Het bedrag wordt stapsgewijs vrijgegeven. In 2004 komt er 15miljoen, in 2005 loopt het bedrag op tot 25 miljoen euro en vanaf 2006 krijgen de universiteiten de volle 35 miljoen per jaar. Debedragen komen bovenop de 5 miljoen structureel die het kabineteerder had bestemd voor de gebouwen.

De hoge kosten voor (her-)huisvesting zijn een van debelangrijkste oorzaken voor de verslechtering van de financielepositie van universiteiten. De instellingen kregen in 1995 hetvastgoed van het rijk cadeau zonder voor de nieuwbouw en renovatiete worden gecompenseerd.

Zes instellingen sloten het afgelopen boekjaar af met eentekort. De universiteit Twente zag zich eerder dit jaar zelfsgenoodzaakt om 160 arbeidsplaatsen te schrappen. Ook deUniversiteit Utrecht sluit gedwongen ontslagen niet langer uit.

De VSNU reageert met gemengde gevoelens op de voorgenomentoekenning. Zij ziet het als een erkenning van een oud probleem,maar stelt dat de genoemde bedragen bij lange na niet voldoendezijn. De vereniging van universiteiten stelt in een position paperdat universiteiten jaarlijks 150 miljoen euro extra nodighebben.

Pas in een volgende kabinetsperiode zal een beslissing wordengenomen over de extra middelen. Het Utrechtse college van bestuurziet in het voornemen vooralsnog geen reden de aangekondigdebezuinigingen aan te passen.

HOP, Peter Hanff/XB

Het college van bestuur steunt de manifestatie van 12november aanstaande van harte. Samen met de Hogeschool van Utrechtlaat het college zelfs bussen rijden naar Den Haag. Docenten enstudenten die willen demonstreren zijn vrij om te gaan en kunnengratis met de bus mee. Voor zover nu bekend, gaat het onderwijsalleen plat bij de faculteit Ruimtelijke Wetenschappen .

Dinsdag besloot het college van bestuur om samen met deHogeschool van Utrecht veertien bussen in te zetten omdemonstranten gratis naar Den Haag te brengen. Dit omdat deNederlandse Spoorwegen geen extra treinen in kan zetten. De UU ende HvU volgen hiermee het initiatief van de universiteiten inWageningen, Enschede, Maastricht en Leiden. De Utrechtse bussenvertrekken vanaf het Lepelenburg en de Cambridgelaan op DeUithof

De organisatie van '12 november' ligt in Utrecht in handen vande studenten van de Universiteitsraad en USF studentenbelangen. Zijroepen studenten op om dinsdagmiddag om 12.30 uur op de Neude teverzamelen. Aldaar zal een van de collegeleden de studententoespreken. Vervolgens wordt in optocht naar het Lepelenburggelopen, waar zeven bussen staan, die om 13.30 uur zullenvertrekken. Wie niet in de bus past, rest de trein richting DenHaag. De bussen op De Uithof zullen ook om 13.30 uur vertrekken. Intotaal kunnen 700 studenten met de bus mee.

D. Mulder, studentlid van de Universiteitsraad zet in op 2000deelnemers. Deze schatting geheel gebaseerd op geluiden die hembereiken over de actiebereidheid. De komende dagen staan nog in hetteken van het mobiliseren van studenten. Zo gaan leden van deUniversiteitsraad en USF vandaag in brandweerpak de colleges af omstudenten over te halen vooral mee te gaan naar Den Haag. Verdergeven ze posters en flyers uit over 12 november.

Aan het verzoek van het college van bestuur om studenten degelegenheid te geven naar Den Haag te gaan, is door de faculteitengehoor gegeven. Bij de faculteit Ruimtelijke Wetenschappen heefthet bestuur zelfs besloten van 12 november een onderwijsvrije dagte maken. Tentamens gaan daarentegen gewoon door, zonder detoezegging op een extra herkansing. De faculteit Natuurkundebijvoorbeeld heeft sympathie voor de actie, maar laat de studentenook weten dat zij het onderwijs niet kan aanpassen gezieningewikkelde logistiek rondom practica en werkcolleges. Studentendienen eventuele achterstand individueel op te lossen, waar nodigwel met de hulp van de faculteit.

