waar zij woont. "Op dit moment sta ik ingeschreven op het adres van mijn zus, terwijl ik ergens anders woon." De nieuwe koppelingswet bekijkt zij dan ook met argusogen. "Ik vind het geen prettig idee dat ik de kans loop om bij een controle eruit gepikt te worden. Toch voel ik me gedwongen om me op twee adressen in te schrijven. Ik zit in onderhuur, dus ik heb geen andere mogelijkheid. Het is niet terecht dat je door de grote kamernood in Utrecht ook nog eens de kans loopt om gekort te worden op je beurs. De overheid moet met oplossingen komen om dit probleem tegen te gaan. Het zou goed zijn als er meer studentenwoningen gebouwd zouden worden. Dan kunnen studenten zich tenminste inschrijven op het adres waar zij ook echt wonen!" Of Lotte ook echt haar beurs kwijt raakt valt te bezien. "Ik hoef nog maar één jaartje te studeren. Voordat de Informatie Beheer Groep alle controles uitgevoerd heeft, ben ik volgens mij al lang afgestudeerd", stelt zij zichzelf gerust.

Als ook de Raad van Toezicht eind maart akkoord gaat, telt Utrecht voortaan zes faculteiten en één federatie. De universiteitsraad stemde dinsdag unaniem in met de nieuwe bestuurlijke indeling van de universiteit. Het IVLOS blijft voorlopig zelfstandig.

Pilot had de afgelopen weken intensief gelobbyd voor behoud van zelfstandigheid van zijn instituut. Zijn voornaamste argument is dat de lerarenopleiding en de dienstverlening aan andere faculteiten ernstig in gevaar kan komen door een te nauwe band met één faculteit. Het heeft geen zin om organisaties die geen brood zien in samenwerking, daar toch toe te dwingen, vond de raad. Of in de woorden van raadslid E. Kooper: "You can lead a horse to the water, but you can't make it drink." Geconfronteerd met deze overmacht toonde collegevoorzitter Veldhuis zich bereid om het IVLOS vooralsnog buiten schot te laten. Hij zegde toe op korte termijn met een alternatief voorstel te komen over de plaats van het instituut in de nieuwe universitaire organisatie.

Ook een andere lobby had succes. De vijf bèta-decanen hadden tot het laatste moment bezwaar gemaakt tegen opname in het nieuwe bestuursreglement van een artikel dat in hun ogen te veel macht zou geven aan de toekomstige voorzitter van de bèta-federatie. Hoewel Veldhuis bezwoer dat er geen sprake was om de positie van de decanen uit te hollen, stemde hij uiteindelijk in met het schrappen van het omstreden artikel.

Gegeven deze twee concessies en een handvol kleine veranderingen in de tekst, ging de raad unaniem akkoord met de wijziging van het Utrechtse bestuursreglement. Wel waren er nog vragen over de bevoegdheid van de oude en de nieuwe decanen in de periode van 31 maart - wanneer de Raad van Toezicht naar verwachting met de plannen zal instemmen - en het moment waarop de nieuwe faculteiten officieel worden ingesteld.

Volgens Veldhuis was er echter geen sprake van onduidelijkheid. De binnenkort door het college aan te stellen decanen van de zes nieuwe faculteiten hebben in eerste instantie uitsluitend de taak om hun nieuwe faculteit in te richten. Pas na de vaststelling van een nieuw reglement, waarin onder meer ook de medezeggenschap is geregeld, treden de decanen van de nieuwe faculteiten volledig in functie.

1 september

Als de Raad van Toezicht op 31 maart instemt met de nieuwe bestuurlijke organisatie, wil het college van bestuur zo snel mogelijk decanen aanstellen voor de zes nieuwe faculteiten en een voorzitter benoemen van de bèta-federatie. De decanen moeten allereerst een nieuw faculteitsreglement opstellen en de federatievoorzitter een nieuwe gemeenschappelijke regeling.

Beoogd decaan Dorresteijn hoopt op 1 september te beginnen als faculteit Rechtsgeleerdheid, Economie en Bestuur (Rebo). "Wij zijn nu al druk bezig met een nieuw reglement en met het treffen van een regeling voor de medezeggenschap. Ik verwacht dat we dat in april of mei rond hebben. Daarna hangt het van het college van bestuur af, hoe snel we door kunnen." Ook beoogd decaan Hooimeijer van de faculteit Geowetenschappen mikt op 1 september. "Wij hopen onze plannen half mei aan de huidige faculteitsraden voor te leggen. Later kan ook niet, want vanaf dat moment zijn vele van onze medewerkers en studenten op veldwerk." Voor de faculteiten Geneeskunde, Diergeneeskunde en Sociale Wetenschappen verandert er weinig. De faculteit Geesteswetenschappen en de bèta-federatie zullen naar verwachting pas later vorm krijgen.