Het toeval wil overigens dat bij de faculteit Geneeskunde al eenonderwijsstaking van de medisch specialisten was gepland op 11 en12 november. Zij staken niet voor beter universitair onderwijs,maar voor een beter salaris.

C

De opwinding in biochemisch Nederland was vorige weekgroot. Het rapport van de visitatiecommissie chemie gaf volgensUtrechtse en Groningse onderzoekers zo weinig blijk van bekendheidmet hun vakgebied dat zij in opstand kwamen.

Vooral in Groningen waren de reacties heftig. Volgens deGroningse chemiedecaan Wiersma zouden enkele van zijn onderzoekersdoor de manier van beoordelen op ontoelaatbare manier zijngeschaad. Met name de door de commissie gehanteerde methode om deproductiviteit van onderzoekers te meten, deugde niet. Groepen dieeen onvoldoende hadden gekregen voor hun productie, zouden volgensde criteria van de visitatiecommissie biologie juist een primascore hebben behaald, aldus Wiersma, die maar een oplossing zag:het rapport moet de prullenmand in. VSNU-voorzitter D'Hondt schrokzo van de kritiek dat hij de presentatie van het rapport op 22oktober aflastte. Maar na ruggespraak met voorzitter Bickelhauptvan de commissie heeft hij inmiddels besloten dat het op 19november ongewijzigd zal verschijnen.

Dr. Rien de Bie, managing director van het Utrechtse BijvoetCentrum voor Biomoleculair Onderzoek is vooral teleurgesteld dat devisitatiecommissie op geen enkele manier heeft gereageerd op hetvanuit Utrecht gegeven commentaar. "Wij hadden van meet af aanproblemen met de samenstelling van de commissie, omdat wij hetgevoel hadden dat het de leden aan kennis van de biochemie ontbrak.Maar dachten wij, als men zich dat zelf nu ook maar bewust is, danhoeft dat geen probleem te zijn. Uit het concept-rapport bleek daarechter niets van. Wij hebben vervolgens een uitgebreide reactiegegeven, maar in het definitieve rapport is daar niets van terug tevinden. Sterker nog, er is totaal niet op onze opmerkingengereageerd."

De Bie erkent dat beoordelingen per definitie subjectief zijn.Maar dat een beoordeling zo sterk afwijkt van een vijf jaar gegevenoordeel moet in zijn visie toch aannemelijk kunnen worden gemaakt,iets wat in het rapport niet gebeurt. Ook noemt hij het opmerkelijkdat biochemiegroepen bij Biologie en Geneeskunde door anderevisitatiecommissies wel heel positief zijn beoordeeld. Dat hetoordeel van de commissie voor zoveel commotie heeft gezorgd, vindthij niet verwonderlijk. "Een groot deel van ons onderzoek wordtgesubsidieerd door organisaties zoals NWO, waar men uiteraardscherp kijkt naar kwaliteit. Als uit dit rapport blijkt dat debiochemie in de Utrechtse en Groningse scheikundefaculteitenachterblijft bij soortgelijk onderzoek bij Biologie en Geneeskunde,dan kan dat een forse invloed hebben op de toekomstige toewijzingvan subsidiegelden."

Op de vraag wat er nu moet gebeuren, reageren de betrokkenengelaten. "Het zou inderdaad het mooist zijn als het rapport vantafel ging", valt decaan Hans Vliegenthart van de Utrechtsefaculteit Scheikunde zijn Groningse collega bij, "maar ik realiseerme dat dat geen realistische optie is. Ik hoop alleen wel dat wenog serieus antwoord van de commissie zullen krijgen op onzeopmerkingen. Volgens ons heeft zij een aantal dingen gewoon nietgoed gezien en ik zou daar graag een reactie op horen."

Als het aan prof.dr. Krijn de Jong van anorganische chemie ligt,heeft de huidige manier van visiteren zijn langste tijd gehad.Hoewel hijzelf geen klagen heeft over de door de visitatiecommissiegegeven beoordeling, kan hij zich wel vinden in de kritiek van zijn'organische' collega's. "Vorige week zei De Bie in jullie blad dathet gesprek met de commissie meer op een eerstejaarscollege dan opeen deskundigenbeoordeling had geleken. Ik moet zeggen dat ik datbeeld wel herkende. Maar het probleem zit dieper. In feite is hetnaar mijn mening ondoenlijk om een commissie samen te stellen diein staat is om negentig vergaand gespecialiseerde groepen goed enevenwichtig te beoordelen. Onlangs is ons Utrechtse Debye Instituutgevisiteerd door een internationale commissie. Dat instituut heefteen omvang die voor zo'n commissie te behappen is en de gesprekkenwaren dan ook van hoog niveau. Dat lijkt me voor de toekomst eenbetere weg."

Ook de universiteiten zijn daar inmiddels trouwens vanovertuigd. Binnen de VSNU is afgesproken dat faculteiten die datwillen, voortaan in samenspraak met de gezaghebbende Akademie vanWetenschappen zelf een visitatiecommissie mogen samenstellen. Diecommissie zal alleen het onderzoek in die betreffende faculteitbeoordelen. Inmiddels heeft het Utrechtse college van bestuurbesloten om de onderzoeksvisitatie van de faculteit Natuur- enSterrenkunde op deze nieuwe manier vorm te geven. Ook Delft enLeiden hebben de traditionele onderzoeksvisitatie van de VSNU ophet gebied van de natuurkunde de rug toegekeerd.

Erik Hardeman

Alle onderdelen van de universiteit krijgen vanaf2004 een extra bezuiniging opgelegd. De korting loopt in vier jaarop tot 2,8 procent of ruim acht miljoen euro. In totaal moet er nueen kleine dertig miljoen euro worden bezuinigd. Het college vanbestuur sluit gedwongen ontslagen niet uit.

Het besluit om bovenop de al eerder aangekondigde bezuinigingennog een extra korting door te voeren is deze week door het collegevan bestuur genomen op grond van nieuwe informatie over de kostenvan de universitaire huisvesting. Het besluit wordt verwerkt in deuniversitaire meerjarenbegroting die volgende week verschijnt.

Met name de maatregelen die de komende jaren nodig zijn om tevoldoen aan de eisen van de brandweer zijn zo kostbaar dat ze doorhet college van bestuur niet uit het beschikbare budget kunnenworden betaald. Ook dit voorjaar waren de huisvestingsperikelenvoor het college al aanleiding om een bezuiniging op faculteiten endiensten aan te kondigen. Die werd echter in de ijskast gezet omplaats te maken voor de door het kabinet opgelegdeefficiencykorting. Op dat moment dacht het college dehuisvestingsproblemen nog net het hoofd te kunnen bieden. Inmiddelsis echter duidelijk dat het water de huisvesters tot zover voorbijde lippen is gestegen, dat alleen een aanvullende bezuiniging op deuniversitaire onderdelen nog soelaas biedt.

Gevolg van de nu aangekondigde reddingsoperatie is dat dediensten in 2007 bijna achttien procent minder te besteden zullenhebben dan op dit moment. Voor de faculteiten varieert ditpercentage, maar veel van hen staat een teruggang in budget vanmeer dan tien procent te wachten. Nadat eerder al in deUniversiteitsbibliotheek werd gezinspeeld op de mogelijkheid vangedwongen ontslagen, sluit het college van bestuur die nu ookelders niet meer op voorhand uit.

EH

De horecaondernemers Peek uit Bunnik die opereren onder de naamBrothers BV, worden de uitbaters van de Basketbar, het grand cafeop De Uithof. De komende weken zullen ze met de inrichting van hetcafe beginnen en ze verwachten medio januari te openen; vijf dagenin de week, van 's ochtends tot 's avonds. Naast koffie, thee eneen biertje staan ook lunch en plate service op het menu. Preciezetijden en de menukaart zijn nog niet bekend. De gebroeders Peekberaden zich verder nog op een definitieve naam. Zij hebben daarinmiddels studenten bij betrokken door een enquete te latenuitvoeren op De Uithof. De naam Basketbar is tot nog toe dewerktitel van het grand-cafeproject geweest.

De familie Peek zijn geen onbekenden in horeca-land. In Bunnikhebben ze de disco Brothers en in Vianen, MIXX, Party &Dancing. Ze hebben veel ervaring met het runnen van discotheken,het opzetten van 'teenage dance parties' en het organiseren vanoptredens. Zo treedt in het 'Holland Cafe' van Brothers, op 15november Corrie Konings op, inclusief de beste Andre Hazesimitator.

Optredens in het grande cafe liggen niet in de lijn derverwachting. Volgens de broers moet het grande cafe een modernemaar vooral gezellige zaak te worden. "Het is de bedoeling dat demensen die hier werken of studeren er even makkelijk tussenuitkunnen voor een beetje ontspanning."

Twee weken geleden berichtte het U-blad nog dat volgensbetrouwbare bronnen de hoge huurprijs van het cafe de oorzaak wasvoor het uitblijven van een uitbater. Op de vraag of deuniversiteit water bij de wijn heeft gedaan, wil woordvoerder vande universiteit J. Kessels niet antwoorden. Want over de zakelijkeafspraken worden geen mededelingen gedaan.

CN

Artsen

De duur van de artsenopleidingen moet aanzienlijk worden bekort.Nu hebben veel medici hun studie pas rond hun 36e afgerond. In detoekomst kunnen ze al rond hun dertigste klaar zijn. Dat adviseerteen projectgroep onder leiding van de Groningse hoogleraarhuisartsgeneeskunde Betty Meyboom-De Jong. Een bekorting van deopleiding is volgens het rapport mogelijk door de basisopleiding ende vervolgopleiding beter met elkaar in overeenstemming te brengen.Daartoe moet aan het einde van de initile opleiding een schakeljaarworden opgenomen, waarin de arts in spe zich voorbereidt op eenmedische vervolgopleiding. Geopperd wordt om studenten een deel vande zorgtaken van de 'assistent geneeskundigen niet in opleiding' telaten overnemen. Daardoor zou ook de latere keus voor devervolgopleiding bewuster en beter gemotiveerd plaats vindt.

12 november

Ter voorbereiding op de acties van dinsdag 12 november tegen debezuinigingen op het onderwijs organiseert Studium Generale opwoensdag 6 november een discussiebijeenkomst over de vraag inhoeverre docenten zich moreel verplicht zouden moeten voelen om op12 november geen onderwijs te geven. De discussie wordt geleid doorprof.dr. Albert Pilot, voorzitter van de universitaireAdviescommissie Onderwijskwaliteit (ACKO), begint om half zes en isin het Academiegebouw. In een deze week uitgegeven verklaring zegtde ACKO het initiatief voor de actie van 12 november testeunen.

Chemievisitatie

Het omstreden visitatierapport over het Nederlandsechemieonderzoek wordt op 19 november in ongewijzigde vormuitgebracht. Dat heeft voorzitter D'Hondt vanuniversiteitenvereniging VSNU deze week besloten. Vorige week hadde VSNU-voorzitter publicatie van het rapport tegengehouden nabezwaren vanuit Utrecht en Groningen tegen de manier waarop hetbiochemisch onderzoek was beoordeeld. Na overleg met voorzitter F.Bickelhaupt van de visitatiecommissie heeft D'Hondt volgens eenwoordvoerder nu besloten om toch tot publicatie van het rapportover te gaan. Wel overweegt hij nog of er een aparte commissie moetkomen om zich over de door Utrecht en Groningen aangedragenbezwaren te buigen.

Herstel van kraakbeen is belangrijk, omdat het als een soortkussen tussen scharnierende botten zit. Kapot kraakbeen leidt opden duur tot gewrichtsslijtage. Door in laboratoria gekweektekraakbeencellen te transplanteren, wordt de slijtage een halt toegeroepen. "Het meest vernieuwende gedeelte van mijn proefschrift isdat na het laat stellen van de diagnose de behandeling met tissueengineering mogelijk nooit meer zo succesvol kan zijn als je zouverwachten op basis van de wetenschappelijke literatuur."

Saris vergeleek het herstel van drie groepen van zeven geitenmet een kunstmatige kniebeschadiging. De zeven geiten waarbij pasna tien weken het kraakbeendefect werd behandeld, genazen net zoslecht als de controlegroep die geen transplantaat kreeg. De geitendie meteen een kraakbeentransplantaat kregen, herstelden hetbest.

Saris heeft wel een verklaring voor het verschil. Na een aantalweken is het gewricht geirriteerd geraakt en is het milieu nietmeer zo gunstig om nieuwe cellen te laten groeien. "Je kunt geenvissen in een vies aquarium zetten en hopen dat ze zich lekkervoelen, dan moet je het aquarium eerst schoonmaken. Dat is tepopulistisch geformuleerd, maar het komt er wel op neer."

Overigens verwacht Saris dat met behandeling door bijvoorbeeldontstekingsremmende medicijnen het milieu of de homeostase vangeprikkelde gewrichten misschien teruggebracht kunnen worden toteen toestand waarin een transplantaat wel aanslaat. "Dat heeft eenwat positievere bijklank. Dan is het niet zo dat we niets meerkunnen doen aan een kraakbeendefect in een late fase."

"Momenteel zijn wij bezig met het opzetten van een experimentwaarin het effect van vroege en late tissue engineeringuiteindelijk ook bij mensen wordt vergeleken." Als daar ook uitblijkt dat vroeg ingrijpen gunstig is, dan is dat het definitievebewijs van Saris' stelling. Hij is optimistisch over de uitkomst."Er zijn genoeg parallellen in de geneeskunde die suggereren dateen verse beschadiging beter te genezen is. Een verse botbreukgeneest makkelijker dan een breuk van een jaar oud."

Bij de gewone behandeling van kraakbeenletsel wordt gebruikgemaakt van kraakbeenpluggen. In dat geval verplaatsen chirurgeneen stuk kraakbeen uit de knie naar het deel van de knie dattijdens het lopen belast is. Saris vindt dat eigenlijk maar niks."Wat mij tegen de borst stuit is het kapot maken van een deel vanhet lichaam om een ander stuk te repareren. Het is alsof we deduinen afgraven om de Deltawerken te maken. Dan loopt het landalsnog onder."

Een subtielere manier om de transplantaten te maken is doormiddel van stamcellen. Dat zijn 'alleskunnende' cellen uit hetbeenmerg of uit het bloed. "Die kunnen we coachen omkraakbeencellen te worden." In het laboratorium worden de cellenopgekweekt tot een volwaardig transplantaat.

Voorlopig blijven de kraakbeenpluggen echter veel gebruikt. "Afen toe moet je concessies doen", geeft Saris toe, maar hij blijftkritisch. "Het kan best zijn dat operaties die nu heel goed lijken,achteraf toch onjuist blijken te zijn. Zo is het ook gegaan met demeniscusoperatie. Jaren geleden verwijderden we standaard de helemeniscus. Nu blijkt dat dat na vijftien jaar toch leidt totslijtage van de knie en is die ingreep veranderd."

Om tissue engineering succesvol te laten zijn, moet eenkraakbeenbeschadiging snel opgespoord worden. Veel beschadigingenkomen pas aan het licht door een dure MRI-scan. "Er valt iets voorte zeggen dat we wat liberaler moeten zijn met een scan van deknie." Maar Saris wil vooral oplettendheid van de arts. "Als iemandna een ongeval met pijn aan de knie bij de arts komt, moet dezezich meteen bedenken dat de patient wellicht eenkraakbeenbeschadeging heeft."

Rinze Benedictus

Dankzij het zware weer waarin de economie is geraakt, stijgen desalarissen nauwelijks meer. Sterker nog, grote groepen werknemerszien hun reele koopkracht zelfs dalen. Een hbo'er met een jaarwerkervaring verdient in 2002 gemiddeld 26.250 euro, een stijgingvan 0,8 procent. Een academicus met een jaar werkervaringincasseert in 2002 gemiddeld 29.405 euro, een stijging van 0,8procent. Daartegenover staat een inflatie van 3,8 procent.

Natuurlijk is het niet in elke sector kommer en kwel. Degemiddelde inkomens van werknemers bij de overheid en in degezondheidszorg stegen flink. Mensen met minder dan vijf jaarervaring zagen er hun salaris stijgen met een gemiddelde vanrespectievelijk 7,8 en 10,8 procent.

Ook op andere arbeidsvoorwaarden wordt bezuinigd. Het gemiddeldaantal scholingsdagen daalde van 9,7 naar negen. Veel hogeropgeleiden maken bovendien reorganisaties mee (tweederde van deondervraagden), een flink deel zag hoe collega's noodgedwongenwerden ontslagen (eenderde). Een op de zes ondervraagden is bangdat hij zelf op korte termijn de laan uit wordt gestuurd.

Ondanks het beroerde economische klimaat zijn er nog altijdmensen die om een loonsverhoging vragen. Onder de deelnemers aan deenquete deed 27 procent dat. Driekwart van de vragers kreeg zijnzin.

Intermediair peilt jaarlijks de loopbaanperspectieven van hogeropgeleiden. Dit jaar deden 20.000 mensen mee.

HOP, Thijs den Otter

Vrouwelijke medewerkers en studenten van deUniversiteit Utrecht krijgen geen alarmpieper. Volgens het collegevan bestuur geeft een pieper een vals gevoel van veiligheid. Bijhet Universitair Medisch Centrum wordt hier heel anders overgedacht. Daar krijgen medewerksters en studentes deze week wel eenalarm uitgereikt.

De alarmpieper is een apparaatje van ongeveer drie bij vijfcentimeter groot, met aan het uiteinde een koord. In geval vangevaar moet aan het koord worden getrokken waarna het ding hardgaat piepen. In eerste instantie is het bedoeld als extraveiligheidsmaatregel tegen de Utrechtse serieverkrachter, die vorignajaar nog toesloeg in het groene gebied tussen Utrecht en DeBilt.

Volgens collegelid W. Kardux voegt een alarmpieper niet veel toeaan de veiligheid: "Studenten en medewerkers voelen zich misschienveiliger met zo'n pieper op zak, maar zijn dat in praktijkeigenlijk niet. Je weet namelijk niet of je hem ook kunt gebruikenop het moment dat het nodig is. En dan nog is het de vraag ofiemand het alarm zal horen." Het collegelid vindt het van groterbelang dat vrouwelijke studenten en medewerkers 's avonds laat nietalleen op de fiets stappen: "Het advies om in het donker nietalleen over straat te gaan, is veel belangrijker voor de veiligheiddan een pieper op zak."

Voorts wijst Kardux op het feit dat er op hetuniversiteitsterrein zelf nooit iets is gebeurd. "Het beeld dat DeUithof onveilig is, hindert ons ernstig", aldus Kardux. "Er is hiernog nooit iets voorgevallen: de Utrechtse serieverkrachter heeftmeerdere keren in de buurt van het universiteitsterreintoegeslagen, maar nooit op het terrein zelf. Het wordt pasgevaarlijk wanneer je buiten het terrein van de Uithof komt."Kardux vindt het ook de eigen verantwoordelijkheid van vrouwen om's avonds laat niet alleen op pad te gaan: "Het is een kwestie vangedrag. Ze moeten voorzichtig en alert zijn."

FB

HOP, Peter Hanff